Զուրաբ Սոտկիլավա

Զուրաբ Սոտկիլավա; վրաց.՝ ზურაბ სოტკილავა
Ծնվել է	մարտի 12, 1937
Ծննդավայր	Սուխում, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Մահացել է	սեպտեմբերի 18, 2017 (80 տարեկան)
Մահվան վայր	Մոսկվա, Ռուսաստան
Գերեզման	Saburtalo Pantheon
Քաղաքացիություն	ԽՍՀՄ և Ռուսաստան
Կրթություն	Վրաստանի տեխնիկական համալսարան (1960) և Թբիլիսիի Վանո Սարաջիշվիլիի անվան պետական կոնսերվատորիա (1965)
Մասնագիտություն	ֆուտբոլիստ, օպերային երգիչ և երաժշտության ուսուցիչ
Աշխատավայր	Մոսկվայի կոնսերվատորիա
Պարգևներ և ; մրցանակներ	; Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ և
	Zurab Sotkilava Վիքիպահեստում

Զուրաբ Լավրենտևիչ Սոտկիլավա (վրացերեն՝ ზურაბ სოტკილავა, մարտի 12, 1937(1937-03-12), Սուխում, Վրացական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ - սեպտեմբերի 18, 2017(2017-09-18), Մոսկվա, Ռուսաստան), վրացի խորհրդային օպերային երգիչ (տենոր)։ ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1979)։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Զուրաբ Սոտկիլավան ծնվել է 1937 թվականի մարտի 12-ին Սուխում քաղաքում։

Մանկուց խաղում էր ֆուտբոլ, 16 տարեկանում նա խաղում էր «Դինամո»-ում^[1]։ 1956 թվականին Սոտկիլավան 20 տարեկան հասկանում դարձավ Վրաստանի ազգային հավաքականի կապիտան։ Երկու տարի անց նա Թբիլիսիի «Դինամո»-ում էր։ 1958 թվականին Հարավսլավիայում ծանր վնասվածքներ ստացավ և 1959 թվականին Չեխոսլովակիայում ավարտեց իր ֆուտբոլային կարիերան։

1960 թվականին ավարտել է Թբիլիսիի պոլիտեխնիկական ինստիտուտը, ապա 1965 թվականին Թբիլիսիի կոնսերվատորիան (Դավիթ Անդգուլաձեի դասարան), 1972 թվականին՝ կոնսերվատորիայի շրջանավարտ էր։

1965-1974 թվականներին Զուրաբ Սոտկիլավան Թբիլիսիի Պալիաշվիլու անվան օպերայի և բալետի մեներգիչ էր։ 1966-1968 թվականներին նա վերապատրաստվել է Լա Սկալա թատրոնում, Դինարո Բառայի մոտ։

1973 թվականին կայացավ նրա առաջին համերգը Մոսկվայի Մեծ թատրոնում («Կարմեն» Ժ. Բիզե), 1974 թվականին մտավ օպերային թատերախումբ։

1976-1977 թվականներին նա դասավանդել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայիում, իսկ 1987 թվականին մինակատարի ամբիոնի պրոֆեսոր է։ 2002 թվականին նա կրկին դասավանդել է Մոսկվայի կոնսերվատորիայում։ Նրա ուսանողներն էին՝ Վլադիմիր Բոգաչևը, Վ. Րեդկինը, Ա. Ֆեդինը և այլք։

2015 թվականին Զուրաբ Սոտկիլավան հայտարարել է, որ լուրջ հիվանդ է։ Բժիշկներն ախտորոշել են՝ ենթաստամոքսային գեղձի չարորակ ուռուցք^[2]։ Գարմանիայում վիրահատվելուց և բուժվելուց հետո, նա վերադարձել է ստեղծագործական գործունեությանը, նրա առաջին, հետվիրահատական համերգը կայացել է հոկտեմբերի 25-ին։

Ընտանիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Կին- Էլիսո Տուրմանդիձե
Դուստր- Տեյա Սոտկիլավա
Դուստր- Քեթի Սոտկիլավա
Աղջիկ թոռնիկ -Քեթի, տղա թոռնիկ- Լևոն

Մրցանակներ և ճանաչում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Համաշխարհային երիտասարդական և ուսանողական փառատոնի գլխավոր մրցանակ (Բուլղարիա, 1968)
Չայկովսկու անվան միջազգային մրցույթ (1970)
Բինյասի անվան միջազգային մրցույթ փառատոնում՝ առաջին մրցանակ և «Գրան պրի» (1970)
Վրացական ԽՍՀ վաստակավոր արտիստ (1970)
Վրացական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1973)^[3]
ԽՍՀՄ ժողովրդական արտիստ (1979)
Վրացական ԽՍՀ պետական մրցանակ (1983)
Շոթա Ռուստավելու անվան Վրաստանի պետական մրցանակ (1998)
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» IV աստիճանի շքանշան (2001 թվականի մարտի 22) - հայրենական երաժշտական-թատերական արվեստի զարգացման մեջ ունեցած մեծ ներդրման համար^[4]
«Հայրենիքին մատուցած ծառայությունների համար» III աստիճանի շքանշան (2001 թվականի դեկտեմբերի 3) - հայրենական երաժշտական-թատերական արվեստի զարգացման մեջ ունեցած մեծ ներդրման և երկար տարիների ստեղծագործական գործունեության համար^[5]
Պատվո շքանշան 1971 թ.
Աշխատավորի կարմիր շքանշան 1976 թ.
Պատվո շքանշան (Վրաստան, 1997)
«Օվացիա»-յի մրցանակ 2008 թ.
Ռուսաստանի ֆեդերացիայի կողմից նախագահական մրցանակ (2012 թվականի հոկտեմբերի 27)^[6]
Բոլոնիայի երաժշտական ակադեմիայի պատվավոր անդամ (Իտալիա)
Գեղագիտական և ազատ արվեստների ակադեմիկոս (Ռուսաստան)^[7]

Ռեպերտուար[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ռիչարդ (Պարահանդես-դիմակահանդես (օպերա) Ջուզեպպե Վերդի)
Մանրիկո («Գովերգիչ» Ջ. Վերդի)
Մարիո Կավարադոսսի («Կարոտ» Ջ. Պուչինի)
Ոդեմոն («Իոլանտա» Պ. Չայկովսկի)
Ռադամես («Աիդա» Ջ. Վերդի)
Հնդկական հյուր («Սադկո» Ն. Ռմսկի-Կորսակով)
Արզաքան («Լուսնի հափշտակում» Օ. Տակտակիշվիլի)- առաջին կատարող
Օթելլո («Օթելլո» Ջ. Վերդի)
Ռիչարդ (Պարահանդես-դիմակահանդես (օպերա) Ջուզեպպե Վերդի)
Տուրիդու («Գեղջկական պատիվ» Պ. Մասկանի)
Բարոն Կալոանդրո («Գեղեցկուհի ջրաղացպանուհի» Ջ. Պաիզիելլո)- առաջին կատարողը Մեծ թատրոնում
ինքնակոչիկ («Բորիս Գոդունով» Մ. Մուսորգսկի)
Գոլիցին («Խովանշինա» Մ. Մուսորգսկի)
Իզմաիլ («Նաբուկո» Ջ. Վերդի)

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Зураб Лаврентьевич Соткилава / Zurab Sotkilava
↑ «Оперный певец Зураб Соткилава признался, что тяжело болен раком».
↑ «Московская государственная консерватория им. П. И. Чайковского - Педагоги - Соткилава Зураб Лаврентьевич». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
↑ «Указ Президента РФ от 22 марта 2001 г. № 325». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.
↑ Указ Президента РФ от 3 декабря 2007 г. № 1626
↑ Распоряжение Президента РФ от 27 октября 2012 г. № 486-рп
↑ Состав академии: Зураб Лаврентьевич Соткилава

Արտաքին հղումներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Борис Тарасов (2007). «Зураб Соткилава: Буду петь, пока есть любовь публики». Газета Россiя № 20. Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ մարտի 19-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.

[1] Зураб Лаврентьевич Соткилава / Zurab Sotkilava

[2] «Оперный певец Зураб Соткилава признался, что тяжело болен раком».

[3] «Московская государственная консерватория им. П. И. Чайковского - Педагоги - Соткилава Зураб Лаврентьевич». Արխիվացված է օրիգինալից 2017 թ․ հոկտեմբերի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.

[4] «Указ Президента РФ от 22 марта 2001 г. № 325». Արխիվացված է օրիգինալից 2012 թ․ հունվարի 5-ին. Վերցված է 2015 թ․ հոկտեմբերի 8-ին.

[5] Указ Президента РФ от 3 декабря 2007 г. № 1626

[6] Распоряжение Президента РФ от 27 октября 2012 г. № 486-рп

[7] Состав академии: Зураб Лаврентьевич Соткилава

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]