Հեմերա

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Հեմերա
Տեսակհունական դիացաբանության աստված և աստվածուհի
Դիցաբանությունհին հունական դիցաբանություն
Սեռիգական
Երևի համընկնում էDies?
ԶբաղմունքՕրվա լույսի աստվածուհի
ԾագումՍկզբնական աստվածուհի
ՀայրԷրեբոս
ՄայրՆիքս
Քույր/ԵղբայրԵթեր
ԱմուսինԵթեր
ԿողակիցԿեֆալոս[1]
ԶավակներԹալասա և Աուրա
Ասպարեզցերեկային լույս և daytime?
ՀատկանիշներՕրվա լույսի աստվածուհի, մարմնավորում է օրն
 Hemera Վիքիպահեստում

Հեմերա (հին հունարեն՝ Ἡμέρα [hɛ ː Mera] օր) Հին հունական դիցաբանության մեջ օրվա մարմնացումն էր, Սկզբնական աստվածություններից մեկն էր։ Նա ցերեկվա, օրվա ժամանակի, օրվա լույսի աստվածուհի է, ըստ Հեսիոդի՝ Էրեբոսի և Նիկտայի (գիշերվա աստվածուհի) դուստրն է[2]։ Հեմերան նշված է CiceroDe Natura Deorum, որտեղ տրամաբանորեն որոշված է, Diesը (Հեմերա) աստված է այն դեպքում, եթե Ուրանոսն էլ աստված է[3]։

  • Բանաստեղծ Բաքիլիդեսը նշում է, որ նրա ծնողները Կրոնոսն և Նիկտա են
  • Սակայն Հիգինոսը նշում էր, որ նրա մայրը / հայրը եղել է Քաոսը, իսկ Նիկտան՝ քույրն էր։
  • Ըստ Ալոմանի՝ Էրեբոսի դուստրն է։

Հեմերան, նրա եղբայր Եթերի (Լույս) համ՝ կին, համ՝ քույրն է եղել, չնայած վերջինն ոչ մի դեր չի խաղացել նրա պաշտամունքի մեջ։ Ըստ Հիգինոսին նրա երեխաներն էին՝ Ուրանոսը, Գեան և Տարտարոսը, Սկզբնական աստվածություններ, բայց Հեսիոդը նշում է միայն Տալլասային։

Համաձայն Հեսիոդի Թեոգոնիաին[4], Հեմերան լքում է Տարտարոսը, երբ Նիկտան գալիս է, իսկ երբ Հեմերան վերադառնում է, Նիկտան է հեռանում.

"Երբ Հեմերան է իջնում է տուն, Նիկտան է դուրս է գալիս։"

Պավսանիասցին կարծես շփոթում նրան Էոսի հետ, երբ ասում է, որ նա (Էոսն) է փախցրել Կեփալոսին և իրենից ծնել Փաեթոնին[5]։ Պավսանիասցին Աթենքի արքայական սյունասրահի կղմինդրի ծածկի վրա պատկերված Էոսին, Կեֆալոսի հետ, նույնականացմում է Հեմերային հետ։ Նա կատարում է այդ նույնականացումը կրկին Ամիկլայում և Օլիմպիայում (որտեղ համարվում է Մեմնոսի[6] մայրը), հիմնվելով Էոսի արձանների և նկարազարդումների վրա։

  • Հռոմեական պանթեոմում հայտնի էր Դիես անվամբ։
  • Համարվում էր Հելիոսի ուղեկիցը։

Այլընտրանքային անվանումների ուղղագրությունը[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Հունարեն անվանումը Հռոմերեն անվանումը Թարգմանությունը
Ἡμερα Dies Օր (Հեմերա)
Ἡμερη Dies (Hêmerê) Իոնյան ուղղագրությամբ
Αμερα Dies (Amera) Դորիական ուղղագրությամբ
Αμαρα Dies (Amara) Լոկրյան ուղղագրությամբ

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Παυσανίας 1.3.1 // Description of Greece (հին հունարեն.)
  2. Гесиод. Теогония 124
  3. Cicero. De Natura Deorum, 3.17.
  4. Hesiod. Theogony, 744.
  5. Павсаний. Описание Эллады I 3, 1; III 18, 12; Гесиод, подложный фр.375 М.-У.
  6. Павсаний. Описание Эллады V 22, 2

Աղբյուրներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Հեմերա» հոդվածին։