«Դերասան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

06:24, 14 Դեկտեմբերի 2012-ի տարբերակ

Դերասանն անձ է ով խաղում է դրամատիկական կամ կատակերգական ստեղծագործություններում և աշխատում է կինոյում, թատրոնում, հեռուստատեսությունում, ռադիոյում կամ այլ նման հաստատություններում։^[1]

Տերմինաբանություն

1660 թ. հետո առաջին անգամ սկսեցին օգտագործել դերասան և դերասանուհի տերմինները։ Օրինակ անգլիացիներն այդ բառը փոխ են առել ֆրանսերենից։^[2] Դերասան բառն առաջ բնորոշում էր բեմի վրա գործող անձին` անկախ սեռական պատկանելիությունից։ Բայց հասարակական կյանքում մեծ տարածում գտավ դերասանուհի տերմինը, որը բնորոշում էր կոնկրետ իգական սեռի ներկայացուցիչներին։^[2] Բայց գործնականում դերասանուհի տերմինը մեծ կիրառում գտավ 1950-1960 թթ.-ին, երբ կանանց ներդրումն արդեն էական էր մշակույթում :^[3]Այնուհետև մրցանակաբաշխությունների ժամանակ սկսեց օգտագործվել դերասանուհի տերմինը` բնորոշելու համար կին հաղթողներին:^[4]

Պատմությունը

Դերասանական խաղի ամենաառաջի գրանցված դեպքը վերաբերվում է Մ.թ.ա. 534 թ.-ին (թեև օրացույցների բազմաթիվ փոփոխությունների պատճառով կոնկրետ ժամանակ նշելը դժվար է), երբ հույն դերասան Թեփսիսը ելույթ ունեցավ Դիոնիոսի թատրոնում և դարձավ առաջին հայտնի մարդը ով պատմական կերպարի բեմադրել էր։ Մինչ Թեփսիսի դերը պատմություն արձանագրվել են միայն երգիչներ, պարողներ և մեկնաբաններ: Թեփսիսի պատվին դերասաններին հաճախ անվանում են Թեփսիաներ։ Թատերական լեգենդները մինչև հիմա էլ հավատացնում են, որ Թեփսիսը մինչև հիմա գոյություն ունի որպես ոգի և թատերական անհաջողություններից շատերը վերագրում են նրա ուրվականի միջամտությանը։

Դերասաններն վաղ միջնադարում ավանդաբար բարձր կարգավիճակ չունեին։ Նրանք թատերական խմբերով անընդհատ շրջագայում էին և մարդկանց վստահությանը չէին արժանանում։ Եվրոպայի շատ մասերում դերասանները նույնիսկ քրիստոնեական կանոներով չէին հուղարկավորվում և այդ դարաշրջանում համարում էին որ դերասանները դատապարտված էին նման ճակատագրի։ Այդ բացասական կարծիքը մնում էր մինչև XIX դարասկիզբ, իսկ դրանից հետո դերասան մասնագիտությունը դարձավ ամենահարգված և ամենատարածված մասնագիտություններից մեկը արվեստի բնագավառում։^[5]

Հղումներ

↑ «Actor: Job description and activities». Prospects UK. Վերցված է 2009-02-12-ին.
↑ ^2,0 ^2,1 «actress, n.». Oxford English Dictionaryedition=3. Oxford, England: Oxford University Press. November 2010. «Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.»
↑ Goodman, Lizbeth; Holledge, Julie (1998). The Routledge reader in gender and performance. New York: Routledge. էջեր 8, 93. ISBN 0-415-16583-0.
↑ Linden, Sheri (18 January 2009). «From actor to actress and back again». Entertainment. Los Angeles Times. Վերցված է 2009-03-14-ին. «It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."»
↑ Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. (1998). The Cambridge history of American theatre. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. էջեր 449–450. ISBN 978-0-521-65179-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դերասան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դերասան» հոդվածին։

[1] «Actor: Job description and activities». Prospects UK. Վերցված է 2009-02-12-ին.

[OED2010-2] 2,0 ^2,1 «actress, n.». Oxford English Dictionaryedition=3. Oxford, England: Oxford University Press. November 2010. «Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.»

[De_GayGoodman1998-3] Goodman, Lizbeth; Holledge, Julie (1998). The Routledge reader in gender and performance. New York: Routledge. էջեր 8, 93. ISBN 0-415-16583-0.

[latimes-4] Linden, Sheri (18 January 2009). «From actor to actress and back again». Entertainment. Los Angeles Times. Վերցված է 2009-03-14-ին. «It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."»

[5] Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. (1998). The Cambridge history of American theatre. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. էջեր 449–450. ISBN 978-0-521-65179-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 23. / Տող 23. @@
 [[af:Akteur]]
 [[als:Schauspieler]]
-[[ar:ممثل]]
 [[an:Actor]]
+[[ar:ممثل]]
 [[ast:Actor]]
 [[az:Aktyor]]
+[[bat-smg:Aktuorios]]
-[[bn:অভিনেতা]]
-[[zh-min-nan:Ián-goân]]
 [[be:Акцёр]]
 [[be-x-old:Актор]]
 [[bg:Актьор]]
+[[bn:অভিনেতা]]
-[[bs:Glumac]]
 [[br:Aktour]]
+[[bs:Glumac]]
 [[ca:Actor]]
 [[cs:Herec]]
@@ Տող 39. / Տող 39. @@
 [[da:Skuespiller]]
 [[de:Schauspieler]]
-[[et:Näitleja]]
+[[diq:Kayker]]
 [[el:Ηθοποιός]]
 [[en:Actor]]
-[[es:Actuación]]
 [[eo:Aktoro]]
+[[es:Actuación]]
+[[et:Näitleja]]
 [[eu:Aktore]]
 [[fa:هنرپیشه]]
+[[fi:Näyttelijä]]
 [[fr:Acteur]]
 [[fy:Akteur]]
@@ Տող 52. / Տող 54. @@
 [[gl:Actor]]
 [[hak:Yên-yèn]]
-[[ko:배우]]
+[[he:שחקן]]
 [[hr:Glumac]]
-[[io:Aktoro]]
+[[hu:Színész]]
 [[id:Pemeran]]
+[[io:Aktoro]]
 [[is:Leikari]]
 [[it:Attore]]
-[[he:שחקן]]
+[[ja:俳優]]
+[[jbo:xeldraci]]
 [[ka:მსახიობი]]
 [[kk:Актер]]
+[[km:តួប្រុស]]
-[[sw:Mwigizaji]]
+[[ko:배우]]
+[[ksh:Schauspeller]]
 [[la:Actor]]
-[[lv:Aktieris]]
 [[lb:Schauspiller]]
 [[lmo:Atur]]
 [[lt:Aktorius]]
-[[jbo:xeldraci]]
+[[lv:Aktieris]]
-[[hu:Színész]]
 [[mk:Глумец]]
 [[ml:അഭിനേതാവ്]]
 [[mr:अभिनेता]]
 [[ms:Pelakon]]
-[[nl:Acteur]]
 [[nds-nl:Akteur]]
 [[ne:अभिनेत्री]]
-[[ja:俳優]]
+[[nl:Acteur]]
-[[no:Skuespiller]]
 [[nn:Skodespelar]]
+[[no:Skuespiller]]
 [[nov:Aktore]]
 [[oc:Actor]]
-[[or:ଅଭିନେତ୍ରୀ(ନାରୀ କଳାକାର)]]
+[[or:ଅଭିନେତ୍ରୀ (ନାରୀ କଳାକାର)]]
-[[uz:Aktyor]]
+[[pl:Aktor]]
 [[ps:لوبګر]]
-[[km:តួប្រុស]]
-[[pl:Aktor]]
 [[pt:Ator]]
-[[ksh:Schauspeller]]
+[[qu:Aranway pukllaq]]
 [[ro:Actor]]
-[[qu:Aranway pukllaq]]
 [[ru:Актёр]]
 [[sa:अभिनेता]]
-[[sq:Aktori]]
+[[sh:Glumci]]
 [[simple:Actor]]
 [[sk:Herec]]
 [[sl:Igralec (umetnik)]]
-[[szl:Szauszpiler]]
+[[sq:Aktori]]
 [[sr:Глумац]]
-[[sh:Glumci]]
-[[fi:Näyttelijä]]
 [[sv:Skådespelare]]
-[[tl:Artista]]
+[[sw:Mwigizaji]]
+[[szl:Szauszpiler]]
 [[ta:நடிகர்]]
-[[th:นักแสดง]]
 [[tg:Ҳунарпеша (филм)]]
+[[th:นักแสดง]]
+[[tl:Artista]]
 [[tr:Oyuncu]]
 [[uk:Актор]]
 [[ur:اداکار]]
+[[uz:Aktyor]]
 [[vec:Ator]]
 [[vi:Diễn viên]]
 [[wa:Acteur di cinema]]
 [[yi:אקטיאר]]
-[[zh-yue:演員]]
-[[diq:Kayker]]
-[[bat-smg:Aktuorios]]
 [[zh:演員]]
+[[zh-min-nan:Ián-goân]]
+[[zh-yue:演員]]