Կերբերոս

Կերբերոս;
Տեսակ	Դժոխային շուն և Հին հունական դիցաբանության կերպար
Սեռ	արու
Երևի համընկնում է	Garmr?
Հայր	Տիփոն
Մայր	Էքիդնա
Քույր/Եղբայր	Orthrus?, Լերնեյան հիդրա, Նեմեյան առյուծ և Քիմեռ
	Cerberus (mythology) Վիքիպահեստում

Կերբերոս, Ցերբեր (հին հունարեն՝ Κέρβερος), երեքգլխանի կատաղած շուն, որը պահպանում էր Աիդի ելքը. Տիփոնի և Եքիդնայի որդին։ Կերբերոսը բոլորին թույլ էր տալիս մտնել Աիդ, բայց ոչ ոքի թույլ չէր տալիս դուրս գալ այնտեղից։ Միայն Օրփեոսին հաջողվել է երգելով քնեցնել Կերբերոսին և դուրս գալ Աիդից։ Կերբերոսին սիրաշահելու համար հույները գերեզմանի մեջ դնում էին մեղրաբլիթ, որը մահացածը պետք է տար Կերբերոսին։ Հերակլեսը կապել է Կերբերոսին և նրան բերել Եվրիսթևսի մոտ հերոսի տանսերկուերորդ սխրանքը։ Հետագայում Կերբերոսը վերադարձվում է Աիդի թագավորություն։ Փոխաբերաբար Կերբերոս նշանակում է՝ չար, կատաղած պահակ^[4]։

Ստուգաբանություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

«Կերբերուս» բառի ստուգաբանությունը հստակեցված չէ։ Բառերի ծագման մասին կան մի քանի վարկածներ։ Նրանցից մեկի համաձայն, դա կապ ունի սանսկր. ՝ सर्वरा sarvarā- ի ՝ Յամա աստծո շներից մեկի էպիտետի հետ, որը, ըստ պրոտո-հնդեվրոպական * spoterberos- ի, նշանակում է «կետավոր»^[5]։ Մեկ այլ ստուգաբանություն է ներկայացնում Բրյուս Լինքոլնը։ Նա Կերբերուսի անունը նմանեցնում է Garm (հին նորվ. ՝ Garmr) պահապան շան անվան հետ, որը հայտնի է սկանդինավյան դիցաբանությունից:Երկու անուններն է սկիզբ են առել պրոտո-հնդեվրոպական * ger- «մռնչյուն» արմատից (հնարավոր է ՝ * մ / * բ և - * ռ ածանցներով)^[6]. Հին գրողները բառի ծագումը գտել են «կրեոբորոս» -ում (միս ուտող)^[7], «Ker berethrou» (չար փոս)^[8],Κῆρες (մեռածների հոգիներ) и βιβρώσκω (կուլ տալ), որը հոմանիշ է «վտանգ» բառին^[9] և այլ զուգորդումներ, որոնք ժամանակակից լեզվաբանները չեն հաստատում։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ ^1,0 ^1,1 Любкер Ф. Inferi (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 661—663.
↑ Любкер Ф. Typhoeus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1429.
↑ Любкер Ф. Echidna (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 448.
↑ Դիցաբանական բառարան,Լույս հրատարակչություն, Երևան1985,էջ 120
↑ Mallory, 2006, էջ 439
↑ Lincoln, 1991, էջ 96—97
↑ Ogden, 2013, էջ 190
↑ Room, 2003, էջ 88
↑ Николай Петрович Обнорский (1890–1907). «Цербер, в мифологии». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

Սա դիցաբանության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Կերբերոս» հոդվածին։

[_d1f03f36e8d3876e-1] 1,0 ^1,1 Любкер Ф. Inferi (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 661—663.

[_994fa1d5f29820b5-2] Любкер Ф. Typhoeus (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1429.

[_04d65c3fae19eac6-3] Любкер Ф. Echidna (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 448.

[4] Դիցաբանական բառարան,Լույս հրատարակչություն, Երևան1985,էջ 120

[Mallory—2006——439-5] Mallory, 2006, էջ 439

[Lincoln—1991——96—97-6] Lincoln, 1991, էջ 96—97

[Ogden—2013——190-7] Ogden, 2013, էջ 190

[Room—2003——88-8] Room, 2003, էջ 88

[ЭСБЕ_Цербер2-9] Николай Петрович Обнорский (1890–1907). «Цербер, в мифологии». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]