Հովհաննես Չեքիջյան

Հովհաննես Չեքիջյան;
	; Հայաստանի պետական ակադեմիական երգչախմբի հյուրախաղերը Գյումրիում, 30.03.2017
Ծնվել է	դեկտեմբերի 23, 1928 (95 տարեկան)
Ծննդավայր	Ստամբուլ, Թուրքիա
Քաղաքացիություն	Թուրքիա, ԽՍՀՄ և Հայաստան
Մասնագիտություն	դիրիժոր, կոմպոզիտոր, երաժիշտ, քաղաքական գործիչ, խմբավար և երաժշտության ուսուցիչ
Աշխատավայր	Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
Զբաղեցրած պաշտոններ	ԽՍՀՄ գերագույն խորհրդի պատգամավոր
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; ; Երևանի պատվավոր քաղաքացի և ՀԽՍՀ պետական մրցանակ
Կայք	tchekidjian.am
	Hovhannes Chekijyan Վիքիպահեստում

Չեքիջյան Հովհաննես Հարությունի (դեկտեմբերի 23, 1928(1928-12-23), Ստամբուլ, Թուրքիա), խորհրդային երգչախմբային դիրիժոր, կոմպոզիտոր, մանկավարժ։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, ԽՍՀՄ (1975) և Հայկական ԽՍՀ (1971) պետական մրցանակների դափնեկիր, Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիայի պրոֆեսոր (1982), ԽՍՀՄ ԳԽ 10-րդ և ՀԽՍՀ ԳԽ 9-րդ գումարումների պատգամավոր, Հայաստանի ազգային հերոս (2017)^[2]։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հովհաննես Չեքիջյանը ծնվել է 1928 թվականի դեկտեմբերի 23-ին Կոստանդնուպոլսում (ներկայում՝ Ստամբուլ, Թուրքիա)։ 1934-1941 թվականներին սովորել է Վիեննայի Մխիթարյան դպրոցի՝ Կոստանդնուպոլսի մասնաճյուղում, 1941-1947 թվականներին՝ Saint Michel ֆրանսիական քոլեջում, 1944-1951 թվականներին՝ Ստամբուլի կոնսերվատորիայում, 1947-1951 թվականներին Վիեննայի ուսումնարանի Ստամբուլի մասնաճյուղում, 1951-1953 թվականներին՝ Փարիզի «Ecole normale de Musique» կոնսերվատորիայում, որտեղ աշակերտել է Ժոն Ֆուրնեին, ինչպես նաև քիմիայի ինստիտուտում, որտեղ ստացել է ինժեներ-քիմիկոսի որակավորում։ 1958-1961 թվականներին եղել է Ստամբուլի կոնսերվատորիայի ասպիրանտ։

1946-1960 թվականներին (1951-1954 ընդմիջմամբ) Ստամբուլի պետական երգչախմբի գլխավոր դիրիժորի տեղակալն էր, միաժամանակ 1958-1961 թվականներին եղել է Ստամբուլի օպերայի երաժշտական ղեկավարը^[3]։

1961 թվականից ապրում է Հայաստանում, այդ թվականից էլ եղել է ՀԽՍՀ պետական ակադեմիական երգչախմբի գլխավոր դիրիժորը։ Նրա ղեկավարությամբ կոլեկտիվը մեծ վարպետությամբ կատարել է դասական և ժամանակակից հայ կոմպոզիտորների ստեղծագործությունները, հայկական ժողովրդական երգեր, օպերաներից հատվածներ։ Ղեկավարել է նաև սիմֆոնիկ համերգներ, ելույթ է ունեցել ԽՍՀՄ խոշորագույն նվագախմբերի հետ։ Հյուրախաղերով հանդես է եկել արտասահմանում։ Հեղինակ է երաժշտական ստեղծագործությունների, այդ թվում և «Գարնանային անուրջներ», «Տոնական ձոն» վոկալ-սիմֆոնիկ պոեմների։ 1973-1977 թվականներին դասավանդել է Երևանի Ռոմանոս Մելիքյանի անվան երաժշտական ուսումնարանում, 1975 թվականից Երևանի կոնսերվատորիայում (1982 թվականից պրոֆեսոր է)։

Պարգևներ, մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ, 1967
ՀԽՍՀ պետական մրցանակ, 1970
ԽՍՀՄ պետական մրցանակ, 1975
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ, 1978
ԽՍՀՄ «Ժողովուրդների բարեկամություն» շքանշան, 1980
Մեծի Տանն Կիլիկիո կաթողիկոսության «Մեսրոպ Մաշտոց» մեդալ, 1992
Մովսես Խորենացու մեդալ, 1997
Հայ եկեղեցու «Սուրբ Սահակ-Սուրբ Մեսրոպ» մեդալների, 1999
Համաշխարհային հայկական կոնգրեսի «Ոսկե խաչ», 2009
Սուրբ Մեսրոպ Մաշտոցի շքանշան, 2010^[4]
Մաղաքիա Պատրիարք Օրմանյանի անվան ոսկե շքանշան^[5]
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» 1-ին աստիճանի շքանշան, 2017^[6]
«Հայաստանի ազգային հերոս»^[2], 2017

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դավթյան Ս., Հովհաննես Չեքիջյան, արվեստագետն ու քաղաքացին, Երևան, 2000։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀՐԱՄԱՆԱԳԻՐԸՀ. Հ. ՉԵՔԻՋՅԱՆԻՆ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԵՐՈՍ» ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ԿՈՉՈՒՄ ՇՆՈՐՀԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ
↑ ^2,0 ^2,1 «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ». president.am. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին.
↑ Հայկական Սովետական Հանրագիտարան
↑ Հայաստանի շքանշանով և մեդալներով պարգևատրելու մասին
↑ One, Studio. «Մաեստրո Չեքիջյանը Ստամբուլում պարգևատրվել է Օրմանյանի ոսկե շքանշանով». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 15-ին.
↑ «Հայաստանի Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Նախագահ». president.am. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այսօր դիրիժոր, Ազգային հերոս Հովհաննես Չեքիջյանի 95-ամյակն է

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հովհաննես Չեքիջյան» հոդվածին։

[_5077f59f857e002a-1] ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՀԱՆՐԱՊԵՏՈՒԹՅԱՆ ՆԱԽԱԳԱՀԻ ՀՐԱՄԱՆԱԳԻՐԸՀ. Հ. ՉԵՔԻՋՅԱՆԻՆ «ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ԱԶԳԱՅԻՆ ՀԵՐՈՍ» ԲԱՐՁՐԱԳՈՒՅՆ ԿՈՉՈՒՄ ՇՆՈՐՀԵԼՈՒ ՄԱՍԻՆ

[president.am-2] 2,0 ^2,1 «ՀՀ Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Հանրապետության Նախագահ». president.am. Վերցված է 2018 թ․ հունվարի 13-ին.

[3] Հայկական Սովետական Հանրագիտարան

[4] Հայաստանի շքանշանով և մեդալներով պարգևատրելու մասին

[5] One, Studio. «Մաեստրո Չեքիջյանը Ստամբուլում պարգևատրվել է Օրմանյանի ոսկե շքանշանով». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ մայիսի 18-ին. Վերցված է 2017 թ․ մայիսի 15-ին.

[6] «Հայաստանի Նախագահի հրամանագրերը - Փաստաթղթեր - Հայաստանի Նախագահ». president.am. Վերցված է 2017 թ․ սեպտեմբերի 21-ին.

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]