Օ. Հենրի

Օ. Հենրի; անգլ.՝ William Sydney Porter
Ծննդյան անուն	իսպ.՝ William Sydney Porter
Ծնվել է	սեպտեմբերի 11, 1862[…]
Ծննդավայր	Գրինսբորո, Հյուսիսային Կարոլինա, ԱՄՆ
Վախճանվել է	հունիսի 5, 1910[…] (47 տարեկան)
Վախճանի վայր	Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ
Գերեզման	Montford Area Historic District
Գրական անուն	O. Henry
Մասնագիտություն	գրող և լրագրող
Լեզու	անգլերեն
Քաղաքացիություն	ԱՄՆ
Ժանրեր	պատմվածք
Ամուսին	անհայտ
Զավակներ	Margaret Worth Porter?
	O. Henry Վիքիպահեստում

Օ. Հենրի (անգլ.՝ O. Henry, գրական անուն, իսկական անունը՝ Ուիլյամ Սիդնի Փորթեր (William Sydney Porter), սեպտեմբերի 11, 1862(1862-09-11)^[1]^[2]^[3]^[…], Գրինսբորո, Հյուսիսային Կարոլինա, ԱՄՆ^[1]^[4] - հունիսի 5, 1910(1910-06-05)^[1]^[2]^[3]^[…], Նյու Յորք, Նյու Յորք, ԱՄՆ^[1]), ամերիկացի գրող, արձակագիր, նուրբ հումորով և անսպասելի հանգուցալուծումներով առանձնացող նովելների հեղինակ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է 1862 թ. սեպտեմբերի 11-ին Գրինսբորո քաղաքում (Հյուսիսային Կարոլինա նահանգ) բժշկի ընտանիքում։ Երեք տարեկան հասակում զրկվում է մորից, ավելի ուշ անցնում է հորաքրոջ խնամատարության տակ։ Դպրոցից հետո դեղագործի մասնագիտություն է սովորել, աշխատել է հորեղբոր դեղատանը, այնուհետև երեք տարի հետո մեկնել է Տեխաս, որտեղ մի քանի աշխատանքի տեղ փոխելուց հետո ընդունվել է գանձապահ ու հաշվետար Օսթին քաղաքի բանկերից մեկում։

Առաջին գրական փորձերը վերաբերվում են 1880-ական թթ. սկզբներին։ Օսթինում 1894 թ. Փորթերը սկսում է հրատարակել «Ռոլինգ սթոուն» հումորային շաբաթաթերթը՝ այն գրեթե ամբողջությամբ լցնելով իր ակնարկներով, կատակներով, բանաստեղծություններով և նկարներով։ Մի տարի անց շաբաթաթերթը փակվում է։ Միաժամանակ Փորթերին ազատում են աշխատանքից և ենթարկում դատական պատասխանատվության հայտնաբերված պակասորդի պատճառով, թեև այն փոխհատուցվում է իր հարազատների կողմից։

Զեղծարարության մեջ մեղադրվելուց հետո նա դիմում է փախուստի և մոտ կես տարի թաքնվում է Հոնդուրասում, այնուհետև՝ Հարավային Ամերիկայում։ Վերադառնալով ԱՄՆ՝ դատապարտվում է և բանտարկվում Օհայո նահանգի Կոլումբուս քաղաքի բանտում, որտեղ անցկացնում է 3 տարի (1898 - 1901 թթ)։

Բանտում Փորթերը աշխատում է հաստատության հիվանդանոցում և պատմվածքներ գրում՝ դրանք հրատարակելու համար ընտրելով Օ. Հենրի գրական անունը։ Իր առաջին պատմվածքն այդ անվան տակ՝ «Շվցնող Դիքի սուրբծննդյան նվերը» տպագրվել է 1899 թ. «Մաք Քլյուր ամսագրում» (Mc Clure’s Magazine)։

Օ. Հենրիի միակ վեպը՝ «Արքաներն ու կաղամբը» (Cabbages and Kings), լույս է տեսել 1904 թ.։ Դրան հետևել են պատմվածքների ժողովածուները՝ «Չորս միլիոն» (The four million, 1906), «Վառվող լամպը» (The trimmed Lamp, 1907), «Արևմուտքի սիրտը» (Heart of the West, 1907), «Քաղաքի ձայնը» (The Voice of the City, 1908), «Ազնվատոհմ գողը» (The Gentle Grafter, 1908), «Ճակատագրի ուղիները» (Roads of Destiny, 1909), «Ընտրանի» (Options, 1909), «Հստակ գործեր» (Strictly Business, 1910) և «Կարուսել» (Whirligigs, 1910)։

Կյանքի վերջում տառապել է լյարդի ցիռոզից և շաքարախտից, մահացել է 1910 թ. հունիսի 5-ին Նյու-Յորքում 47 տարեկան հասակում։

Ստեղծագործություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վեպեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Արքաներն ու կաղամբը» («Cabbages And Kings») 1904

Պատմվածքների ժողովածուներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Չորս միլիոն» («The Four Million») 1906
«Վառվող լամպը» («The Trimmed Lamp») 1907
«Արևմուտքի սիրտը» («Heart Of The West») 1907
«Ազնվատոհմ գողը» («The Gentle Grafter») 1908
«Քաղաքի ձայնը» («The Voice Of The City») 1908
«Ճակատագրի ուղիները» («Roads Of Destiny») 1909
«Ընտրանի» («Options») 1909
«Կարուսել» («Whirligigs») 1910
«Հստակ գործեր» («Strictly Business») 1910
«Վեցեր-յոթեր» («Sixes And Sevens») 1910
«Ռոլինգ սթոունս» («Rolling Stones») 1910
«Մնացորդներ» («Waifs And Strays») 1910

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Henry, O. // The Enciclopædia Britannica: New Volumes — 12 — London, NYC: 1922.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
↑ ^3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.
↑ ^4,0 ^4,1 ^4,2 Левидова И. М. О. Генри // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 5.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Օ. Հենրիի ստեղծագործությունները գրապահարանում Արխիվացված 2020-07-02 Wayback Machine

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Օ. Հենրի» հոդվածին։

[_37938c75ea9a5005-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 ^1,10 Henry, O. // The Enciclopædia Britannica: New Volumes — 12 — London, NYC: 1922.

[_717972db83532fbe-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.

[_2e0ff2cbe2fc823c-3] 3,0 ^3,1 ^3,2 ^3,3 ^3,4 Internet Broadway Database — 2000.

[_45f1b7996356b210-4] 4,0 ^4,1 ^4,2 Левидова И. М. О. Генри // Краткая литературная энциклопедия (ռուս.) — М.: Советская энциклопедия, 1962. — Т. 5.

[1]

[2]

[3]

[4]