«Բլուա»–ի խմբագրումների տարբերություն
Rescuing 1 sources and tagging 0 as dead.) #IABot (v2.0.8 |
No edit summary |
||
Տող 10. | Տող 10. | ||
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Pont Jacques Ange Gabriel 01.JPG|300px|thumb|Мост [[Габриэль, Анж Жак|Жака-Анжа Габриэля]] в Блуа]] |
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Pont Jacques Ange Gabriel 01.JPG|300px|thumb|Мост [[Габриэль, Анж Жак|Жака-Анжа Габриэля]] в Блуа]] |
||
''' |
'''Բլուա''' ({{lang-fr|Blois}}) — գլխավոր քաղաքը [[Լուար և Շեր]] դեպարտամնետի Ֆրանսիայում՝ տեղակայված [[Լուար (գետ)|Լուար գետի]] աջակողմյան ափին՝ [[Օռլեան]]ի և [[Տուր (քաղաք)|Տուրի]] միջև։ Միջնադարում Բլոիսի դուքսերին է պատկանել նաև [[Շամպայն (նահանգ)|Շամպայն նահանգը]]։ |
||
Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։ |
Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։ |
||
Տող 16. | Տող 16. | ||
== Պատմություն == |
== Պատմություն == |
||
Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ [[Գրիգոր Տուրցի]], |
Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ [[Գրիգոր Տուրցի]], Բլուան ունի նաև հետևյալ անունները {{lang-la|Blesum}} (նաև Blesis и Blesa) և հարակից հողերի հետ միասին ձևավորուոմ է հատուկ կոմսություն, որը [[XV դար]]ում ստացել է {{lang-ru|Блезуа}} անվանումը։ |
||
'''Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները''' |
'''Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները''' |
||
Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր [[Ստեֆան]]ը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը։ |
Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր [[Ստեֆան]]ը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը։ Բլուաների կոմսությունը, ամոււսանական պայմանագրի հիմնա վրա, փոխանցվեց {{lang-fr|Maison de Châtillon}} ընտանիքին։ Որի վերջին ժառանգը վաճառեց իր կալվածքները [[Շառլ Իմաստուն|Կարլոս V]] որդուն՝ դուքս [[Լյուդովիկ Օռլեանսկի]]ին ([[1391]])։ |
||
Օռլեանների թագավորման տարիներին |
Օռլեանների թագավորման տարիներին Բլուան կարևոր դերակատարություն ուներ։ Լյուդովիկ Օռլեանսկին և նրա կինը՝ [[Վալենտինա Վիսկոնտի (դքսուհի Օռլեանսկի)|Վալենտինա Վիսկոնտին (դքսուհի Օռլեանսկի)]] [[Միլան]]ից, հիմնք դրեցին գրքերի և փաստաթղթերի հավաքագրմանը, որը հետագայում ձևավորեց հայտնի պալատական գրադարանը՝ հարստացված [[Միլան]]ից և [[Նեապոլ]]ից հափշտակված գոհարներով։ |
||
Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), |
Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), Բլուան 20 տարի շարունակ մնաց նրա գերդաստանի սեփականությունը։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] Բլուայում (1465) պահում էր հիասքանչ բակ։ Կառլի ժամանակ, ով կարկառուն պոետ էր, Բլուայում կազմակերպվում էին ասմունքի մրցույթներ։ |
||
== Թագավորական նստավայր == |
== Թագավորական նստավայր == |
||
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Chateau Facade des loges 02.JPG|thumb|250px|[[Блуаский замок]] — крыло XVI века.]] |
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Chateau Facade des loges 02.JPG|thumb|250px|[[Блуаский замок]] — крыло XVI века.]] |
||
1498 թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]], ով ծնվել է |
1498 թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս [[Շառլ I (Օռլեանի դուքս)|Շառլ I]] որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]], ով ծնվել է Բլուայում, հաճախ էր այստեղ հրավիրում պալատական պաշտոնյանների և ամրոցում էր որոշում պետական շատ կարևոր հարցեր։ 1499 թ․֊ի հունվարի 28֊ին այստեղ է կնքվել դաշինք [[Ֆրանսիա]]յի և [[Վենետիկ]]ի միջև։ Իսկ 1513 թ․֊ի մարտի 14֊ին հարձակողական և պաշպանողական դաշինք ընդդեմ Պապի և Կայսեր։ 1513 թ․֊ին անմիջապես կնքվեց խաղաղության դաշինք [[Լյուդովիկոս XII (Ֆրանսիայի թագավոր)|Լյուդովիկոս XII]] և [[Ֆերդինանդ II (Արագոնի թագավոր)|Ֆերդինանդ II]] միջև։ |
||
1588 թ․֊ին [[Հենրի III (Ֆրանսիա)|Հենրի III]] կանչեց ընտանիքների |
1588 թ․֊ին [[Հենրի III (Ֆրանսիա)|Հենրի III]] կանչեց ընտանիքների Բլուա, որպեսզի այստեղ կանչի դուքս Հենրի I դե Գիզա և կարդինալ Լյուդովիկ դե Գիզա, որոնք սպանվել են ամրոցի «սև սենյակում» դեկտեմբերի 11֊ի գիշերը։ Նույն ամրոցում 1589 թ․֊ին մահացել է [[Եկատերինա Մեդիչի]]ը։ |
||
=== XVI դարից հետո === |
=== XVI դարից հետո === |
||
Սկսած [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV]]֊ից՝ |
Սկսած [[Հենրի IV (Ֆրանսիա)|Հենրի IV]]֊ից՝ Բլուան դադարեց լինել թագավորական նստավայր և այդ ժամանակվանից կորցրեց իր պատմական դերը։ |
||
Լ[[Լուի Արդար|Լյուդովիկոս XIII]] բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ [[Գաստոն Օռլեանսկի]], որի մահից հետո այն հանձնվեց [[Լուի Արև արքա|Լյուդովիկոս XIV]] եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814 թ․֊ի ապրիլի 1֊ին |
Լ[[Լուի Արդար|Լյուդովիկոս XIII]] բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ [[Գաստոն Օռլեանսկի]], որի մահից հետո այն հանձնվեց [[Լուի Արև արքա|Լյուդովիկոս XIV]] եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814 թ․֊ի ապրիլի 1֊ին Բլուա ժամանեց կայսրուհին իր որդու հետ։ 1870 թ․֊ին Բլուան ռազմակալված էր [[Պրուս-Ֆրանսիական պատերազմ|պրուսական]] զորքերով և մնացել է նրանց ձեռքերում մինչ նախնական հաշտության պայմանգրի կնքելը։ |
||
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Cathedrale Saint Louis 01.JPG|thumb|250px|[[Собор святого Людовика (Блуа)|Соборная церковь св. Людовика]]]] |
[[Պատկեր:France Loir-et-Cher Blois Cathedrale Saint Louis 01.JPG|thumb|250px|[[Собор святого Людовика (Блуа)|Соборная церковь св. Людовика]]]] |
||
Տող 48. | Տող 48. | ||
== Ճարտարապետություն == |
== Ճարտարապետություն == |
||
1619 թ․֊ից |
1619 թ․֊ից Բլուան եպիսկոպոսի նստավայրն է։ Քաղաքից 5 կմ հեռավորության վրա է գտնվում երկաթի բկական հանքերը՝ Սեն֊Դենի, իր գործարկման ձևով նման է [[Սպա (քաղաք)|Սպա]] քաղաքի հանքերին։ |
||
== Հղումներ == |
== Հղումներ == |
15:32, 30 Հուլիսի 2021-ի տարբերակ
Քաղաք | |||
---|---|---|---|
Բլոիս | |||
ֆր.՝ Blois | |||
| |||
Երկիր | Ֆրանսիա | ||
Մակերես | 37,46 կմ² | ||
ԲԾՄ | 73 մետր | ||
Բնակչություն | ▲46 813 մարդ (հունվարի 1, 2021)[1] | ||
Ժամային գոտի | UTC+1 և UTC+2 | ||
Փոստային դասիչ | 41000[2] | ||
Պաշտոնական կայք | blois.fr(ֆր.) | ||
| |||
Բլուա (ֆր.՝ Blois) — գլխավոր քաղաքը Լուար և Շեր դեպարտամնետի Ֆրանսիայում՝ տեղակայված Լուար գետի աջակողմյան ափին՝ Օռլեանի և Տուրի միջև։ Միջնադարում Բլոիսի դուքսերին է պատկանել նաև Շամպայն նահանգը։
Բնակչությունը ֊ 47 854 բնակիչ (2007 թ․֊ին)։
Պատմություն
Միջնադարում լատինական պատմիչների մոտ, օր․ Գրիգոր Տուրցի, Բլուան ունի նաև հետևյալ անունները լատին․՝ Blesum (նաև Blesis и Blesa) և հարակից հողերի հետ միասին ձևավորուոմ է հատուկ կոմսություն, որը XV դարում ստացել է ռուս.՝ Блезуа անվանումը։
Դուքս Օռլեանսկիների կալվածքները
Երբ հին կոմսերի տոհմը, որին պատկանում է նաև անգլիական թագավոր Ստեֆանը (1135—1154), մարեց տղամարդանց ծնունդը։ Բլուաների կոմսությունը, ամոււսանական պայմանագրի հիմնա վրա, փոխանցվեց ֆր.՝ Maison de Châtillon ընտանիքին։ Որի վերջին ժառանգը վաճառեց իր կալվածքները Կարլոս V որդուն՝ դուքս Լյուդովիկ Օռլեանսկիին (1391)։
Օռլեանների թագավորման տարիներին Բլուան կարևոր դերակատարություն ուներ։ Լյուդովիկ Օռլեանսկին և նրա կինը՝ Վալենտինա Վիսկոնտին (դքսուհի Օռլեանսկի) Միլանից, հիմնք դրեցին գրքերի և փաստաթղթերի հավաքագրմանը, որը հետագայում ձևավորեց հայտնի պալատական գրադարանը՝ հարստացված Միլանից և Նեապոլից հափշտակված գոհարներով։
Լյուդովիկոս I Օռլեանսկու սպանությունից հետո (1407), Բլուան 20 տարի շարունակ մնաց նրա գերդաստանի սեփականությունը։ Դուքս Շառլ I Բլուայում (1465) պահում էր հիասքանչ բակ։ Կառլի ժամանակ, ով կարկառուն պոետ էր, Բլուայում կազմակերպվում էին ասմունքի մրցույթներ։
Թագավորական նստավայր
1498 թ․֊ին Բլիոսը միացվել է գահին։ Դուքս Շառլ I որդին՝ Ֆրանսիայի թագավոր Լյուդովիկոս XII, ով ծնվել է Բլուայում, հաճախ էր այստեղ հրավիրում պալատական պաշտոնյանների և ամրոցում էր որոշում պետական շատ կարևոր հարցեր։ 1499 թ․֊ի հունվարի 28֊ին այստեղ է կնքվել դաշինք Ֆրանսիայի և Վենետիկի միջև։ Իսկ 1513 թ․֊ի մարտի 14֊ին հարձակողական և պաշպանողական դաշինք ընդդեմ Պապի և Կայսեր։ 1513 թ․֊ին անմիջապես կնքվեց խաղաղության դաշինք Լյուդովիկոս XII և Ֆերդինանդ II միջև։
1588 թ․֊ին Հենրի III կանչեց ընտանիքների Բլուա, որպեսզի այստեղ կանչի դուքս Հենրի I դե Գիզա և կարդինալ Լյուդովիկ դե Գիզա, որոնք սպանվել են ամրոցի «սև սենյակում» դեկտեմբերի 11֊ի գիշերը։ Նույն ամրոցում 1589 թ․֊ին մահացել է Եկատերինա Մեդիչիը։
XVI դարից հետո
Սկսած Հենրի IV֊ից՝ Բլուան դադարեց լինել թագավորական նստավայր և այդ ժամանակվանից կորցրեց իր պատմական դերը։ ԼԼյուդովիկոս XIII բանալին հանձնեց իր եղբորը՝ Գաստոն Օռլեանսկի, որի մահից հետո այն հանձնվեց Լյուդովիկոս XIV եղբորը՝ Ֆիլիպ I Օռլեանսկի։ 1814 թ․֊ի ապրիլի 1֊ին Բլուա ժամանեց կայսրուհին իր որդու հետ։ 1870 թ․֊ին Բլուան ռազմակալված էր պրուսական զորքերով և մնացել է նրանց ձեռքերում մինչ նախնական հաշտության պայմանգրի կնքելը։
Այժմեականություն
Տնտեսություն
Քաղաքում կա ավտոմեքենանների, դեղգործական, օծանելիքի, մաքրման արդյունաբերություններ։
Ճարտարապետություն
1619 թ․֊ից Բլուան եպիսկոպոսի նստավայրն է։ Քաղաքից 5 կմ հեռավորության վրա է գտնվում երկաթի բկական հանքերը՝ Սեն֊Դենի, իր գործարկման ձևով նման է Սպա քաղաքի հանքերին։
Հղումներ
Documentary photography of Blois by "Sayf" Արխիվացված 2008-05-15 Wayback Machine
Աղբյուր
Блуа // Энциклопедический словарь Брокгауза и Ефрона : в 86 т. (82 т. и 4 доп.). — СПб., 1890—1907.
Այս հոդվածը կատեգորիայի կարիք ունի։ Դուք կարող եք օգնել նախագծին՝ կատեգորիա գտնել կամ ստեղծել ու ավելացնել հոդվածին։ |