Իզոխոր պրոցես

Իդեալական գազում իզոպրոցեսների գրաֆիկներ

P(V) Կախումը իզոխոր պրոցեսի ժամանակ

Իզոխոր պրոցես (< իզո... և հին հունարեն՝ χώρος — գրաված տեղ, տարածություն), թերմոդինամիկական պրոցես, որն ընթանում է առանց համակարգի ծավալի փոփոխության՝ $V=const$ և $\Delta V=0$, ուստի՝ համակարգի կատարած աշխատանքը՝ $A'=P\Delta V=0$։ Այս դեպքում ջերմադինամիկայի առաջին օրենքից կստանանք՝

$\Delta U=Q$

Եթե համակարգը ջերմաքանակ ստանում է՝ $Q>0$, ապա նրա ներքին էներգիան մեծանում է ստացված ջերմաքանակի չափով, իսկ եթե համակարգը շրջապատին (այլ մարմինների) ջերմաքանակ է տալիս $Q<0$, ապա նրա ներքին էներգիան տված ջերմաքանակի չափով փոքրանում է։ Այս $C=cm$ և $Q=mc(t_{2}-t_{1})=mc\Delta t$ բանաձևերից ջերմունակության համար կստանանք՝

$C=Q/\Delta t=Q/\Delta T$,

որտեղ $\Delta t=\Delta T$-ն համակարգի ջերմաստիճանի փոփոխությունն է ջերմահաղորդման պրոցեսում։ Քանի որ ջերմաքանակը պրոցեսի ֆունկցիա է, ապա պրոցեսի ձևից կախված կլինի նաև ջերմունակությունը։ Մասնավորապես իզոխոր պրոցեսում $Q=\Delta U$, հետևաբար՝

$C_{V}=\Delta U/\Delta T$

որտեղ $C_{V}$-ով նշանակված է համակարգի ջերմունակությունը, երբ ծավալը հաստատուն է։ Եթե համակարգը միատոմ իդեալական գազ է, ապա, այս U = 1½m/MN_AK_BT = 1½m/MRT = 1½νRT բանաձևից, ջերմունակության համար կստանանք՝

$c_{v}^{\mu }{\frac {3}{2}}{\frac {m}{MR}}={\frac {3}{2}}vR$,

որտեղ $v$-ն նյութի քանակն է։ Մասնավորապես, մեկ մոլ իդեալական գազի ջերմունակությունն իզոխոր պրոցեսում՝ $c_{v}^{\mu }3R/2$։

Տես նաև

• Գեյ-Լյուսակի օրենք
• Իզոբար պրոցես
• Իզոթերմ պրոցես

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 4, էջ 314)։