Գորտնուկներ

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Գորտնուկներ
Տեսակհիվանդություն և ախտանիշ կամ նշան
ՊատճառՄարդու պապիլոմավիրուս
Բժշկական մասնագիտությունմաշկաբանություն
ՀՄԴ-9078.1
ՀՄԴ-10B07
 Warts Վիքիպահեստում

Գորտնուկներ, մաշկի վիրուսային հիվանդություն։ Հաճախ հիվանդանում են երեխաները և երիտասարդները։ Հարուցիչը փոխանցվում է հիվանդների և տնային գործածության իրերի հետ անմիջական շփումից վնասված մաշկի միջով[1]։ Հիվանդությանը կարող են նպաստել մաշկի չնչին վնասվածքները, քրտնոտությունը և այլն։ Լինում են սովորական տափակ, ներբանային։ Գորտնուկները սովորաբար անհետանում են մեկ ամսվա ընթացքում, բայց կարող են մնալ տարիներ և կրկնվել[2]։

Տեսակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Գորտնուկներին դասակարգում են կախված ձևից, վարակման վայրից, պատճառ հանդիսացող պապիլոմավիրուսներից[3][4]։

Սովորական գորտնուկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Սովորական գորտնուկներ պինդ, մոխրագույն կամ մաշկագույն վերնամաշկային հանգուցիկներ են (հաճախ մի քանի հատ)՝ 3-10 մմ տրամագծով, անհարթ մակերեսով։ Որպես կանոն՝ լինում են ձեռքերի դրսային մակերևույթին և մատներին։

Տափակ գորտնուկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Տափակ գորտնուկներ (պատանեկան) հանգուցիկներ են (սովորաբար մի քանի հատ)՝ 0,5-3 մմ տրամագծով, հաճախ՝ կլորավուն, մաշկագույն կամ դեղնադարչնագույն, հարթ մակերեսով։ Հիմնականում լինում են դեմքին, ձեռքերի դրսային մակերևույթին, հազվադեպ՝ նախաբազուկներին։

Ներբանային գորտնուկներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ներբանային գորտնուկներն առաջանում են կոշիկի առավել ճնշող տեղերում։ Դրանք կոշտուկներ հիշեցնող (տարբերվում են եղջերային կուտակումների տակ կարմրավուն պտկիկային գերաճով) գորշավուն, ցավոտ գոյացություններ են, որոնք հաճախ դժվարացնում են քայլելը։

Բուժում[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Բուժումը նշանակում է բժիշկը։ Ինքնաբուժումը, հատկապես այրող միջոցներով (թթվով և հիմքով) կարող է առաջացնել շրջակա հյուսվածքների բորբոքում, թարախակալում, սպիներ, չնայած որ համաձայն հետազոտությունների օրինակ սալիցիլաթթվով գորտնուկի մշակումն ավելի արդյունավետ է, քան պլացեբոն[5]։

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

  1. «Warts Types, Causes, Symptoms, Treatments, Prevention». Webmd.com. 2010 թ․ սեպտեմբերի 2. Վերցված է 2013 թ․ մայիսի 17-ին.
  2. Warts. National institutes of Health.
  3. Anderson, Keith,; Keith, Jeff; Novak, Patricia D.; Elliot, Michelle A. (2005). Mosby's Medical, Nursing & Allied Health Dictionary (5th ed.). C.V. Mosby. ISBN 978-0-323-03736-5.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
  4. «MedlinePlus: Warts». 2010.
  5. Kwok CS, Gibbs S, Bennett C, Holland R, Abbott R (2012 թ․ սեպտեմբերի 12). Gibbs, Sam (ed.). «Topical treatments for cutaneous warts». The Cochrane database of systematic reviews. 9: CD001781. doi:10.1002/14651858.CD001781.pub3. PMID 22972052.{{cite journal}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է Հանրամատչելի բժշկական հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 3, էջ 182