Միչոական

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Միչոական
իսպ.՝ Michoacán
Դրոշ Զինանշան


ԵրկիրՄեքսիկա Մեքսիկա
Կարգավիճակնահանգ
Մտնում էՄեքսիկայի Միացյալ Նահանգներ
ՎարչկենտրոնՄորելիա
ԲԾՄ926 մետր
Օրենսդրական մարմինCongress of Michoacan?
նահանգապետԼեոնել Ռանխել (իսպ.՝ Leonel Rangel)
Հիմնական լեզուիսպաներեն
Բնակչություն (2012)
4․412․767[1] (7 տեղ)
Խտություն66
Կրոնական կազմկաթոլիկներ, բողոքականներ, ուղղափառներ
Տարածք59,928 կմ2[2]  (16 տեղ)
Բարձրություն ծովի մ-ից՝
 - Բարձրագույն կետ

 3840[3] մ
Հիմնադրված է1823, դեկտեմբերի 22[4] թ.
Սահմանակցում էՄեխիկո, Գեռերո, Կերետարո, Գուանախուատո, Խալիսկո և Կոլիմա
Ժամային գոտիUTC-6
ISO 3166-2 կոդMX-MIC
Փոստային ինդեքսներ58-61, Jal.
Ինտերնետ-դոմեն.mx
jalisco.gob.mx

Միչոական, (իսպ.՝ Michoacán, պաշտոնական անվանումը՝ Միչոական-դե-Օկամպո (իսպ.՝ Michoacán de Ocampo), Մեքսիկայի 31 նահանգներից մեկը։ Արևմուտքում սահմանակից է Կոլիմա և Խալիսկո նահանգներին, հյուսիսում՝ Գուանախուատո և Կերետարո նահանգներին, արևելքում՝ Մեխիկո նահանգին, հարավ-արևելքում՝ Գերերո նահանգին և հարավում՝ Խաղաղ օվկիանոսին։

Նահանգի տարածքը կազմում է 59,864 կմ2։ Համարվում է Մեքսիկայի 16-րդ նահանգը և զբաղեցնում է Մեքսիկայի տարածքի 3 %-ը։ Բնակչությունը՝ 4,412,767 մարդ (ըստ 2012 թվականի տվյալների)։ Նահանգի մայրաքաղաքն է Մորելիան, որը գտնվում է Մեքսիկայի երկու խոշոր քաղաքների՝ Մեխիկոյի և Գվադալախարայի միջև։

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Շուրջ 2000 տարի Միչոականն եղել է պուրեպեչանների բնակավայրը։ Պուրեպեչանները եղել են մեզոամերիկյան քաղաքակրության զարգացած ազգերից։ Նահանգի անունը ծագել է ացտեկական michin (ձուկ), hua (սեփական) և can (վայր) բառերից։ Ներկայիս Միչոականի տարածքում բնակվող տարասկիները իրենց միշտ համարել են պուրեպեչաններ։ 16-րդ դարի սկզբում իսպանացի նվաճողները նրանց անվանումը տվեցին իրենց իսկ լեզվից։ Հնդկացիների, տարսկիների անվանումը իրենց լեզվում նշանակում է tarascué «ճանապարհի ընկեր»[5]։

Պուրեպեչաների լեզուն կապված չի եղել ոչ մի լեզվաընտանիքի հետ։ Չնայած լեզուն բաղկացած է բազմաթիվ այլ լեզուների տարրերից, նրանց միջև ոչ մի կարևոր կապ չի եղել։ Չնայած պուրեպեչաններն ապրել են մեզոամերիկայում, այլ բնակավայրերի հետ ոչ մի փոխհարաբերություն չեն ունեցել, քանի որ մեկուսի քաղաքականություն են վարել։

Վարչական բաժանում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մեքսիկայի վարչական քարտեզ
Միչոական նահանգի վարչական քարտեզ

Նահանգն ունի 113 համայնք՝

INEGI կոդ Համայնք Համայնք (բնօրինակ անվանում)
001 Ակուիցիո (Acuitzio)
002 Ագիլիլյա (Aguililla)
003 Ալվարո Օբրեգոն (Álvaro Obregón)
004 Անգամակուտիրո (Angamacutiro)
005 Անգանգեո (Angangueo)
006 Ապացինգան (Apatzingán)
007 Ապորո (Aporo)
008 Ակիլա (Aquila)
009 Արիո (Ario)
010 Արտեվագա (Arteaga)
011 Բրիսենյաս (Briseñas)
012 Բուենավիստա (Buenavista)
013 Կարակուարո (Caracuaro)
014 Չարապան (Charapan)
015 Չարո (Charo)
016 Չավինդա (Chavinda)
017 Չերան (Cherán)
018 Չիլչոտա (Chilchota)
019 Չինիկուիլա (Chinicuila)
020 Չուկանդիրո (Chucándiro)
021 Չուրիցիո (Churintzio)
022 Չուրումուկո (Churumuco)
023 Կուաուայանա (Coahuayana)
024 Կոալկոման դե Վասկես Պալյարես (Coalcomán de Vázquez Pallares)
025 Կոզնևո (Coeneo)
026 Կախումատլան դե Ռեգուլես (Cojumatlán de Régules)
027 Կոնտեպեկ (Contepec)
028 Կոպանդարո (Copándaro)
029 Կոտիխա (Cotija)
030 Կուիցևո (Cuitzeo)
031 Էկուանդուրեո (Ecuandureo)
032 Էպիտասիո Ուերտա (Epitácio Huerta)
033 Էրոնգարիկուարո (Erongaricuaro)
034 Գաբրիել- Սամորա (Gabriel Zamora)
035 Իդալգո (Hidalgo)
036 Լա Ուականա (La Huacana)
037 Ուանդակարեո (Huandacareo)
038 Ուանիկեո (Huaniqueo)
039 Ուետամո (Huetamo)
040 Ուիրամբա (Huiramba)
041 Ինդապարապեո (Indaparapeo)
042 Իրիմբո (Irimbo)
043 Իստլան (Ixtlán)
044 Խակոնա (Jacona)
045 Խիմենես (Jiménez)
046 Խիկիլպան (Jiquilpan)
047 Խոսո-Սիտո- Վերդուսկո (José Sixto Verduzco)
048 Խուարես (Juárez)
049 [Խունգապեո (Jungapeo)
050 Լագունիլյաս (Lagunillas)
051 Լա-Պեդադ (La Piedad)
052 Լասարո-Կարդենաս (Lázaro Cárdenas)
053 Լոս Ռեյես (Los Reyes)
054 Մադերո (Madero)
055 Մարավատիո (Maravatío)
056 Մարկոս-Կաստելյանոս (Marcos Castellanos)
057 Մորելյա (Morelia)
058 Մորելոս (Morelos)
059 Մուխիկա (Múgica)
060 Նաուանցեն (Nahuatzén)
061 [Նոկուպետարո (Nocupétaro)
062 Նուեվո-Պարանգարիկուտիրո (Nuevo Parangaricutiro)
063 Նուեվո-Ուրեչո (Nuevo Urecho)
064 Նումարան (Numarán)
065 Օկամպո (Ocampo)
066 Պախակուրան (Pajacuarán)
067 Պինինդիկուարո (Panindicuaro)
068 Պարաչո (Paracho)
069 Պարակուարո (Parácuaro)
070 Պացկուարո (Pátzcuaro)
071 Պենխամիլո (Penjamillo)
072 Պարիբան (Peribán)
073 Պուրեպերո (Purépero)
074 Պուրուանդիրո (Puruándiro)
075 Կերենդարո (Queréndaro)
076 Կիրոգա (Quiroga)
077 Սաուայո (Sahuayo)
078 Սալվադոր-Էսկալանտե (Salvador Escalante)
079 Սան-Լուկաս (San Lucas)
080 Սանտա-Անա-Մայա (Santa Ana Maya)
081 Սենգիո (Senguío)
082 Սուսուպուատո (Susupuato)
083 Տակամբարո (Tacámbaro)
084 Տանսիտարո (Tancítaro)
085 Տանգամանդապիո (Tangamandapio)
086 Տանգանսիկուարո (Tangancícuaro)
087 Տանուատո (Tanhuato)
088 Տարետան (Taretan)
089 Տարիմբարո (Tarímbaro)
090 Տեպալկատեպեկ (Tepalcatepec)
091 Տինգամբատո (Tingambato)
092 Տինդուիդին (Tingüindín)
093 Տիկիչևո-դե-Նիկոլաս-Ռոմերո (Tiquicheo de Nicolas Romero)
094 Տլալպուխաու (Tlalpujahua)
095 Տլասասալկա (Tlazazalca)
096 Տոկումբո (Tocumbo)
097 Տումբիսկատիո (Tumbiscatío)
098 Տուրիկատո (Turicato)
099 Տուսպան (Tuxpan)
100 Տուսանըլա (Tuzantla)
101 Ցինցունցան (Tzintzuntzan)
102 Ցիցիո (Tzitzío)
103 Ուռուապան (Uruapan)
104 Վենուստիանո Կառանս (Venustiano Carranza)
105 Վիլյամար (Villamar)
106 Վիստա Էրմոսա (Vista Hermosa)
107 Յուրեկուարո (Yurécuaro)
108 Սակապու (Zacapú)
109 Սամորա (Zamora)
110 Սինապարո (Zináparo)
111 Սինապեկուարո (Zinapécuaro)
112 Սիրակուարետիրո (Ziracuaretiro)
113 Սիտակուարո (Zitácuaro)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «ENOE». Վերցված է 2012 թ․ օգոստոսի 24-ին.
  2. «Resumen». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 23-ին. Վերցված է 2013 թ․ փետրվարի 12-ին.
  3. «Relieve». Cuentame INEGI. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ սեպտեմբերի 30-ին. Վերցված է 2011 թ․ մարտի 28-ին.
  4. «Las Diputaciones Provinciales» (PDF) (Spanish). էջ 15.{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)
  5. «El Estado de Michoacán Introduccion» [The State of Michoacan Introduction] (Spanish). Morelia, Michoacán: UMSNH. Արխիվացված է օրիգինալից 2011 թ․ հուլիսի 19-ին. Վերցված է 2010 թ․ հունիսի 16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]