Ֆրիզլանդ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Նահանգ
Ֆրիզլանդ
արևմտաֆրիզերեն Fryslân
Դրոշ Զինանշան

ԵրկիրՆիդերլանդներ Նիդերլանդներ
Ներքին բաժանումԱխտկարսպեյլեն, Ամելանդ, Դանտումադեյլ, Հարլինգեն, Հեյրենվեյն, Լեուվարդեն, Օստստելինգվերֆ, Օպստերլանդ, Սուդվեստ-Ֆրիսլան, Շխիրմոնիկոխ, Սմալինգերլանդ, Թերշխելինգ, Թիչերկստերադեյլ, Վլիլանդ, Վեստստելինգվերֆ, De Fryske Marren?, Waadhoeke?, Noardeast-Fryslân?, Bolsward?, Nijefurd?, Sneek?, Wûnseradiel?, Wymbritseradiel?, Բորնստերհեմ, Խաստերլանդ-Սլոտեն, Լեմստերլանդ, Սկարստերլան, Ֆրանեկերադեյլ, Հեթ Բիլդտ, Մենալդումադեյլ, Լեուվարդերադեյլ, Լիտենսերադեյլ, Դոնգերադեյլ, Ֆերվերդերադեյլ և Կոլումերլանդ էն Նյուկրաուսենլանդ
Հիմնադրված է1814 թ.
Մակերես5748,74±0,01 կմ²
Պաշտոնական լեզուհոլանդերեն և արևմտաֆրիզերեն
Բնակչություն651 459 մարդ (հունվարի 1, 2021)[1]
Ժամային գոտիUTC+1 և UTC+2
Ավտոմոբիլային կոդB
Պաշտոնական կայքfryslan.frl(նիդեր.)
Ֆրիզլանդ (Նիդեռլանդներ)##
Ֆրիզլանդ (Նիդեռլանդներ)

Ֆրիզլանդ[2] (անգլ. Friesland), պատմականորեն հայտնի է նաև որպես Ֆրիզիա, այն Նիդերլանդների հյուսիսում գտնվող նահանգն է։ Տեղակայված է Խրոնինգեն նահանգից արևմուտք, Դրենթեից և Օվերեյսելից հյուսիս-արևմուտք, Ֆրևոլանդից հյուսիս, Հյուսիսային Հոլանդիայից հյուսիս-արևելք և Վատտեն ծովից հարավ։ 2015 թվականի տվյալներով նահանգում բնակչությունը կազմում է 646,092 մարդ[3]։ Նահանգի ընդհանուր տարածքը 5.100 կմ², որով նա զբաղեցնում է 3-րդ տեղը Նիդերլանդների նահանգների ցանկում։

Նահանգի մայրաքաղաքը և կառավարության նստավայրը 91,817 բնակիչ ունեցող Լեուվարդեն քաղաքում է գտնվում։ 2017 թվականից ի վեր նահանգի կառավարիչն է Արնո Բրոքը։ Նահանգը բաժանված է 18 ինքնավար քաղաքների։ Այս նահանգի տարածքը նախկինում եղել է Ֆրիզիայի հնագույն, ավելի մեծ շրջանի մի մասը։ Ֆրիզլանդի պաշտոնական լեզուներն են՝ արևմտյան ֆրիզերենն ու հոլանդերենը։

Ամենամեծ քաղաքները[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ֆրիզլանդի ինքնավար քաղաքները
Հյուսիսային Հոլանդիայի, Ֆրիզլանդիայի և Ֆլևոլանդի արբանյակային լուսանկարը
Անվանում Բնակչություն
1 Լեուվարդեն 96,578
2 Դրահտեն 44,598
3 Սնեկ 33,401
4 Հերենվեն 28,497
5 Հարլինգեն 15,729
6 Դոկյում 13,145
7 Ֆրանեկեր 12,995
8 Յուրե 12,902
9 Վոլվեգա 12,738
10 Լեմեր 10,220

Ժողովրդագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դեմոգրաֆիկ աճը Ֆրիզլանդում[4][5]
Տարի Բնակչություն
1714 129 243
1748 135 195
1796 161 513
1811 175 366
1830 204 909
1840 227 859
1850 243 191
1860 269 701
1870 300 863
1880 329 877
1890 335 558
1900 340 263
Տարի Բնակչություն
1910 363 625
1920 385 362
1930 402 051
1940 424 462
1950 465 267
1960 478 206
1970 521 820
1982 592 314
1990 599 151
1999 621 222
2010 646 305
Լեուվարդենում գտնվող կառավարության նստավայրը

Ֆրիզլանդում զբաղվում են հիմնականում գյուղատնտեսությամբ։ Սև ու սպիտակ ֆրիզյան խոշոր եղջերավոր անասունները, սև ֆրիզյան ձին ծագում են այստեղից։ Տուրիզմը եկամտի ևս մեկ կարևոր աղբյուր է. Հիմնական տուրիստական ուղղությունները ներառում են նահանգի հարավ-արևմուտքում գտնվող լճերը և հյուսիսից Վատտեն ծովի կղզիները։ Ֆրիզլանդի նահանգում կան 195 հողմաղացներ։

Կլիմա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Leeuwardenի կլիմայական տվյալները
Ամիս հունվ փետ մարտ ապր մայ հուն հուլ օգոս սեպ հոկ նոյ դեկ Տարի
Ռեկորդային բարձր °C (°F) 12.6
(54.7)
14.4
(57.9)
20.4
(68.7)
26.0
(78.8)
28.7
(83.7)
32.5
(90.5)
31.4
(88.5)
32.8
(91)
29.1
(84.4)
23.8
(74.8)
16.4
(61.5)
14.2
(57.6)
32.8
(91)
Միջին բարձր °C (°F) 4.9
(40.8)
5.4
(41.7)
8.6
(47.5)
12.4
(54.3)
16.2
(61.2)
18.5
(65.3)
21.0
(69.8)
21.1
(70)
18.0
(64.4)
13.7
(56.7)
9.0
(48.2)
5.6
(42.1)
12.9
(55.2)
Միջին օրական °C (°F) 2.7
(36.9)
2.7
(36.9)
5.3
(41.5)
8.2
(46.8)
12.0
(53.6)
14.6
(58.3)
17.0
(62.6)
16.9
(62.4)
14.2
(57.6)
10.5
(50.9)
6.5
(43.7)
3.3
(37.9)
9.5
(49.1)
Միջին ցածր °C (°F) 0.1
(32.2)
−0.2
(31.6)
1.9
(35.4)
3.8
(38.8)
7.4
(45.3)
10.2
(50.4)
12.6
(54.7)
12.5
(54.5)
10.2
(50.4)
7.1
(44.8)
3.6
(38.5)
0.6
(33.1)
5.8
(42.4)
Ռեկորդային ցածր °C (°F) −19.9
(−3.8)
−16.3
(2.7)
−16.3
(2.7)
−5.9
(21.4)
−1.7
(28.9)
1.3
(34.3)
5.7
(42.3)
5.4
(41.7)
2.0
(35.6)
−6.0
(21.2)
−14.2
(6.4)
−19.2
(−2.6)
−19.9
(−3.8)
Տեղումներ մմ (դյույմ) 68.9
(2.713)
51.1
(2.012)
58.1
(2.287)
38.2
(1.504)
57.3
(2.256)
68.2
(2.685)
74.5
(2.933)
82.7
(3.256)
84.3
(3.319)
81.4
(3.205)
82.1
(3.232)
73.0
(2.874)
819.8
(32.276)
աղբյուր: Royal Netherlands Meteorological Institute[6][7]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. https://opendata.cbs.nl/statline#/CBS/nl/
  2. Արտասահմանյան երկրների աշխարհագրական անվանումների բառարան / խմբ․ Ա․ Մ․ Կոմիկով. — 3֊րդ հրատարակություն. — Մոսկվա: Նեդրա, 1986. — С. 398.
  3. «Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari» (հոլանդերեն). Centraal Bureau voor de Statistiek. 2013 թ․ ապրիլի 15. Վերցված է 2013 թ․ հոկտեմբերի 10-ին.
  4. Կաղապար:Nl icon Bevolking; geslacht, leeftijd, burgerlijke staat en regio, 1 januari, Statistics Netherlands, 2014.
  5. Կաղապար:Nl icon Overzicht aantal inwoners Provincie Friesland 1714–2000, Tresoar.
  6. Կաղապար:Nl icon Leeuwarden extremen tijdvak 1971 t/m 2000, Royal Netherlands Meteorological Institute. Retrieved on 26 April 2014.
  7. Կաղապար:Nl icon Leeuwarden, langjarige gemiddelden, tijdvak 1981–2010, Royal Netherlands Meteorological Institute. Retrieved on 26 April 2014.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]