Ժան Պիեռ Սովաժ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Ժան Պիեռ Սովաժ
ֆր.՝ Jean-Pierre Sauvage
Ծնվել էհոկտեմբերի 21, 1944(1944-10-21)[1][2][3] (79 տարեկան)
Փարիզ
Քաղաքացիություն Ֆրանսիա
Մասնագիտությունքիմիկոս և համալսարանի դասախոս
Հաստատություն(ներ)Ստրասբուրգի համալսարան, Ուտրեխտի համալսարան և Գիտական հետազոտությունների ազգային կենտրոն[4]
Գործունեության ոլորտԳերմոլեկուլային քիմիա
ԱնդամակցությունՖրանսիական գիտությունների ակադեմիա և ԱՄՆ-ի Գիտությունների ազգային ակադեմիա
Ալմա մատերՍտրասբուրգի համալսարան և Louis Pasteur University?
Տիրապետում է լեզուներինֆրանսերեն[5]
Գիտական ղեկավարԺան-Մարի Լեն[6]
Եղել է գիտական ղեկավարJean Weiss?[7], Angélique Sour?[8], Fabrice Odobel?[9], Christophe Coudret?[10], Gwénaël Rapenne?[11], Sylvestre Bonnet?[12], Damien Jouvenot?[13], Etienne Baranoff?[14], Benoit Colasson?[15], Maryline Beyler?[16], Fabien Durola?[17], Yann Trolez?[18] և Cécile Roche?[19]
Պարգևներ
 Jean-Pierre Sauvage Վիքիպահեստում
Կտենանի բյուրեղային կառուցվածքը
Երկու պղնձի մոլեկուլային երեքնուկի բյուրեդային կառուցվածքը (I)

Ժան Պիեռ Սովաժ (ֆր.՝ Jean-Pierre Sauvage; հոկտեմբերի 21, 1944(1944-10-21)[1][2][3], Փարիզ), ֆրանսիացի գիտնական, ով ուսումնասիրում է կոորդինացիոն քիմիան։ Նա մասնագիտացել է սուպրամոլեկուլային քիմիայում, որի համար 2016 թվականին Ջեյմս Ֆրեյզերի և Բերնարդ Ֆերինգի հետ ստացել է Նոբելյան մրցանակ։

Կարիերա[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովաժը ծնվել է 1944 թվականին, Փարիզում և Ժան Մարի Լենի ղեկավարության տակ գտնվող Ստրասբուրգյան համալսարանում ստացել է փիլիսոփայության դոկտորի կոչում։ Թեկնածուական աշխատանքներ գրելու ժամանակ մասնակցել է կրիպտանդների առաջին սինթեզներին[24]։ Դոկտորական ուսումնասիրություններից հետո վերադարձել է Ստրասբուրգ, որտեղ ներկայումս էլ համարվում է պատվավոր պրոֆեսոր։

Նա աշխատել է մի քանի բնագավառներում, այդ թվում СО2-ի և ֆոտոսինթեզի ընթացքում մոդելի ռեակցիոն կենտրոնի էլեկտրոքիմիական վերականգմանը։ Նրա աշխատանքներում մեծ ուշադրություն է դարձվել մոլեկուլային տոպոլոգիային, հիմնականում մեխանիկորեն կապված մոլեկուլային ֆրագմենտներին։ Նա նկարագրել է կատենանի սինթեզը և կորդինացիոն կոմպլեքսների վրա հիմնված մոլեկուլային հանգույցները[25]։

Մրցանակներ և կոչումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1990 թվականի մարտի 26-ից Ֆրանսիայի գիտությունների ակադեմիայի թղթակից անդամ է, իսկ 1997 թվականի նոյեմբերի 24-ից արդեն ակադեմիկ։ Ներկայումս Ստրասբուրգյան համալսարանում պրոֆեսոր է։

Մրցանակներ
  • Գիտական ուսումնասիրությունների ազգային կենտրոնի բրոնզե մեդալ (1978)
  • Գիտական ուսումնասիրությունների ազգային կենտրոնի արծաթե մեդալ (1988)
  • Հարյուրամյակի պարգև (1999)
  • Քիմիայի Նոբելյան մրցանակ (Ջեյմս Ֆրեյզերի և Բերնարդ Ֆերինգի հետ) (2016)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. ↑ 1,0 1,1 Gregersen E. Encyclopædia Britannica
  2. ↑ 2,0 2,1 Բրոքհաուզի հանրագիտարան (գերմ.)
  3. ↑ 3,0 3,1 Munzinger Personen (գերմ.)
  4. ↑ https://www.radiofrance.fr/personnes/jean-pierre-sauvage
  5. ↑ Bibliothèque nationale de France data.bnf.fr (ֆր.): տվյալների բաց շտեմարան — 2011.
  6. ↑ https://www.lemonde.fr/prix-nobel/article/2016/10/05/le-prix-nobel-de-chimie-attribue-a-jean-pierre-sauvage-j-fraser-stoddart-et-bernard-l-feringa_5008540_1772031.html
  7. ↑ https://www.theses.fr/1986STR13110
  8. ↑ https://www.theses.fr/1994STR13091
  9. ↑ https://www.theses.fr/1994STR13139
  10. ↑ https://www.theses.fr/1991STR13114
  11. ↑ https://www.theses.fr/1998STR13096
  12. ↑ https://www.theses.fr/2005STR13091
  13. ↑ https://www.theses.fr/2004STR13056
  14. ↑ https://www.theses.fr/2003STR13070
  15. ↑ https://www.theses.fr/2003STR13069
  16. ↑ https://www.theses.fr/2010STRA6138
  17. ↑ https://www.theses.fr/2007STR13189
  18. ↑ https://www.theses.fr/2010STRA6118
  19. ↑ https://www.theses.fr/2012STRAF011
  20. ↑ The Nobel Prize in Chemistry 2016 — 2016.
  21. ↑ https://www.nobelprize.org/nobel_prizes/about/amounts/
  22. ↑ https://comihistocnrs.hypotheses.org/2706
  23. ↑ https://www.fr.emb-japan.go.jp/itpr_ja/11_000001_00104.html
  24. ↑ Dietrich, J. M. Lehn, J. P. Sauvage, «Les Cryptates» Tetrahedron Letters, 1969, Volume 10, Issue 34, Pages 2889—2892.doi:10.1016/S0040-4039(01)88300-3
  25. ↑ Дитрих-Buchecker, С.; Хименес-Молеро, М. С.; Сартор, В. и Соваж, Ж.-П., «Ротаксаны и катенаны как прототипы молекулярных машин и двигателей», теоретической и прикладной химии, 2003, том 75, стр. 1383—1393.
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Ժան Պիեռ Սովաժ» հոդվածին։
 ⛭ 
  Թեմատիկ կայքեր
Բառարաններ և հանրագիտարաններ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ժան_Պիեռ_Սովաժ&oldid=9562625» էջից