Սոլոմոն Մոլխո

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Սոլոմոն Մոլխո
եբրայերեն՝ שלמה מולכו
Դիմանկար
Ծնվել է1500[1]
ԾննդավայրԼիսաբոն, Պորտուգալիայի թագավորություն[2]
Մահացել էդեկտեմբերի 13, 1532(1532-12-13)[3] կամ 1532[1]
Մահվան վայրՄանտովա, Duchy of Mantua[2]
Քաղաքացիություն Պորտուգալիայի թագավորություն
Կրոնհուդայականություն
Մասնագիտությունփիլիսոփա, գրող, Միստիկա և ռաբբի
Ստորագրություն
Изображение автографа
 Solomon Molcho Վիքիպահեստում

Սոլոմոն Մոլխո կամ Շլոմո Մոլխո (եբրայերեն՝ שלמה מולכוShlomo Mol'kho), ի ծնե՝ Դիոգու Պիրեշ (պորտ.՝ Diogo Pires, 1500[1], Լիսաբոն, Պորտուգալիայի թագավորություն[2] - դեկտեմբերի 13, 1532(1532-12-13)[3] կամ 1532[1], Մանտովա, Duchy of Mantua[2]), պորտուգալացի գրող, փիլիսոփա և մարրա, որը զբաղեցրել է բարձր պաշտոն Ժուան III Բարեպաշտ թագավորի օրոք, որի ազդեցությանբ Դավիթ Ռեուվեն կրկին ընդունեց հուդայականություն և հայտարարեց իրեն մեսիա։ Նա Ռեուվենի հետ միասին թափառել են։ 1532 թվականին ձերբակալվել էր Իսպանիայի Կառլոս V կայսր-ի կողմից և 1532 թվականի դեկտեմբերի 13-ին Մանտովա քաղաքում, նրան, որպես հավատուրաց այրել խարույկի վրա։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դիոգու Պիրեսշը ծնվել է 1500 թվականին Լիսաբոնում՝ մարրաների ընտանիքում։ Ստացել է աշխարհիկ լավ կրթություն։ Ըստ հորինվածքի, Սոլոմոնը հետաքրքրվել է միստիկայով և երազանքների մեկնաբանություններով։ 1525 թվականին հանդիպել է Դավիթ Ռեուվենիի հետ, և, երազում տեսնելով բարձրագույն նախանշումը, Ռեուվենիի հակառակ, զբաղվել էր ինքնուրույն թլպատումներով և վերցրել է հրեական Սողոմոն Մոլխո անվանումը։ Ռեուվենի խորհրդով, նա փախչել է երկրից, դա բացատրելով աստվածային հրաման. ինքը Ռեուվենին արտաքսվել էր թագավորի կողմից։

Մոլխոն ժամանել է Սալոնիկ, որտեղ ջանասիրաբար ուսումնասիրում էր կաբալա (Յոսեֆ Տայտացկայի ղեկավարությամբ)։ Այնտեղ նա ընկերանում է Յոսիֆ Կարոյի հետ։ Արդեն Սալոնիկում նա աշակերտներ ուներ, և այնտեղ էլ հրապարակում է քարոզներ ժողովածուն («Դրաշոտ», 1529), որը համակված էր մեսիական ձգտումներով։

1527 թվականի մայիսի 6-ին, Կառլոս V կայսր-ի հնազանդությունից դուրս եկած զորքերը գրավել են Հռոմը և դաժանորեն թալանել են քաղաքը, իսկ Հռոմի պապը փակված էր ամրոցում և ազատ էր արձակվել միայն մեծ փրկագնի դիմաց։ Մոլխոյի վրա ազդել է այս իրադարձությունը, նա մատնանշել է հրեաների շուտափույթ ազատումը քարոզներից։ Նա սկսեց կարդալ մեսսիական քարոզներ, հավաքելով բազմաթիվ ունկնդիրներ, հրեաներ և քրիստոնյաներ։

Սակայն նրան սկսեցին հետապնդել որպես մարրա-ուրացող, և նա մեկնց Պեզարո և Հռոմ։ Նա ավելի է ու ավելի է ապացուցել իր դերը Մեսիայում, և Ռեուվենին համարում էր իր մարգարեն։ Հռոմում նա ներկայացել է որպես Ռեուվենի պատվիրակ և պապական պալատում դիմացել 30-օրյա պաշտոնին։

Ուսուցման բնութագրեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մոլխոն ընդօրինակում էր հրեաների և քրիստոնյաների համատեղ ուժերով Սուրբ հողը թուրքերից ազատագրելու մասին Ռեուվենի գաղափարները։ Նա ներկայացրեց իրեն որպես զինվոր, ուներ ռազմական հարմարանքներ՝ դրոշներ, զենք ու զրահ։ Նա իրեն մեսիա էր համարում, իսկ Ռեուվենին նրա մարգարեն։ Մոլխոն Սալոնիկում անցավ թալմուդի և կաբալայի կարճ դասընթացներ, բայց էական տեսական դիրքեր չի ունեցել։ Եվրոպայի հրեական համայնքներում մեծ հեղինակություն էր ձեռք բերել։ Իտալիայում շատ հրեաներ և մարրաներ չէին հավատում Մոլխոյի մարգարեություններին, համարելով, որ դրանով կարող էին փրկվել ինկվիզիայից։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]