Մենդուտ
| Մենդուտ | |
|---|---|
.JPG) | |
| Հիմնական տվյալներ | |
| Տեսակ | կառույց, բուդդայական տաճար և candi? |
| Երկիր |  Ինդոնեզիա |
| Տեղագրություն | Mungkid? |
| Մասն է | Borobudur Temple Compounds? |
| Ժառանգության կարգավիճակ | ՅՈՒՆԵՍԿՕ-ի համաշխարհային ժառանգության մաս |
| Մակերես | 0,11 հեկտար, 1,67 հեկտար |
 | |
 | |
 | |
 Candi Mendut Վիքիպահեստում | |
Մենդուտ, 19-րդ դարի բուդդայական տաճար, որը գտնվում է Ինդոնեզիայի Կենտրոնական Ճավա պրովինցիայի Մագելանգ մարզի Մունգկիդ շրջանի Մենդուտ գյուղում։ Տաճարը գտնվում է Բորոբուդուրից գրեթե 3 կմ արևմուտք։ Մենդուտը, Բորոբուդուրն ու Պավան բուդդայական տաճարներ են, որոնք գտնվում են մեկ ուղիղ գծի վրա։ Երեք տաճարների միջև կա կրոնական կապ, չնայած Մենդուտի ծիսակարգային նշանակությունը հայտնի չէ[1]։
Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կառուցվել է մոտ մ․թ 9-րդ դարի սկզբին, Մենդուտը երեք՝ Մենդուտ, Բորոբուդուր և Պավան, տաճարներից ամենահինն է։ Կարանգենտգի արձանագրության համաձայն՝ տաճարը կառուցվել և ավարտվել է Շայլենդրների դինաստիայի Ինդրա թագավորի կառավարման օրոք։ Մ․թ 824 թվականով թվագրված արձանագրությունում հիշատակվում է, որ Շայլենդրների դինաստիայի Ինդրա թագավորը կառուցել է Վենուվանա անվամբ (որը նշանակում է «բամբուկի անտառ») սրբազան շինությունը։ Հոլանդացի հնագետ Դ․Գ․ դե Կասպարիսը Կարենգենտգի արձանագրությունում հիշտակված տաճարը կապել է Մենդուտի տաճարի հետ[2]։
1836 թվականին այն հայտնաբերվել է որպես թփուտներով ծածկված փլատակ։ Վերանորոգումը սկսվել է 1897 թվականին և ավարտվել 1925 թվականին։ Այս տաճարի հետազոտություններ իրականացրած առավել ճանաչված հնագետներն են Դ․Գ․ դե Կասպարիսը, Թեոդուր վան էրփը և Արիսատիա Յոգասվարան։
Ճարտարապետություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Տաճարի նախագիծը քառանկյուն է և կողմերն ունեն 13.7 մետր չափս՝ 3.7 մետր գետնի մակարդակից բարձր[3]։ 26.4 մետր բարձրությամբ տաճարը նայում է դեպի հյուսիս-արևմուտք։ Աստիճանները, որոնք դուրս են գալիս քառակուսի հիմքի հյուսիս-արևմտյան կողմում, երկու կողմերում զարդարված են Մակարի արձանով, աստիճանների կողմը փորագրված է Ջատակի առակից հարթաքանդակով, որը պատմում է բուդդայական ուսմունքի կենդանական պատմության մասին։ Ի սկզբանե տաճարն ունեցել է երկու պալատ․ փոքրը առջևում և մեծ գլխավոր պալատը՝ կենտրոնում։ Տանիքը և առջևի խցի պատերի մի մասը բացակայում է։ Տանիքի վերին մասը չկա, ենթադրվում է, որ այն ուներ նույն ոճով և չափերով վերին ստուպաներ, ինչ որ Սաջիվանի տաճարը։ Առաջնային խցի ներքին պատը զարդարված է երեխաներով շրջապատված Հարիթի հարթաքանդակով, մյուս կողմից՝ Կալպատարայով, նաև երկնքում թևածող աստվածությունների խմբերով։
Գլխավոր սենյակում գտնվում են երեք մեծ տարբեր քարե արձաններ[4]։
Արարողակարգեր[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լիալուսնի ժամանակ մայիսին կամ հունիսին Ինդոնեզիայի բուդդիստները հետևում են Վեսակ ամենամյա ծիսակարգին՝ Պավանի միջով Մենդուտայից գնալով դեպի Բորոբուդուր[5]։ Ծիսակարգը ընդունում է բուդդայական զանգվածային աղոթքի տեսք։
Քեջավենի կամ բուդդիզմի ավանդական հետևորդների կարծիքով Մենդուտ տաճարում աղոթքը իրականացնում է այնպիսի ցանկություններ, ինչպիսիք են հիվանդություններից ազատվելը[3]։ Օրինակ՝ անզավակ զույգերը աղոթում են Հարիթի հարթաքանդակի մոտ երեխա ունենալու համար, քանի որ ճավայական հավատալիքներում Հարիթին պտղաբերության խորհրդանիշն է, մայրության հովանավորը և երեխաների պաշտպանը։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ J. L. Moens Barabudur, Mendut en Pawon en hun onderlinge samenhang (Barabudur, Mendut and Pawon and their mutual relationship)(անգլ.) // Tijdschrift voor de Indische Taai-, Land- en Volkenkunde : journal. — Het Bataviaasch Genootschap van Kunsten en Wetenschappen, 1951. — С. 326—386.
- ↑ Hindu-Buddhist architecture in Southeast Asia. — 1996. — С. 125.
- ↑ 3,0 3,1 «Candi Mendut». magelangkab.go.id (ինդոնեզերեն). Magelang Regency Government. Վերցված է 2013 թ․ դեկտեմբերի 5-ին.
- ↑ The information board at the Mendut Temple vicinity
- ↑ «The Meaning of Procession». Waisak. Walubi (Buddhist Council of Indonesia). Արխիվացված է օրիգինալից 2009 թ․ փետրվարի 11-ին. Վերցված է 2006 թ․ դեկտեմբերի 13-ին.
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մենդուտ» հոդվածին։ |
| ||||||||||
