«Գեոանտիկլինալ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

13:39, 9 փետրվարի 2022-ի տարբերակ

Գեոանտիկլինալ, երկրակեղևի մասնակի, նեղ կամարաձև բարձրացում գեոսինկլինալային համակարգի սահմաններում։ Գեոանտիկլինալները մի քանի տասնյակ կիլոմետր լայնություն ն հարյուրավոր կիլոմետր երկարություն ունեցող գալարուն գոտիներ են։ Գոյություն են ունենում մի քանի երկրաբանական դարաշրջանների ընթացքում։ Գեոսինկլինալային համակարգերի ընդհանուր ինվերսիայից հետո ինտրագեոանտիկլինալները վեր են ածվում սինկչինորիումների, իսկ ինտրագեոսինկլինալները՝ անտիկչինորիումների։ Զարգացման ավարտի փուլերում գեոանտիկլինալները դառնում են ծալքավոր կառուցվածքների միջուկներ։ Գևոմորֆոլոգիական հատկանիշներով գեոանտիկլինալին զգալի չափով նմանվում են ստորջրյա ներօվկիանոսային լեռնաշղթաները (ռիֆտոգենալները), որոնք հանդես են գալիս իբրև ճկուն շառնիրներ և ձգվում են մոտավորապես մայրցամաքների ափերին զուգահեռ։ Ստորջրյա գեոանտիկլինալային լեռնաշղթաների ընդհանուր երկարությունը կազմում է 65000 կիլոմոտր։ Դրանց բնորոշ օրինակ է Ներատլանտյան լեռնաշղթան։ «Գեոանտիկլինալ» տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է Ջ. Դանան (1873 թվականին), հակադրելով այն գեոսինկչինալին։ Վերջին տարիներին որոշ հեղինակներ օգտագործում են նաև էվգեոանտիկլինալ հասկացությունը այն գեոանտիկլինալների նկատմամբ, որոնք կազմված են առավելապևս ծալքավոր հրաբխածին շերտախմբերից և ինտրուզիվ զանգվածներից։

Սա երկրաբանության մասին անավարտ հոդված է։ Դուք կարող եք օգնել Վիքիպեդիային՝ ուղղելով և լրացնելով այն։

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից (հ․ 3, էջ 12)։

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
+[[Պատկեր:Anticline (PSF)-vector.svg|մինի|Գեոանտիկլինալի լայնակի կտրվածքը]]
-'''Գեոանտիկլինալ''', երկրակեղևի մասնակի, նեղ կամարաձև բարձրացում [[գեոսինկլինալ]]ային համակարգի սահմաևներում։ Գեոանտիկլինալները մի քանի տասնյակ [[կիլոմետր]] լայնություն ն հարյուրավոր կիլոմետր երկարություն ունեցող գալարուն գոտիներ են։ Գոյություն են ունենում մի քանի երկրաբանական դարաշրջանների ընթացքում։ Գեոսինկլինալային համակարգերի ընդհանուր ինվերսիայից հետո ինտրագեոանտիկլինալները վեր են ածվում սինկչինորիումների, իսկ ինտրագեոսինկլինալները՝ անտիկչինորիումների։ Զարգացման ավարտի փուլերում գեոանտիկլինալները դառնում են ծալքավոր կառուցվածքների միջուկներ։ Գևոմորֆոլոգիական հատկանիշներով գեոանտիկլինալին զգալի չափով նմանվում են ստորջրյա ներօվկիանոսային [[լեռնաշղթա]]ները (ռիֆտոգենալները), որոնք հանդես են գալիս իբրև ճկուն շառնիրներ և ձգվում են մոտավորապես մայրցամաքների ափերին զուգահեռ։ Ստորջրյա գեոանտիկլինալային լեռնաշղթաների ընդհանուր երկարությունը կազմում է 65000 կիլոմոտր։ Դրանց բնորոշ օրինակ է Ներատլանտյան լեռնաշղթան։ «Գեոանտիկլինալ» տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է Ջ. Դանան ([[1873]] թվականին), հակադրելով այն գեոսինկչինալին։ Վերջին տարիներին որոշ հեղինակներ օգտագործում են նաև էվգեոանտիկլինալ հասկացությունը այն գեոանտիկլինալների նկատմամբ, որոնք կազմված են առավելապևս ծալքավոր հրաբխածին շերտախմբերից և ինտրուզիվ զանգվածներից։ Գեոանտիկլինալի օրինակ են Կուբիստն կղզիների աղեղը, [[Ուրալ]]ի առանցքային մասը կազմող Ուրալտաու լեռնաշղթան։
+'''Գեոանտիկլինալ''', [[երկրակեղև]]ի մասնակի, նեղ կամարաձև բարձրացում [[գեոսինկլինալ]]ային համակարգի սահմաններում։ Գեոանտիկլինալները մի քանի տասնյակ [[կիլոմետր]] լայնություն ն հարյուրավոր կիլոմետր երկարություն ունեցող գալարուն գոտիներ են։ Գոյություն են ունենում մի քանի երկրաբանական դարաշրջանների ընթացքում։ Գեոսինկլինալային համակարգերի ընդհանուր ինվերսիայից հետո ինտրագեոանտիկլինալները վեր են ածվում սինկչինորիումների, իսկ ինտրագեոսինկլինալները՝ անտիկչինորիումների։ Զարգացման ավարտի փուլերում գեոանտիկլինալները դառնում են ծալքավոր կառուցվածքների միջուկներ։ Գևոմորֆոլոգիական հատկանիշներով գեոանտիկլինալին զգալի չափով նմանվում են ստորջրյա ներօվկիանոսային [[լեռնաշղթա]]ները (ռիֆտոգենալները), որոնք հանդես են գալիս իբրև ճկուն շառնիրներ և ձգվում են մոտավորապես մայրցամաքների ափերին զուգահեռ։ Ստորջրյա գեոանտիկլինալային լեռնաշղթաների ընդհանուր երկարությունը կազմում է 65000 կիլոմոտր։ Դրանց բնորոշ օրինակ է Ներատլանտյան լեռնաշղթան։ «Գեոանտիկլինալ» տերմինն առաջին անգամ օգտագործել է Ջ. Դանան ([[1873]] թվականին), հակադրելով այն գեոսինկչինալին։ Վերջին տարիներին որոշ հեղինակներ օգտագործում են նաև էվգեոանտիկլինալ հասկացությունը այն գեոանտիկլինալների նկատմամբ, որոնք կազմված են առավելապևս ծալքավոր հրաբխածին շերտախմբերից և ինտրուզիվ զանգվածներից։
+{{Երկրաբանություն-անավարտ}}
 {{ՀՍՀ|հատոր=3|էջ=12}}
+{{Արտաքին հղումներ}}
 [[Կատեգորիա:Երկրաբանություն]]
 [[Կատեգորիա:Հնացած գիտական տեսություններ]]
-{{Անավարտ}}