Կրակի ժամացույց
Կրակի ժամացույց, ժամացույցի տեսակ, որ լայն տարածում է ունեցել հնում։
Տեսակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Լամպային ժամացույց[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Կավե կամ ապակյա լամպի մեջ լցվել է այնքան յուղ և ընտրվել այնպիսի պատրույգ, որ բավարարել է որոշակի ժամանակահատվածի համար։ Ժամացույցի այս տեսակից ամենից շատ օգտվել են հանքափորները` լամպի մեջ լցնելով 10 ժամ այրման համար նախատեսված յուղ։ Երբ սպառվել է յուղը, ավարտվել է և աշխատանքային օրը։ Լամպային ժամացույցները հաճախ վերին մասում լայնացող տեսք էին ունենում, որպեսզի յուղի մակարդակը հավասարապես իջնի, քանի որ երբ յուղի մակարդակը բարձր էր, ճնշումը մեծ էր, և յուղն արագ էր վառվում, իսկ երբ յուղի մակարդակը ցածր էր, նույն ժամանակահատվածում ավելի մեծ ծավալով էր վառվում, բայց յուղի մակարդակը նույն չափով չէր պակասում։
Մոմե ժամացույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Չինաստանում կրակի ժամացույցները տարածված էին մոմե ժամացույցների տեսքով։ Դրանք պատրաստվում էին հատուկ տեսակի ծառերից ստացված փոշով։ Փայտը խառնել են անուշաբույր նյութի հետ` ստացված զանգվածից ձևավորելով տարբեր չափերի մոմեր։ Մոմի նման բաղադրությունը ապահովում էր հավասարաչափ այրում։ Մոմերը կարող էին վառվել ամիսներ շարունակ` չպահանջելով հատուկ խնամք։ Չինական կրակի ժամացույցներն օգտագործվել են նաև զարթուցիչի գործառույթով։ Այդ դեպքում որոշակի հատվածներում ամրացվել են մետաղե գնդեր, որոնք մոմի վառվելու նախանշված ժամանակահատվածում ընկել են ճենապակուց սկահակի մեջ` բարձր, զրնգուն ձայն արձակելով։
Չինաստանում կիրառվել են նաև տարբերանշաններով մոմեր։ Պատրույգի տարբեր հատվածներում ավելացրել են զանազան անուշաբույր նյութեր, որպեսզի ամեն ժամի մոմը տարբեր բույրեր արձակի։
13-րդ դարում մոմե ժամացույցները տարածում են գտել Եվրոպայում, այդ թվում նաև տիրակալների շրջանում[1]։
Պատրույգային ժամացույցներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
Պատրույգային ժամացույցներն ունեցել են մետաղե պատրույգներ, որոնք արտաքինից պատվել են ձյութի և փայտի տաշեղների շերտով։ Դրանց որոշակի հատվածներում թելով ամրացրել են մետաղական գնդեր։ Թելի այրման արդյունքում գունդը ընկել է ցած` նշելով որոշակի ժամանակահատված[1]։
Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
- ↑ 1,0 1,1 Stanislav Michal. Knotové a doutnákové hodiny // Hodiny : Od gnómonu k atomovým hodinám. — 2-е изд. — Прага: Státní nakladatelství technické literatury (SNTL), 1987. — С. 51-54. — 269 с. Первое издание книги было переведено на русский язык: Станислав Михаль. Часы. От гномона до атомных часов. — М.: Знание, 1983. — 256 с. — (Переводная научно-популярная литература).
Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կրակի ժամացույց» հոդվածին։ |
| ||||||
