Մովսես Արղության-Երկայնաբազուկ

Մովսես Արղության-Երկայնաբազուկ
1798 - մարտի 4, 1855
Ծննդավայր	Թիֆլիս, Քարթլի-Կախեթի թագավորություն
Մահվան վայր	Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն
Գերեզման	Սանահինի վանական համալիր
Կոչում	adjutant general?
Հրամանատարն էր	15th Tiflis Grenadier Regiment?
Մարտեր/; պատերազմներ	Ռուս-պարսկական պատերազմ, Ռուս-թուրքական պատերազմ և Երևանի բերդի գրավում (1827)
Պարգևներ	և

Մովսես Զաքարի Արղության-Երկայնաբազուկ (1798^[1]^[2], Թիֆլիս, Քարթլի-Կախեթի թագավորություն^[1]^[2] - մարտի 4, 1855(1855-03-04)^[2], Թիֆլիս, Կովկասի փոխարքայություն, Ռուսական կայսրություն, թաղված է Սանահինում), հայ իշխան, գեներալ–լեյտենանտ։

Սերում է Արղության-Երկայնաբազուկների իշխանական տոհմից։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծնվել է Թիֆլիսում 1797 թվականին։ Սովորել է Թիֆլիսի Ազնվական ուսումնարանում՜ ավարտելով այն 1816 թվականին։ Գեներալ Ալեքսեյ Երմոլովի խորհրդով երիտասարդ իշխանը ընտրում է զինվորականի մասնագիտությունը։ Զինվորական ծառայության է անցել 1817 թվականին սովորելով Սանկտ-Պետերբուրգի լեյբ-գվարդիայի հեծելազորի գնդում։ Մասնակցել է 1826-1828 թվականների ռուս–պարսկական և 1828-1829 թվականների ռուս-թուրքական պատերազմներին, Երևանի գրավմանը (1827)։ Գործուն մասնակցություն է ունեցել պարսկահայերի ներգաղթի կազմակերպմանը։ 1829 թվականին նշանակվել է Հայկական մարզի պետ։ Հետագայում մասնակցել է Լեռնային Դաղստանի նվաճմանը։ 1847 թվականներին նշանակվել է Դարբանդի զինվորական նահանգապետ, ապա՝ Մերձկասպյան երկրամասի զորքերի հրամանատար և քաղաքացիական նահանգապետ։ Հիմնել է Թեմիրխան–շուրա քաղաքը (այժմ՝ Բույնակսկ, Դաղստանի ԻՍՍՀ)։ Բազմիցս արշավել է Շամիլի դեմ։

Մահացել է 1855 թվականի փետրվարի 20-ին Թիֆլիսում և թաղված է տոհմական տիրույթ հանիդսացող Սանահինի վանքի Սուրբ Աստվածածին եկեղեցու գավթում^[3]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — էջ 166—167.
↑ Տիգրան, Հայազն (2011). 200 Հայ Զորավարներ. Երևան: Երևան. էջեր 82–83. ISBN 978-9939-53-923-2.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մովսես Արղության-Երկայնաբազուկ» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մովսես Արղության-Երկայնաբազուկ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 2, էջ 86)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,00 ^1,01 ^1,02 ^1,03 ^1,04 ^1,05 ^1,06 ^1,07 ^1,08 ^1,09 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_84ac67608bfed0c9-2] 2,00 ^2,01 ^2,02 ^2,03 ^2,04 ^2,05 ^2,06 ^2,07 ^2,08 ^2,09 ^2,10 ^2,11 Ով ով է. հայեր (հայ.) / Հ. Այվազյան — Երևան: Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 2005. — հատոր 1. — էջ 166—167.

[3] Տիգրան, Հայազն (2011). 200 Հայ Զորավարներ. Երևան: Երևան. էջեր 82–83. ISBN 978-9939-53-923-2.

[1]

[2]

[3]