«Շուշիի բերդ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 55. Տող 55.


Շուշին կոչվում է «Փանահաբադ»<ref name="Бакиханов">Аббас-Кули-Ага Бакиханов, «Гюлистан-и Ирам», Период V.</ref>, իսկ ավելի ուշ՝ մոտակա Շուշիքենդ գյուղի անունից՝ Շուշի<ref name="vehi.net"/>, որի բնակիչների մի մասը տեղափոխվում է այս ամրոց<ref>[https://grapaharan.org/Խամսայի_Մելիքությունները Րաֆֆի՝ Խամսայի Մելիքությունները]</ref>՝ [[Շահբուլաղ]]ի բնակիչների հետ միասին։
Շուշին կոչվում է «Փանահաբադ»<ref name="Бакиханов">Аббас-Кули-Ага Бакиханов, «Гюлистан-и Ирам», Период V.</ref>, իսկ ավելի ուշ՝ մոտակա Շուշիքենդ գյուղի անունից՝ Շուշի<ref name="vehi.net"/>, որի բնակիչների մի մասը տեղափոխվում է այս ամրոց<ref>[https://grapaharan.org/Խամսայի_Մելիքությունները Րաֆֆի՝ Խամսայի Մելիքությունները]</ref>՝ [[Շահբուլաղ]]ի բնակիչների հետ միասին։






12:22, 21 Սեպտեմբերի 2021-ի տարբերակ

Շուշիի բերդ
Նկարագրություն
Տեսակամրոց
ՏեղագրությունՇուշի
Վարչական միավորՇուշիի շրջան և Shusha State Historical and Architectural Reserve?
ԵրկիրԱրցախ
Կառուցված1752
ՇինանյութQ55704274?
Քարտեզ
Քարտեզ
 Şuşa fortress Վիքիպահեստում

Շուշիի բերդ, հայկական միջնադարյան ամրոց-բնակավայր։ Գտնվում է Արցախի Հանրապետության Շուշի քաղաքում։

Պատմություն

Բերդը հիմնադրվել է Փանահ-Ալիի կողմից[1][2][3][4], ով ռազմական ծառայություն էր իրականացնում Նադիր շահի մոտ։ Վերջինիս մահից հետո Իրանում սկսվում են գահակալական կռիվներ, և Փանահ-Ալին, օգտվելով դրանից, հեռանում է Շաքի, ապա՝ Շիրվան, և իրեն հռչակում Ղարաբաղի խան։ Խամսայի հայ մելիքների միությունը խախտելով՝ նա 1748-1759 թվականներին դառնում է տեղի վարչական ղեկավարը։

Շուշիի ամրոցի հյուսիսարևմտյան մասը 19-րդ դարում
Ամրոցի հետպատերազմյան վիճակ

1744 թվականին Վարանդայի տիրակալ է նշանակվել Մելիք-Հուսեյնի ավագ որդի Մելիք-Հովսեփը, որին պարսիկները Հուսեյն էին անվանում[5]։ Նա Խաչենի Հասան-Ջալալյանների տան փեսան էր։ Նրա կրտսեր եղբայր Մելիք-Շահնազար 2-րդը, օգտվելով Իրանի գահակալական կռիվներից, սպանել է եղբորը, կոտորել նրա ընտանիքը և իրեն հռչակել Վարանդայի մելիք։

Մելիք-Հովսեփը և Մելիք-Շահնազարը խորթ եղբայրներ էին, Հովսեփը ծնված էր Մելիք-Հուսեինի Աննա-խաթուն անունով կնոջից, որը Դիզակի իշխան Մելիք-Ավանի քույրն էր, իսկ Մելիք-Շահնազարը ծնված էր Զոհրախանումից, որը Նախիջևանի խանի աղջիկն էր, ազգով թուրք։ Մելիք-Հուսեինը նրան իբրև գերի բերեց Նախիջևանից, հետո ամուսնացավ նրա հետ:

Իրանի Ալի Իբրահիմ շահը հաստատում է Շահնազարի իշխանությունը։ Արցախ մելիքները միավորում են իրենց ուժերը, պաշարում Մելիք-Շահնազարի Ավետարանոց բերդը, բայց ձմռան պատճառով վերադառնում են՝ գարնանը կրկին արշավելու պայմանով։ Վարանդայի մելիքը դիմում է Փանահ խանի օգնությանը, նրան հպատակվում և հավատարմության երդում է տալիս և նրա աջակցությամբ ազատվում մելիքների պատժից։ Ապա Մելիք- Շահնազարը իր աղջկան Հուրզադ խանումին, կնության է տալիս Փանահի որդուն՝ Իբրահիմ խանին, նրանց նվիրում Արցախի անառիկ բերդաքաղաք Շուշին։

Շուշին կոչվում է «Փանահաբադ»[6], իսկ ավելի ուշ՝ մոտակա Շուշիքենդ գյուղի անունից՝ Շուշի[1], որի բնակիչների մի մասը տեղափոխվում է այս ամրոց[7]՝ Շահբուլաղի բնակիչների հետ միասին։


Տես նաև

Ծանոթագրություններ

  1. 1,0 1,1 «Шуша». Բրոքհաուզի և Եֆրոնի հանրագիտական բառարան: 86 հատոր (82 հատոր և 4 լրացուցիչ հատորներ). Սանկտ Պետերբուրգ. 1890–1907.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  2. Шуша հոդվածը Սովետական մեծ հանրագիտարանում 
  3. Mirza Yusuf Nersesov. A Truthful History. (անգլ.)
  4. Мирза Адигезаль-бек. Карабаг-Наме. Глава 4.
  5. Պարսամյան Վ.Ա. - Հայ ժողովրդի պատմություն. հատոր 2 -րդ Չ (IX- XIX դդ.)
  6. Аббас-Кули-Ага Бакиханов, «Гюлистан-и Ирам», Период V.
  7. Րաֆֆի՝ Խամսայի Մելիքությունները