Մկրտիչ Աճեմյան

Մկրտիչ Աճեմյան; արմտ. հայ.՝ Մկրտիչ Աճէմեան
Ծնվել է	նոյեմբերի 10, 1838
Ծննդավայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Վախճանվել է	օգոստոսի 28, 1917 (78 տարեկան)
Վախճանի վայր	Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն
Մասնագիտություն	բանաստեղծ և թարգմանիչ
Լեզու	հայերեն
Ազգություն	հայ
Քաղաքացիություն	Օսմանյան կայսրություն
Կրթություն	Մուրադ-Ռափայելյան վարժարան
Ժանրեր	պոեզիա
	Մկրտիչ Աճեմյան Վիքիդարանում

Վիքիպեդիայում կան հոդվածներ Աճեմյան ազգանունով այլ մարդկանց մասին։

Մկրտիչ Աճեմյան (նոյեմբերի 10, 1838(1838-11-10), Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն^[1]^[2] - օգոստոսի 28, 1917(1917-08-28), Ստամբուլ, Օսմանյան կայսրություն^[2]), հայ բանաստեղծ, թատերական գործիչ, թարգմանիչ։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մկրտիչ Աճեմյանը ծնվել է Կ.Պոլսում։ Նախնական կրթությունն ստացել է ծննդավայրի Թարգմանչաց, Նարեկյան, Բերայի Մխիթարյան վարժարանում և Վենետիկի Մուրատ–Ռափայելյան վարժարանում, որտեղ աշակերտել է Ղևոնդ Ալիշանին։ 1858 թվականից մինչև կյանքի վերջը պաշտոնավարել է Կ.Պոլսի հեռագրատանը։ 1860-ականների վերջերից մասնակցել է մշակութային, հատկապես թատերական կյանքին, գրել բանաստեղծություններ, պիեսներ («Վահագն» և այլն), կատարել թարգմանություններ։

Բանաստեղծությունների առաջին ժողովածուն («Ժպիտք և արտասունք») լույս է տեսել 1871 թ.։ Աճեմյանի ստեղծագործությունների հիմնական էությունը բողոքն է սոցիալական անարդարությունների դեմ։ Սիրո և բնության երգերում բնության գեղեցկությունները հակադրել է մարդկանց ահավոր թշվառություններին («Ասուպներ», 1892)։ Աճեմյանի 1870-1880–ական թթ. ռեալիզմի համար ծավալված պայքարի առաջամարտիկներից էր արևմտահայ իրականության մեջ։ Շիլլերից, Լամընեից, Լաֆոնտենից, Բերանժեից և այլ ֆրանսիացի գրողներից կատարած թարգմանությունները լույս են տեսել առանձին գրքով, 1911 թ.՝ «Զանազան թարգմանությունք» վերնագրով։

Երկեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Լույս և ստվերք, ԿՊ, 1887։ Գարնան հովեր, ԿՊ, 1892
Թրթռուն հանգեր, ԿՊ, 1908

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հայ նոր գրականության պատմություն, հ. 3, Ե., 1964
Գառնիկ Ստեփանյան, Կենսագրական բառարան, հատոր 1, Ե., «Հայաստան», 1973, էջ 78

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
↑ ^2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մկրտիչ Աճեմյան» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 1, էջ 269)։

[_5e5775e65518eefb-1] 1,0 ^1,1 ^1,2 ^1,3 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.

[_1b6028f0d8296c44-2] 2,0 ^2,1 ^2,2 ^2,3 ^2,4 ^2,5 Հայկական համառոտ հանրագիտարան (հայ.) — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1990. — հատոր 1.

[1]

[2]