Պետական հեղաշրջման փորձ Վենեսուելայում (1992)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Պետական հեղաշրջման փորձ Վենեսուելայում
Վենեսուելայի բլոկադան, Վիլլի Շտյովերի փորագրանկարը
Թվական փետրվարի 4-5, նոյեմբերի 27, 1992
Վայր Վենեսուելա Վենեսուելա
Արդյունք կառավարությունը տապալելու անհաջող փորձ
Հակառակորդներ
Վենեսուելա  Վենեսուելայի կառավարություն Վենեսուելա  MBR-200
Կուբայի աջակցությամբ
Հրամանատարներ
Վենեսուելա Կառլոս Անդրես Պերես
Վենեսուելա գեներալ Ֆեռնանդո Օչոա Անտիչ
Վենեսուելա Ուգո Չավես
Վենեսուելա Ֆրանսիսկո Արիաս Կարդենաս
Վենեսուելա Լուիս Ռեյես
Կորուստներ
143-300 զոհ[1][2], 95 раненых[2]

Պետական հեղաշրջման փորձ Վենեսուելայում (1992), Ուգո Չավեսի ղեկավարությամբ Հեղափոխական բոլիվարական շարժում-200-ի կողմից Վենեսուելայի կառավարությունը տապալելու երկու փորձ։ Առաջին խռովությունը տեղի ունեցավ 1992 թվականի փետրվարի 4-ին՝ անձամբ Չավեսի գլխավորությամբ, երկրորդը՝ 1992 թվականի նոյեմբերի 27-ին․ Չավեսը բանտում էր, և այն գլխավորեց երիտասարդ զինվորական սպաների մի խումբ, որոնք հավատարիմ էին Հեղափոխական բոլիվարական շարժում-200-ին։ Երկու փորձերն էլ ուղղված էին նախագահ Կառլոս Անդրես Պերեսի դեմ և տեղի ունեցան այն ժամանակաշրջանում, երբ նկատվում էին նեոլիբերալական տնտեսական բարեփոխումներ, որոնք ուղղված էին երկրի արտաքին պարտքի մակարդակն իջեցնելուն, որն էլ հանգեցրեց զանգվածային ցույցերի և անկարգությունների։ Չնայած անհաջողությանը՝ հենց հեղափոխության փետրվարյան փորձը Ուգո Չավեսին բերեց երկրի քաղաքական դաշտ։ Անկարգությունների ժամանակ զոհվեց առնվազն 146 մարդ[1][3]։

Կենտրոնական հետախուզական վարչության տվյալներով՝ հեղափոխության փորձերը կատարվեցին Կուբայի «Dirección de Inteligencia» հատուկ ծառայությունների օգնությամբ։ Կենտրոնական հետախուզական վարչության վերլուծաբանները նույնիսկ հաստատում էին, որ Չավեսը «Dirección de Inteligencia»-ի գործակալ էր[4][5]։ Գեներալ Կառլոս Խուլիո Պենյալոսայի խոսքերով՝ Ֆիդել Կաստրոն և Վենեսուելայի ապագա նախագահ Ռաֆայել Կալդերան գիտեին Չավեսի կողմից նախապատրաստվող պետական հեղաշրջման մասին, իսկ Կաստրոյի գործակալներն իբր համոզեցին նախագահ Պերեսին, որ հեղափոխության սպառնալիք չկա[6]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. 1,0 1,1 Uppsala Conflict Data Program Conflict Encyclopedia, Venezuela, War and Minor Conflict, In depth, Hugo Chávez and the 1992 coup attempt, http://www.ucdp.uu.se/gpdatabase/gpcountry.php?id=167&regionSelect=5-Southern_Americas# Արխիվացված 2014-01-15 Wayback Machine
  2. 2,0 2,1 Ulacio, Sandy (2003 թ․ նոյեմբերի 23). «27N, la historia de un baño de sangre». Version Final. Արխիվացված է օրիգինալից 2013 թ․ մայիսի 9-ին. Վերցված է 2014 թ․ հունիսի 1-ին.
  3. BBC,Thursday, 5 December 2002, 21:30 GMT, Profile: Hugo Chavez, http://news.bbc.co.uk/2/hi/1925236.stm
  4. Latell, Brian (2012). Castro's Secrets: Cuban Intelligence, the CIA and the Assassination of John F. Kennedy. New York City: Palgrave Macmillan. էջեր 81–82. ISBN 978-1-137-27841-8.{{cite book}}: CS1 սպաս․ ref duplicates default (link)
  5. Latell 2012, էջեր. 188–189
  6. Maria Delgado, Antonio (2015 թ․ փետրվարի 16). «Libro devela sangriento objetivo de la intentona golpista de Hugo Chávez». El Nuevo Herald. Վերցված է 2015 թ․ փետրվարի 17-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]