Վիլհելմ Դիլթայ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Վիլհելմ Դիլթայ
Wilhelm Dilthey
Ծնվել էնոյեմբերի 19, 1833(1833-11-19)[1][2][3][…] Բիբրիխ, Հեսսենի մեծ դքսություն, Գերմանական միություն[2]
Մահացել էհոկտեմբերի 1, 1911(1911-10-01)[4][1][2][…] (77 տարեկան) Սայս ամ Շլերն, Տիրոլի կոմսություն, Ավստրո-Հունգարիա[2]
բնական մահով
Քաղաքացիություն Պրուսիայի թագավորություն[1][1]
Դավանանքավետարանական եկեղեցի
ՈւղղությունԱրևմտյան փիլիսոփայություն
Մասնագիտությունփիլիսոփա, պատմաբան, հոգեբան, աստվածաբան, մանկավարժ, սոցիոլոգ, համալսարանի դասախոս, գրական քննադատ և ուսուցիչ
Հաստատություն(ներ)Վրոցլավի համալսարան, Բազելի համալսարան, HU Berlin և Քրիստիան-Ալբերտի համալսարան
Գործունեության ոլորտփիլիսոփայություն, Մտավոր պատմություն և understanding psychology?
ԱնդամակցությունՊրուսիայի գիտությունների ակադեմիա և Բավարիական գիտությունների ակադեմիա
Ալմա մատերՀայդելբերգի համալսարան և HU Berlin
Գիտական աստիճանգիտությունների դոկտոր
Տիրապետում է լեզուներինգերմաներեն[4][5]
Եղել է գիտական ղեկավարRichard Hamann?, Leo Baeck?, Eberhard Gothein?[6] և Georg Misch?[6]
Ազդվել էԻմանուիլ Կանտ, Ֆրիդրիխ Դանիել Էռնստ Շլայերմախեր, Գեորգ Վիլհելմ Ֆրիդրիխ Հեգել և Ջոն Ստյուարտ Միլ
Պարգևներ
Արվեստի և գիտության ոլորտում ունեցած վաստակի շքանշան
Ամուսին(ներ)Katharina Dilthey?
Երեխա(ներ)Clara Misch?[7]
 Wilhelm Dilthey Վիքիպահեստում

Վիլհելմ Դիլթայ (գերմ.՝ Wilhelm Dilthey, նոյեմբերի 19, 1833(1833-11-19)[1][2][3][…], Բիբրիխ, Հեսսենի մեծ դքսություն, Գերմանական միություն[2] - հոկտեմբերի 1, 1911(1911-10-01)[4][1][2][…], Սայս ամ Շլերն, Տիրոլի կոմսություն, Ավստրո-Հունգարիա[2]), գերմանացի փիլիսոփա, նորկանտական, «կյանքի փիլիսոփայության» իռացիոնալիստական ուսմունքի հիմնադիր։

Ըստ Դիլթայի, հոգու կյանքը, ի տարբերություն բնության, բացատրության չի ենթարկվում և կարող է ընկալվել սոսկ ինտուիցիայով։ Գեղարվեստական երկում արտացոլվում է ոչ թե իրականությունը, այլ սոսկ գրողի ներքին կյանքը, նրա «անմեկնելի» հոգին։ Բանաստեղծը երևակայության ուժով պատահականը բարձրացնում է նշանակալիցի աստիճանին և պատկերում է տիպականը որպես անհատականի հիմք[8]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 1,6 Bollnow O. F. Encyclopædia Britannica
  2. 2,00 2,01 2,02 2,03 2,04 2,05 2,06 2,07 2,08 2,09 2,10 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. 3,0 3,1 Internet Philosophy Ontology project
  4. 4,0 4,1 4,2 4,3 Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  5. CONOR.Sl
  6. 6,0 6,1 Mathematics Genealogy Project — 1997.
  7. Geni(բազմ․) — 2006.
  8. Ռընե Ուելլեք, Օսթին Ուորրեն (2008). Գրականության տեսություն. Երևան: Սարգիս Խաչենց. էջ 462.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Վիլհելմ Դիլթայ» հոդվածին։