Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան

Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան
Ծնվել է	մարտի 8, 1887; Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն
Երկիր	Ռուսական կայսրություն և ԽՍՀՄ
Մահացել է	հունիսի 6, 1961 (74 տարեկան); Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ
Ժանրեր	օպերա
Մասնագիտություն	կոմպոզիտոր, երաժշտագետ, դիրիժոր, բանահավաք և երաժշտության ուսուցիչ
Աշխատավայր	Երևանի Կոմիտասի անվան պետական կոնսերվատորիա
Կրթություն	Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետ և Սանկտ Պետերբուրգի կոնսերվատորիա
Անդամակցություն	ԽՍՀՄ կոմպոզիտորների միություն
Պարգևներ	; և

Անուշավան Գրիգորի Տեր-Ղևոնդյան (մարտի 8, 1887(1887-03-08), Թիֆլիս, Ռուսական կայսրություն - հունիսի 6, 1961(1961-06-06), Երևան, Հայկական ԽՍՀ, ԽՍՀՄ), հայ կոմպոզիտոր, մանկավարժ, ՀԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (1953), պրոֆեսոր (1934)։

Լուսանկարիչ Գրիգոր Տեր-Ղևոնդյանի որդին, դաշնակահար Հեղինե Տեր-Ղևոնդյանի հայրը։

Կենսագրություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

1915 թվականին ավարտել է Սանկտ Պետերբուրգի համալսարանի իրավաբանական ֆակուլտետը և կոնսերվատորիան։ 1917-1925 թթ. դասավանդել է Թիֆլիսի, 1926-1934 թթ. և 1938-1958 թթ.՝ Երևանի (1926-1930 թթ.՝ նաև տնօրեն, 1948-1959 թթ.՝ ամբիոնի վարիչ), 1934-1938 թթ. Բաքվի (նաև՝ տնօրեն) կոնսերվատորիաներում։

1914 թվականին Ռոմանոս Մելիքյանի հետ գրի է առել Շիրակի ժողովրդական երգեր և պարեր, որոնց հիման վրա ստեղծել է հայկական առաջին սիմֆոնիկ երկերից մեկը՝ «Շիրակի էտյուդները» (1916)։ Գրել է «Սեդա» (ըստ Լևոն Շանթի, 1922), «Արեգակի ցոլքերում» (բեմադրվել ՝ 1949-ին) օպերաները, «Հրո հարսը» (ըստ Ջ. Ջաբարլու, 1936), «Անահիտը» (ըստ Ղազարոս Աղայանի, բեմականացվել է 1940-ին) բալետները, «Աղթամար» (1923) սիմֆոնիան, «Վահագնի ծնունդը» (1923) վոկոլ-սիմֆոնիկ պոեմները, խմբերգեր, երգեր, ռոմանսներ և այլն, որոնք աչքի են ընկնում դյուցազներգաքնարական շնչով, հայկական ժողովրդական ու պրոֆեսիոնալ և ռուսական դասական երաժշտության ավանդույթների ինքնատիպ համադրությամբ։ Հանդես է եկել որպես խմբավար, դիրիժոր։

Հեղինակ է «Ռիխարդ Վագներ» գրքույկի (1933) և երաժշտության տեսության դասագրքի (2 հատոր, 1934)^[1]^[2]^[3]։

Պարգևներ և մրցանակներ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Աշխատանքային կարմիր դրոշի շքանշան (27.06.1956)
«Պատվո նշան» շքանշան (4.11.1939)
Հայկական ԽՍՀ ժողովրդական արտիստ (26.12.1953)^[4]

Հիշատակ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Երևանի Քանաքեռ-Զեյթուն վարչական շրջանի երաժշտական դպրոցը կոչվում է Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանի անունով։
Երևանի այն շենքում, որտեղ 1945-1961 թվականներին ապրել է Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանը, տեղադրված է նրան նվիրված հուշատախտակ։

Տես նաև[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Անուշավան Տեր-Ղևոնդյանի անվան երաժշտական դպրոց

Ծանոթագրություններ[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

↑ Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր 2, Երևան, ՀՀՀ, էջ 583։
↑ «ТЕР-ГЕВОНДЯН в энциклопедии музыки». www.musenc.ru. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 23-ին.
↑ «Тер-Гевондян Анушаван Григорьевич - Биография». www.biografija.ru. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 23-ին.
↑ Хронография Еревана = Երևանի տարեգրությունը. — Ер.: Музей истории города Еревана, 2009. — С. 109. — 240 с.

Գրականություն[խմբագրել | խմբագրել կոդը]

Ե. Գիլինա, Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան, Երևան, 1962։
Тигранов Г. Армянский музыкальный театр.- т. 2, гл. 1.- Ер., 1960.

Վիքիդարանն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Անուշավան Տեր-Ղևոնդյան» հոդվածին։

[1] Ով ով է. Հայեր. Կենսագրական հանրագիտարան, հատոր 2, Երևան, ՀՀՀ, էջ 583։

[2] «ТЕР-ГЕВОНДЯН в энциклопедии музыки». www.musenc.ru. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 23-ին.

[3] «Тер-Гевондян Анушаван Григорьевич - Биография». www.biografija.ru. Վերցված է 2019 թ․ փետրվարի 23-ին.

[4] Хронография Еревана = Երևանի տարեգրությունը. — Ер.: Музей истории города Еревана, 2009. — С. 109. — 240 с.

[1]

[2]

[3]

[4]