Մավկա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Մավկա
Տեսակդիցաբանական էակների դաս և mythical humanoid race?
Ենթատեսակդիցաբանական կերպար և Nav'?
ԴիցաբանությունՍլավոնական դիցաբանություն
Երևի համընկնում էՌուսալկա, Ունդինա և Վիլա (դիցաբանական կերպար)
 Mavka Վիքիպահեստում

Մավկաներ (на́вки; ուկրաիներեն՝ мавки, майки, нявки, нейки; բուլղար․՝ навяки, навы; словин. мавье, навье, мовье), սլավոնական դիցաբանության կերպար, չար հոգիներ, հավերժահարսեր[1]։ Հատկանիշներով նման են հավերժահարսերին, Կարպա-ուկրաինական «անտառային պաննա»-ներին կամ լեռնային իգական հոգիներին[2]։

Հավանաբար, մավկաներ էին դառնում մահացած ծնված երեխաները, չմկրտված մահացած երիտասարդները կամ էլ այն մարդիկ, ովքեր մահացել էին հավերժահարսական շաբաթում։ Քիչ է տարածված այն վարկածը, որ Մավկաներ դառնում էին ծնողների կողմից անիծված կամ չար ոգիների կողմից գողացված երեխաները[2]։

Ժողովրդական պատկերացումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Մավկա (նավկա) բառը, ըստ երևույթին, առաջացել է սլավոնական «навь» բառից, որը նշանակում է «մահ», «մահացած մարմին»[2]։

Ժողովրդական պատկերացումներով՝ Մավկաներ էին դառնում դեռահաս չմկրտված կամ իրենց մայրերի կողմից խեղդված երեխաները, նաև այն երեխաները, որոնք մահացել էին Հավերժահարսական շաբաթում[2]։

Ըստ ուկրաինական եզակի հավատի՝ Մավկաներ հայտնվել են այն ժամանակ, «երբ հողը ծածկվել է գարնանային կանաչով»[3]։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Славянская мифология. Энциклопедический словарь. М.: Эллис Лак, 1995. С. 253. ISBN 5-7195-0057-X
  2. 2,0 2,1 2,2 2,3 Виноградова, 2004, էջ 165
  3. Усачёва, 2008, էջ 152

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  • Афанасьев А. Н. Поэтические воззрения славян на природу. В 3-х томах. — М.: Современный писатель, 1995. — 416 с. — ISBN 5-265-03309-2 (III, 241)
  • |Матов Д. А. Верзиуловото коло и навите // «Български преглед», — София: 1895, кн. 9—10 (բուլղ.)
  • Сумцов Н. Ф. (1890–1907). «Навье, в мифологии». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  • Усачёва В. В. Семиотика зеленого цвета в народной культуре // Магия слова и действия в народной культуре славян / Составитель и редактор С. М. Толстая. — М.: Институт славяноведения РАН, 2008. — С. 147—158. — ISBN 978-5-7576-0221-9.
  • Чубинский П. П. Труды этнографическо-статистической экспедиции в Западно-Русский край, снаряженной Императ. Рус. Географич. обществом. Материалы и исследования собранные д. чл. П. П. Чубинским. Т. 1 — СПб.: Типография В. Безобразова, 1872 — С. 485 (I, 206);
  • Hanuš Machal, «Nakres slovanskeho Bajeslovi» (Прага, 1891, стр. 119—121)

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Մավկա» հոդվածին։