Փղշտացիներ

Փղշտացիների հաղթանակը հրեաների նկատմամբ (1896թ․ պատկերազարդում)

Փղշտացիներ, հնագույն ժողովուրդ Միջերկրականի արևելյան ծովեզերքում, Քանան երկրամասի հարավարևմուտքում։ Աստվածաշնչում պահպանված պատմական տեղեկությունների համաձայն՝ փղշտացիները մ․ թ․ ա․ 13-րդ դարում գաղթել են Կափթորից։ Մ․ թ․ ա․ 12-րդ դարում գրավելով Քանանի մի շարք քաղաքներ՝ստեղծել են հինգ քաղաք-իշխանությունների միություն։ Ծանոթ լինելով երկաթի մշակությանը, արտադրելով երկաթե զենքեր ու կառքեր՝ տեղաբնիկների նկատմամբ հասել են ռազմական գերակշռության, մինչև մ․ թ․ ա․ 10-րդ դարը իրենց գերիշխանությունը հաստատել գրեթե ամբողջ Քանանում, որն այնուհետև նրանց անունով կոչվել է Պաղեստին։ Փղշտացիները աստիճանաբար ընդունել են քանանացիների կրոնը և լեզուն, ձուլվել նրանց։ Փղշտացիների հետագա առաջխաղացումը մ․ թ․ ա․ 10-րդ դարի սկզբին կանխել է Դավիթ թագավորը։ Փղշտացիների և հրեաների դարավոր հակամարտություններն արտացոլվել են Աստվածաշնչում, առասպելական հերոսների մասին ասքերում։ Մ. թ. ա. 8-րդ դարի 2-րդ կեսից Փղշտացիներին հնազանդեցրել է Ասորեստանը, մ․ թ․ ա․ 7-րդ դարի վերջից՝ Նոր Բաբելոնիան, մ․ թ․ ա․ 6-րդ դարի վերջից՝ Աքեմենյան Իրանը։ Հունա-մակեդոնական տիրակալության պայմաններում փղշտացիները աստիճանաբար հելլենացվել են։

Տես նաև

• Փղշտացիների մշակույթի թանգարան

Արտաքին հղումներ

Մեդիա ֆայլեր

Վիքիպահեստ նախագծում կարող եք այս նյութի վերաբերյալ հավելյալ պատկերազարդում գտնել Փղշտացիներ կատեգորիայում։

• Corinne Mamane Museum of Philistine Culture
• National Geographic article Արխիվացված 2008-03-26 Wayback Machine
• List of Biblical References to Philistines or Philistia Արխիվացված 2006-05-16 Wayback Machine
• Tell es-Safi/Gath Archaeological Project Website Արխիվացված 2009-04-19 Stanford Web Archive
• Tell es-Safi/Gath Archaeological Project Blog
• Penn State University - The Sea Peoples and the Philistines (link broken)
• Neal Bierling, Giving Goliath his Due: New Archaeological Light on the Philistines (1992) Արխիվացված 2018-04-05 Wayback Machine
• «Philistines» . Catholic Encyclopedia. 1913.
• «Philistines» . Encyclopædia Britannica (անգլերեն) (11th ed.). 1911.
• The Center for Online Judaic Studies: Ramesses III and the Philistines, 1175 BC
• Biblical Archaeology Review - Yavneh Yields Over a Hundred Philistine Cult Stands Արխիվացված 2012-05-31 Wayback Machine
• Neal Bierling. Giving Goliath His Due. New Archaeological Light on the Philistines Արխիվացված 2018-04-05 Wayback Machine

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։