«Ինտերնացիոնալիզմ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ « thumb|right|150px|Դ. Մակքոննելի երկրի դրոշի դիզայնի վերջին տարբերակը '''Ինտերնացիոնալիզմ''' ({{lang-la|inter}} - «միջև» և ''natio'' - «ժողովուրդ») - ազգերի միջև բարեկամությունը և համագործակցությունը քարոզող գաղափարախոսություն<ref>Интернационализм // БСЭ, 1972, т. 10, ст...»: Պիտակ՝ Disambiguation links |
|||
Տող 22. | Տող 22. | ||
== Համաշխարհային կառավարության հարցը == |
== Համաշխարհային կառավարության հարցը == |
||
Մի շարք ինտերնացիոնալիստներ աջակցում են [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ-ի]] նման համակարգվող համաշխարհային կազմակերպությունների ստեղծմանը և կողմ են |
Մի շարք ինտերնացիոնալիստներ աջակցում են [[Միավորված ազգերի կազմակերպություն|ՄԱԿ-ի]] նման համակարգվող համաշխարհային կազմակերպությունների ստեղծմանը և կողմ են ուժեղ Մոնդիալիզմին: Մյուս կողմից, շատ ինտերնացիոնալիստներ կարծում են, որ նման կառավարական ուժը կարող է շատ վտանգավոր լինել, եթե այն կառավարվի բռնապետի կողմից, և այստեղ նրանք ավելի շուտ սատարում են պետությունների համադաշնության գաղափարը: |
||
== Տես նաև == |
== Տես նաև == |
04:19, 23 Հոկտեմբերի 2021-ի տարբերակ
Ինտերնացիոնալիզմ (լատին․՝ inter - «միջև» և natio - «ժողովուրդ») - ազգերի միջև բարեկամությունը և համագործակցությունը քարոզող գաղափարախոսություն[1]:
Կան ինտերնացիոնալիզմի մի շարք տարբերակներ, որոնցից առանձնանում է պրոլետարական ինտերնացիոնալիզմը: Այն մարքսիզմի ուսմունքում ցույց է տալիս տարբեր երկրների պրոլետարների միասնական պայքարը աշխատանքի շահագործման դեմ. Մեր օրերում այս եզրույթով բնորոշվում է նաև ձախ գաղափարախոսությունը, որը փորձում է հանդես գալ գլոբալացման այլընտրանքային տարբերակով: Հասկացությունը հակադրվում է ազգայնականացմանը:
Խորհրդային գաղափարախոսության մեջ պրոլետարական ինտերնացիոնալիզմը մի կողմից հակադրվում էր «բուրժուական ազգայնականցմանը», որը հասկացվում է որպես ազգայնականության գաղափարախոսություն և շովինիզմ, մյուս կողմից` «բուրժուական աշխարհաքաղաքացիությանը», որը քարոզում է սեփական ժողովրդի արժեքների համար պայքարից հրաժարումը:
Ինտերնացիոնալիզմը մարքսիզմի մեջ
Մարքսիզմի գաղափարախոսության մեջ «պրոլետարական ինտերնացիոնալիզմ» հասկացությունը կապված է իմպերիալիստական պետությունների և պրոլետարիատի միջև հակասությունների հետ: Կապիտալիզմի ժամանակ ինտերնացիոնալիզմն արտահայտվում է պատերազմների դեմ աշխատավորների միջազգային համերաշխությամբ, որոնք վարում են իմպերիալիստները, ազգայնականության և շովինիզմի դեմ, ինչպես նաև համամարդկային արժեքների պաշտպանությամբ: Սոցիալիստական հեղափոխության հաղթանակից հետո ինտերնացիոնալիզմը պետք է դառնա նոր հասարակության գաղափարախոսության մի մասը, որը տանում է դեպի կոմունիզմ` ոչ դասական հանրություն և (ազգային) պետության մահացում:
Այդ նպատակով, մարքսիստները 1914 թվականից առաջ ստեղծել են սոցիալիստների (սոցիալ -դեմոկրատներ) համերաշխության երկու միջազգային կազմակերպություններ` Առաջին Ինտերնացիոնալը (1864 - 1876), այնուհետև Երկրորդ Ինտերնացիոնալը (1889 - 1914):
1914 թվականին սոցիալ-դեմոկրատների մեծ մասը (այդ թվում` Երկրորդ Ինտերնացիոնալը) աջակցել է իր կառավարություններին Առաջին համաշխարհային պատերազմում և պաշտպանել ազգայնական դիրքորոշումներ, փոքրամասնությունը մերժել է «իմպերիալիստական պատերազմը»` այն դիտարկելով, որպես բախում իմպերիալիստների միջև, որը կախված չէ աշխատավորների շահերից, ինչպես նաև հարմար առիթ («Ավստրիայի և Ռուսաստանի միջև պատերազմն օգտակար կլիներ»` Լենին) հեղափոխության և պրոլետարիատի դիկտատուրայի հաստատման համար: Հետագայում այս գծի կողմնակիցները (1917 թվականի հոկտեմբերին Ռուսաստանում իշխանության են եկել) սկսում են իրենց անվանել ոչ թե սոցիալ-դեմոկրատներ, այլ կոմունիստներ և 1919 թվականին հիմնադրում են Երրորդ Ինտերնացիոնալը, որը լուծարվել է 1943 թվականին:
Սոցիալ - դեմոկրատիայի հետևորդները 1951 թվականին ստեղծել են Սոցիալիստական ինտերնացիոնալը, որը Երկրորդ Ինտերնացիոնալի իրավահաջորդն է: Տրոցկին ստեղծել է Չորրորդ ինտերնացիոնալը (1938 թվական) որպես ստալինիզմի հակակշիռ, սակայն Տրոցկու սպանությունից անմիջապես հետո (1940 թվական) այն բաժանվել է մի քանի խմբի. հետագա պառակտումներն ու միությունները հանգեցրել են այն բանին, որ այժմ կան մի քանի տրոցկիստական կազմակերպություններ, որոնք հավակնում են Չորրորդ ինտերնացիոնալի իրավահաջորդությանը:
Ինտերնացիոնալիզմը 1917-1991 թվականներն ընկած ժամանակահատվածում կոմունիստական միակուսակցական պետություններում եղել է հիմնական սկզբունքներից մեկը, չնայած գործնականում դրանից զգալի նահանջներ են եղել (հատկապես Ստալինի իշխանությունից սկսած, որը հռչակել է «սոցիալիզմի մի երկրում» սկզբունքը, իսկ հետո իրականացրել է մի շարք ազգայնական գաղափարախոսական արշավներ)։ Մի կողմից, 1920-ական թվականների սկզբին տեղի ունեցան «արմատականացման» արշավներ, այսինքն` տվյալ հանրապետությունների «տիտղոսային» լեզուների և մշակույթների բռնի ներդրում, իսկ մյուս կողմից` 1930-1940-ական թվականներին մշակութային սահմանափակումներ և ազգային հատկանիշով ռեպրեսիվ ակցիաներ։
Միջազգայնականություն և գլոբալիզացիա
Շուկայի ժամանակակից գլոբալացումը, ինչպես պնդում են նրա քննադատները, միջազգայնագիտական երևույթ չէ, քանի որ կապված է միայն տնտեսական ինտեգրման հետ, իսկ քաղաքական և հասարակական ասպեկտները մնում են ստվերում: Բացի այդ, գլոբալիզացիայի արդյունքում սահմանվող տնտեսական համակարգը տարբերվում է ինտերնացիոնալիստների իդեալից: Ժամանակակից ձախ հակագլոբալիզացիան, որի արտահայտիչն են, մասնավորապես, համաշխարհային ֆեդերալիստական շարժման անդամները, լինելով ինտերնացիոնալիստ, քարոզում են «սոցիալական համերաշխության գլոբալիզացիան». հաճախ առաջ է քաշվում «գլոբալիզացիայի այլընտրանք» (ալտերգլոբալացման) գաղափարը:
Համաշխարհային կառավարության հարցը
Մի շարք ինտերնացիոնալիստներ աջակցում են ՄԱԿ-ի նման համակարգվող համաշխարհային կազմակերպությունների ստեղծմանը և կողմ են ուժեղ Մոնդիալիզմին: Մյուս կողմից, շատ ինտերնացիոնալիստներ կարծում են, որ նման կառավարական ուժը կարող է շատ վտանգավոր լինել, եթե այն կառավարվի բռնապետի կողմից, և այստեղ նրանք ավելի շուտ սատարում են պետությունների համադաշնության գաղափարը:
Տես նաև
Ծանոթագրություններ
- ↑ Интернационализм // БСЭ, 1972, т. 10, стр. 330—331
Արտաքին հղումներ
- Александр Тарасов «…Чтоб землю в Гренаде…» Октябрьская революция — интернационалистский проект
- Михаэль Леви Национализм и интернационализм
- Научный коммунизм: Словарь (1983) / Пролетарский интернационализм, Социалистический интернационализм
- Инициатива «Интернациональная Россия» о вступлении в Общероссийский народный фронт — официальный сайт
|