Տոշիհիդե Մասկավա
Տոշիհիդե Մասկավա 益川 敏英 | |
|---|---|
 | |
| Ծնվել է | փետրվարի 7, 1940[1][2][3][…] Նագոյա, Ճապոնիա |
| Մահացել է | հուլիսի 23, 2021[4][5] (81 տարեկան) Կիոտո, Ճապոնիա բնական մահով |
| Քաղաքացիություն |  Ճապոնիա |
| Մասնագիտություն | ֆիզիկոս-տեսաբան, պրոֆեսոր և ֆիզիկոս |
| Հաստատություն(ներ) | Տոկիոյի համալսարան, Kyoto Sangyo University?, Նագոյայի համալսարան, Կիոտոյի համալսարան և Kobayashi-Maskawa Institute for the Origin of Particles and the Universe? |
| Գործունեության ոլորտ | տարրական մասնիկների ֆիզիկա |
| Անդամակցություն | Ճապոնական ակադեմիա և Science Council of Japan? |
| Ալմա մատեր | Նագոյայի համալսարան |
| Գիտական աստիճան | գիտությունների դոկտոր |
| Տիրապետում է լեզուներին | ճապոներեն |
| Գիտական ղեկավար | Սյոիտի Սակատա |
| Պարգևներ | |
 Toshihide Masukawa Վիքիպահեստում | |
Տոշիհիդե Մասկավա (ճապ.՝ 益川 敏英, փետրվարի 7, 1940[1][2][3][…], Նագոյա, Ճապոնիա - հուլիսի 23, 2021[4][5], Կիոտո, Ճապոնիա), ճապոնացի ֆիզիկոս-տեսաբան, աշխատել է Տոկիոյի համալսարանում։ 2008 թվականի Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիր, մրցանակը ստացել է համատեղ Մակոտո Կոբայաշիի հետ, «խախտված սիմետրիայի հայտնաբերման համար, որը կանխատեսել է քվարկերի առնվազն երեք ընտանիքների գոյությունը բնակությունում»։ Այդ տարվա մրցանակի մյուս կեսը ստացել է Յոիչիրո Նամբուն, այլ հայտնագործության համար[10]։
1962 թվականին ավարտել է Նագոյայի համալսարանը, իսկ 1967 թվականին նույն համալսարանում ստացել է դոկտորի կոչում։ Այս պահին հանդիսանում է Կիոտոյի և մասնավոր Կիյոտո Սանգյո համալսարանների պրոֆեսոր։
Հանդիսանում է հայտնի «CP-սիմետրիայի խախտում» հոդվածի համահեղինակ (1973)[11], որը նա գրել է Մակոտո Կոբայաշիի հետ, 2007 թվականի դրությամբ հոդվածը երրորդն էր նրան հղումների թվով բարձր էներգիայի ֆիզիկայի բնագավառում[12]։ Այս աշխատությունում դուրս է բերվում Կիբոբոյի-Կոբայաշիի-Մասկավայի մատրիցան, որը բացահայտում է քվարկերի խառնման պարամետրները։
Հոդվածում առաջ քաշված վարկածը հիմնավորել է քվարկերի երրորդ սերնդի գոյությունը, որը հիմնավորվել է փորձով չորս տարի անց b-քվարկի հայտանբերումով։
Տոշիհիդե Մասկավան մահացել է 2021 թվականի հուլիսի 23-ին Կիոտոյում, լնդերի քաղցկեղից։
Մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- 1979 — Նիսինայի հիշատակի մրցանակ
- 1985 — Ճապոնական գիտությունների ակադեմիայի մրցանակ
- 1985 — Սակուրայի մրցանակ
- 1994 — Ասախի մրցանակ
- 1995 — «Թյունիթի» թերթի մրցանակ
- 2007 — Մասնիկների ֆիզիկայի բնագավառում մրցանակ
- 2008 — Մշակույթի շքանշան
- 2008 — Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակ
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Nobelprize.org — Nobel Foundation.
- ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
- ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
- ↑ 4,0 4,1 4,2 https://www3.nhk.or.jp/nhkworld/fr/news/313544/
- ↑ 5,0 5,1 5,2 https://physicsworld.com/a/japanese-nobel-prize-winning-particle-physicist-toshihide-maskawa-dies-aged-81/
- ↑ http://www.nobelprize.org/nobel_prizes/physics/laureates/2008/
- ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
- ↑ 8,0 8,1 https://www.aps.org/programs/honors/prizes/sakurai.cfm
- ↑ http://www.moe.gov.cn/s78/A22/xwb_left/moe_829/201802/t20180228_328136.html (չին.) — 中华人民共和国教育部.
- ↑ Տեղեկություններ Նոբելյան կոմիտեի կայքում (անգլ.)
- ↑ Kobayashi M., Maskawa T. (1973). «CP Violation in the Renormalizable Theory of Weak Interaction». Progress of Theoretical Physics. 49 (2): 652–657. doi:10.1143/PTP.49.652. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ փետրվարի 3-ին. Վերցված է 2017 թ․ նոյեմբերի 5-ին.
- ↑ Top Cited Articles of All Time (2007 edition)
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- Տ. Մասկավա: «Ինչի մասին է խոսում CP-խախտումը». Նոբելյան դասախոսություն // «Ֆիզիկական գիտությունների հաջողություններ», հատոր 179, թողարկում 12, դեկտեմբեր 2009
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Տոշիհիդե Մասկավա» հոդվածին։ |
| ||||||||||||||||
- Փետրվարի 7 ծնունդներ
- 1940 ծնունդներ
- Նագոյա քաղաքում ծնվածներ
- Հուլիսի 23 մահեր
- 2021 մահեր
- Ճապոնիայում մահացածներ
- Ֆիզիկայի Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Գիտնականներ այբբենական կարգով
- Անձինք այբբենական կարգով
- Նոբելյան մրցանակի դափնեկիրներ
- Ճապոնացի նոբելյան մրցանակակիրներ
- Ճապոնացի ֆիզիկոսներ
- Տեսական ֆիզիկոսներ
- Ճապոնացի բժիշկներ
- Ճապոնացի գիտնականներ
- Քաղցկեղից մահացածներ