«ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումն Աֆղանստանից (2020-2021)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
Հաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Նոր էջ «ԱՄՆ Զինված ուժերը Աֆղանստանից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է ՆԱՏՕ-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները: ԱՄՆ-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ի...»:
 
Տող 1. Տող 1.
ԱՄՆ Զինված ուժերը Աֆղանստանից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է ՆԱՏՕ-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները: ԱՄՆ-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ինչի հետևանքով պատերազմը դարձել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ ամենաերկար զինված հակամարտությունը: 2021 թվականի հուլիսի 2-ին (ՆԱՏՕ-ի հիմնական առաքելության ավարտից հետո) ստեղծվել են Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի առաջատար զորքերն այն դիվանագիտական կորպուսի պաշտպանության համար, որն աշխատանքը շարունակել է Քաբուլում:
[[ԱՄՆ զինված ուժեր]]ը [[Աֆղանստան]]ից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է [[ՆԱՏՕ]]-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները: [[ԱՄՆ]]-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ինչի հետևանքով պատերազմը դարձել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ ամենաերկար զինված հակամարտությունը: 2021 թվականի հուլիսի 2-ին (ՆԱՏՕ-ի հիմնական առաքելության ավարտից հետո) ստեղծվել են Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի առաջատար զորքերն այն դիվանագիտական կորպուսի պաշտպանության համար, որն աշխատանքը շարունակել է [[Քաբուլ]]ում:


Հուլիսի 30-ին մեկնարկել է «Ապաստան դաշնակիցների համար» գործողությունը. ԱՄՆ-ի ավիացիան երկրից տարհանել է Աֆղանստանի ընտրված քաղաքացիներին (զինվորական թարգմանիչներին), որոնց բռնաճնշումների վտանգ էին սպառնում:
Հուլիսի 30-ին մեկնարկել է «Ապաստան դաշնակիցների համար» գործողությունը. ԱՄՆ-ի ավիացիան երկրից տարհանել է Աֆղանստանի ընտրված քաղաքացիներին (զինվորական թարգմանիչներին), որոնց բռնաճնշումների վտանգ էին սպառնում:

12:43, 8 Սեպտեմբերի 2021-ի տարբերակ

ԱՄՆ զինված ուժերը Աֆղանստանից դուրս են բերվել 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին, ինչն ավարտվել է ՆԱՏՕ-ի «Ազատության պահապան» և «Վճռական աջակցություն» գործողությունները: ԱՄՆ-ը և նրա դաշնակիցները երկիր են ներխուժել 2001 թվականին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչություններից հետո, ինչի հետևանքով պատերազմը դարձել է ԱՄՆ-ի պատմության մեջ ամենաերկար զինված հակամարտությունը: 2021 թվականի հուլիսի 2-ին (ՆԱՏՕ-ի հիմնական առաքելության ավարտից հետո) ստեղծվել են Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի առաջատար զորքերն այն դիվանագիտական կորպուսի պաշտպանության համար, որն աշխատանքը շարունակել է Քաբուլում:

Հուլիսի 30-ին մեկնարկել է «Ապաստան դաշնակիցների համար» գործողությունը. ԱՄՆ-ի ավիացիան երկրից տարհանել է Աֆղանստանի ընտրված քաղաքացիներին (զինվորական թարգմանիչներին), որոնց բռնաճնշումների վտանգ էին սպառնում:

Նախորդող իրադարձություններ

Օբամայի վարչակազմ

2011 թվականին նախագահ Բարաք Օբաման հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն Աֆղանստանից դուրս կգա 2014 թվականի վերջին՝ ավարտելով «Անխորտակելի ազատություն» գործողությունը[1][2]։ Չնայած այն բանին, որ 2014 թվականին ամերիկյան զորքերի զգալի մասը դուրս է բերվել, և ՆԱՏՕ-ի Անվտանգության աջակցման միջազգային ուժերն ավարտել են իրենց աշխատանքը, 9800 ամերիկացի զինվորներ մնացել են Աֆղանստանի ներսում տեղակայված «Ազատության պահապան» գործողության ժամանակ, որը ՆԱՏՕ-ի «Վճռական աջակցություն» առաքելության մաս է կազմում[3]։ Գեներալ Ջոն Ֆ. Քեմփբելը նոր ռազմական գործողության համար լրացուցիչ 1000 ամերիկացի զինծառայող է խնդրել[3]։

Թրամփի վարչակազմ

ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը և Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Ղանին ՄԱԿ-ի Գլխավոր ասամբլեայում, 2017 թվականի հոկտեմբերի 2

2017 թվականի ամռանը, երբ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի զինծառայողների պաշտոնական թվաքանակը կազմում էր 8400 մարդ[4], նախագահ Դոնալդ Թրամփը ամերիկյան զինվորականներին լիազորություն տվեց որոշումներ կայացնել Սիրիայում, Իրաքում և Աֆղանստանում ռազմական գործողությունների համար զորքերի թվաքանակի ավելացման մասին՝ առանց Սպիտակ տնից նախնական համաձայնության[5][6]։ ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարար Ջիմ Մեթիսը գովել է այս որոշումը. «Դա երաշխավորում է, որ նախարարությունը կարող է հեշտացնել մեր առաքելությունների կատարումը և օպերատիվ կերպով համաձայնեցնել մեր պարտավորությունները տեղերում տիրող իրավիճակի հետ։ Աֆղանստանում մեր ընդհանուր առաքելությունը մնում է նույնը՝ կրթել, խորհուրդ տալ և օգնություն ցույց տալ աֆղանական ուժերին, որպեսզի նրանք կարողանան պաշտպանել աֆղանական ժողովրդին, իսկ ահաբեկիչները չկարողանան ապաստան գտնել Աֆղանստանում՝ մեզ կամ այլոց վրա հարձակվելու համար»,-ասել է նա[7]։ Աֆղանստանում 2017 թվականի ապրիլից գործող ԱՄՆ-ի ռազմավարության ընդհանուր ուրվագծերը նկարագրվել են որպես աֆղանական ուժերին ուսուցման, խորհրդատվության և օգնության համար հատուկ գործողությունների ուժերի ավելացում, Պակիստանում տարրերի դեմ պայքարի ավելի հուսալի ծրագիր, որոնք օգնում են թալիբներին, ավելի մեծ ավիացիայի և հրետանու տեղակայում, ինչպես նաև ներկայիս կառավարության գոյատևման քաղաքական հանձնառություն Քաբուլում[8]։

2017 թվականի օգոստոսի 21-ին նախագահ Թրամփը հրապարակել էր Աֆղանստանում իր վարչակազմի ռազմավարությունը՝ հայտարարելով, որ «հաղթանակը հստակ սահմանում կունենա՝ հարձակում մեր թշնամիների վրա, ԻԼԻՊ-ի ոչնչացում, Ալ-Քաիդայի փլուզում, թալիբների կողմից երկրի նկատմամբ վերահսկողության զավթման կանխարգելում և ամերիկացիների դեմ զանգվածային ահաբեկչական գործողությունների կանխարգելում»[9][10]։ Օգոստոսի 24-ին Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար, գեներալ Ջոն Ու.Նիքոլսոն կրտսերը հաստատել է, որ զորքերի թվաքանակը, ռազմավարությունը և հաջողության պայմանները կախված են ռազմական գործողությունների տեմպից և ցամաքային պայմաններից, ոչ թե «կամայական ժամկետներից»[11]։ Թրամփը չի հստակեցրել, թե քանի զինծառայող է գործի դրվելու իր նոր բաց ռազմավարությանը համապատասխան, սակայն Կոնգրեսի պաշտոնյաներին ասվել է, որ անհրաժեշտ է տեղակայել ևս 4000 զինծառայող[9]։ The Washington Post-ը օգոստոսի 30-ին հաղորդել է, որ Աֆղանստանի համար ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը, հավանաբար, բաղկացած կլինեն ծովային հետևակի դեսանտայիններից և փոքր հրետանային ջոկատներից, որոնք բաղկացած են մոտավորապես 100 զինծառայողներից մեկ միավորի համար, որոնք պետք է ցրվեին ամբողջ երկրում, որպեսզի լրացնեն օդային աջակցության բացը[12]։ Զեկույցի համաձայն, հավանաբար, կօգտագործվի օդային աջակցությունը լրացուցիչ F-16 կործանիչների, A-10 գրոհիչների և լրացուցիչ B-52 ռմբակոծիչների կամ դրանց համակցության տեսքով[12]։ Թերթը նաև հայտարարել է. «ԱՄՆ-ի լրացուցիչ ուժերը թույլ կտան ամերիկացիներին ավելի շատ տեղերով և մարտական գործողությունների վայրին մոտ խորհրդակցել աֆղանական զորքերին», - հայտարարել են Քաբուլում ԱՄՆ-ի պաշտոնատար անձինք: «Քանի որ ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումներ հեռու են երկրի խոշորագույն բազաներից, այդ ուժերը քողարկելու համար կպահանջվի լրացուցիչ աջակցություն օդից և հրետանիից»[12]։ New York Times-ը հավելել է, որ «ամերիկացի զինվորականները կկարողանան տեղում առանձին աֆղանական բրիգադներ կոնսուլտացիաներ անցկացնել՝ նրանց հեռավոր շտաբներից հրահանգելու փոխարեն։ Նրանք կարող են ակտիվացնել հատուկ գործողությունների ուժերի ուսուցման գործողությունները և այդպիսով զգալիորեն մեծացնել աֆղանական հատուկ ջոկատայինների քանակը: Դա թույլ կտա ամերիկացի զինվորական հրամանատարներին և զինծառայողներին ավիացիոն և հրետանային հարվածներ հասցնել աֆղանական ավելի մեծ թվով ստորաբաժանումների անունից»[13]։

2017 թվականի օգոստոսի 30-ին պաշտպանության նախարարությունը հայտնել էր, որ Աֆղանստանում ավելի շատ զորքեր են գտնվում, քան ենթադրվում էր ավելի վաղ: Պենտագոնը հայտարարել է, որ կոնտինգենտի փաստացի քանակն ավելի մոտ էր 11 000-ին, քան նախկինում հայտարարված 8 400-ին, ընդ որում ավելի մեծ թիվ էր ներառում ինչպես գաղտնի, այնպես էլ ժամանակավոր ստորաբաժանումները[13][14]։ Զինծառայողների թվաքանակի ավելի ցածր գնահատականը եղել է հաշվապահական հաշվառման և բյուրոկրատիայի ապակողմնորոշիչ միջոցների արդյուն[12]։

Գեներալ Օսթին Միլերը Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատար է դարձել 2018 թվականի սեպտեմբերին և ղեկավարել զորքերի դուրսբերումը մինչև 2021 թվականի հուլիսը:

2017 թվականի սեպտեմբերին Թրամփի վարչակազմը սկսել է Աֆղանստան ուղարկել ավելի քան 3000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Աֆղանստանում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը գերազանցել է 14 000-ը[15][16][17]։ Երբ գեներալ Օսթին Սքոթ Միլլերը 2018 թվականի սեպտեմբերին ընդունեց Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարությունը, երկրում տեղակայվեց 15 000 ամերիկացի զինծառայող:

2019 թվականի հոկտեմբերին մեկ ամիս առաջ թալիբների հետ խաղաղ բանակցությունների կտրուկ դադարեցումից հետո գեներալ Միլլերը հայտարարել էր, որ ամերիկյան ուժերը մեկ տարվա ընթացքում կրճատվել են մինչև 13 000՝ Քաբուլում ամերիկյան հրամանատարության միակողմանի որոշման արդյունքում: Պաշտպանության նախարար Մարկ Էսպերը մեկնաբանել է զորքերի կրճատումը, ասելով, որ «Գեներալ Միլլերը անում է այն, ինչ ես խնդրել եմ մեր բոլոր հրամանատարներին, երբ պաշտոնն ստանձնեց... տեսնել, թե որտեղ նրանք կարող են ազատ արձակել ժամանակը, փողը և աշխատուժը», որպես ազգային պաշտպանության ռազմավարության մաս, որը կոչված է աստիճանաբար տեղափոխել ԱՄՆ-ի գլոբալ ռազմական ռազմավարությունը ահաբեկչության դեմ պայքարի առաջնայնությունից և Ռուսաստանի և Չինաստանի դեմ պայքարին[18]։ 2019 թվականի դեկտեմբերին «Աֆղանական փաստաթղթերում» պարզվել է, որ բարձրաստիճան զինվորականներն ու կառավարական պաշտոնյաները ընդհանուր առմամբ այն կարծիքին են եղել, որ Աֆղանստանում պատերազմում հնարավոր չէ հաղթել, բայց դա թաքցրել են հասարակությունից[19][20]։ 2019 թվականի վերջին գրեթե 2400 ամերիկացիներ զոհվեցին պատերազմում, ավելի քան 20 000-ը վիրավորվեցին[18]։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ը և «Թալիբան» շարժումը «Դոհայի համաձայնագիր» անվանումով խաղաղ համաձայնագիր են ստորագրել այն դրույթներով[21], որոնք ներառում են Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերի դուրսբերումը, «Թալիբանի» պարտավորությամբ կանխել «Ալ Քաիդայի» գործողությունը Թալիբանի վերահսկողության տակ գտնվող շրջաններում, և որոնք ներառում են Թալիբանի և Աֆղանստանի այն ժամանակվա Իսլամական Հանրապետության կառավարության միջև բանակցությունները[22]։ Գործարքը պաշտպանել են Չինաստանը, Պակիստանը և Ռուսաստանը[23], և միաձայն հավանություն է տվել ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը[24]։

Թրամփի վարչակազմը համաձայնել է մինչև 2020 թվականի հուլիսը 13 հազարից մինչև 8600 զինծառայողների սկզբնական կրճատման՝ հետագայում մինչև 2021 թվականի մայիսի 1-ը ամբողջական դուրսբերմամբ, եթե Թալիբանը կատարի իր պարտավորությունները[25]։ Սակայն Բայդենի վարչակազմը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ը զորքերի դուրսբերումը չի սկսի մինչև մայիսի 1-ը և դուրսբերումը կավարտի մինչև սեպտեմբերի 11-ը[26][27]։ Հուլիսի 8-ին Բայդենը որոշել է ԱՄՆ-ի դուրս գալու վերջնաժամկետը՝ օգոստոսի 31-ը[28]։ Պաշտպանության նախարարությունը հայտարարել է, որ ԱՄՆ-ն շարունակելու է օդային հարվածներ հասցնել[29]։

Խաղաղության համաձայնագիր ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև

2020 թվականի փետրվարին նախագահ Թրամփը և ՆԱՏՕ-ի դաշնակիցները պայմանավորվել են գործարք կնքել թալիբների հետ, որը նախատեսում է ԱՄՆ-ի ռազմական ուժերի պաշտոնական դուրսբերում Աֆղանստանից: Համաձայնագրի պայմանների համաձայն՝ թալիբները խոստացել են «թույլ չտալ» Ալ Քաիդային «կամ ցանկացած այլ ծայրահեղական խմբավորման գործել իրենց կողմից վերահսկվող շրջաններում»: Համաձայնագրում, որը վերնագրված է «Աֆղանստանում խաղաղության հասնելու մասին համաձայնագիր», ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերը լրջորեն դուրս են բերվել, և սահմանվել է վերջնաժամկետ՝ ԱՄՆ-ի զորքերի լիակատար դուրսբերման համար՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին[30][31]։ Թրամփը բաց է թողել ռազմական գործողությունների վերսկսման հնարավորությունը, եթե թալիբները խախտեն համաձայնագրի պայմանները, խոստանալով, որ եթե պայմանները խախտվեն, մենք կվերադառնանք այն ուժի հետ, որը ոչ ոք երբեք չի տեսել[30]։

2020 թվականի փետրվարի 29-ին ԱՄՆ-ն թալիբների հետ համաձայնագիր է ստորագրել 14 ամսից զորքերը դուրս բերելու մասին, եթե թալիբները պաշտպանեն համաձայնագրի պայմանները: 2020 թվականի փետրվարի դրությամբ շուրջ 13 հազար ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս գտնվում էին երկրում: Երկու կողմերը պայմանավորվել են զորքերի աստիճանական դուրսբերման մասին 14 ամսվա ընթացքում պայմանների հիման վրա, և դուրսբերման համաձայնագիրը ներառում է «Միացյալ Նահանգների բոլոր զինված ուժերը, նրանց դաշնակիցները և կոալիցիոն գործընկերները, ներառյալ ամբողջ ոչ դիվանագիտական քաղաքացիական անձնակազմը, մասնավոր անվտանգության կապալառուները, հրահանգիչները, խորհրդականները և սպասարկող անձնակազմը»: Առաջին փուլում ԱՄՆ-ն Աֆղանստանում իր ուժերը կկրճատի շուրջ 5 000 զինծառայողներով՝ մինչև 8 600, ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև համաձայնագրի կնքումից հետո 135 օրվա ընթացքում: Զորքերի աստիճանական դուրսբերման ընթացքում թալիբներն ու աֆղանական կառավարությունը ստիպված կլինեն իշխանության բաժանման մասին ավելի կոնկրետ համաձայնագիր մշակել: Այդ ժամկետները կառավարությանը կտար բանակցությունների ժամանակ ամերիկյան ռազմական պաշտպանության քողարկում։ ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն հայտարարել է, որ ԱՄՆ մնացած զորքերը լծակ կծառայեն թալիբների կողմից իրենց խոստումների կատարումն ապահովելու համար: Եթե Թալիբանը Կատարի «Ալ-Քաիդայից» հրաժարվելու իր պարտավորությունները և սկսի ներաֆղանական խաղաղ բանակցությունները, ԱՄՆ-ը կհամաձայնի տասը ամսվա ընթացքում Աֆղանստանից մնացած բոլոր ամերիկյան ուժերի ամբողջական դուրսբերմանը[32][33][34][35][36][37]։ ԱՄՆ-ն և ՆԱՏՕ-ի գծով նրա դաշնակիցները համաձայնել են 14 ամսվա ընթացքում դուրս բերել բոլոր զորքերը, եթե գրոհայինները պաշտպանեն գործարքը[38]։

2020 թվականի մարտի 1-ին խաղաղ համաձայնագիրը լուրջ խնդրի առաջ կանգնեց, երբ նախագահ Գանին մամուլի ասուլիսի ժամանակ հայտարարեց, որ Աֆղանստանի կառավարությունը, որը գործարքի կողմ չի եղել, կմերժի համաձայնության կոչը՝ գերիների փոխանակումը Թալիբանի հետ անցկացնելու վերաբերյալ, որը առաջարկվել էր 2020 թվականի մարտի 10-ին՝ ներաֆղանական բանակցությունների սկզբում, հայտարարելով, որ «Աֆղանստանի կառավարությունը ոչ մի պարտավորություն չի ստանձնել 5000 թալիբների բանտարկյալների ազատ արձակման համար»[39][40][41][42]։ Գանին նաև հայտարարել է, որ գերիների ցանկացած փոխանակում «չի կարող բանակցությունների նախադրյալ լինել», բայց պետք է լինի բանակցությունների մի մասը[38]։

Զորքերի դուրսբերում

Ամերիկյան զորքերի մի մասը Աֆղանստանից դուրս է բերվել 2020 թվականի մարտի 9-ին, ինչպես դա պահանջում է ԱՄՆ-ի և Թալիբանի միջև խաղաղ համաձայնագիրը[43][44]։ 2020 թվականի մարտի 10-ին ԱՄՆ կենտրոնական հրամանատարությունը մերժել է տեղեկություններն այն մասին, որ ամերիկացի զինվորականները մշակել են Աֆղանստանից ամերիկյան բոլոր զորքերի դուրսբերման ծրագիր: Գեներալ Քենեթ Ֆ. Մաքքենզի կրտսերը, Կենտրոնական հրամանատարության ղեկավարը նաև հայտարարել է, որ ծրագիրը 14 ամսվա ընթացքում Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակի կրճատումն էր՝ մինչև 8600[45]։ Ավելի ուշ ԱՄՆ-ի բանակը հաստատել է, որ 2020 թվականի ամռանը Աֆղանստան լրացուցիչ զորքեր կուղարկվեն[46]։ Կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով՝ ԱՄՆ-ն աֆղանստանցի զինծառայողների թվաքանակը մինչև 2020 թվականի հունիսի 18-ը կրճատել է մինչև 8600՝ Թալիբանի՝ 2020 թվականի փետրվարի խաղաղ համաձայնագրի համաձայն[47]։ 2020 թվականի հուլիսի 1-ին, ամերիկյան զորքերին ռուսական ենթադրյալ պարգևատրման ծրագրում թալիբների մասնակցության մասին ԶԼՄ-ներում հաղորդումներից հետո, ԱՄՆ-ի Ներկայացուցիչների պալատի զինված ուժերի կոմիտեն քվեարկել է պետական պաշտպանության մասին օրենքի ուղղման օգտին, որպեսզի լրացուցիչ պայմաններ սահմանվեն, որոնք պետք է կատարվեն նախքան ԱՄՆ նախագահ Թրամփը կկարողանա շարունակել Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերումը, ներառյալ Այն գնահատման պահանջը, թե արդյոք որևէ երկիր առաջարկել է թալիբներին օգնություն՝ ԱՄՆ-ի և կոալիցիայի, ինչպես նաև արգելել ֆինանսավորման կրճատումը զորքերի պակաս, քան 8000 և կրկին 4000, եթե վարչակազմը չի հաստատել, որ դա չի վտանգել ամերիկյան շահերը Աֆղանստանում[48][49]։

ԱՄՆ պետքարտուղար Մայք Պոմպեոն և Աբդուլ Գանի Բարադարը Դոհայում, Քաթարում Թալիբանի պատվիրակության հետ հանդիպման ժամանակ, 2020 թվականի սեպտեմբերի 12

2020 թվականի հուլիսի 1-ին ԱՄՆ-ի Սենատը մերժել է Ռենդ Փոլի կողմից ազգային պաշտպանության թույլտվության մասին օրենքում փոփոխություն կատարելու փորձը, որը կպահանջեր մեկ տարվա ընթացքում Աֆղանստանից ԱՄՆ-ի բոլոր ուժերի դուրսբերում և վերջ կդներ 19-ամյա պատերազմին[50]։ Օգոստոսի 8-ին պաշտպանության նախարար Մարկ Էսփերը հայտարարել է, որ Միացյալ Նահանգները կկրճատի զորքերի թիվը մինչև 5000-ից պակաս՝ մինչև 2020 թվականի նոյեմբերի վերջ[51]։ 2020 թվականի օգոստոսին ԱՄՆ հետախուզության աշխատակիցները հաշվարկել են, որ Իրանի կառավարությունը Թալիբանի հետ կապված ցանց Հաքանիի պարգև է առաջարկել Աֆղանստանում օտարերկրյա զինծառայողների, այդ թվում՝ ամերիկացիների սպանության համար: CNN-ի համաձայն՝ Դոնալդ Թրամփի վարչակազմը «երբեք չի հիշատակել ռմբակոծություններին Իրանի մասնակցության մասին։ Այս բացթողումը, ներկա և նախկին պաշտոնյաների խոսքով, կապված էր խաղաղ համաձայնագրի և Աֆղանստանից զորքերի դուրսբերման մեծ առաջնահերթության հետ»[52]։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին ԱՄՆ-ի պաշտպանության նախարարի պաշտոնակատար Քրիստոֆեր Միլերը հայտարարել է զորքերի հետագա դուրսբերման մասին մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը, ինչի հետևանքով Աֆղանստանում և Իրաքում կմնա համապատասխանաբար 2500 զինծառայող, նախորդ 4500 և 3000-ի համեմատությամբ: ԱՄՆ նախագահի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը նախագահ Թրամփի անունից հանդես է եկել հայտարարությամբ, որում նա հույս է հայտնել, որ Բայդենի նոր վարչակազմը կհասնի նրան, որ ամերիկյան բոլոր զորքերը տուն վերադառնան ավելի վաղ համաձայնեցված ժամկետին՝ 2021 թվականի մայիսի 1-ին[53]։ Ջո Բայդենն ավելի վաղ հայտարարել էր, որ աջակցում է Աֆղանստանից ամերիկյան զորքերի դուրսբերմանը իր նախագահական ընտրարշավի ժամանակ[54], թեև նա չէր բացառում այն բանի հավանականությունը, որ ԱՄՆ-ն «բաց կլինի երկրում փոքր քանակությամբ զորքերի պահպանման համար, որոնց առաքելությունը կլինի բացառապես հակաահաբեկչական գործողությունների վրա կենտրոնացումը»[55]։

2020 թվականի նոյեմբերի 17-ին Պենտագոնը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի թվաքանակը 4500-ից կկրճատի մինչև 2500-ի հունվարի կեսերին, այսինքն՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 15-ը՝ մինչև 2021 թվականի հունվարի 20-ի նախագահ Թրամփի լիազորությունների ժամկետի ավարտը[56][57][58][59]։ ԱՄՆ ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ռոբերտ Օ՛Բրայենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում մնացած զորքերը կպաշտպանեն ամերիկացի դիվանագետներին, ամերիկյան դեսպանատունն ու Աֆղանստանում կարևոր աշխատանք կատարող ԱՄՆ կառավարության այլ հաստատություններ, ինչը թույլ կտա ԱՄՆ դաշնակիցներին իրենց աշխատանքն իրականացնել Աֆղանստանում և զսպել ամերիկայի թշնամիներին Աֆղանստանում[59]։ Հայտարարությունը քննադատության է ենթարկվել սենատորների անդամների կողմից, ինչպիսիք են Սենատի մեծամասնության առաջնորդ Միթչ Մակքոնելը կամ Ռոդ Այլենդից սենատոր Ջեք Ռիդը[56][57][59]։ ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Սթոլթենբերգը իր հայտարարության մեջ զգուշացրել է ,որ «չափազանց վաղ կամ չհամաձայնեցված խնամքի գինը կարող է շատ բարձր լինել»[58]։ Քննադատները հայտարարել են, որ աֆղանական զորքերի դուրսբերումը ոչ միայն կխաթարի առանց այդ էլ փխրուն անվտանգությունը տարածաշրջանում, այլև հայտարարել են, որ զորքերի կրճատումը ոչ միայն վնաս կհասցնի Թալիբանի զինյալների և Աֆղանստանի կառավարության միջև շարունակվող խաղաղ բանակցություններին, այլև կխաթարի փխրուն անվտանգությունն Աֆղանստանում[56][57][58]։ Պաշտպանության նախարարության բարձրաստիճան ներկայացուցչի խոսքով՝ թվաքանակի կրճատման գնահատման համար օգտագործվող պայմաններն այժմ հիմնված են այն բանի վրա, թե արդյոք ազգային անվտանգության սպառնալիքի տակ կհայտնվի Աֆղանստանում զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդ: «Մենք չենք կարծում, որ դա այդպես է»,-ասել է ներկայացուցիչը: Մեկ այլ պայման էր այն, թե «կարող ենք արդյոք պահպանել մեր դիրքերն Աֆղանստանում, որոնք թույլ կտան մեզ մեր առաքելությունը կատարել մեր դաշնակիցների ու գործընկերների հետ միասին»[57]։ Այս հայտարարությունը մտահոգություն է առաջացրել Աֆղանստանում, քանի որ ԱՄՆ զորքերը համարվում են թալիբների դեմ խոչընդոտ[58]։

Գեներալ Օսթին Միլերը և պաշտպանության նախարար Լլոյդ Օսթինը Աֆղանստանում, 2021 թվականի մարտ

Թրամփի վարչակազմը 2021 թվականի հունվարին ավարտել է զինծառայողների թվաքանակի կրճատումը մինչև 2500 մարդու, ինչը 2001 թվականից ի վեր Աֆղանստանում ամերիկյան զինվորների ամենացածր թիվն է ԱՄՆ-ի կենտրոնական հրամանատարության տվյալներով[60]՝ 2021 թվականի հունվարի դրությամբ Աֆղանստանում մնացած ԱՄՆ-ի յուրաքանչյուր զինծառայողի համար բաժին է ընկել ավելի քան յոթ պայմանագրային զինծառայողների, ինչը կազմում է ավելի քան 18 հազար պայմանագրային զինծառայող[61]։

Բայդենի վարչակազմ

2021 թվականի հունվարին նախագահ Ջո Բայդենի ազգային անվտանգության հարցերով խորհրդական Ջեյք Սալիվանը հայտարարել էր, որ ԱՄՆ-ն կվերանայի խաղաղ համաձայնագիրը՝ Աֆղանստանից մնացած 2500 զինվորներին արդյունավետ դուրս բերելու համար[62]։ Բայդենը հավանություն է տվել 2014 թվականին ամբողջական թողարկմանը[63], սակայն ի սկզբանե պարզ չէր, թե արդյոք նա կաջակցի 2021 թվականի մայիսին Թրամփի թողարկման վերջնաժամկետին[64][65][66]։ 2021 թվականի մարտին լրատվական հաղորդագրություններում ասվում էր, որ նախագահ Բայդենը պոտենցիալ դիտարկում է Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի պահպանման հնարավորությունը մինչև 2021 թվականի նոյեմբեր[67]։

2021 թվականի ապրիլի 14-ին Բայդենը հայտարարել է 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին ԱՄՆ-ի բոլոր կանոնավոր զորքերը դուրս բերելու իր մտադրության մասին՝ սեպտեմբերի 11-ի ահաբեկչության 20-րդ տարելիցի և մայիսի 1-ի նախապես պլանավորված վերջնաժամկետից չորս ամիս անց[68][69][70][71]։ Հայտարարությունից մեկ օր առաջ Բայդենը զանգահարել է ԱՄՆ նախկին նախագահ Ջորջ Բուշին և Բարաք Օբամային՝ դուրս գալու մասին իր որոշման կապակցությամբ[72]։ ԱՄՆ պետքարտուղար Էնթոնի Բլինկենը հայտարարել է, որ որոշումը կայացվել է Չինաստանի և COVID-19 պանդեմիայի վրա ռեսուրսները կենտրոնացնելու համար[73][74][70][75]։

Զինվորները UH-60L Black Hawk ուղղաթիռը բեռնում են C-17 Globemaster III ինքնաթիռ՝ Բաղրամի օդանավակայանից թռչելու համար, 2021 թվականի հունիսի 16

2021 թվականի փետրվարի 18-ին ՆԱՏՕ-ի գլխավոր քարտուղար Յենս Ստոլտենբերգը հայտարարել է, որ դաշինքը որոշում չի կայացրել այն մասին, թե ինչպես գործել զորքերի դուրսբերման հարցում[76][77]։ Սպասվում է, որ Մեծ Բրիտանիան ԱՄՆ-ի հետ միաժամանակ դուրս կբերի «Վճռական աջակցություն» առաքելության իր մնացած 750 զինծառայողներին[78]։ Ծրագրի համաձայն՝ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նույնպես դուրս կբերեն իրենց մնացած 750 զինծառայողներին: ԱՄՆ-ն նշել է, որ որոշ զորքեր (ճշգրիտ թիվը դեռ որոշված չէ) կմնան երկրում դիվանագիտական անվտանգության ապահովման համար և պարզ չէ, թե ինչ տեղի կունենա ԱՄՆ-ի հատուկ գործողությունների մի քանի հարյուր ուժերի հետ[70], որոնք աշխատում են ԿՀՎ-ում ահաբեկչական գործողություններին հակազդելու համար[79][70][75][75]։

2021 թվականի հուլիսի 2-ին Գերմանիան և Իտալիան իրենց զորքերը դուրս բերեցին Աֆղանստանից[80]։ Նույն օրը ամերիկյան զորքերը լքեցին Բաղրամի օդանավակայանը։ Աֆղանստանի պաշտոնատար անձինք բողոքել են, որ ամերիկացիները հեռացել են՝ առանց աֆղանական նոր հրամանատարին տեղեկացնելու, ավելի քան երկու ժամ հետո, երբ լքել են բազան: Արդյունքում բազան թալանվել է մարոդերների կողմից, նախքան Աֆղանստանի կառավարությունը կարողացավ իր վերահսկողության տակ վերցնել օդանավակայանը[81][82][83][84]։ 2021 թվականի հուլիսի 8-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է, որ Աֆղանստանում պատերազմի պաշտոնական ավարտը տեղի կունենա 2021 թվականի օգոստոսի 31-ին[28]։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին Օսթին Միլերը հեռացավ Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի հրամանատարի պաշտոնից[85]։

2021 թվականի հուլիսի 21-ին ԱՄՆ ՌՕՈՒ-ն ավիահարվածներ հասցրեց Աֆղանստանում թալիբների դիրքերին[86]։

ԱՄՆ-ի առաջադեմ զորքերը Աֆղանստանում

Շուրջ 650 ամերիկացի զինծառայողներ Աֆղանստանում մնացել են 2021 թվականի օգոստոսի սկզբին՝ համաձայն մի քանի ամիս առաջ կազմված ժամանակացույցի: Նրանց հանձնարարվել է պահպանել օդանավակայանն ու դեսպանատունը[87][88]։ Սակայն օգոստոսի 12-ին, երբ թալիբներն ընդամենը մի քանի օրում զավթել էին 34 նահանգներից 18-ը, այդ թվում՝ Գերատ և Կանդագար, ԱՄՆ-ը և Մեծ Բրիտանիան հայտարարել էին, որ ավելի շատ զորք կուղարկեն դեսպանատան աշխատակիցներին, ԱՄՆ-ի և Մեծ Բրիտանիայի այլ քաղաքացիներին տարհանելու համար, ինչպես նաև նրանց տեղացի թարգմանիչները: Այդ նպատակով ԱՄՆ-ը նախատեսում էր ուղարկել 3000 զինծառայող, իսկ Մեծ Բրիտանիան ծրագրում էր 600 զինծառայող ուղարկել Աֆղանստանում ԱՄՆ-ի ուժերի կազմում[89][90]։ Օգոստոսի 14-ին Մազարի Շարիֆը վերցվել էր թալիբների կողմից։ Այդ օրը ԱՄՆ-ն ավելացրել է իր զորքերի թիվը մինչև 5 000 մարդ[91]։ Օգոստոսի 15-ին թալիբները գրավեցին Քաբուլը և տապալեցին Աֆղանստանի Իսլամական Հանրապետությունը, երբ նախագահ Աշրաֆ Ղանին փախավ երկրից[92], որից հետո թալիբները գրավեցին նախագահական պալատը[93]։ Սակայն 5000 ամերիկացի զինծառայողներ դեռևս մնում էին Քաբուլում, իսկ ՆԱՏՕ-ի զորքերը նախկինի պես ներկա էին Համիդ Քարզայի միջազգային օդանավակայանում[94][95]։ Նույն օրը ԱՄՆ կառավարությունը հրամայել է Աֆղանստան ուղարկել 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի 1000 լրացուցիչ զինծառայողներ, ինչի արդյունքում Քաբուլում ամերիկացի զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 6000-ի[96][97]։ Օգոստոսի 16-ին նախագահ Բայդենը հայտարարել է 82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի ևս հազար զինծառայողների տեղակայման մասին, որի արդյունքում զինծառայողների ընդհանուր թիվը հասել է 7000-ի[98]։

Օգոստոսի 30-ի լույս 31-ի գիշերը ամերիկացի վերջին զինվորը (82-րդ օդադեսանտային դիվիզիայի հրամանատար, գեներալ-մայոր Քրիստոֆեր Դոնահյուն) լքել է Աֆղանստանը: Թալիբներն այդ կապակցությամբ գիշերային հրավառություն են կազմակերպել Քաբուլի միջազգային օդանավակայանի տարածքում:

Վերլուծություն

8 июля президент Джо Байден заявил: «Вероятность того, что Талибан захватит все и захватит всю страну, очень маловероятна».[99]

Ըստ որոշ լրատվամիջոցների վերլուծաբանների, ինչպիսիք են Ալեքսանդր Նազարյանը Yahoo! News-ը, հետկանչը ներառվել է այն մյուս խոստումների թվում, որոնք Բայդենը խախտել է Օբամայի և Թրամփի հետ միասին, և դիտարկվել է որպես Բայդենի տված խոստման պահպանում, նախքան նախագահ դառնալը, որ իր ժամկետը չի լինի «Օբամայի երրորդ ժամկետը», քանի որ «նախագահ Թրամփը փոխել է լանդշաֆտը»: Փրինսթոնի պրոֆեսոր Ջուլիան Զելիզերը հայտարարել է, որ Բայդենն «ակնհայտորեն շատ բան է սովորել նախագահ Օբամայի պաշտոնավարման ընթացքում»: Washington Post-ի լրագրող Սթիվեն Լիվինգսթոնը գրել է. Օբաման լսել է զորահրամանատարներին, որոնք նրան ասել են, որ հեռանալը սխալ կլինի։ Մինչդեռ Բայդենը վարչակազմի բարձրագույն պաշտոնյա էր, որը պաշտպանում էր Աֆղանստանում ամերիկյան զորքերի շատ ավելի սահմանափակ դերը: Ավելի ուշ Բայդենը կասի, որ Օբամայի «մարմնի լեզվից» նա կարող էր ասել, որ համաձայն է այդ գնահատականի հետ, չնայած ի վերջո նա մերժել է այն[100]։

2021 թվականի ապրիլի 17-ին The Diplomat հրատարակությունը հաղորդել էր Աֆղանստանի ներքին և արտաքին մարտահրավերների մասին՝ Աֆղանստանի քաղաքացիական հասարակության տեսանկյունից ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո[101]։

Washington Post-ի խմբագրությունը քննադատաբար է արտահայտվել 2021 թվականի հուլիսի 2-ի հոդվածում հետ կանչվելու մասին՝ հայտարարելով, որ ԱՄՆ-ն իր դաշնակիցին թույլ է տալիս կանգնել իր համար՝ Թալիբանի դեմ, անբավարար ռեսուրսներով՝ գրելով, որ «փակուղուց դեպի պարտություն իջնելը կարող է կտրուկ և մռայլ լինել»: Մեզ անհանգստացնում է այն հարցը, լիովին արդյոք [Բայդենը] հաշվի է առել հետևանքները[102]։

Արձագանք

Թալիբների պատասխանը

Карта Афганистана с изображением наступления талибов

2021 թվականի մայիսին Բայդենի վարչակազմը հայտարարեց ԱՄՆ-ի և ՆԱՏՕ-ի ուժերի անվերապահ դուրսբերման մասին՝ փաստորեն չեղարկելով Դոհայի համաձայնագրի պայմանները, որը կնքել է Զալմայ Հալիլզադը 2020 թվականին[103][104]։ Լսելով այդ լուրը՝ թալիբները սկսել են հարձակումը, արագ առաջ շարժվելով՝ առաջ անցնելով աֆղանական զինված ուժերից։ 2021 թվականի հուլիսի 12-ին թալիբները գրավել էին Աֆղանստանի ազգային բանակի 139 շրջան։ Ամերիկյան հետախուզության զեկույցի համաձայն՝ Աֆղանստանի կառավարությունը պետք է փլուզվեր զորքերի դուրսբերումից հետո վեց ամսվա ընթացքում[105][106], սակայն ավելի ուշ ամերիկացի զինվորականները փոխեցին գնահատականը՝ հայտարարելով, որ փլուզումը տեղի կունենա շատ ավելի վաղ[107]։

«Թալիբան» շարժման տարբեր ներկայացուցիչներ, այդ թվում՝ Սուհայլ Շահինը և Մոհամմադ Նաիմը, հանդես են եկել հայտարարություններով այն մասին, որ օտարերկրյա բոլոր ուժերը պետք է դուրս բերվեն Աֆղանստանից: Թալիբանը (ինքնահռչակ «իսլամական էմիրություն») հրաժարվել է մասնակցել որևէ բանակցությունների այնքան ժամանակ, քանի դեռ արտասահմանյան բոլոր ուժերը դուրս չեն բերվել երկրից[108][103]։

The Washington Post-ի տվյալներով՝ երկրի հյուսիսում տեղի աշխարհազորայինները մարտական գործողություններ են իրականացնում թալիբների դեմ[109]։ Հունիսի 16-ին արված և հուլիսի 13-ին հրապարակված կադրերում երևում է, թե ինչպես են Թալիբանի զինյալները մահապատժի ենթարկել 22 աֆղանցի զինծառայողների, որոնք փորձել են հանձնվել[110]։

Հուլիսի 21-ին ԱՄՆ բանակի գեներալ, շտաբի պետերի միացյալ կոմիտեի նախագահ Մարկ Միլլին հայտնել է, որ Աֆղանստանի բոլոր շրջանների կեսը թալիբների վերահսկողության տակ է, և այդ հայտարարությունը «ինչ-որ կերպ» թալիբների կողմից էր[111]։

2021 թվականի հուլիսին ՄԱԿ-ի Անվտանգության խորհուրդը հայտնել էր, որ «Ալ Քաիդայի» անդամները նախկինի պես ներկա են Աֆղանստանի 15 նահանգներում և թալիբների պաշտպանության ներքո գործում են Քանդահար, Գիլմենդ և Նիմրոզ Նահանգներում՝ ի խախտումն Դոհայի համաձայնագրի[112][113][114]։

Նախագահ Ջո Բայդենը հանդես է եկել ի պաշտպանություն ԱՄՆ-ի զորքերի դուրսբերման՝ հայտարարելով, որ պետք է վստահել «աֆղանական զինված ուժերի ունակություններին, որոնք ավելի լավ են պատրաստված, ավելի լավ են հագեցած և ավելի կոմպետենտ՝ պատերազմ վարելու տեսանկյունից»[115][107]։

Միջազգային արձագանք

Բայդենի վարչակազմի նախնական հայտարարությունը զորքերի ամբողջական դուրսբերման մասին 2021 թվականի սեպտեմբերի 11-ին հարուցել է ինչպես քննադատությունը, այնպես էլ ԱՄՆ-ում աջակցությունը[70][75]։ Սենատորներ Միթչ Մակքոնելը, Լինդսի Գրեմը, Ջիմ Ինհոֆը[116], Միթ Ռոմնին[117], Ջոնի Էռնստը[118] և Ջին Շեյխինը[119] քննադատել են խնամքը, իսկ Պատրիկ Լիհին, Բարբարա Լին, Էլիզաբեթ Ուորենը[120], Բեռնի Սանդերսը, Ռո Հաննան[121], Ռանդ Փոլը[122] և Ջեք Ռիդը[123] աջակցել են որոշմանը: Նախկին նախագահ Դոնալդ Թրամփը, պնդելով, որ հեռանալը «հիանալի և դրական գործ էր», քննադատել է Բայդենին այն բանի համար, որ նա ընտրել է սեպտեմբերի 11-ը որպես ելքի օր, դատապարտել է վերջնաժամկետի երկարաձգումը որպես «մենք կարող ենք և պետք է ավելի շուտ դուրս գանք», կոչ անելով ԱՄՆ-ին հեռանալ «որքան հնարավոր է շուտ» մինչև մայիսի 1-ը, և սեպտեմբերի 11-ը «պետք է մնա այն մեծ հոգիների հիշատակի օրը, որոնց մենք կորցրել են»[124][125]։ ԱՄՆ նախկին պետքարտուղար Հիլարի Քլինթոնը հայտարարել է, որ եղել են «ինչպես կանխատեսված, այնպես էլ անկանխատեսելի հետևանքներ մնալու և մեկնելու համար»: Նրա խոսքով՝ նման հետևանքներից մեկը աֆղանական կառավարության պոտենցիալ փլուզումն էր, ինչը հանգեցրել է թալիբների կողմից իշխանության զավթմանը և նոր քաղաքացիական պատերազմին[126]։ Նախկին նախագահ Ջորջ Բուշը, որը 2001 թվականին ղեկավարում էր ԱՄՆ-ի ներխուժումն Աֆղանստան, ասել է, որ զորքերի դուրսբերումը «անհանգստացրել է» իրեն և որ նա կարծում էր, որ ինքը կարող է «վակուում ստեղծել, և այդ վակուումը, հավանաբար, կգան մարդիկ, որոնք կանանց համարում են երկրորդ կարգի քաղաքացիներ»[127]։ 2021 թվականի հուլիսի 14-ին Deutsche Welle-ին տված հարցազրույցում Բուշը հաստատել է իր անհամաձայնությունը զորքերի դուրսբերման հետ[128]։

ԱՄՆ նախագահ Ջո Բայդենի հանդիպումը Աֆղանստանի նախագահ Աշրաֆ Ղանիի և խորհրդարանի նախագահ Աբդուլլահ Աբդուլայի հետ, 2021 թվականի հունիսի 25

Մեծ Բրիտանիայի պաշտպանության նախարար Բեն Ուոլեսը նշել է, որ ԱՄՆ-ն Մեծ Բրիտանիային «շատ դժվար դրության» մեջ է դրել զորքերի դուրսբերումից հետո, թեև հետագայում նրանք հետևել են նրանց օրինակին[129]։ «Ռաիսինի» երկխոսության ժամանակ 2021 թվականին Իրանի արտգործնախարար Մոհամադ Ջավադ Զարիֆը հայտարարել էր, որ զորքերի դուրսբերումը սպասված քայլ էր՝ հավելելով, որ արտասահմանյան զորքերը չեն կարող խաղաղություն բերել Աֆղանստան[130]։

Կան մտավախություններ, որոնք վերաբերում են ԱՄՆ զորքերի դուրսբերումից հետո Աֆղանստանում բռնության աճին և անկայունությանը։ 2021 թվականի մայիսի 25-ին Ավստրալիան անվտանգության նկատառումներով փակել է Քաբուլում իր դեսպանատունը[131]։ Բելգիան և Ֆրանսիան հետ են կանչել իրենց դիվանագետներին[132]։ Հունիսի 19-ին Աֆղանստանում Չինաստանի դեսպանատունը նախազգուշացրել է ուղևորությունների մասին՝ Չինաստանի քաղաքացիներին կոչ անելով «որքան հնարավոր է շուտ հեռանալ Աֆղանստանից» և չինական կազմակերպություններից պահանջելով «լրացուցիչ նախազգուշական միջոցներ ձեռնարկել և երկրում իրադրության վատթարացմանը զուգընթաց ուժեղացնել արտակարգ իրավիճակների նկատմամբ իր պատրաստակամությունը»[133]։ Հուլիսի 2-ին Չինաստանի կառավարությունը XiamenAir ավիաընկերության չարտերային չվերթն էր ուղարկել Քաբուլից 210 չինացի քաղաքացիների տարհանելու համար[134]։

2001 թվականի ներխուժումից հետո Աֆղանստանի երկու նախագահները, Համիդ Քարզայը և Աշրաֆ Գանին, քննադատել են ԱՄՆ-ի զորքերի հանկարծակի «դուրսբերումը երկրից որպես ազդակ հաղորդել թալիբների առաջխաղացմանը, իսկ Քարզայը կոչ է արել Միացյալ Նահանգներին"վերջ դնել այս ձախողված առաքելությանը»[135][136]:

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ DeYoung, Karen (23 June 2011). «Obama's drawdown in Afghanistan will shift tactics in war». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 13 December 2020-ին. Վերցված է 4 September 2012-ին.
  2. ↑ Landler, Mark (22 June 2011). «Obama Will Speed Pullout From War in Afghanistan». New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 1 February 2021-ին. Վերցված է 21 March 2021-ին.
  3. ↑ 3,0 3,1 Sisk, Richard (29 December 2014). «Amid Confusion, DoD Names New Mission 'Operation Freedom's Sentinel'». Military.com.
  4. ↑ Copp, Tara (21 July 2017). «Mattis: Authority delegated by Trump in Afghanistan is tactical, not strategic». Military Times. Արխիվացված օրիգինալից 24 August 2017-ին. Վերցված է 24 August 2017-ին.
  5. ↑ Nicole Gaouette (17 June 2017). «Trump delegates troop decisions, to praise and concern». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 24 August 2017-ին. Վերցված է 24 August 2017-ին.
  6. ↑ Gordon, Michael R. (13 June 2017). «Trump Gives Mattis Authority to Send More Troops to Afghanistan». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 24 August 2017-ին. Վերցված է 24 August 2017-ին.
  7. ↑ Starr, Barbara (14 June 2017). «Mattis confirms White House has given him authority to set Afghanistan troop levels». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 24 August 2017-ին. Վերցված է 24 August 2017-ին.
  8. ↑ Eli Lake (16 June 2017). «Without plan, Trump allows more troops for Afghanistan». The Wichita Eagle. Արխիվացված է օրիգինալից 25 August 2017-ին. Վերցված է 25 August 2017-ին.
  9. ↑ 9,0 9,1 David Nakamura and Abby Phillip (21 August 2017). «Politics Trump announces new strategy for Afghanistan that calls for a troop increase». Արխիվացված օրիգինալից 25 August 2017-ին. Վերցված է 25 August 2017-ին.
  10. ↑ Julie Hirschfeld Davis and Mark Landler. «Trump Outlines New Afghanistan War Strategy With Few Details». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 24 August 2017-ին. Վերցված է 24 August 2017-ին.
  11. ↑ Mujib Mashal (24 August 2017). «U.S. Troop Increase in Afghanistan Is Underway, General Says». Արխիվացված օրիգինալից 25 August 2017-ին. Վերցված է 25 August 2017-ին.
  12. ↑ 12,0 12,1 12,2 12,3 Lolita C. Baldor. «Pentagon: US troop total in Afghanistan larger than reported». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 31 August 2017-ին. Վերցված է 31 August 2017-ին.
  13. ↑ 13,0 13,1 Cooper, Helene (30 August 2017). «U.S. Says It Has 11,000 Troops in Afghanistan, More Than Formerly Disclosed». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 31 August 2017-ին. Վերցված է 31 August 2017-ին.
  14. ↑ Thomas Gibbons-Neff (30 August 2017). «Checkpoint: Afghan troop surge likely to include thousands of paratroopers, Marines and heavy bombers». The Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 31 August 2017-ին. Վերցված է 31 August 2017-ին.
  15. ↑ Mitchell, Ellen (18 September 2017). «Mattis: US to send 3,000 more troops to Afghanistan». The Hill. Արխիվացված է օրիգինալից 18 October 2017-ին. Վերցված է 18 October 2017-ին.
  16. ↑ «Mattis says over 3,000 additional U.S. troops will deploy to Afghanistan». CBS News. 18 September 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 18 October 2017-ին. Վերցված է 18 October 2017-ին.
  17. ↑ «US sends 3,000 more troops to Afghanistan». BBC News US & Canada. 18 September 2017. Արխիվացված է օրիգինալից 18 October 2017-ին. Վերցված է 18 October 2017-ին.
  18. ↑ 18,0 18,1 George, Susannah (21 October 2019). «U.S. has begun reducing troops in Afghanistan, commander says». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 21 October 2019-ին. Վերցված է 22 October 2019-ին.
  19. ↑ Craig Whitlock (9 December 2019). «Confidential documents reveal U.S. officials failed to tell the truth about the war in Afghanistan». The Washington Post. Արխիվացված օրիգինալից 2 June 2021-ին. Վերցված է 5 June 2021-ին.
  20. ↑ Ryan Pickrell (9 December 2019). «Top US officials knew the Afghanistan war was unwinnable and 'lied' — even as costs rose to $1 trillion and 2,351 American troop's lives». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 23 October 2020-ին. Վերցված է 5 June 2021-ին.
  21. ↑ Qazi, Shereena (29 February 2020). «Afghanistan's Taliban, US sign agreement aimed at ending war». Al-Jazeera. Արխիվացված օրիգինալից 12 September 2020-ին. Վերցված է 6 March 2020-ին.
  22. ↑ «US and Taliban sign deal to end 18-year Afghan war». BBC News. 29 February 2020. Արխիվացված օրիգինալից 5 January 2021-ին. Վերցված է 6 March 2020-ին.
  23. ↑ Basu, Nayanima (12 September 2020). «India asserts Afghanistan's 'national sovereignty' as peace talks with Taliban start in Qatar». ThePrint. Արխիվացված օրիգինալից 4 April 2021-ին. Վերցված է 24 February 2021-ին.
  24. ↑ «Security Council resolution endorses moves towards long-sought Afghanistan peace». United Nations. 10 March 2020. Արխիվացված օրիգինալից 2 June 2021-ին. Վերցված է 29 May 2021-ին.
  25. ↑ Network, Readables (21 March 2020). «U.S.-Taliban Deal: India should Chalk-out a New Strategy». Արխիվացված օրիգինալից 3 January 2021-ին. Վերցված է 24 February 2021-ին.
  26. ↑ Cronk, Terri Moon (14 April 2021). «Biden Announces Full U.S. Troop Withdrawal From Afghanistan by Sept. 11». U.S. Department of Defense (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-08-16-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  27. ↑ «Remarks by President Biden on the Way Forward in Afghanistan». The White House (ամերիկյան անգլերեն). 2021-04-14. Վերցված է 2021-08-16-ին.
  28. ↑ 28,0 28,1 «Biden says US war in Afghanistan will end August 31». AP NEWS (անգլերեն). 8 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 8 July 2021-ին. Վերցված է 8 July 2021-ին.
  29. ↑ Horton, Alex (25 July 2021). «U.S. prepared to continue airstrikes against Taliban, top commander says». The Washington Post. Վերցված է 6 August 2021-ին.
  30. ↑ 30,0 30,1 «Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war». BBC News. 29 February 2020.
  31. ↑ Lee, Matthew (29 February 2020). «US and Taliban sign deal aimed at ending war in Afghanistan». Associated Press.
  32. ↑ Greenfield, Charlotte (29 February 2020). «U.S. to withdraw troops from Afghanistan in 14 months if Taliban conditions met». MSN. Արխիվացված է օրիգինալից 29 February 2020-ին. Վերցված է 29 February 2020-ին.
  33. ↑ Mujib Mashal (29 February 2020). «Taliban and U.S. Strike Deal to Withdraw American Troops From Afghanistan». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 29 February 2020-ին. Վերցված է 29 February 2020-ին.
  34. ↑ Mujib Mashal and Russell Goldman (29 February 2020). «4 Takeaways From the U.S. Deal With the Taliban». The New York Times. Արխիվացված է օրիգինալից 1 March 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  35. ↑ Tom Vanden Brook and Deirdre Shesgreen (29 February 2020). «Historic peace deal in Afghanistan reached with Taliban, allowing withdrawal of US troops». USA Today. Արխիվացված է օրիգինալից 1 March 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  36. ↑ «Afghan conflict: US and Taliban sign deal to end 18-year war». BBC News. 29 February 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 1 March 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  37. ↑ Jennifer Hansler (29 February 2020). «US and Taliban sign historic agreement». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 1 March 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  38. ↑ 38,0 38,1 «Afghan conflict: President Ashraf Ghani rejects Taliban prisoner release». BBC News. 1 March 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 21 April 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  39. ↑ «Afghan peace deal hits first snag over prisoner releases». Politico. Արխիվացված է օրիգինալից 2 April 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  40. ↑ «Ghani: No Commitment to Release Taliban Prisoners». TOLOnews. 1 March 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 3 April 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  41. ↑ «President Ghani rejects peace deal's prisoner swap with Taliban». Al Jazeera. 1 March 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 4 April 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  42. ↑ Schuknecht, Cat (1 March 2020). «Afghan President Rejects Timeline For Prisoner Swap Proposed In US-Taliban Peace Deal». NPR. Արխիվացված է օրիգինալից 11 April 2020-ին. Վերցված է 1 March 2020-ին.
  43. ↑ Baldor, Lolita C. (9 March 2020). «US begins troop withdrawal from Afghanistan, official says». The Military Times. Արխիվացված է օրիգինալից 24 March 2020-ին. Վերցված է 25 April 2020-ին.
  44. ↑ Kathy Gannon and Rahim Faiez (10 March 2020). «US starts troop pullout, seeks end to Afghan leaders' feud». Associated Press. Արխիվացված է օրիգինալից 25 April 2020-ին. Վերցված է 25 April 2020-ին.
  45. ↑ «CENTCOM boss says military plans for withdrawal from Afghanistan not developed yet». Military Times. 10 March 2020. Վերցված է 25 April 2020-ին.
  46. ↑ Vandiver, John (24 April 2020). «Army announces summer troop moves to Europe, Iraq and Afghanistan». Stars and Stripes. Stars and Stripes. Արխիվացված է օրիգինալից 25 April 2020-ին. Վերցված է 25 April 2020-ին.
  47. ↑ Mashal, Mujib (19 June 2020). «U.S. Troops in Afghanistan Reduced to 8,600, General Says». The New York Times. Արխիվացված օրիգինալից 19 June 2020-ին. Վերցված է 19 June 2020-ին.
  48. ↑ «House panel votes to constrain Afghan drawdown, ask for assessment on 'incentives' to attack US troops». The Hill. 1 July 2020.
  49. ↑ «House Democrats, Working With Liz Cheney, Restrict Trump's Planned Withdrawal of Troops From Afghanistan and Germany». The Intercept. 2 July 2020. Արխիվացված օրիգինալից 21 January 2021-ին. Վերցված է 5 June 2021-ին.
  50. ↑ «Senate rejects Paul proposal on withdrawing troops from Afghanistan». The Hill. 1 June 2020. Արխիվացված օրիգինալից 5 June 2021-ին. Վերցված է 5 June 2021-ին.
  51. ↑ «Mark Esper says US troop levels in Afghanistan to go below 5,000 by end of November». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 9 August 2020-ին. Վերցված է 9 August 2020-ին.
  52. ↑ «US intelligence indicates Iran paid bounties to Taliban for targeting American troops in Afghanistan». CNN. 17 August 2020. Արխիվացված օրիգինալից 15 February 2021-ին. Վերցված է 5 June 2021-ին.
  53. ↑ Starr, Barbara (17 November 2020). «US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office». CNN.
  54. ↑ Ward, Alex (21 September 2020). «Trump and Biden want you to believe they're more anti-war than they are». Vox.
  55. ↑ Peters, Cameron (25 April 2021). «The US military is finally withdrawing from Afghanistan». Vox.
  56. ↑ 56,0 56,1 56,2 «Donald Trump: US announces plans to cut troop levels in Afghanistan, Iraq». 17 November 2020. Արխիվացված է օրիգինալից 17 November 2020-ին. Վերցված է 17 November 2020-ին.
  57. ↑ 57,0 57,1 57,2 57,3 Martinez, Luis (18 November 2020). «Pentagon announces troop reductions in Afghanistan and Iraq». Արխիվացված է օրիգինալից 17 November 2020-ին. Վերցված է 18 November 2020-ին.
  58. ↑ 58,0 58,1 58,2 58,3 Faizi, Fatima (17 November 2020). «U.S. Troops Are Packing Up, Ready or Not». Արխիվացված է օրիգինալից 18 November 2020-ին. Վերցված է 18 November 2020-ին.
  59. ↑ 59,0 59,1 59,2 Browne, Ryan (17 November 2020). «US announces further drawdown of troops in Afghanistan and Iraq before Biden takes office». Արխիվացված է օրիգինալից 18 November 2020-ին. Վերցված է 18 November 2020-ին.
  60. ↑ Ali, Idrees (15 January 2021). «U.S. troops in Afghanistan now down to 2,500, lowest since 2001: Pentagon». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 18 March 2021-ին. Վերցված է 6 February 2021-ին.
  61. ↑ Lawrence, J. P. (19 January 2021). «Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan». Stars & Stripes. Արխիվացված օրիգինալից 14 April 2021-ին. Վերցված է 22 February 2021-ին.
  62. ↑ «Biden administration will review deal with the Taliban: White House». Yahoo! News. 22 January 2021. Վերցված է 22 January 2021-ին.
  63. ↑ «Joe Biden: withdrawal from Iraq and Afghanistan allows military to refocus». the Guardian. 26 May 2012. Արխիվացված օրիգինալից 8 March 2021-ին. Վերցված է 22 March 2021-ին.
  64. ↑ «Exclusive: Taliban Warns Biden Going Back on Afghanistan Deal 'Causes Problems'». www.msn.com. Արխիվացված օրիգինալից 24 February 2021-ին. Վերցված է 24 February 2021-ին.
  65. ↑ «Biden has no good options on Afghanistan with deadline for troop withdrawal looming». www.msn.com. Արխիվացված օրիգինալից 15 February 2021-ին. Վերցված է 24 February 2021-ին.
  66. ↑ Buchanan, Pat (19 February 2021). «Is Biden Prepared to Lose Afghanistan?». Town Hall. Արխիվացված օրիգինալից 6 March 2021-ին. Վերցված է 21 March 2021-ին.
  67. ↑ «Biden weighs keeping U.S. troops in Afghanistan until November». NBC News. 18 March 2021. Արխիվացված օրիգինալից 20 March 2021-ին. Վերցված է 21 March 2021-ին.
  68. ↑ «Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11». CNN. 13 April 2021. Արխիվացված օրիգինալից 13 April 2021-ին. Վերցված է 13 April 2021-ին.
  69. ↑ «Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say». MSNBC. 13 April 2021. Արխիվացված օրիգինալից 13 April 2021-ին. Վերցված է 13 April 2021-ին.
  70. ↑ 70,0 70,1 70,2 70,3 70,4 Atwood, Kylie (13 April 2021). «Biden to announce withdrawal of US troops from Afghanistan by September 11». CNN. Արխիվացված է օրիգինալից 21 April 2021-ին. Վերցված է 13 April 2021-ին.
  71. ↑ Macias, Amanda (13 April 2021). «Biden plans to withdraw U.S. forces from Afghanistan by Sept. 11, missing May deadline, reports say». MSNBC. Արխիվացված է օրիգինալից 23 April 2021-ին. Վերցված է 13 April 2021-ին.
  72. ↑ Colson, Thomas. «Biden called George W. Bush before he announced his Afghanistan troop withdrawal plan — but neither said whether Bush supported it». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 10 May 2021-ին. Վերցված է 10 May 2021-ին.
  73. ↑ «U.S. Focus Shifting to China From Afghanistan, Blinken Says». 18 April 2021. Արխիվացված օրիգինալից 18 April 2021-ին. Վերցված է 19 April 2021-ին.
  74. ↑ Lubold, Gordon (8 May 2021). «Afghan Pullout Leaves U.S. Looking for Other Places to Station Its Troops». The Wall Street Journal. Արխիվացված օրիգինալից 9 May 2021-ին. Վերցված է 9 May 2021-ին.
  75. ↑ 75,0 75,1 75,2 75,3 Putz, Catherine (15 April 2021). «Biden Announces Plan for US Exit from Afghan War, Urges Attention to Future Challenges». The Diplomat. Արխիվացված է օրիգինալից 19 April 2021-ին. Վերցված է 8 July 2021-ին.
  76. ↑ Emmott, Robin (18 February 2021). «No decision on any NATO withdrawal from Afghanistan, Stoltenberg says». Reuters. Արխիվացված օրիգինալից 15 April 2021-ին. Վերցված է 21 March 2021-ին.
  77. ↑ Wolfgang, Ben (18 February 2021). «'No final decision:' NATO deadlocked on Afghanistan mission as May 1 deadline looms». The Washington Times. Արխիվացված օրիգինալից 24 February 2021-ին. Վերցված է 24 February 2021-ին.
  78. ↑ «UK troops expected to leave Afghanistan by September». BBC News. 14 April 2021. Արխիվացված օրիգինալից 14 April 2021-ին. Վերցված է 14 April 2021-ին.
  79. ↑ Lawrence, J. P. (19 January 2021). «Troop levels are down, but US says over 18,000 contractors remain in Afghanistan». Stars & Stripes. Արխիվացված է օրիգինալից 20 April 2021-ին. Վերցված է 22 February 2021-ին.
  80. ↑ «Germany, Italy Complete Troop Exit From Afghanistan». Voice of America. 2 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 2 July 2021-ին. Վերցված է 2 July 2021-ին.
  81. ↑ «US left Bagram without telling new commander: Afghan officials». Aljazeera. 5 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 8 July 2021-ին. Վերցված է 10 July 2021-ին.
  82. ↑ «U.S. Pulls Out of Afghanistan's Bagram Airfield in the Middle of the Night—Without Telling the New Commander». Time. 6 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 8 July 2021-ին. Վերցված է 10 July 2021-ին.
  83. ↑ «Bagram: Last US and Nato forces leave key Afghanistan base». BBC News. 2 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 9 July 2021-ին. Վերցված է 10 July 2021-ին.
  84. ↑ «US forces leave Afghanistan's Bagram airbase after 20 years». 2 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 2 July 2021-ին. Վերցված է 2 July 2021-ին.
  85. ↑ Kube, Kourtney. «Commander of U.S., NATO forces in Afghanistan is stepping down». NBC News. Վերցված է 12 July 2021-ին.
  86. ↑ Macias, Amanda (22 July 2021). «U.S. launched overnight airstrikes on the Taliban to support Afghan forces». CNBC (անգլերեն). Վերցված է 13 August 2021-ին.
  87. ↑ Cooper, Helene (2021-08-08). «As Taliban Capture Cities, U.S. Says Afghan Forces Must Fend for Themselves». The New York Times (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-13-ին.
  88. ↑ Swanson, Ian (2021-06-25). «Roughly 650 troops to stay in Afghanistan after withdrawal: report». The Hill (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-13-ին.
  89. ↑ «Taliban reportedly captures city which housed Australian forces as US, UK, Canada prepare to send troops to extract civilians». ABC (անգլերեն). 2021-08-12. Վերցված է 2021-08-13-ին.
  90. ↑ Myers, Meghann (2021-08-12). «About 8,000 US troops are deploying to secure evacuations from Kabul». Military Times (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-13-ին.
  91. ↑ Burns, Robert (2021-08-14). «Biden Orders 1,000 More U.S. Troops For 'Orderly' Afghanistan Departure». HuffPost (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-15-ին.
  92. ↑ «Afghan President Flees the Country as Taliban Move on Kabul». NBC 5 Dallas-Fort Worth (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-15-ին.
  93. ↑ LeBlanc, Paul (2021-08-15). «Chaos is unfolding in Afghanistan. Here's what you need to know». CNN (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-16-ին.
  94. ↑ «NATO says it is helping keep Kabul airport open for evacuations». Reuters (անգլերեն). 2021-08-15. Արխիվացված է օրիգինալից 2021-08-15-ին. Վերցված է 2021-08-15-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  95. ↑ Mengli, Ahmed (2021-08-15). «Afghan president flees country as U.S. rushes to exit with Taliban on brink of power». NBC News (անգլերեն). Արխիվացված է օրիգինալից 2021-08-15-ին. Վերցված է 2021-08-15-ին. {{cite news}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  96. ↑ AFP (2021-08-15). «Biden Sends 1,000 More US Troops To Kabul To Aid Evacuations: Pentagon». Barron's (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-15-ին.
  97. ↑ Schnell, Myhael (2021-08-15). «Pentagon authorizes sending additional 1,000 troops to Afghanistan». The Hill (անգլերեն).
  98. ↑ Perchick, Michael (2021-08-15). «Another 1,000 82nd Airborne troops heading to Kabul to assist in evacuations, U.S. officials say». ABC11 Raleigh-Durham (անգլերեն). Վերցված է 2021-08-16-ին.
  99. ↑ «The Afghan government's collapse is a humiliation for the US and Joe Biden». New Statesman. August 15, 2021.
  100. ↑ Nazaryan, Alexander (14 April 2021). «Biden breaks with Obama, as well as Trump, on everything from Afghanistan to spending». Արխիվացված օրիգինալից 26 April 2021-ին. Վերցված է 5 July 2021-ին.
  101. ↑ Mahendru, Ritu (17 April 2021). «The US Exit: Views From Afghanistan's Civil Society». The Diplomat. Արխիվացված է օրիգինալից 23 April 2021-ին. Վերցված է 23 April 2021-ին.
  102. ↑ Editorial Board (2 July 2021). «Opinion: Biden's cold response to Afghanistan's collapse will have far-reaching consequences». The Washington Post.
  103. ↑ 103,0 103,1 De Luce, Dan (13 August 2021). «U.S. envoy's years of peace negotiations go up in flames in Afghanistan. What went wrong?». NBC. Վերցված է 16 August 2021-ին.
  104. ↑ Hadid, Diaa (29 April 2021). «U.S. Unconditional Withdrawal Rattles Afghanistan's Shaky Peace Talks». NPR. Վերցված է 16 August 2021-ին.
  105. ↑ «Afghan government could fall within six months of U.S. military withdrawal, new intelligence assessment says». The Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 14 July 2021-ին.
  106. ↑ Trofimov, Gordon Lubold and Yaroslav (23 June 2021). «WSJ News Exclusive | Afghan Government Could Collapse Six Months After U.S. Withdrawal, New Intelligence Assessment Says». The Wall Street Journal.
  107. ↑ 107,0 107,1 «U.S. officials warn collapse of Afghan capital could come sooner than expected». The Washington Post. 10 August 2021. Վերցված է 16 August 2021-ին.
  108. ↑ «Afghanistan: All foreign troops must leave by deadline - Taliban». BBC. 5 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 5 July 2021-ին. Վերցված է 6 July 2021-ին.
  109. ↑ «Militias in Afghanistan's north are taking up the fight against the Taliban». The Washington Post (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0190-8286. Վերցված է 14 July 2021-ին.
  110. ↑ Coren, Anna (14 July 2021). «Taliban fighters execute 22 Afghan commandos as they try to surrender». CNN.
  111. ↑ Ali, Idrees (21 July 2021). «Half of all Afghan district centers under Taliban control - U.S. general». Reuters.
  112. ↑ «Al-Qaida present in at least 15 Afghan provinces: report». The Times of India.
  113. ↑ «UN Warns of Expanding Threat from Daesh, al Qaeda in Afghanistan». TOLOnews. 24 July 2021.
  114. ↑ «Experts react: The Taliban has taken Kabul. Now what?». Atlantic Council. 15 August 2021. Վերցված է 16 August 2021-ին.
  115. ↑ Khan, Wajahat (9 July 2021). «Biden defends Afghanistan pullout as Taliban gain ground». Nikkei Asia.
  116. ↑ Teh, Cheryl. «Top GOP hawks come out in full force against an Afghanistan withdrawal by September 11». Business Insider. Արխիվացված օրիգինալից 19 April 2021-ին. Վերցված է 19 April 2021-ին.
  117. ↑ «Utah Sen. Mitt Romney opposes Biden plan to pull U.S. troops from Afghanistan». Deseret News. 21 April 2021.
  118. ↑ «Senator Ernst: President not considering consequences of Afghanistan withdrawal». Radio Iowa. 14 July 2021. Վերցված է 17 July 2021-ին.
  119. ↑ «Shaheen says she has reservations about U.S. withdrawal from Afghanistan». WMUR TV. 16 July 2021. Վերցված է 17 July 2021-ին.
  120. ↑ «Biden sparks bipartisan backlash on Afghanistan withdrawal». The Hill. 13 April 2021.
  121. ↑ «Opinion: Withdrawing from Afghanistan is a courageous step. Here's what must come next». The Washington Post. 15 April 2021.
  122. ↑ «Senator Rand Paul supports pulling troops from Afghanistan». 14 News. Վերցված է 17 July 2021-ին.
  123. ↑ «Biden picked 'best of many poor choices' in Afghanistan says Senate Armed Services chair». NBC News. Վերցված է 17 July 2021-ին.
  124. ↑ Hoffman, Jason (18 April 2021). «Trump calls Afghanistan withdrawal 'a wonderful and positive thing to do' and criticizes Biden's timeline». CNN. Արխիվացված օրիգինալից 20 April 2021-ին. Վերցված է 21 April 2021-ին.
  125. ↑ Saric, Ivana. «Trump calls Biden's Afghanistan withdrawal "wonderful" and "positive"». Axios. Արխիվացված օրիգինալից 21 April 2021-ին. Վերցված է 21 April 2021-ին.
  126. ↑ «Hillary Clinton warns of 'huge consequences' in Afghan US troop withdrawal». BBC. 3 May 2021. Արխիվացված օրիգինալից 3 May 2021-ին. Վերցված է 3 May 2021-ին.
  127. ↑ Singman, Brooke (20 May 2021). «Former President George W. Bush 'deeply concerned' Afghanistan troop withdrawal will 'create a vacuum'». Fox News.
  128. ↑ Sonmez, Felicia (14 July 2021). «George W. Bush says ending U.S. military mission in Afghanistan is a mistake». The Washington Post.
  129. ↑ «Johnson confirms most British troops have left Afghanistan». Politico. 8 July 2021. Վերցված է 16 July 2021-ին.
  130. ↑ Basu, Nayanima (16 April 2021). «US withdrawal from Afghanistan welcome, foreign forces can't bring peace in this region: Iran». The Print. Արխիվացված օրիգինալից 16 April 2021-ին. Վերցված է 16 April 2021-ին.
  131. ↑ «Australia closes its embassy in Kabul, others scale back». The Associate Press. 21 May 2021. Արխիվացված օրիգինալից 9 July 2021-ին. Վերցված է 9 July 2021-ին.
  132. ↑ «Echoes of 1989 as foreign forces withdraw from Afghanistan». BBC News. 6 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 8 July 2021-ին. Վերցված է 9 July 2021-ին.
  133. ↑ «China tells its nationals to leave Afghanistan urgently as violence spirals». South China Morning Post. 21 June 2021. Արխիվացված օրիգինալից 7 July 2021-ին. Վերցված է 9 July 2021-ին.
  134. ↑ «China evacuates more than 200 citizens from Afghanistan». Anadolu Agency. 8 July 2021. Արխիվացված օրիգինալից 8 July 2021-ին. Վերցված է 9 July 2021-ին.
  135. ↑ Crawford, Alex (6 July 2021). «Afghanistan: 'End this failed mission' says former Afghan president Hamid Karzai as he blames US and its allies for rise in terrorism». Sky News. Վերցված է 16 August 2021-ին.
  136. ↑ «Afghanistan's Ghani blames 'abrupt' US withdrawal for worsening security». France24. 2 August 2021. Վերցված է 16 August 2021-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=ԱՄՆ_զորքերի_դուրսբերումն_Աֆղանստանից_(2020-2021)&oldid=8083998» էջից