«Մարկոս Ուլպիուս Տրայանոս»–ի խմբագրումների տարբերություն
չ Slava Sahakyan70 տեղափոխեց էջը «Մարկոս Ուլպիուս Տրայնոս»-ից «Մարկոս Ուլպիուս Տրայանոս» |
No edit summary |
||
Տող 2. | Տող 2. | ||
{{միացնել|Տրայանոս}} |
{{միացնել|Տրայանոս}} |
||
{{Տեղեկաքարտ Միապետ}} |
{{Տեղեկաքարտ Միապետ}} |
||
'''Մարկոս Ուլպիուս |
'''Մարկոս Ուլպիուս Տրայանոս''', ({{lang-lat|'''Marcus Ulpius Traianus'''}}, {{ԱԾ}}), [[հռոմ]]եական [[կայսր]] [[98]] թվականից։ Անտոնինոսների դինաստիայից։ Հաջորդել է [[Ներվա]]յին։ Նրա օրոք [[Հռոմեական կայսրություն]]ը հասել է իր սահմանների առավելագույն ընդարձակմանը։ [[101]]–[[102]] և [[105]]–[[106]] թվականների ընթացքում նվաճել է [[դակեր]]ի երկիրը (կազմվել է Դակիա [[պրովինցիա]]ն), 106 թվականին՝ [[Նաբատեայի թագավորություն]]ը (կազմվել է [[Արաբիա]] պրովինցիան), [[117]] թվականին՝ [[Միջագետք]]ը (Տրայնոսի մահից հետո նրա նվաճած տարածքները, բացի [[Դակիա]]յից և Արաբիայից, անջատվել են կայսրությունից)։ Կառավարել է ծերակույտի հետ համաձայնեցված, լայնորեն հռոմեական քաղաքացիության իրավունք է շնորհել պրովինցիաների բնակչությանը։ Միջին և մանր հողատերերի ու քաղաքացիների քայքայման ընթացքը կասեցնելու նպատակով տարածել է ալիմենտացիայի (չունևոր ծնողների անչափահաս զավակներին դրամական օգնություն պետական միջոցներից) համակարգը։ Ծավալել է լայն շինարարություն Հռոմում (Տրայնոսի ֆորումը) և պրովինցիաներում։ Տրայնոսը [[114]] թվականին գրավել է Հայաստանը և հայտարարել պրովինցիա, սակայն նրա հաջորդ Ադրիանոս (Հադրիանոս) կայսրը, չկարողանալով պահպանել հռոմեական գերիշխանությունը, հարկադրված ընդունել է (117) Հայաստանի անկախությունը և թագավոր ճանաչել [[Վաղարշ Ա]]–ին։ [[1966]]-ին [[ՀԽՍՀ]] տարածքում, [[Փոքր Վեդի]] [[գյուղ]]ում, հայտնաբերվել է Տրայնոսի [[լատիներեն]] արձանագրությունը, որը նա թողել է [[Արտաշատ]]ում։ |
||
{{Արտաքին հղումներ}} |
{{Արտաքին հղումներ}} |
06:30, 19 Սեպտեմբերի 2021-ի տարբերակ
Այս հոդվածն աղբյուրների կարիք ունի։ Դուք կարող եք բարելավել հոդվածը՝ գտնելով բերված տեղեկությունների հաստատումը վստահելի աղբյուրներում և ավելացնելով դրանց հղումները հոդվածին։ Անհիմն հղումները ենթակա են հեռացման։ |
Առաջարկվում է այս և Տրայանոս հոդվածները միացնել իրար: (քննարկում) |
Մարկոս Ուլպիուս Տրայանոս | |
---|---|
Ծնվել է՝ | մոտ 30 |
Ծննդավայր | Իտալիկա |
Մահացել է՝ | մոտ 100 |
Երկիր | Հին Հռոմ |
Տոհմ | Ulpii Traiani? |
քաղաքական գործիչ | |
Հայր | Marcus Ulpius? |
Մայր | անհայտ |
Երեխաներ | Տրայանոս[1][2] և Ուլպիա Մարցիանա |
Մարկոս Ուլպիուս Տրայանոս, (լատին․՝ Marcus Ulpius Traianus, մոտ 30, Իտալիկա - մոտ 100), հռոմեական կայսր 98 թվականից։ Անտոնինոսների դինաստիայից։ Հաջորդել է Ներվային։ Նրա օրոք Հռոմեական կայսրությունը հասել է իր սահմանների առավելագույն ընդարձակմանը։ 101–102 և 105–106 թվականների ընթացքում նվաճել է դակերի երկիրը (կազմվել է Դակիա պրովինցիան), 106 թվականին՝ Նաբատեայի թագավորությունը (կազմվել է Արաբիա պրովինցիան), 117 թվականին՝ Միջագետքը (Տրայնոսի մահից հետո նրա նվաճած տարածքները, բացի Դակիայից և Արաբիայից, անջատվել են կայսրությունից)։ Կառավարել է ծերակույտի հետ համաձայնեցված, լայնորեն հռոմեական քաղաքացիության իրավունք է շնորհել պրովինցիաների բնակչությանը։ Միջին և մանր հողատերերի ու քաղաքացիների քայքայման ընթացքը կասեցնելու նպատակով տարածել է ալիմենտացիայի (չունևոր ծնողների անչափահաս զավակներին դրամական օգնություն պետական միջոցներից) համակարգը։ Ծավալել է լայն շինարարություն Հռոմում (Տրայնոսի ֆորումը) և պրովինցիաներում։ Տրայնոսը 114 թվականին գրավել է Հայաստանը և հայտարարել պրովինցիա, սակայն նրա հաջորդ Ադրիանոս (Հադրիանոս) կայսրը, չկարողանալով պահպանել հռոմեական գերիշխանությունը, հարկադրված ընդունել է (117) Հայաստանի անկախությունը և թագավոր ճանաչել Վաղարշ Ա–ին։ 1966-ին ՀԽՍՀ տարածքում, Փոքր Վեդի գյուղում, հայտնաբերվել է Տրայնոսի լատիներեն արձանագրությունը, որը նա թողել է Արտաշատում։
|
- ↑ Любкер Ф. Ulpii (ռուս.) // Реальный словарь классических древностей по Любкеру / под ред. Ф. Ф. Зелинский, А. И. Георгиевский, М. С. Куторга, Ф. Гельбке, П. В. Никитин, В. А. Канский — СПб.: Общество классической филологии и педагогики, 1885. — С. 1431—1432.
- ↑ Н. О. Ульпии (ռուս.) // Энциклопедический словарь — СПб.: Брокгауз — Ефрон, 1902. — Т. XXXIVа. — С. 705—706.