Դիմակահանդես (պիես)

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիմակահանդես
ռուս.՝ Маскарад
ՀեղինակՄիխայիլ Լերմոնտով
Տեսակգրական ստեղծագործություն
Ժանրդրամա և դրամա
Բնօրինակ լեզուռուսերեն
Ստեղծման տարեթիվ1835
Հրատարակման տարեթիվ1842
Առաջնախաղի տարեթիվ1852
 Masquerade (Lermontov) Վիքիպահեստում

Դիմակահանդես (ռուս.՝ Маскарад), Միխայիլ Լերմոնտովի դրամա՝ չորս պատմվածքներով և քառյակներով։ Գլխավոր հերոսը օժտված է ապստամբ ոգով և մտքով. նա ազնվական Եվգենի Արբենինն է։

Պիեսը պատմում է 19-րդ դարի 30-ական թվականների Պետերբուրգի հասարակության մասին։

Գործող անձիք[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. Եվգենի Արբենին
  2. Նինա, Արբենինի կինը
  3. իշխան Զվյոզդիչ
  4. Բարոնուհի Շտարլյ
  5. Կազարին, Աֆանիսի Պավլովիչ
  6. Շպրիխ, Ադամ Պետրովիչ
  7. Դիմակ
  8. Չինովնիկ
  9. Խաղացողներ
  10. Հյուրեր
  11. Ծառաներ և աղախիններ

Պատմություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Պիեսը գրվել է 1835 թվականին։ Սկզբում այն պարունակում էր 3 գործողություն և վերջանում էր Նինայի մահով։ Լերմոնտովը ցանկանալով տեսնել իր զավակին բեմի վրա, ներկայացրել է դրամատիկ գրաքննադատության, որտեղ այդ ժամանակ եղել է ժանդարմների ղեկավար Բենկենդորֆը։ Այդպիսով գրաքննությունը վրդովված է, ինչպես կարող է գրողը քննադատել Էնգելյգարդտ տանը իրականացվող զգեստավորված պարահանդեսները։ Դրաման հետ է վերադարձվել Լերմոնտովին հետագա գործողություններ ավելացնելու համար։

Երկրորդ խմբագրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ցանկանալով կատարել արմատական փոփոխություններ, հեղիկնակը ավելացրեց նոր, չորրորդ գործողությունը և մտցրեց նոր կերպար՝ Անհայտին։ Այս կերպարով ճակատագիրը պատժում է հերոսին։

Երրորդ խմբագրում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գրաքննադատությունը նորից չթողեց պիեսը բեմ բարձրանա։ Այդ Ժամանակ Լերմոնտովը դրաման ենթարկում է կապիտալ վերամշակման, առաջանում է նոր ստեղծագործություն՝ «Արբենինը»։ Բայց նույնիսկ այդ ձևով պիեսը դուր չի գալիս գրաքննադատներին։

Հնարավոր է, իրական պատճառը այն է, որ հիմնականում ստեղծագործությունը հիմնված է իրական դեպքերի վրա։ Դրա մասին վկայում է այն, որ Նինային անվանում են Նաստասա Պավլովնա։ Կարող է դա լիներ ակնարկ ժողովրդի համար իրական պատմությունների մասին։ Փրկվել և մեզ է հասել միայն երկրորդ, չորրորդ խմբագրումը։

Սյուժե[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Դրամայի հերոս Արբենինը օժտված է ապստամբ ոգով, խելքով, ուժեղ կամքով և միջոցներով։ Բայց կապված լինելով բարձրաշխարհիկ հասարակության հետ ծննդով և դաստիարակությամբ, նա ձգտում է հասնել ինքնուրույնության և ազատության։ Նա ապրում է այդ հասարակության կանոններով և փորձում է պաշտպանել իր պատիվը, կուրացած խանդով և եսասիրությամբ սպանում է իր կնոջը։

Առաջին գործողություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Խաղաքարտերով խաղ։ Սեղանին կատարվում են խաղադրույքներ։ Արբենինը փրկում է Զվյոզդիչի պատիվը։ Այդտեղից նրանք մեկնում են դիմակահանդես, ուր նաև մեկնել է Նինան։ Զվյոզդիչը սիրախաղում է տիկնոջ հետ, ով իրեն սանձարձակ էր պահում։ Դա Նինան էր։ Իշխանը չի տեսնում նրա դեմքը։ Տիկինը վերադարձնում է իր կողմից գտնված թևնոցը։ Դա Նինայի թևնոցն էր։ Տանը Արբենինը տեսնում է թևնոցի անհետանալը։

Դրամայի մասին քննադատություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Այն, որ «Դիմակահանդեսը» սոցիալական ողբերգություն է, արդեն ոչ ոք չի կասկածում։ Բայց կարելի է ավելացնել, որ այն սիրային ողբերգություն չէ, բայց ուժեղ մարդկանց ողբերգություն է, դատապարտված անգործության և անվայելուչ և չնչին գործունեության

Դրաման նամակներում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

… ինչպես դու չես գրում, ինչպիսի պիես ես դու ստեղծագործել, կատակերգություն, թե ողբերգություն, ամեն ինչ, ինչ կապված է քեզ հետ, ես անտարբեր չեմ, տեղեկացված եմ, իսկ եթե կարելի է ուղարկիր փոստով։
- Ելիզաբետա Արսենեվոյի նամակը Լերմոնտովին, 1835 թվական հոկտեմբերի 18
Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դիմակահանդես (պիես)» հոդվածին։