Աղեխորշավորներ

Աղեխորշավորներ
Սցիֆոմեդուզա
Գիտական դասակարգում
Թագավորություն Կենդանիներ Ենթաթագավորություն Էումետազոյներ Տիպ Աղեխորշավորներ
Լատիներեն անվանում
Coelenterata
Տիպերը
Խայթողներ (Cnidaria) Սանրակիրներ (Ctenophora) †Trilobozoa
Դասակարգումը Վիքիցեղերում Պատկերներ Վիքիպահեստում

Աղեխորշավորներ (լատին․՝ Coelenterata, Radiata), բազմաբջիջ, ջրային, կենդանիների տիպ, ունի 2 ենթատիպ՝ խայթողներ և ոչ խայթողներ։ Խայթողներն ունեն 3 դաս՝ հիդրոզոաներ, սցիֆոզոաներ և կորալյան պոլիպներ, ոչ խայթողները մեկ՝ սանրակիրներ։ Հայտնի է մոտ 9000

տեսակ։

Աղեխորշավորների ներկայացուցիչներից է հիդրան։ Հիդրան լինում է 1-2 սմ երկարությամբ և բազմանում է երկու եղանակավ անսեռ և սեռական եղանակով

Կառուցվածք

Մարմինը ճառագայթաձև է։ Մարմնի պատը կազմված է բջիջների 2 շերտից՝ էկտոդերմից (արտաքին) և էնդոդերմից (ներքին), որոնց միջև գտնվում է բարակ հենաթաղանթը կամ դոնդողանման մեզոգլեան։ Մարմնի մի ծայրով, ուր գտնվում է շոշափուկներով պատված բերանը, արտաթորվում են նաև չմարսված նյութերը, մյուս ծայրով՝ ներբանով ամրանում են հիմքին։ Կենդանակեր են, մարսողությունը` ներբջջային։ Աղեխորշավորների էկտոդերմի տակ գտնվում են նյարդային ցրված բջիջներ, որոնք կազմում են դիֆուզ նյարդային համակարգ։ Խայթողները որսում են խայթիչ, իսկ սանրակիրները` կպչուն բջիջներով։

Աղեխորշավորները գոյություն ունեն 2 ձևով. նստակյաց գաղութային (պոլիպային) և մենակյաց ազատ լողացող (մեդուզային)։ Բաժանասեռ են, իսկ որոշ սանրակիրներ՝ երկսեռ։ Բազմանում են սեռական և անսեռ ճանապարհով։ Թրթուրը լողացող պլանուլան է։ Աղեխորշավորներին բնորոշ է սերունդների հաջորդականությունը։ Անսեռ սերնդին հաջորդում են ազատ լողացող սեռական ձևերը։ Բրածո մնացորդները կարևոր են երկրի կեղևի և շերտերի ուսումնասիրության համար։

Վիքիցեղերն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Աղեխորշավորներ» հոդվածին։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 252)։