Ստենտավորում
Ստենտավորում, բժշկական միջամտություն, որը կատարվում է ստենտի տեղադրման համար և տեղադրվում է մարդկանց կամ կենդանիների օրգանների անոթներում, օրինակ՝ սրտի կամ ուղեղի արյան կորոնային անոթներ, ապահովում է տարածքի ընդլայնում, նեղացվում է պաթոլոգիական գործընթացով։
Նշանակություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Մեր օրերում սրտի անբավարարությունը հանդիսանում է ազգի մահվան հիմնական պատճառներից մեկը։ Մեծ մասամբ սիրտ-անոթային անբավարվածության հիվանդությունները հայտնաբերվում են 50 տարեկանից բարձր մարդկանց մոտ, բայց ներկայիս ապրելակերպը, վատ էկոլոգիան նպաստում են, որ այս ռիսկային խումբն ավելի երիտասարդանա։ Ստենտավորումը պետք չէ շփոթել զոնդավորման հետ, որը բացում է տարածք ստենտի համար։
Սիրտ - հզոր պոմպի պես ղեկավարում է սրտի արյունատար համակարգը, և ապահովում արյան շրջանառությունը։ Արյան շրջանառության ժամանակ օրգաններին և հյուսվածքներին մատակարարվում է սննդային նյութեր և թթվածին, առանց որի՝ կմահանան։ Այս աշխատանքը իրականացնելու համար սրտին անհրաժեշտ է բավականին շատ թթվածին, որի համար պատասխանատու են կորոնային զարկերակները։ Անոթների Պաթոլոգիական փոփոխությունը հանգեցնում են անհամեմատ վատ արյան մատակարարմանը՝ սիրտ, որն էլ իր հեթին հանգեցնում է լուրջ սիրտ-անոթային հիվանդություններին։
Աթերոսկրելոզ - ամենատարածված հիվանդություններից է, որը ազդում է զարկերակների վրա։ Անոթների և հյուսվածքների տարածքների նեղացումը հանգեցնում է դանդաղ դեֆորմացիայի և դրանով էլ առաջացնում օրգանների հիվանդություններ։ Մարդկանց սրտի անբավարար արյան մատակարարման դեպքում մարդը կարող է ունենալ հետևյալ ախտանիշները .
- Ցավ կրծքավանդակում
- Սրտխառնոց
- Հևոց
- Հաճախասրտություն
- Քրտնարտադրություն
Բայց նման ախտանիշներ կարող են նաև չլինել, որը և դժվարացնում և երկարացնում է բուժումը։ Բացի ժառանգական բնույթից, այս հիվանդությունն առաջանում է նաև սթրեսից, ծխելուց, ոչ ճիշտ սննդակարգից, որը հանգեցնում է նյութափոխանակման խանգարման, ֆիզիկական ակտիվության նվազման։ Ավելի հաճախ այս հիվանդությամբ հիվանդանում են Հնդկաստանի, Հարավարևելյան Ասիայի և Օվկիանիայի, ավելի քիչ՝ հյուսիսային ժողովուրդները . ֆիններ, շվեդներ, նորվեգացինե: Իսկ յակուտները, էսկիմոսները և չուկչաները ընդհանրապես չեն հիվանդանում։
Մեթոդի էությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Անոթի նեղացումը հանգեցնում է նրան, որ անոթի մկանները՝ սրտամկանը տառապում է թթվածնի պակասից, սիրտն աստիճանաբար թուլացնում է իր գործունեությունը։ Որոշակի ժամանակ անց հայտանբերվում է սրտի անբավարար հիվանդություններ։ Սրտաբանները ունեն մի շարք բուժման մեթոդներ։ Կար ժամանակ, որ հիմնական բուժումը զոնդավորումն էր, բայց այժմ բժիշկներն ավելի քիչ վնասող մեթոդ հայտաբերեցին, որը հենց՝ ստենտավորումն էր։ 50 տարի առաջ ամերիկացի ռադիոլոգը, ինտերվենցիոն ռադիոլոգիայի առաջատարներից մեկը՝ Չարլզ Դոթթերը (1920-1985), առաջարկել է անոթային տախտակի (ստենտ) օգնությամբ անոթի վնասված հատվածները ընդլայնելու հայեցակարգը։ Մեթոդի զարգացումը երկար ժամանակ տևեց, առաջին տեխնոլոգիաների կիրառումը կատարվել է միայն 1986 թվականին։ Միայն 1993 թվականին ապացուցվել է կորոնար արտրի արտահոսքի վերականգնումը և այն նոր պետությունում պահելու stenting մեթոդի արդյունավետությունը։ Ստենտը բարակ մետաղյա խողովակ է, որը բաղկացած է մետաղական բջիջներից՝ փչելով հատուկ փուչիկով։ Այն ներդվում է տուժած անոթի մեջ և ընդլայնվում է, բարձրացնելով իր առանձգականությունը։ Սա բարելավում է սրտի արյան մատակարարումը։ Զարկերակի վրա՝ ոտքի կամ ձեռքի, տեղադրվում է հատուկ կատետր, որի միջով անցկացվում է բարակ, նուրբ թիթեղյա քուղ, որին հետևում են հատուկ մոնիտորի միջոցով։ Պետք է միանշանակ գիտենանք, որ ստենտի միջամտությամբ կատարված վիրահատությունները պարտադիր կերպով ուղեկցվում է յոդ պարունակող մաքրող միջոցներով, հիվանդի մոտ պետք է չլինի ալերգիա յոդի հանդեպ, կամ խրոնիկական ցանկացած հիվանդություն։
Թոքերի անոթների (լեղուղիների) ստենտավորում
Թոքերի ստենտավորումը պարտադիր կերպով կատարվում է լեղուղիներով։ Հիմնականում ստենտը տեղադրվում է, որպեսզի ապահովվի լեղիի հոսքը տանսերկումատյա աղիներ։ Այս Էֆեկտին հասնելու համար տեղադրվում է մետաղյա կամ պլաստինե խողովակ, որը տեղադրվում է լեղուղու մեջ՝ էնդոսկոպիկ վիրահատությամբ[1]։ Առաջին վիրահատությունը տեղի է ունեցել 1980 թվականին երկու տարբեր թիմերի կողմից. Soehendra N. & Reynders-Frederix V.[2] և Laurence B.H. & Cotton P.B.[3]։ Այդ ընթացքում ակնհայտ դարձավ, որ նախընտրելի է տեղադրել մեծ տրամագծով ստենտներ, որը նաև նվազեցնում է լեղուղիների վարակները[4]։ Հաջորդ էտապը դա մետաղյա ստենտի փոխարինումն էր մեկ այլ ստենդով, որը տարբերվում է մյուսից ինքնաբացվող մետաղյա ցանցով։ Այս առանձնահատկությունը թույլ է տալիս ավելի լայն տարածում ստանալ ինքնաբացվող (SEMS) ստենտի կիրառմանը, քան պլաստիկ ստենտի կիրառումը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ Дюжева Т. Г. и др. создания тканеинженерного желчного протока //Гены и клетки. – 2016. – Т. 11. – №. 1. – С. 43-7.
- ↑ Soehendra N., Reynders-Frederix V. Palliative bile duct drainage-a new endoscopic method of introducing a transpapillary drain //Endoscopy. – 1980. – Т. 12. – №. 01. – С. 8-11
- ↑ Laurence B. H., Cotton P. B. Decompression of malignant biliary obstruction by duodenoscopic intubation of bile duct //Br Med J. – 1980. – Т. 280. – №. 6213. – С. 522-523
- ↑ Blero D., Huberty V., Devière J. Novel biliary self-expanding metal stents: indications and applications //Expert review of gastroenterology & hepatology. – 2015. – Т. 9. – №. 3. – С. 359-367.