Վելիտրի (Velitrae), Ոլսկերի ամենակարևոր քաղաքներից մեկը, որը Անկ Մարցիի օրոք նշանակությամբ չէր զիջում Հռոմին։ Նվաճվել է Հռոմեացիներով մ.թ.ա. 494 թ.-ին։ Դրանից հետո բնակիչների շատ անգամ էին ապստամբում Հռոմի դեմ, ինչով հանրապետությանը հասցնում էին շատ հոգսեր։ Ապպիևյան ճանապարհը անցավ քաղաքի կողքով և այն աստիճանաբար անկում ապրեց։ Որոշ պատրիցիական ընտանիքներ հետագայում կառուցեցին այստեղ ամառանոցներ։ Դրանց մեջ էին նաև Օկտավիանոսների տոհմը, որին պատկանում էր Օկտավիանոս Օգոստոսը։ Ապագա կայսրը իր պատանեկությունը անցկացրել է Վելիտրիոււմ։
Անտիկ քաղաքը սնանկացրեց Ալարիխը։ 981 թ.-ից եղել է Տուսկուլումյան կոմսերի տարածքը։ XIII դարում ձեռք է բերել անկախություն և մինչև 1589 ղեկավարվում էր որպես ազատ կոմուննա։ XVI դարում շրջապատված էր հզոր պատերով, որոնք մասամբ պահպանվել են։ 1744 թ.-ին Վելետրիում տեղի ունեցավ ավստրիացիների և իսպանացիների հետ ճակատամարտ։ Կարդինալ Ստեֆանո Բորջիան Վելետրիում բացեց անդրծովյան հնությունների թանգարան։ 1944 թ.-ի մայիսին, երբ քաղաք եկավ հակահիտլերյան կոալիցիան, քաղաքի հին մասը ենթարկվեց քանդվելուն։
Օկտավիանոսների ամառանոցը և ուրիշ պատրիցիական տներ երկրաբանների համար ներկայացնում են շատ մեծ հետաքրքրություն։ Այստեղից է ծագել Աֆինա Պալլադայի արձանը, Նապոլեոնի ժամանակներից Լուվրում պատվավոր տեղ զբաղեցնող։
Իտալիա
