«Մասնակից:Ռիմա Մանասերյան/Ավազարկղ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

18:09, 25 Հունիսի 2021-ի տարբերակ

Ֆինանսական շուկաների արդյունավետությունը: Գոյություն ունեն ֆինանսական շուկաների արդյունավետության մի քանի հայեցակարգեր: Դրանցից ամենատարածվածը տեղեկատվության կամ գնային արդյունավետությունն է, որը չափում է, թե որքան արագ և ամբողջական կերպով է մի ակտիվի գինն արտահայտում ակտիվի արժեքի մասին հասանելի տեղեկատվությունը: Այլ հայեցակարգերը վերաբերում են ֆունկցիոնալ/գործառնական արդյունավետությանը, ինչը հակադարձ համեմատական այն ծախսերին, որոնք ներդրողներն իրականացնում են գործարքներ կատարելիս, ինչպես նաև բաշխման արդյունավետությանը, ինչը չափում է, թե ինչպես է շուկան վարկատուներից միջոցներն ուղղում վարկառուներին այնպես, որ միջոցներն օգտագործվեն հնարավորինս արդյունավետ կերպով:

Շուկայի արդյունավետության տեսակները

Շուկայի արդյունավետության երեք հիմնական տեսակներն են՝ բաշխիչ, գործառնական և տեղեկատվական:^[1] Այնուամենայնիվ, գոյություն ունեն շուկայի արդյունավետության նաև այլ տեսակներ:

Ջեյմս Թոբինի կողմից սահմանվել է արդյունավետության չորս տեսակ, որոնք կարող են արտահայտվել ֆինանսական շուկայում.^[2]

1. Տեղեկատվական արբիտրաժի արդյունավետություն

Ակտիվների գներն ամբողջապես արտացոլում են հասանելի տեղեկությունները (արդյունավետ շուկայի համար պահանջվող նվազագույն պահանջները, քանի որ արբիտրաժը ներառում է իրացվելի, ռիսկերից զերծ գործարքներ):

Արբիտրաժը

Arbitrage involves taking advantage of price similarities of financial instruments between 2 or more markets by trading to generate profits.

It involves only risk-free transactions and the information used for trading is obtained at no cost. Therefore, the profit opportunities are not fully exploited, and it can be said that arbitrage is a result of market inefficiency.

This reflects the semi-strong efficiency model.

2. Fundamental valuation efficiency

Asset prices reflect the expected flows of payments associated with holding the assets (profit forecasts are correct, they attract investors)

Fundamental valuation involves lower risks and less profit opportunities. It refers to the accuracy of the predicted return on the investment.

Financial markets are characterized by predictability and inconsistent misalignments that force the prices to always deviate from their fundamental valuations.

This reflects the weak information efficiency model.

3. Full insurance efficiency

This ensures the continuous delivery of goods and services in all contingencies.

4. Functional/Operational efficiency

The products and services available at the financial markets are provided for the least cost and are directly useful to the participants.

Every financial market will contain a unique mixture of the identified efficiency types.

Allocative efficiency

Informational efficiency

Informational efficiency levels

In the 1970s Eugene Fama defined an efficient financial market as "one in which prices always fully reflect available information”.^[3]

Fama identified three levels of market efficiency:

1. Weak-form efficiency

Prices of the securities instantly and fully reflect all information of the past prices. This means future price movements cannot be predicted by using past prices, i.e past data on stock prices is of no use in predicting future stock price changes.

2. Semi-strong efficiency

Asset prices fully reflect all of the publicly available information. Therefore, only investors with additional inside information could have an advantage in the market. Any price anomalies are quickly found out and the stock market adjusts.

3. Strong-form efficiency

Asset prices fully reflect all of the public and inside information available. Therefore, no one can have an advantage in the market in predicting prices since there is no data that would provide any additional value to the investors.

Efficient-market hypothesis (EMH)

Fama also created the efficient-market hypothesis (EMH), which states that in any given time, the prices on the market already reflect all known information, and also change fast to reflect new information.

Therefore, no one could outperform the market by using the same information that is already available to all investors, except through luck.^[4]

Random walk theory

Another theory related to the efficient market hypothesis created by Louis Bachelier is the "random walk" theory, which states that prices in the financial markets evolve randomly.

Therefore, identifying trends or patterns of price changes in a market can't be used to predict the future value of financial instruments.

Evidence

Evidence of financial market efficiency

Predicting future asset prices is not always accurate (represents weak efficiency form)
Asset prices always reflect all new available information quickly (represents semi-strong efficiency form)
Investors can't outperform on the market often (represents strong efficiency form)

Evidence of financial market inefficiency

There is a vast literature in academic finance dealing with the momentum effect that was identified by Jegadeesh and Titman.^[5]^[6] Stocks that have performed relatively well (poorly) over the past 3 to 12 months continue to do well (poorly) over the next 3 to 12 months. The momentum strategy is long recent winners and shorts recent losers, and produces positive risk-adjusted average returns. Being simply based on past stock returns that are functions of past prices (dividends can be ignored), the momentum effect produces strong evidence against weak-form market efficiency,and has been observed in the stock returns of most countries, in industry returns, and in national equity market indices. Moreover, Fama has accepted that momentum is the premier anomaly.^[7]^[8]
January effect (repeating and predictable price movements and patterns occur on the market)
Stock market crashes, Asset Bubbles, and Credit Bubbles
Investors that often outperform on the market such as Warren Buffett,^[9] institutional investors, and corporations trading in their own stock
Certain consumer credit market prices don't adjust to legal changes that affect future losses

Conclusion

Financial market efficiency is an important topic in the world of finance. While most financiers believe the markets are neither efficient in the absolute sense, nor extremely inefficient, many disagree where on the efficiency line the world's markets fall.

References

↑ Pilbeam, Keith (2010). Finance & Financial Markets. Palgrave Macmillan. էջ 237. ISBN 978-0-230-23321-8.
↑ Market Efficiency: Stock Market Behaviour in Theory and Practice. Edward Elgar. 1997. ISBN 978-1858981611. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)
↑ Vaughan Williams, Leighton (2005). Information efficiency in financial and betting markets. ISBN 978-0-521-81603-8.
↑ Investopedia ULC (2009). «Efficient Market Hypothesis - EMH».
↑ Jegadeesh, N; Titman, S (1993). «Returns to Buying winners and selling losers: Implications for stock market efficiency». Journal of Finance. 48 (1): 65–91. doi:10.1111/j.1540-6261.1993.tb04702.x.
↑ Jegadeesh, N; Titman, S (2001). «Profitability of Momentum Strategies: An evaluation of alternative explanations» (PDF). Journal of Finance. 56 (2): 699–720. doi:10.1111/0022-1082.00342.
↑ Fama, E; French, K (1996). «Multifactor explanation of asset pricing anomalies». Journal of Finance. 51 (1): 55–84. doi:10.1111/j.1540-6261.1996.tb05202.x.
↑ Fama, E; French, K (2008). «Dissecting Anomalies». Journal of Finance. 63 (4): 1653–1678. doi:10.1111/j.1540-6261.2008.01371.x.
↑ Reeves, John (May 2009). «Priceless Investment Advice». MSNBC. Արխիվացված է օրիգինալից May 30, 2009-ին. .

Bibliography

Pilbeam, Keith (2005). Finance and Financial Markets. Palgrave Macmillan. ISBN 978-1-4039-4835-9.
Mishkin, Frederic (1998). The economics of money, banking, and financial markets. Addison Wesley. ISBN 978-0321014405.
Hasan, Iftekhar; Hunter, William C. (2004). Bank and financial market efficiency. Emerald Group. ISBN 978-0762310999.
Davidson, Paul. Financial markets, money and the real world. Edward Elgar Publishing, 2002.
Emilio Colombo, Luca Matteo Stanca. Financial Market Imperfections and Corporate Decisions. Springer, 2006.
Frisch, Ragnar Anton Kittel. Econometrica. Econometric Society, JSTOR, 1943.
Leffler, George Leland. The Stock Market. 2. Ronald Press Co., 1951.
Marc, Levinson. Guide to Financial Markets. 3. Bloomberg Press, 2003.
Peters, Edgar E. Fractal Market Analysis: Applying Chaos Theory to Investment and Economics. John Wiley and Sons, 1994.
Teall, John L. Financial market analytics. Greenwood Publishing Group, 1999.

[1] Pilbeam, Keith (2010). Finance & Financial Markets. Palgrave Macmillan. էջ 237. ISBN 978-0-230-23321-8.

[2] Market Efficiency: Stock Market Behaviour in Theory and Practice. Edward Elgar. 1997. ISBN 978-1858981611. {{cite book}}: Cite uses deprecated parameter |authors= (օգնություն)

[3] Vaughan Williams, Leighton (2005). Information efficiency in financial and betting markets. ISBN 978-0-521-81603-8.

[4] Investopedia ULC (2009). «Efficient Market Hypothesis - EMH».

[5] Jegadeesh, N; Titman, S (1993). «Returns to Buying winners and selling losers: Implications for stock market efficiency». Journal of Finance. 48 (1): 65–91. doi:10.1111/j.1540-6261.1993.tb04702.x.

[6] Jegadeesh, N; Titman, S (2001). «Profitability of Momentum Strategies: An evaluation of alternative explanations» (PDF). Journal of Finance. 56 (2): 699–720. doi:10.1111/0022-1082.00342.

[7] Fama, E; French, K (1996). «Multifactor explanation of asset pricing anomalies». Journal of Finance. 51 (1): 55–84. doi:10.1111/j.1540-6261.1996.tb05202.x.

[8] Fama, E; French, K (2008). «Dissecting Anomalies». Journal of Finance. 63 (4): 1653–1678. doi:10.1111/j.1540-6261.2008.01371.x.

[9] Reeves, John (May 2009). «Priceless Investment Advice». MSNBC. Արխիվացված է օրիգինալից May 30, 2009-ին. .

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

[6]

[7]

[8]

[9]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Կատեգորիա:Government spending]]
 [[Կատեգորիա:Tax]]
+'''Ֆինանսական շուկաների արդյունավետությունը:''' Գոյություն ունեն [[Ֆինանսական շուկա|ֆինանսական շուկաների]] արդյունավետության մի քանի հայեցակարգեր: Դրանցից ամենատարածվածը տեղեկատվության կամ գնային արդյունավետությունն է, որը չափում է, թե որքան արագ և ամբողջական կերպով է մի ակտիվի գինն արտահայտում ակտիվի արժեքի մասին հասանելի տեղեկատվությունը: Այլ հայեցակարգերը վերաբերում են ֆունկցիոնալ/գործառնական արդյունավետությանը, ինչը հակադարձ համեմատական այն ծախսերին, որոնք ներդրողներն իրականացնում են գործարքներ կատարելիս, ինչպես նաև բաշխման արդյունավետությանը, ինչը չափում է, թե ինչպես է շուկան վարկատուներից միջոցներն ուղղում վարկառուներին այնպես, որ միջոցներն օգտագործվեն հնարավորինս արդյունավետ կերպով:
-'''[[Կորոնավիրուսային համավարակ]]<nowiki/>ով ([[COVID-19 pandemic]]) պայմանավորված տնտեսական ցնցումները''' ունեցան լայնածավալ և լուրջ ազդեցություն [[ֆինանսական շուկա]]<nowiki/>ների վրա՝ ներառյալ [[Ֆոնդային բորսա|ֆոնդային]], պարտատոմսերի և ապրանքային (ներառյալ հում նավթի և ոսկու) շուկաները: Հիմնական իրադարձությունները ընդգրկեցին [[Ռուսաստան]]<nowiki/>ի և [[Սաուդյան Արաբիա|Սաուդյան Արաբյիա]]<nowiki/>յի միջև նավթի գնով պայմանավորված պատերազմը, ինչը չհաջողելով հասցնել [[Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն|Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպության]] համաձայնագրի կնքմանը, հանգեցրեց հում նավթի գների անկման և ֆոնդային բորսայի անկման 2020 թվականի մարտ ամսին: Շուկաների վրա ունեցած ազդեցությունը կորոնավիրուսային համավարակի ազդեցության մի մասն է և կրում է բազմաթիվ տնտեսական հետևանքներ:
+== Շուկայի արդյունավետության տեսակները ==
-== Ֆինանսական ռիսկ և երկրի ռիսկ ==
+Շուկայի արդյունավետության երեք հիմնական տեսակներն են՝ բաշխիչ, գործառնական և տեղեկատվական:<ref>{{cite book|title=Finance & Financial Markets|last=Pilbeam|first=Keith|publisher=Palgrave Macmillan|year=2010|isbn=978-0-230-23321-8|location=|pages=237}}</ref>  Այնուամենայնիվ, գոյություն ունեն շուկայի արդյունավետության նաև այլ տեսակներ:
-Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում կորոնավիրուսով պայմանավորված սահմանափակումներով պայմանավորված՝ տնտեսագետները, վարկային և երկրի ռիսկի փորձագետները  փորձեցին փոխել իրենց գնահատականները ճգնաժամի հետեւանքով առաջացած աննախադեպ աշխարհատնտեսական խնդիրների լույսի ներքո: Համաշխարհային կենսաթոշակային խորհրդի (World Pensions Council) տնօրեն եւ Համաշխարհային բանկի գլոբալ ենթակառուցվածքային հիմնադրամի խորհրդատվական խորհրդի անդամ Մ.Նիկոլաս Ֆիրցլին դա անվանում է "մեծ ֆինանսական ճգնաժամ" եւ ասում, որ այն բացահայտում է բազմաթիվ զսպող ֆինանսական եւ աշխարհաքաղաքական դիսֆունկցիաներ:
-{{quote|Մինչ այժմ, միակ եվրոպական երկրները, որ ստիպված են կարճաժամկետ վաճառքի արգելք սահմանել, Իտալիան է, Իսպանիան և Ֆրանիսան՝ ԵՄ չորս ամենախոշոր տնտեսություններից երեքը:   Ըստ նրա, Մադրիդի, Միլանի և Փարիզի ֆինանսական խոցելիությունը պայմանավորված է  աշխարհատնտեսական իրադրության անտեսված լինելու հանգամանքով, ինչը առաջիկա օրերին առաջին պլան դուրս կգա: Ըստ ՏՀԶԿ ստանդարտների, Իսպանիան, Իտալիան և Ֆրանսիան ունեն շատ թույլ կենսաթոշակային ակտիվների պահուստ: Նրանց ընդհանուր կենսաթոշակային ունեցվածքը ավելի քան 15 անգամ ավելի քիչ է, քան Մեծ Բրիտանիայինը և Ավստրալիայինն է: Ինչպես այսօր, այնպես էլ ճգնաժամի ընթացքում ֆինանսական շուկաներում չկային կանխիկ փողով հարուստ պարտատոմսերի և բաժնետոմսերի վերջնական գնորդներ: Արդյունքում կտուժի նրանց ազգային տնտեսությունը, իսկ քաղաքական ինքնիշխանությունը կարող է լրջորեն խաթարվել:
-<ref name="euromoney_032020"/>}}
+Ջեյմս Թոբինի կողմից սահմանվել է արդյունավետության չորս տեսակ, որոնք կարող են արտահայտվել ֆինանսական շուկայում.<ref>{{cite book|url=|title=Market Efficiency: Stock Market Behaviour in Theory and Practice|publisher=Edward Elgar|year=1997|isbn=978-1858981611|location=|pages=|doi=|id=|authorlink=|authors=Andrew Wen-Chuan Lo, Andrew W. Lo}}</ref>
-Ըստ [[Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպություն|Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության]] (ՏՀԶԿ), տարբեր երկրներում գործող բազմաթիվ ընկերություններ ունեն մեծածավալ պարտքեր, քանի որ փոխառությունների ցածր տոկոսադրույքը և դրամավարկային մեղմ քաղաքականությունը հանգեցրին կազմակերպությունների պարտքի ձևավորման:<ref name="oecd.org">{{Cite web|url=http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/global-financial-markets-policy-responses-to-covid-19-2d98c7e0/#section-d1e53|title=Global financial markets policy responses to COVID-19|website=OECD|language=en|access-date=14 May 2020}}</ref>
+'''1. Տեղեկատվական արբիտրաժի արդյունավետություն'''
-Հետևաբար, [[Մեծ քսանյակ|Մեծ Քսանյակի (G20)]] անդամ երկրներից շատերում կորպորատիվ պարտքը բավականին մեծ է: Բացի այդ, առավել ցածր տոկոսադրույքով փոխառություններ թողարկվում էին BBB [[պարտատոմս|պարտատոմսերի]], ոչ ներդրումային դասի պարտատոմսերի տեսքով, իսկ վարկային միջոցների ծավալն աճեց, մինչդեռ ՏՀԶԿ-ն զգուշացնում է, որ ձեռնարկությունները այլ ընտրություն չեն ունենա, քան ծախսերի և զբաղվածության կրճատումը՝ դիմագրավելու անվճարունակության ճնշմանը:<ref name="oecd.org" />
+Ակտիվների գներն ամբողջապես արտացոլում են հասանելի տեղեկությունները (արդյունավետ շուկայի համար պահանջվող նվազագույն պահանջները, քանի որ արբիտրաժը ներառում է իրացվելի, ռիսկերից զերծ գործարքներ):
-Միջազգային և ազգային մակարդակներում, ինչպես նշել է ֆինանսական շուկաների ավստրիական վարչության ղեկավար Հելմուտ Էտլը՝ տնտեսության և շրջակա միջավայրի վրա կորոնավիրուսային համավարակի շարունակական ազդեցությունը գնահատելու համար չկան հուսալի տվյալներ, քանի որ ճգնաժամի այս տեսակն աննախադեպ է: Կազմակերպությունները, որոնք մինչ ճգնաժամը արդեն իսկ ֆինանսապես թույլ էին, այժմ առավել քան անկայուն են: Ըստ Էտլի՝ այն ամենը, ինչ հայտնի է, այն է, որ ճգնաժամը կլինի ավելի խորը:<ref>[https://www.derstandard.at/story/2000116461884/fma-chef-ettl-den-absturz-der-wirtschaft-aufhalten Austrian Chief Financial Market Officer Ettl: "Stop the economic crash" (German) In Der Standard, 3 April 2020.]</ref>
+Արբիտրաժը
-== Ֆոնդային բորսա ==
-{{Update section|date=April 2020}}{{main|2020 stock market crash}}
-[[Պատկեր:DowJones2020crash.png|մինի|Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշի շարժը 2019թ. դեկ.-2020թ. մարտ ժամանակաշրջանում, ցույց է տալիս փետրվար ամսին գրանցված աճը և Covid-19 համաճարակի հետևանքով թետրվար և մարտ ամիսների ընթացքում գրանցված անկումը:]]
-թ. փետրվարի 24-ին՝ երկուշաբթի օրը, [[Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշ|Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշը]] և FTSE 100 ցուցանիշը նվազեցին ավելի քան 3%-ով, քանի որ շաբաթվա վերջին օրերին կորոնավիրուսի բռնկումը տարածվեց նաև Չինաստանի սահմաններից դուրս:<ref name="B">{{Cite news|url=https://bbc.co.uk/news/business-51612520|title=Global stock markets plunge on coronavirus fears|work=BBC News|date=24 February 2020|access-date=25 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200225014233/https://www.bbc.co.uk/news/business-51612520|archive-date=25 February 2020|url-status=live}}</ref> Նշվածին հետևում է Ասիայից հետո նաև Եվրոպական մայրցամաքում հիմնական ցուցանիշների կտրուկ անկումը:<ref>{{cite web|url=https://www.barrons.com/articles/the-dow-is-down-700-points-as-the-coronavirus-spreads-in-europe-51582548023|title=The Dow Is Down 700 Points as the Coronavirus Strikes in Italy|website=Barrons|publisher=Barrons|archive-url=https://web.archive.org/web/20200224141414/https://www.barrons.com/articles/the-dow-is-down-700-points-as-the-coronavirus-spreads-in-europe-51582548023|archive-date=24 February 2020|access-date=24 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.wsj.com/articles/stocks-fall-as-coronavirus-spread-accelerates-outside-china-11582533308|title=Dow Industrials Drop 1,000 Points as Coronavirus Cases Mount Outside Asia|website=The Wall Street Journal|archive-url=https://web.archive.org/web/20200224092009/https://www.wsj.com/articles/stocks-fall-as-coronavirus-spread-accelerates-outside-china-11582533308|archive-date=24 February 2020|access-date=24 February 2020|url-status=live}}</ref>  DAX, CAC40 և IBEX 35 ցուցանիշներից յուրաքանչյուրի անկումը կազմեց մոտ 4%, իսկ FTSE MIB ցուցանիշը՝ ավելի քան 5%: Նվազեց նաև նավթի գինը, իսկ ոսկու գինը բավականին աճեց՝ արձանագրելով մինչև 7 տարվա առավելագույն ցուցանիշ: Փետրվարի 27-ին, կորոնավիրուսի բռնկման կապակցությամբ աճող անհանգստության պատճառով, ԱՄՆ ֆոնդային բորսայի տարբեր ինդեքսներ՝ ներառյալ [[NASDAQ-100]]-ը, [[S&P 500 Index]]-ը, [[Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշ|Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշը]], արտացոլեցին 2008 թվականից ի վեր իրենց ամենասրընթաց անկումը՝ արձանագրելով Դոու-Ջոնսի ցուցանիշի 1.191 կետով անկում՝ 2008թ. ֆինանսական ճգնաժամից հետո մեկօրյա կտրվածքով իր ամենամեծ անկումը:<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/02/27/investing/dow-stock-market-selloff/index.html|title=Dow falls 1,191 points – the most in history|last=Tappe|first=Anneken|date=27 February 2020|website=[[CNN Business]]|publisher=[[CNN]]|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228000435/https://www.cnn.com/2020/02/27/investing/dow-stock-market-selloff/index.html|archive-date=28 February 2020|access-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{Cite journal|last1=Zhang|first1=Dayong|last2=Hu|first2=Min|last3=Ji|first3=Qiang|date=16 April 2020|title=Financial markets under the global pandemic of COVID-19|journal=Finance Research Letters|language=en|volume=36|pages=101528|doi=10.1016/j.frl.2020.101528|issn=1544-6123|pmc=7160643|pmid=32837360}}</ref> 2020թ. փոտրվարի 28-ին ամբողջ աշխարհում ֆոնդային բորսաները հաղորդեցին 2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամից հետո տեղի ունեցած իրենց խոշորագույն մեկշաբաթյա անկման մասին:<ref name="CNBC">{{cite news|last1=Smith|first1=Elliot|title=Global stocks head for worst week since the financial crisis amid fears of a possible pandemic|date=28 February 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/02/28/global-stocks-head-for-worst-week-since-financial-crisis-on-coronavirus-fears.html|access-date=28 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228210138/https://www.cnbc.com/2020/02/28/global-stocks-head-for-worst-week-since-financial-crisis-on-coronavirus-fears.html|archive-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref><ref name="cnbc.com">{{cite news|last1=Imbert|first1=Fred|last2=Huang|first2=Eustance|title=Dow falls 350 points Friday to cap the worst week for Wall Street since the financial crisis|date=27 February 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/02/27/dow-futures-fall-100-points-after-another-massive-rout-amid-coronavirus-fears.html|access-date=28 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228213917/https://www.cnbc.com/2020/02/27/dow-futures-fall-100-points-after-another-massive-rout-amid-coronavirus-fears.html|archive-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref><ref name="European stocks fall 12% on the wee">{{cite news|last1=Smith|first1=Elliot|title=European stocks fall 12% on the week as coronavirus grips markets|date=28 February 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/02/28/europe-markets-coronavirus-hammers-global-stocks.html|access-date=28 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200228210951/https://www.cnbc.com/2020/02/28/europe-markets-coronavirus-hammers-global-stocks.html|archive-date=28 February 2020|url-status=live}}</ref>
+Arbitrage involves taking advantage of price similarities of financial instruments between 2 or more markets by trading to generate profits.
-Հաջորդ շաբաթվա ընթացքում, մարտի 6-ին, ամբողջ աշխարհում ֆոնդային բորսաները փակվեցին,<ref>{{cite news|last1=Huang|first1=Eustance|title=Major Asian markets fall more than 2% to cap week of market gyrations|date=6 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/06/asia-markets-coronavirus-airline-stocks-currencies-in-focus.html|access-date=6 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200306111941/https://www.cnbc.com/2020/03/06/asia-markets-coronavirus-airline-stocks-currencies-in-focus.html|archive-date=6 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Smith|first1=Elliot|last2=Amaro|first2=Silvia|title=European stocks close 3.6% lower amid coronavirus volatility; oil sector down 5.5%|date=6 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/06/european-stocks-amid-coronavirus-volatility.html|access-date=6 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200306100905/https://www.cnbc.com/2020/03/06/european-stocks-amid-coronavirus-volatility.html|archive-date=6 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Li|first1=Yun|title=Dow falls 250 points, ekes out a small weekly gain after a wild run|date=6 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/06/us-markets-dow-futures-coronavirus-us-treasury-yields.html|access-date=6 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200306053004/https://www.cnbc.com/2020/03/06/us-markets-dow-futures-coronavirus-us-treasury-yields.html|archive-date=6 March 2020|url-status=live}}</ref>  մինչդեռ տասը և 30 տարի ժամկետայնության ԱՄՆ գանձապետական արժեթղթերի գինը ռեկորդային կերպով անկում է գրանցել՝ նվազելով համապատասխանաբար 0.7% և 1.26%-ով:<ref>{{cite news|last1=Franck|first1=Thomas|title=10-year Treasury yield falls to new all-time low under 0.7% as flight to bonds continues|date=6 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/06/10-year-treasury-yield-falls-below-0point83percent-as-coronavirus-rocks-markets.html|access-date=6 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200306074257/https://www.cnbc.com/2020/03/06/10-year-treasury-yield-falls-below-0point83percent-as-coronavirus-rocks-markets.html|archive-date=6 March 2020|url-status=live}}</ref> ԱՄՆ նախագահ [[Դոնալդ Թրամփ|Դոնալդ Թրամփը]] ստորագրել է հատկացումների եւ համաճարակի դեմ պայքարի միջոցառումների մասին օրենքը, ինչը ներառում է 8.3մլրդ ԱՄՆ դոլլարի պետական ծախս:<ref>{{cite news|last1=Borter|first1=Gabriella|last2=Gorman|first2=Steve|title=Coronavirus found on cruise ship as more U.S. states report cases|date=6 March 2020|agency=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-usa/coronavirus-found-on-cruise-ship-as-more-u-s-states-report-cases-idUSKBN20T235|access-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200310072232/https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-usa/coronavirus-found-on-cruise-ship-as-more-u-s-states-report-cases-idUSKBN20T235|archive-date=10 March 2020|url-status=live}}</ref>
+It involves only risk-free transactions and the information used for trading is obtained at no cost. Therefore, the profit opportunities are not fully exploited, and it can be said that arbitrage is a result of market inefficiency.
-Այն բանից հետո, երբ մարտի 5-ին [[Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն|ՕՊԵԿ]] և ՌԴ միջև նավթի արդյունահանման կրճատման վերաբերյալ համաձայնագիրը ձախողվեց, իսկ մարտի 7-ին Սաուդյան Արաբիայի ու Ռուսաստանի կողմից հայտարարվեց նավթի արդյունահանման ավելացման մասին տեղեկատվությունը, նավթի գինը նվազեց 25%-ով:<ref>{{cite news|last1=Stevens|first1=Pippa|last2=Meredith|first2=Sam|title=Oil plunges 10% for worst day in more than 5 years after OPEC+ fails to agree on a massive production cut|date=6 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/06/oil-sinks-5percent-to-multi-year-low-on-uncertain-opec-deal.html|access-date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200308230139/https://www.cnbc.com/2020/03/06/oil-sinks-5percent-to-multi-year-low-on-uncertain-opec-deal.html|archive-date=8 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Kelly|first1=Stephanie|title=Oil plunges 25%, hit by erupting Saudi-Russia oil price war|date=8 March 2020|agency=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/article/us-global-oil/oil-prices-plunge-hit-by-erupting-saudi-russia-oil-price-war-idUSKBN20V131|access-date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309181433/https://www.reuters.com/article/us-global-oil/oil-prices-plunge-hit-by-erupting-saudi-russia-oil-price-war-idUSKBN20V131|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref> Ժամանակակից տնտեսության մեջ ապրանքնային անդրսահմանային հոսքերի դերը, որը պայմանավորված է տասնամյակներ շարունակ տրանսպորտային, կոմունիկացիոն ծախսերի, իսկ վերջերս նաև սակագների կրճատմամբ, ևս մեծ դեր է խաղացել ֆոնդային շուկայի վրա ազդեցության գործում:<ref>{{Cite journal|last1=Baker|first1=Scott|last2=Bloom|first2=Nicholas|last3=Davis|first3=Steven|last4=Kost|first4=Kyle|last5=Sammon|first5=Marco|last6=Viratyosin|first6=Tasaneeya|date=April 2020|title=The Unprecedented Stock Market Impact of COVID-19|url=http://www.nber.org/papers/w26945.pdf|language=en|location=Cambridge, MA|pages=w26945|doi=10.3386/w26945|periodical=NBER Working Paper Series|s2cid=216259704|doi-access=free}}</ref>
+This reflects the semi-strong efficiency model.
-Ընդհանուր առմամբ, ֆոնդային բորսաների թիվը մարտ ամսին կրճատվեց ավելի քան 30%-ով, բաժնետոմսերի և նավթի ակնկալվող փոփոխությունները հասան ճգնաժամային մակարդակի, իսկ ոչ ներդրումային վարկային սպրեդը կտրուկ ընդլայնվել էր, քանի որ ներդրողների կողմից նվազեցվեցին ռիսկերը: Համաշխարհային ֆինանսական շուկաներում ցնցումները տեղի են ունենում՝ չնայած G20-ի կողմից հետճգնաժամային բարեփոխումների վերաբերյալ էական և ընդգրկուն համաձայնության:<ref>{{Cite web|url=http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/global-financial-markets-policy-responses-to-covid-19-2d98c7e0/#section-d1e26|title=Global financial markets policy responses to COVID-19|website=OECD|language=en|access-date=14 May 2020}}</ref>
+'''2. Fundamental valuation efficiency'''
-=== 2020թ. մարտի 9-ի շաբաթը ===
-Մարտի 9-ի առավոտյան S&P 500 ցուցանիշը նվազեց 7%-ով՝ բորսայի բացումից չորս րոպե անց՝ 2007-08թթ. ֆինանսական ճգնաժամից հետո առաջին անգամ միացնելով անջատիչը և 15 րոպե տևողությամբ կանգնեցնելով առևտուրը:<ref>{{cite news|last1=Ponczek|first1=Sarah|last2=Hajric|first2=Vildana|title=S&P 500 Plunges 7%, Triggering Market-Wide Stock Trading Halt|url=https://finance.yahoo.com/news/rout-u-stock-futures-trigger-221631295.html|access-date=9 March 2020|work=Bloomberg|date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309035425/https://finance.yahoo.com/news/rout-u-stock-futures-trigger-221631295.html|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref> Առեւտրի վերջում ամբողջ աշխարհում ֆոնդային շուկաներում զանգվածային անկում է գրանցվել (STOXX Europe 600 ցուցանիշը նվազել է ավելի քան 20%-ով՝ հասնելով տարվա իր ամենացածր կետին),<ref>{{cite news|last1=Huang|first1=Eustance|title=Japan stocks drop 5%, China and Hong Kong shares plunge beyond 3% amid oil price war|date=8 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/09/asia-markets-oil-prices-coronavirus-currencies-in-focus.html|access-date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309160717/https://www.cnbc.com/2020/03/09/asia-markets-oil-prices-coronavirus-currencies-in-focus.html|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Smith|first1=Elliot|last2=Ellyat|first2=Holly|title=European stocks close 7% lower and enter bear market territory as oil prices crash|date=9 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/09/european-markets-plunge-as-coronavirus-spreads-further-and-oil-slumps.html|access-date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309160516/https://www.cnbc.com/2020/03/09/european-markets-plunge-as-coronavirus-spreads-further-and-oil-slumps.html|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref> իսկ Դոու-Ջոնսի ցուցանիշը իր նախորդ մեկօրյա ռեկորդային կրճատումը գերազանցել է փետրվարի 27-ին՝ կրճատվելով 2.014 կետով կամ 7.8%-ով:<ref>{{cite news|last1=Li|first1=Yun|title=Dow sinks 2,000 points in worst day since 2008, S&P 500 drops more than 7%|date=9 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/08/dow-futures-drop-700-points-as-all-out-oil-price-war-adds-to-coronavirus-stress.html|access-date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309155615/https://www.cnbc.com/2020/03/08/dow-futures-drop-700-points-as-all-out-oil-price-war-adds-to-coronavirus-stress.html|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref> ԱՄՆ տասը և 30 տարի ժամկետայնության գանձապետական արժեթղթերի եկամտաբերությունը գրանցեց իր նոր ռեկորդային անկումը՝ պատմության մեջ առաջին անգամ 30 տարի ժամկետայնությամբ արժեթղթերի գինը նվազելով մինչև 1%:<ref>{{cite news|last1=Franck|first1=Thomas|last2=Li|first2=Yun|title=10-year Treasury yield hits new all-time low of 0.318% amid historic flight to bonds|date=8 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/09/10-year-treasury-yield-plunges.html|access-date=10 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309193520/https://www.cnbc.com/2020/03/09/10-year-treasury-yield-plunges.html|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref>
+Asset prices reflect the expected flows of payments associated with holding the assets (profit forecasts are correct, they attract investors)
-Մարտի 12-ին, Ասիական-Խաղաղօվկիանոսյան ֆոնդային բորսաները փակվեցին [[Տոկիոյի ֆոնդային բորսա|(Տոկյոյի ֆոնդային բորսայի]] Nikkei 225 ցուցանիշը նույնպես կրճատվեց ավելի քան 20%-ով),<ref>{{cite news|last=Huang|first=Eustance|title=Japan stocks follow Dow into a bear market as Trump suspends travel from Europe; WHO declares coronavirus outbreak a pandemic|date=11 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/12/asia-markets-dow-bear-market-coronavirus-currencies-in-focus.html|access-date=12 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312213734/https://www.cnbc.com/2020/03/12/asia-markets-dow-bear-market-coronavirus-currencies-in-focus.html|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref> Եվրոպայի ֆոնդային շուկաները կրճատվեցին 11%-ով (պատմության մեջ մեկօրյա ամենաշատ անկումը),<ref>{{cite news|last1=Smith|first1=Elliot|last2=Ellyatt|first2=Holly|title=European stocks close 11% lower in worst one-day drop ever on coronavirus fears|date=12 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/12/europe-markets-poised-to-open-lower-after-trump-restricts-european-travel-to-us.html|access-date=12 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312213724/https://www.cnbc.com/2020/03/12/europe-markets-poised-to-open-lower-after-trump-restricts-european-travel-to-us.html|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref> իսկ [[Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշ|Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշը]] կրճատվեց ևս 10%-ով (գերազանցելով մարտի 9-ին սահմանած մեկօրյա ռեկորդային անկումը), NASDAQ Composite-ը կրճատվեց 9.4%-ով, իսկ S&P 500-ը՝ 9.5%-ով (NASDAQ and S&P 500 ցուցանիշները կրճատվում են ևս ավելի քանի 20%-ով ավելի իրենց <<գագաթնակետից>>), և այդ նվազումը ակտիվացրել է [[Նյու Յորքի ֆոնդային բորսա|Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայում]] առևտրային ակտիվությունը շաբաթվա մեջ արդեն երկրորդ անգամ:<ref>{{cite news|last1=Imbert|first1=Fred|last2=Franck|first2=Thomas|title=Dow plunges 10% amid coronavirus fears for its worst day since the 1987 market crash|date=12 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/11/futures-are-steady-wednesday-night-after-dow-closes-in-bear-market-traders-await-trump.html|access-date=12 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312000949/https://www.cnbc.com/2020/03/11/futures-are-steady-wednesday-night-after-dow-closes-in-bear-market-traders-await-trump.html|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|last1=Culp|first1=Stephen|title=Wall Street plunges, bringing record bull run to an end|date=12 March 2020|agency=[[Reuters]]|url=https://www.reuters.com/article/us-usa-stocks/wall-street-plunges-bringing-record-bull-run-to-an-end-idUSKBN20Z0CM|access-date=12 March 2020}}</ref> Նավթի գինն ընկավ 8%-ով,<ref>{{cite news|last1=Stevens|first1=Pippa|title=Oil drops as much as 8%, on pace for worst week in more than a decade|date=12 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/12/oil-drops-as-much-as-8percent-on-pace-for-worst-week-in-more-than-a-decade.html|access-date=12 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312213750/https://www.cnbc.com/2020/03/12/oil-drops-as-much-as-8percent-on-pace-for-worst-week-in-more-than-a-decade.html|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref> իսկ ԱՄՆ տասը և 30 տարի մարման ժամկետայնություն ունեցող գանձապետական արժեթղթերի գինն աճեց 0.86% և 1.45%-ով, և դրանց եկամտաբերության կորը հասավ իր նորմալ դիրքին:<ref>{{cite news|last1=Smith|first1=Elliot|last2=Li|first2=Yun|title=10-year Treasury yield rises even as stocks tumble into bear market|date=12 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/12/treasury-yields-fall-as-dow-slides-into-bear-market.html|access-date=12 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312213804/https://www.cnbc.com/2020/03/12/treasury-yields-fall-as-dow-slides-into-bear-market.html|archive-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref> Մարտի 15-ին, նվազեց բազային տոկոսադրույքը ամբողջական տոկոսային կետով՝ նպատակային միջակայք սահմանելով 0%-ից 0.25%-ը: Սակայն, ի պատասխան դրան, S&P 500-ի և հում նավթի ֆյուչերսների գները նվազել են շուկայում շարունակական մտավախությունների հետևանքով:<ref name="NYT_150320">{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/03/15/business/stock-market-today-coronavirus.html|title=Fed Cuts Interest Rates in Bid to Protect Economy: Live Updates|date=16 March 2020|website=The New York Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20200316004742/https://www.nytimes.com/2020/03/15/business/stock-market-today-coronavirus.html|archive-date=16 March 2020|access-date=16 March 2020|url-status=live}}</ref> Հեջավորման հիմնադրամների մոտ 75%-ը կրել է լուրջ վնասներ այս ընթացքում:<ref>{{cite news|author1=Bei Hu|author2=Nishant Kumar|title=Hedge Fund Hotshots Suffer Humbling Losses in Coronavirus Chaos|url=https://www.bloomberg.com/news/articles/2020-04-16/hedge-fund-hotshots-suffer-humbling-losses-in-coronavirus-chaos|access-date=30 May 2020|work=Bloomberg News|date=16 April 2020|language=en}}</ref>
+Fundamental valuation involves lower risks and less profit opportunities. It refers to the accuracy of the predicted return on the investment.
-== Նավթի գինը ==
-{{See also|2020 Russia–Saudi Arabia oil price war}}Կորոնավիրուսային համավարակը և դրանով պայմանավորված սահմանափակումները պատճառ դարձան տնտեսական ակտիվության աննախադեպ նվազման և նավթի ու նավթամթերքի նկատմամբ պահանջարկի կրճատման: Արդյունքում տեղի է ունեցել էներգետիկ շուկայում ամենամեծ գնային ցնցումներից մեկը՝ 1973թ. նավթային առաջին շոկի ժամանակներից ի վեր: Նավթի գինը ընկավ 20 ԱՄՆ դոլլարից ներքև (Brent տեսակի նավթը) մեկ բարելի դիմաց՝ կորցնելով իր արժեքի մոտ 70%-ը, իսկ պահեստային տարողությունները մոտեցել են իրենց լիմիտին:<ref>{{Cite web|url=http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/covid-19-crisis-response-in-mena-countries-4b366396/#section-d1e193|title=COVID-19 crisis response in MENA countries|website=OECD|language=en|access-date=14 May 2020}}</ref>
-[[Պատկեր:WTI_price_2019-2020.png|աջից|մինի|WTI նավթի գնի տեղաշարժը 2019 թվականից: Movement of [[West Texas Intermediate|WTI]] price from 2019. Անկումը սկսեց գրանցվել 2020թ. փետրվարի կեսերից: 2020թ. ապրիլի 20-ին պատմության մեջ առաջին անգամ գները զրոյից ցածր մակարդակի հասան:<ref name="FT_Apr20">{{cite news|last1=Sheppard|first1=David|last2=McCormick|first2=Myles|last3=Brower|first3=Derek|last4=Lockett|first4=Hudson|title=US oil price below zero for first time in history|url=https://www.ft.com/content/a5292644-958d-4065-92e8-ace55d766654|access-date=20 April 2020|work=Financial Times|date=20 April 2020}}</ref><ref name="WP_Apr20">{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/business/2020/04/20/oil-barrel-below-zero/|title=Oil drops below $0, signaling extreme collapse in demand. But you're still going to have to pay for gas.|last1=Englund|first1=Will|date=20 April 2020|website=The Washington Post|language=en|access-date=20 April 2020}}</ref>]]
-[[Պատկեր:U.S._motor_gasoline_product_supplied_(49784554532).png|մինի|ԱՄՆ-ում ավտոմոբիլային բենզինի պահանջարկի կտրուկ նվազումը: ]]
-Ուղևորությունների նկատմամբ պահանջարկի կրճատումը և արդյունաբերական ակտիվության բացակայությունը զգալիորեն ազդել է նավթի պահանջարկի վրա՝ բերելով նավթի գների նվազման:<ref>{{cite news|title=Oil prices fall as coronavirus spreads outside China|url=https://apnews.com/6449ec1c2eb460366853dd3e799dd877|access-date=9 March 2020|agency=[[Associated Press]]|date=29 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200308175452/https://apnews.com/6449ec1c2eb460366853dd3e799dd877|archive-date=8 March 2020|url-status=live}}</ref> Փետրվարի կեսերին էներգետիկայի միջազգային գործակալությունը կանխատեսեց, որ նավթի նկատմամբ պահանջարկի աճը 2020 թվականին ամենացածրն է լինելու 2011 թվականից ի վեր:<ref>{{cite news|title=Coronavirus set to knock oil demand growth to slowest since 2011|url=https://www.ft.com/content/babdb1ba-4e3b-11ea-95a0-43d18ec715f5|access-date=9 March 2020|work=[[Financial Times]]|date=13 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200214140259/https://www.ft.com/content/babdb1ba-4e3b-11ea-95a0-43d18ec715f5|archive-date=14 February 2020|url-status=live}}</ref> Չինաստանում պահանջարկի անկումը հանգեցրեց [[Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպություն|Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպության (ՆԱԵԿ կամ ՕՊԵԿ)]] կողմից արդյունահանման ծավալների կրճատման հարցի քննարկման, որպեսզի պահանջարկի կորուստը բերվի հավասարակշռության:<ref>{{cite news|last1=Kollewe|first1=Julia|title=Opec discusses coronavirus as Chinese oil demand slumps – as it happened|url=https://www.theguardian.com/business/live/2020/feb/04/opec-to-discuss-coronavirus-as-chinese-oil-demand-slumps-business-live|access-date=9 March 2020|work=The Guardian|date=4 February 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200206095240/https://www.theguardian.com/business/live/2020/feb/04/opec-to-discuss-coronavirus-as-chinese-oil-demand-slumps-business-live|archive-date=6 February 2020|url-status=live}}</ref> 2020թ. մարտի 5-ին Վիեննայում կնքվեց նախնական համաձայնագիր օրական 1.5մլն բարելով նավթի արդյունահանման ծավալների կրճատման վերաբերյալ, ինչը կհանգեցնի Իրաքի պատերազմից ի վեր արդյունահանման ծավալների ամենացածր մակարդակին: Մինչդեռ IHS Markit վերլուծական ընկերությունը կանխատեսել էր նավթի նկատմամբ պահանջարկի համաշխարհային մակարդակով կրճատում օրական 3.8մլն բարելի չափով 2020թ. առաջին եռամսյակում, ինչը մեծապես պայմանավորված էր համաճարակի պատճառով Չինաստանի տնտեսական ակտիվության կրճատմամբ: Այն նաև կանխատեսել էր նավթի առաջին տարեկան պահանջարկի անկումը 2007-08թթ. ֆինանսական ճգնաժամից հետո:<ref>{{cite news|last1=Johnson|first1=Keith|title=OPEC Tries to Forestall a Coronavirus Oil Collapse|url=https://foreignpolicy.com/2020/03/05/opec-tries-forestall-coronavirus-oil-collapse-crude-prices/|access-date=9 March 2020|work=[[Foreign Policy (magazine)|Foreign Policy]]|date=5 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200307041622/https://foreignpolicy.com/2020/03/05/opec-tries-forestall-coronavirus-oil-collapse-crude-prices/|archive-date=7 March 2020|url-status=live}}</ref> Սակայն Ռուսաստանը հրաժարվեց ՕՊԵԿ-ի հետ համագործակցել՝ փաստացի դադարեցնելով 2016 թվականից պահպանված ՕՊԵԿ-ի հետ համաձայնագիրը: Ռուսաստանը հրաժարվեց, քանի որ կարծում էր, որ ԱՄՆ-ում նավթի արդյունահանման աճը, որը ՕՊԵԿ որևէ համաձայնագրի մաս չի կազմում, տեսանելի ապագայում կբերի արդյունահանման ծավալների կրճատման պահանջի: Գների կրճատումը կվնասեր նաև ԱՄՆ նավթարդյունահանման գործընթացին՝ ստիպելով որոշ արդյունահանողների համար գները սահմանել կատարված ծախսերից ավելի քիչ՝ այսպիսով հատուցում ստանալով Ռուսաստանի և ՕՊԵԿ ֆինանսներին հասցված վնասի համար: Բանակցությունների տապալումը նաև հանգեցրեց արդյունահանման ծավալների (օրական 2.1մլն բարել) կրճատման ժամկետի երկարաձգման, որը սահմանված էր մինչև մարտ ամսվա վերջ:<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/03/09/business/energy-environment/oil-opec-saudi-russia.html|title=How a Saudi-Russian Standoff Sent Oil Markets Into a Frenzy|last1=Reed|first1=Stanley|date=9 March 2020|website=The New York Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20200310001808/https://www.nytimes.com/2020/03/09/business/energy-environment/oil-opec-saudi-russia.html|archive-date=10 March 2020|access-date=10 March 2020|url-status=live}}</ref>
+Financial markets are characterized by predictability and inconsistent misalignments that force the prices to always deviate from their fundamental valuations.
-թ. մարտի 8-ին Սաուդյան Արաբիան անսպասելի կերպով հայտարարեց, որ բականցությունների ձախողումից հետո ավելացնելու է նավթի արդյունահանման ծավալները և վաճառքն իրականացնի զեղչով (6-8 ԱՄՆ դոլլար մեկ բարելի նկատմամբ) Ասիայում, ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում: Նախքան հայտարարությունը, տարեսկզբից սկսած նավթի գինը կրճատվեց ավելի քան 30%-ով, իսկ Սաուդյան Արաբիայի կողմից արված հայտարարությունից հետո այն ընկավ ևս 30%-ով, թեև ավելի ուշ փոքր-ինչ վերականգնվել է:<ref>{{cite news|last1=Stevens|first1=Pippa|title=Oil prices plunge as much as 30% after OPEC deal failure sparks price war|url=https://www.cnbc.com/2020/03/08/oil-plummets-30percent-as-opec-deal-failure-sparks-price-war-fears.html|access-date=9 March 2020|publisher=CNBC|date=8 March 2020|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309000012/https://www.cnbc.com/2020/03/08/oil-plummets-30percent-as-opec-deal-failure-sparks-price-war-fears.html|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite news|title=Oil Prices, Stocks Plunge After Saudi Arabia Stuns World With Massive Discounts|url=https://www.npr.org/2020/03/08/813439501/saudi-arabia-stuns-world-with-massive-discount-in-oil-sold-to-asia-europe-and-u-?t=1583756267642|access-date=9 March 2020|publisher=[[National Public Radio|NPR]]|date=8 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200310003246/https://www.npr.org/2020/03/08/813439501/saudi-arabia-stuns-world-with-massive-discount-in-oil-sold-to-asia-europe-and-u-?t=1583756267642|archive-date=10 March 2020|url-status=live}}</ref>  Brent տեսակի նավթը, որին բաժին է ընկնում նավթի համաշխարհային մատակարարման 2/3-րդ մասը, 1991թ. [[Իրաք-քուվեյթյան պատերազմ|Պարսից ծոցի պատերազմից]] ի վեր մարտի 8-ի գիշերը արձանագրել է ամենախոշոր անկումը: 2016թ. փետրվարից ի վեր իր ամենացածր կետին հասավ նաև West Texas Intermediate կոչվող նավթը:<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/08/saudi-arabia-flooding-market-with-oil-prompting-predictions-further-decline-monday/|title=U.S. markets crater with stocks down more than 5 percent as coronavirus spreads|last1=Telford|first1=Taylor|last2=Englund|first2=Will|website=The Washington Post|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200308232006/https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/08/saudi-arabia-flooding-market-with-oil-prompting-predictions-further-decline-monday/|archive-date=8 March 2020|last3=Heath|first3=Thomas|access-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref> Ռուսաստան-Սաուդիան Արաբիա նավթի գնի պատերազմի նկատմամբ մտավախությունը պատճառ հանդիսացավ ԱՄՆ պահուստների կրճատման, ինչպես նաև մեծ ազդեցություն  ունեցավ ամերիկյան նավթ արդյունահանողների վրա:<ref>{{cite news|last1=Egan|first1=Matt|title=Oil crashes by most since 1991 as Saudi Arabia launches price war|url=https://edition.cnn.com/2020/03/08/investing/oil-prices-crash-opec-russia-saudi-arabia/index.html|access-date=9 March 2020|publisher=CNN|date=9 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200309003756/https://edition.cnn.com/2020/03/08/investing/oil-prices-crash-opec-russia-saudi-arabia/index.html|archive-date=9 March 2020|url-status=live}}</ref> Մարտի 13-ին նավթի գները գրանցել են 2008թ.-ից ի վեր արձանագրված ամենամեծ մեկշաբաթյա անկումը:<ref name="CNBC Oil 3-13-2020">{{cite news|title=Oil posts biggest weekly loss since 2008|date=13 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/13/oil-markets-coronavirus-brent-crude-futures-in-focus.html|access-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313223242/https://www.cnbc.com/2020/03/13/oil-markets-coronavirus-brent-crude-futures-in-focus.html|archive-date=13 March 2020|url-status=live}}</ref>
+This reflects the weak information efficiency model.
-թ. մարտի 13-ին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից հայտարարված պլանները, որ հանձնարարում է ԱՄՆ էներգետիկայի նախարարությանը գնել նավթ ԱՄՆ ռազմավարական նավթային պաշարների համար, կասեցվել է դրանից գրեթե երկու շաբաթ անց, երբ Կոնգրեսի կողմից գնման ֆինանսավորում չի իրականացվել:<ref>{{cite news|last1=Franck|first1=Thomas|title=Trump to buy oil for strategic reserve to aid energy industry: 'We're going to fill it'|date=13 March 2020|publisher=[[CNBC]]|url=https://www.cnbc.com/2020/03/13/trump-asks-energy-department-to-purchase-oil-for-the-strategic-petroleum-reserve.html|access-date=13 March 2020|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313204941/https://www.cnbc.com/2020/03/13/trump-asks-energy-department-to-purchase-oil-for-the-strategic-petroleum-reserve.html|archive-date=13 March 2020|url-status=live}}</ref> Նշվածը թույլ կտար ձեռք բերել մինչև 92մլն բարել նավթ: Այդ ժամանակ պահուստում առկա էր 635 մլն բարել նավթ՝ 727 մլն հզորությամբ: ''Washington Post-ը'' այն բնութագրել է որպես հայրենական նավթային ընկերությունների երաշխիք, թեև սպասվում էր, որ գների վրա ազդեցությունը աննշան կլինի՝ 100 մլն բարել մեկ շուկայական օրում:<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2020/03/13/trump-oil-strategic-reserve/|title=Fill 'er up: Trump to buy oil to fill the Strategic Petroleum Reserve — and help companies|last1=Mufson|first1=Steven|date=13 March 2020|website=The Washington Post|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200314003512/https://www.washingtonpost.com/climate-environment/2020/03/13/trump-oil-strategic-reserve/|archive-date=14 March 2020|access-date=13 March 2020|url-status=live}}</ref>
+'''3. Full insurance efficiency'''
-Ի տարբերություն ԱՄՆ անգործության, Ավստրալիան ապրիլի 22-ին հայտարարեց, որ կօգտվի 21 տարվա ընթացքում նավթի ամենացածր գներից՝ կուտակելու վառելիքի պաշար՝ գնելով 60մլն ԱՄՆ դոլար արժողությամբ հում նավթ և պահելով ԱՄՆ նավթի ռազմավարական պաշարներում (US SPR):
+This ensures the continuous delivery of goods and services in all contingencies.
-Մարտի 14-ին Goldman Sachs-ը կանխատեսել է, որ ԱՄՆ նավթային և նավթահանքերի ընկերությունների մեկ երրորդը կգնվեն մրցակիցների կողմից կամ դուրս կբերվեն շուկայից հում նավթի ցածր գների պատճառով:<ref name="WaPo_140320">{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/14/recession-economy-coronavirus-jobs/|title=With unprecedented force and speed, a global recession is likely taking hold|last1=Lynch|first1=David J.|last2=Long|first2=Heather|date=14 March 2020|website=The Washington Post|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200315040218/https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/14/recession-economy-coronavirus-jobs/|archive-date=15 March 2020|access-date=15 March 2020|url-status=live}}</ref> Նավթային ընկերությունները, որոնք սնանկության ճանաչման դիմում են ներկայացրել համաճարակի ընթացքում, ընդգրկում են [[Whiting Petroleum Corporation|Whiting Petroleum]] -ը(ապրիլի 1-ին) և [[Diamond Offshore Drilling|Diamond Offshore]] -ը (ապրիլի 27-ին):<ref>{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2020/04/27/investing/diamond-offshore-oil-company-files-bankruptcy/index.html|title=Oil company Diamond Offshore files for bankruptcy|last=Isidore|first=Chris|date=27 April 2020|publisher=CNN|access-date=27 April 2020}}</ref>
+'''4. Functional/[[Operational efficiency]]'''
-Ապրիլի 9-ին ՕՊԵԿ-ը, Ռուսաստանը և այլ արդյունահանողներ նախապես պայմանավորվել են պատմության մեջ նավթի արդյունահանման ամենախոշոր կրճատման վերաբերյալ: Որոշվեց մայիս և հունիս ամիսներին շուկայից դուրս բերել օրական 10մլն բարել կամ համաշխարհային արդյունահանման 10%-ը, ինչը G20-ի էներգետիկայի նախարարների կողմից աջակցվող ևս մեկ քայլ էր:<ref>{{Cite web|url=http://www.oecd.org/coronavirus/policy-responses/covid-19-crisis-response-in-mena-countries-4b366396/#figure-d1e209|title=COVID-19 crisis response in MENA countries|website=OECD|language=en|access-date=14 May 2020}}</ref>
+The products and services available at the financial markets are provided for the least cost and are directly useful to the participants.
-թ. մարտին նավթի գներն աճեցին՝ հասնելով 71.38 ԱՄՆ դոլար մեկ բարելի նկատմամբ: Սա 2020թ. հունվարի 8-ից հետո առաջին դեպքն էր, երբ սկսվել էր Covid-19 համաճարակը:<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-global-oil/brent-hits-70-for-first-time-since-pandemic-began-after-saudi-attack-idUSKBN2B001J?rpc=401&|title=Brent hits $70 for first time since pandemic began after Saudi attack|access-date=7 March 2021|agency=Reuters}}</ref> Նավթի գներն աճեցին այն բանից հետո, երբ Եմենի հուսիթ ապստամբները հարձակվեցին Սաուդյան Արաբիայի Aramco նավթային օբյեկտի վրա՝ հրթիռների և ԱԹՍ-ների միջոցով:<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/world/the_americas/saudi-houthi-attack-ras-tanura-aramco/2021/03/07/77f29148-7f72-11eb-9ca6-54e187ee4939_story.html|title=Houthis strike Saudi oil giant's facilities in the kingdom's east|website=The Washington Post|access-date=7 March 2021}}</ref>
+Every financial market will contain a unique mixture of the identified efficiency types.
-=== WTI նավթային բացասական ֆյուչերսներ (20 ապրիլ, 2020) ===
-[[Պատկեր:Selected_North_American_crude_oil_prices_March_1_through_May_13,_2020_(49941454556).png|մինի|Նավթի գներն ըստ հյուսիսամերիկյան չափանիշների 2020թ. գարնանը ]]
-թ. ապրիլի 20-ին, West Texas Intermediate նավթի ֆյուչերսային գինը մայիս ամսվա մատակարարումներով դարձել է բացասական, ինչը աննախադեպ իրադարձություն է համարվում: Սա անընդհատ կերպով ձևավորվող առաջարկի և բավականին անկում ապրած պահանջարկի արդյունք է, քանի որ նավթամթերքը հասնում էր իր առավելագույն հզորությանը:
+== Allocative efficiency ==
-Այս երևույթը բնութագրվեց որպես մայիս ամսվա ֆյուչերսային շուկայի փակման անոմալիա՝ զուգորդվելով տվյալ ժամանակահատվածում հասանելի պահուստների բացակայությամբ: Նավթի ավելի վաղ արձանագրված ցածր կետերը եղել են 1931թ. [[Մեծ ճգնաժամ|Մեծ ճգնաժամի]] և Տեխասի <<նավթային բումի>> ընթացքում` 6 ԱՄՆ դոլար, և 1862թ. հունվար-փետրվար ամիսներին 2.50 ԱՄՆ դոլար՝ ԱՄՆ-ում քաղաքացիական պատերազմի և Փենսլիվանիայի <<նավթային տենդի>> ընթացքում:<ref name="WP_Apr20" /><ref name="FT_Apr20" /> WTI նավթի ֆյուչերսները, մայիս ամսվա մատակարարմամբ, վերականգնվել են առևտրի վերջին օրը՝ ապրիլի 21-ին, մեկ բարելի դիմաց հասնելով 10.01 ԱՄՆ դոլարի: Չնայած այս հանգամանքին՝ նույն  օրը Brent հում նավթի ֆյուչերսները հունիսի մատակարարմամբ նվազել են 24%-ով՝ հասնելով մեկ բարելի դիմաց 19.33 ԱՄՆ դոլարի,<ref name="Reuters_210420">{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-global-oil/u-s-crude-futures-turn-positive-after-historic-slide-brent-dips-idUSKBN22230I|title=Brent oil futures plunge as growing glut feeds market panic|last1=DiSavino|first1=Scott|date=21 April 2020|language=en|agency=Reuters|access-date=21 April 2020}}</ref> ինչը 2002թ. ի վեր գրանցված ամենացածր արժեքն է,<ref>{{cite web|url=https://www.msn.com/en-us/money/markets/oil-market-trading-in-negative-territory-after-record-crash/ar-BB12WrWc|title=Oil Market Trading in Negative Territory After Record Crash|last1=Sundria|first1=Saket|last2=Longley|first2=Alex|date=21 April 2020|website=Bloomberg News|access-date=21 April 2020}}</ref> մինչդեռ WTI հունիս ամսվա մատակարարմամբ ֆյուչերսները նվազեցին 43%-ով՝ հասնելով մեկ բարելի դիմաց 11.57 ԱՄՆ դոլարի: Նոր ռեկորդ էր այն փաստը, որ ապրիլի 21-ին իրականացվել է ավելի քան 2 մլն ֆյուչերսային պայմանագրի առևտուր: Նավթի արդյունահանման վերաբերյալ վերլուծաբանները շուկայում մոտալուտ կայունությանը թերահավատորեն էին մոտենում, իսկ OANDA-ի կողմից նշվել է հետևյալը. <<Ոչինչ չի կարող էներգետիկ արդյունաբերությամբ զբաղվողներին ստիպել հավատալ պահեստների սահմանափակ լինելուն, ներդրումների ավելացմանը և պահանջարկի խնդիրների վերացմանը>>:<ref name="Reuters_210420" />
+{{Main article|Economic Efficiency}}
+== Informational efficiency ==
-Նավթ արդյունահանող բազմաթիվ երկրների ֆինանսական համակարգերը լուրջ սթրեսի են ենթարկվել: Իրաքը, որի  բյուջեի 90%-ը ձևավորվում է նավթից ստացվող եկամտից և կարող էր շահութաբեր կերպով իրականացնել նավթի արտահանում քանի դեռ դրա գինը մեկ բարելի դիմաց կազմում էր 60 ԱՄՆ դոլարից ավելի, հայտարարեց, որ մայիս ամսվանից սկսած կարձանագրի 4.5մլրդ ԱՄՆ դոլարի ամսական [[դեֆիցիտ]]: Ակնկալվում է, որ նավթ արտահանող այլ երկրներ` Մեքսիկան, Վենեսուելան, Էկվադորը և Նիգերիան, կկնքեն որոշ պայմանագրեր կամ կպայքարեն ֆինանսական հետևանքների դեմ: Այնպիսի երկրներ, ինչպիսիք են Սաուդյան Արաբիան և Ռուսաստանը, ունեն տարիներ շարունակ կուտակած դրամական պահուսներ, սակայն ղեկավարությունը ևս մտահոգված է ստեղծված իրադրությունով:<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/04/22/world/middleeast/oil-price-collapse-coronavirus.html|title=Oil Collapse and Covid-19 Create Toxic Geopolitical Stew|last1=Gladstone|first1=Rick|date=22 April 2020|website=The New York Times|access-date=22 April 2020}}</ref>
+{{Main article|Efficient-market hypothesis}}
+=== Informational efficiency levels ===
-== Պարտքային շուկաները ==
+In the 1970s [[Eugene Fama]] defined an '''efficient financial market''' as "''one in which prices always fully reflect available information”''.<ref>{{cite book|url=|title=Information efficiency in financial and betting markets|last=Vaughan Williams|first=Leighton|publisher=|year=2005|isbn=978-0-521-81603-8|location=|pages=|doi=|id=|authorlink=}}</ref>
-{{further|Corporate debt bubble}}Մինչ կորոնավիրուսային համավարակը, կազմակերպությունների կողմից ներգրավվող փոխառությունները զուգորդվում էին նաև հետզհետե աճող վարկերով, ինչը ընկերություններին բերեց պարտավորությունների մեծ ծավալի և ստեղծեց ֆինանսական համակարգի անկայունություն: Կորպորատիվ պարտքի փլուզումը պոտենցիալ վնաս է ընկերությունների վճարունակության համար, ինչը կխորացնի հաջորդ անկումը: Հունվար ամսին ԱՄՆ կորպորատիվ վարկերի ծավալը կրճատվեց 10%-ով նախորդ տարվա համեմատ, ինչը ցույց է տալիս ներդրողների կողմից առավել զգուշավոր մոտեցումը:<ref name="WaPo100320">{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/10/coronavirus-markets-economy-corporate-debt/|title=Fears of corporate debt bomb grow as coronavirus outbreak worsens|last1=Lynch|first1=David J.|date=10 March 2020|website=The Washington Post|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200311001048/https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/10/coronavirus-markets-economy-corporate-debt/|archive-date=11 March 2020|access-date=11 March 2020|url-status=live}}</ref> Քանի որ կորոնավիրուսի ազդեցությունը տնտեսության վրա սկսեց իր ազդեցությունն ունենալ, ֆինանսական նորությունների բազմաթիվ աղբյուրներ ահազանգում էին գոյություն ունեցող տասը տրիլիոն կորպորատիվ պարտավորության վրա հնարավոր ազդեցության մասին:<ref name="AP_120320">{{cite web|url=https://apnews.com/7cd0108d79c6b4f1ee2e6ec5fc3a2275|title=Corporate debt loads a rising risk as virus hits economy|last1=Wiseman|first1=Paul|last2=Condon|first2=Bernard|date=11 March 2020|website=AP News|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312050042/https://apnews.com/7cd0108d79c6b4f1ee2e6ec5fc3a2275|archive-date=12 March 2020|last3=Bussewitz|first3=Cathy|access-date=12 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.msn.com/en-gb/finance/other/the-c2-a315trillion-corporate-debt-time-bomb-global-economy-at-risk-from-the-bond-market-as-virus-spreads/ar-BB110Qnj|title=The £15trillion corporate debt time bomb: Global economy at risk from the bond market as virus spreads|last1=Oliver|first1=Matt|date=10 March 2020|publisher=MSN|access-date=11 March 2020}}</ref> Փետրվարի կեսերից մինչև մարտ ամսվա սկիզբը ներդրողները ավելացրել են իրենց րացուցիչ եկամտաբերությունը՝ չապահովված պարտատոմսերը պահելու համար չորս անգամ ավելի բարձր պահանջարկ ունեցող վարկատուներից, ինչը ցույց է տալիս աճող մտահոգությունը:<ref name="WaPo100320" />
+Fama identified three levels of market efficiency:
-թ. ֆոնդային բորսայի անկման ընթացքում, որը սկսվեց մարտի 9-ի շաբաթվա ընթացքում, պարտատոմսերի գները անսպասելիորեն շարժվեցին բաժնետոմսերի գների հետ նույն ուղղությամբ: Ընդհանուր առմամբ պարտատոմսերը համարվում են առավել անվտանգ, քան բաժնետոմսերը, ուստի բարձր ռիսկ նախընտրող ներդրողները կնախընտրեն վաճառել պարտատոմսերը, որպեսզի ձեռք բերեն բաժնետոմս, իսկ զգուշավոր (ցածր ռիսկ նախընտրող) ներդրողները կվաճառեն բաժնետոմս՝ պարտատոմս ձեռք բերելու նպատակով: Բաժնետոմսերի հետ զուգընթաց պարտատոմսերի անսպասելի տեղաշարժերի հետ մեկտեղ արձանագրվեց, որ դժվարացել են պարտատոմսերի տարբեր տեսակների առևտուրը՝ ներառյալ կորպորատիվ, նույնիսկ ԱՄՆ գանձապետական պարտատոմսերը: Ըստ New York Times-ի, նշվածը պայմանավորված է ոսկու ֆյուչերսների գների անկմամբ և արտահայտում է ներդրողների շրջանում առկա է իրացվելիության խնդիրը, ուստի վերջիններս ձգտում են վաճառել իրենց ակտիվները:<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/03/12/upshot/markets-weird-coronavirus.html|title=Something Weird Is Happening on Wall Street, and Not Just the Stock Sell-Off|last1=Irwin|first1=Neil|date=12 March 2020|website=The New York Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20200312235458/https://www.nytimes.com/2020/03/12/upshot/markets-weird-coronavirus.html|archive-date=12 March 2020|access-date=13 March 2020|url-status=live}}</ref> Քանի դեռ խոշոր ներդրողները փորձում էին վաճառք իրականացնել, վաճառողների և գնորդների կողմից ակնկալվող գների տարբերությունը հետզհետե ընդլայնվում էին: Քանի որ բանկերը ի վիճակի չէին վաճառել իրենց պարտատոմսերը, ուստի դադարեցրին պարտատոմսերի գնման գործընթացը: Առևտրի մասնակիցների թվի կրճատման հետևանքով բորսայում մնացած շատ քիչ թվով մասնակիցները սկսեցին կտրուկ կերպով փոխել պարտատոմսերի գները: Գանձապետական արժեթղթերի շուկայի խորությունը հասավ 2008 թվականից ի վեր իր ամենացածր կետին:<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/03/12/business/economy/wall-street-funding-troubles-fed.html|title=Troubles Percolate in the Plumbing of Wall Street|last1=Smialek|first1=Jeanna|last2=Phillips|first2=Matt|date=12 March 2020|website=The New York Times|archive-url=https://web.archive.org/web/20200314194742/https://www.nytimes.com/2020/03/12/business/economy/wall-street-funding-troubles-fed.html|archive-date=14 March 2020|access-date=15 March 2020|url-status=live}}</ref> Մարտի 9-ի շաբաթվա ընթացքում ներդրողները պարտատոմսերի ներդրումային ֆոնդից 15.9 միլիարդ ԱՄՆ դոլարի ռեկորդի էին հասնում, իսկ բարձր եկամտաբերությամբ պարտատոմսերի ֆոնդից՝ 11.2 միլիարդ ԱՄՆ դոլար՝ երկրորդ ամենաբարձր ռեկորդը:<ref name="MarketWatch_130320">{{cite web|url=https://www.marketwatch.com/story/wall-street-fear-flashbacks-to-2008-of-forced-selling-in-9-trillion-us-corporate-bond-market-2020-03-14|title=Wall Street fears 'flashbacks to 2008' with forced selling in $9 trillion U.S. corporate bond market|last1=Oh|first1=Sunny|date=14 March 2020|website=MarketWatch|access-date=15 March 2020}}</ref> Բացի այդ, բորսայում վաճառվող պարտատոմսերի ֆոնդերի գները սկսեցին նվազել՝ արձանագրելով իրենց զուտ ակտիվների արժեքից ցածր արժեք:<ref>{{Cite web|url=https://www.morningstar.com/articles/976094/are-bond-funds-broken-as-diversifiers|title=Are Bond Funds 'Broken' as Diversifiers?|last=Benz|first=Christine|date=2 April 2020|website=Morningstar.com|access-date=19 May 2020}}</ref>
+'''1. Weak-form efficiency'''
-Մարտի 12-ին ձեռնարկվեցին անսպասելի գործողություններ՝ լուծելու գանձապետարանի ֆինանսավորման շուկաների ձախողումները՝ պայմանավորված կորոնավիրուսային համավարակով:<ref>{{cite web|url=https://www.newyorkfed.org/markets/opolicy/operating_policy_200312a|title=Statement Regarding Treasury Reserve Management Purchases and Repurchase Operations|date=12 March 2020|website=Federal Reserve Bank of New York|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313003938/https://www.newyorkfed.org/markets/opolicy/operating_policy_200312a|archive-date=13 March 2020|access-date=13 March 2020|url-status=live}}</ref> Նյու Յորքի դաշնային պահուստային բանկը հայտարարել է, որ կարող է առաջարկել 1.5 տրիլիոն ԱՄՆ դոլարի ԱՄՆ գանձապետական արժեթղթերի հետգնման պայմանագրեր՝ կարճաժամկետ շուկայի գործառույթները հարթեցնելու նպատակով, որը բանկերն օգտագործում են միմյանց վարկավորելու համար, որից հետո հայտարարվեց, որ հաջորդ ամսվա ընթացքում կգնի 60 մլրդ ԱՄՆ դոլարի գանձապետական պարտատոմս, որպեսզի պահպանի պարտատոմսերի շուկայի գործունեությունը: Շուկաների գրավումը վճռական քայլ էր հիփոթեքային շուկայի ճգնաժամի համար, ինչը հանգեցրեց 2007-07թթ. ֆինանսական ճգնաժամի, և Դաշնային պահուստային բանկը կարծես սկսում էր արագորեն գործել:<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/us-policy/2020/03/12/markets-stocks-today-coronavirus/|title=U.S. stock market suffers worst crash since 1987, as Americans wake up to a new normal of life|last1=Lynch|first1=David J.|last2=Heath|first2=Thomas|date=12 March 2020|website=The Washington Post|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200313110620/https://www.washingtonpost.com/us-policy/2020/03/12/markets-stocks-today-coronavirus/|archive-date=13 March 2020|last3=Telford|first3=Taylor|last4=Long|first4=Heather|access-date=13 March 2020|url-status=live}}</ref> Մարտի 15-ին տոկոսադրույքի նվազեցման հետ մեկտեղ տրվեց հաջորդ մի քանի ամսվա ընթացքում առնվազն 500 մլրդ ԱՄՆ դոլարի գանձապետական արժեթղթի և առնվազն 200 մլրդ ԱՄՆ դոլարի՝ պետության կողմից երաշխավորված հիփոթեքային արժեթղթերի գնման մասին հայտարարություն:<ref name="NYT_150320" /> Մարտի 16-ին, ֆոնդային բորսայի անկմամբ պայմանավորված, պարտատոմսերի գները կտրուկ աճեցին:<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/03/16/business/stock-market-today-coronavirus.html?action=click&module=Spotlight&pgtype=Homepage#link-7b94b9d8|title=Stocks Drop as Grim Economic Outlook Grips Markets: Live Updates|date=16 March 2020|website=The New York Times|access-date=16 March 2020}}</ref>
+Prices of the [[securities]] instantly and fully reflect all information of the past prices. This means future price movements cannot be predicted by using past prices, i.e past data on stock prices is of no use in predicting future stock price changes.
-Մարտի 17-ին Դաշնային պահուստային բանկը հայտարարեց, որ կօգնագործեն առևտրային արժեթղթերի ֆինանսավորման գործիքը (CPFF): Այն առաջին անգամ օգտագործվել է 2007-08թթ. ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ՝ մոտ 250 մլրդ ԱՄՆ դոլարի առևտրային արժեթուղթ (CP) գնելու նպատակով՝ դրանով իսկ ավելացնելով կանխիկ փողի քանակը CP շուկայում, որն օգտագործվում էր ընկերությունների կողմից վճարումների իրականացման և կարճաժամկետ պահանջմունքների բավարարման նպատակով: Այն մեծ հաշվով ազդում է հիփոթեքի և ավտովարկավորման շուկաների, ինչպես նաև փոքր և միջին բիզնեսին տրամադրվող վարկերի վրա: ԱՄՆ գանձապետարանի կողմից լիազորվել է Դաշնային պահուստային բանկի կողմից գանձապետարանի բորսայի կայունացման ֆոնդի կիրառմամբ պայմանավորված  ցանկացած կորստի կանխման նպատակով  10 մլրդ ԱՄՆ դոլարի օգտագործումը:<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/17/federal-reserve-launches-10-billion-special-fund-keep-credit-flowing-us-economy/|title=Federal Reserve launches special fund to keep credit flowing in U.S. economy during coronavirus scare|last1=Long|first1=Heather|date=17 March 2020|website=The Washington Post|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200317174732/https://www.washingtonpost.com/business/2020/03/17/federal-reserve-launches-10-billion-special-fund-keep-credit-flowing-us-economy/|archive-date=17 March 2020|access-date=17 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.federalreserve.gov/newsevents/pressreleases/monetary20200317a.htm|title=Federal Reserve Board announces establishment of a Commercial Paper Funding Facility (CPFF) to support the flow of credit to households and businesses|date=17 March 2020|website=[[Federal Reserve Board of Governors]]|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200317202006/https://www.federalreserve.gov/newsevents/pressreleases/monetary20200317a.htm|archive-date=17 March 2020|quote=By eliminating much of the risk that eligible issuers will not be able to repay investors by rolling over their maturing commercial paper obligations, this facility should encourage investors to once again engage in term lending in the commercial paper market. An improved commercial paper market will enhance the ability of businesses to maintain employment and investment as the nation deals with the coronavirus outbreak.|access-date=17 March 2020|url-status=live}}</ref>
+'''2. Semi-strong efficiency'''
-Մարտի 19-ին Եվրոպական կենտրոնական բանկը հայտարարեց 750մլրդ եվրոյի (820 մլրդ ԱՄՆ դոլար) պարտատոմսերի գնման ծրագրի մասին, որը կոչվում է <<Գնման ծրագիր համավարակային արտակարգ իրավիճակում>>, որի նպատակը շուկայի ցնցումների մեղմումն է: Ի տարբերություն Եվրոպական կենտրոնական բանկի (ECB) կողմից ակտիվների նախորդ գնման, Հունաստանի պետական պարտատոմսերն այստեղ ևս ներառված էին: Այս գործընթացին շուկաները դրական կերպով արձագանքեցին՝ Իտալիայի պետական պարտատոմսերի եկամտաբերությունը նախորդ օրվա 2.5%-ից հասցնելով 1.542%-ի:<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/03/19/ecb-launches-new-820-billion-coronavirus-package.html|title=Italian borrowing costs fall sharply as ECB launches $820 billion coronavirus package|last1=Amaro|first1=Silvia|date=19 March 2020|publisher=CNBC|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319084734/https://www.cnbc.com/2020/03/19/ecb-launches-new-820-billion-coronavirus-package.html|archive-date=19 March 2020|access-date=19 March 2020|url-status=live}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Bank|first1=European Central|date=18 March 2020|title=ECB announces €750 billion Pandemic Emergency Purchase Programme (PEPP)|url=https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2020/html/ecb.pr200318_1~3949d6f266.en.html|journal=European Central Bank|language=en|archive-url=https://web.archive.org/web/20200319074257/https://www.ecb.europa.eu/press/pr/date/2020/html/ecb.pr200318_1~3949d6f266.en.html|archive-date=19 March 2020|access-date=19 March 2020|url-status=live}}</ref>
+[[Asset]] prices fully reflect all of the publicly available information. Therefore, only investors with additional inside information could have an advantage in the market. Any price anomalies are quickly found out and the stock market adjusts.
-Մարտի 23-ի շաբաթվա դրությամբ ներդրողները, որոնք ներգրավվել էին դաշնային պահուստային համակարգի կողմից շուկայի իրացվելիության երաշխիքներով և պարտատոմսերի համեմատաբար ավելի բարձր եկամտաբերությամբ, ներթափանցեցին ԱՄՆ կորպորատիվ պարտքի շուկա:<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/04/03/coronavirus-stock-market-bond-etfs-for-the-search-for-yield.html|title=Investors searching for yield should opt for this part of the bond market, market analyst says|last1=Gurdus|first1=Lizzy|date=4 April 2020|publisher=CNBC|language=en|access-date=7 April 2020}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.barrons.com/articles/big-luckin-coffee-investor-sells-entire-stake-in-chinese-starbucks-rival-51586257245|title=Panic in Corporate Debt Markets Seems to Be Over— For Now|last1=Scaggs|first1=Alexandra|date=3 April 2020|website=Barron's|access-date=7 April 2020}}</ref> Ներդրումային ընկերությունների կողմից թողարկվել է 73մլրդ ԱՄՆ դոլարի պարտավորություն՝ նախորդ շաբաթ արձանագրված ռեկորդային ցուցանիշից մոտ 21% ավելի: ԱՄՆ բազմաթիվ ընկերություններ իրականացրեցին պարտավորությունների վաճառք՝ փորձելով կանխիկ փողի պահուստներ ստեղծել՝ կանխատեսելով ապագայում ֆինանսական լարվածությունը:<ref name="WSJ_200420">{{cite web|url=https://www.wsj.com/articles/stock-investors-buy-into-corporate-bond-surge-11585585858|title=Stock Investors Buy Into Corporate Bond Surge|last1=Wirz|first1=Matt|date=30 March 2020|website=The Wall Street Journal|access-date=2 April 2020}}</ref>
+'''3. Strong-form efficiency'''
-Միևնույն ժամանակ Չինաստանի կորպորատիվ պարտատոմսերի դեֆոլտը տարեցտարի ընկավ 30%-ով, քանի որ Չինաստանի կառավարությունը բանկերին ուղղորդում էր ձևավորել ձեռնարկությունների համար վարկային առաջարկ՝ ձախողումներից և աշխատանքային կորուստներից խուսափելու համար:<ref>{{cite web|url=https://asia.nikkei.com/Business/Business-trends/Chinese-corporate-bond-defaults-drop-30-on-bank-aid|title=Chinese corporate bond defaults drop 30% on bank aid|last1=Cho|first1=Yusho|date=7 April 2020|website=Nikkei Asian Review|access-date=20 April 2020}}</ref> Կառավարության ջանքերի շնորհիվ Չինաստանում տոկոսադրույքի մակարդակը ընկավ՝ հասնելով 14 տարվա կտրվածքով իր ամենացածր մակարդակին:<ref>{{cite web|url=https://finance.yahoo.com/news/china-corporate-deleveraging-campaign-may-160001846.html|title=China Corporate Deleveraging Push May Be on Hold for Years|date=29 March 2020|website=Bloomberg|access-date=16 April 2020}}</ref>
+Asset prices fully reflect all of the public and inside information available. Therefore, no one can have an advantage in the market in predicting prices since there is no data that would provide any additional value to the investors.
-Մարտի 30-ին պարտատոմսերի վարկանիշի հետազոտությամբ զբաղվող Moody's ընկերությունը ԱՄՆ կորպորատիվ պարտքի կանխատեսման արդյունքները կայունից իջեցրեց բացասականի՝ կենտրոնանալով մասնավորապես համաշխարհային օդային ճանապարհորդության, կացարանների և ծովային նավերի, ավտոմեքենաների, նավթի և գազի, ինչպես նաև բանկային համակարգի վրա:<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/03/30/moodys-cuts-outlook-on-6point6-trillion-us-corporate-debt-pile-to-negative.html|title=Moody's cuts outlook on $6.6 trillion US corporate debt pile to 'negative'|last1=Cox|first1=Jeff|date=30 March 2020|publisher=CNBC|language=en|access-date=2 April 2020}}</ref> Fitch վարկային գնահատման կազմակերպությունը կանխատեսել է ԱՄՆ ֆինանսական լծակի գործակցի կրկնապատկում 2019թ. 3%-ի համեմատ 2020թ. 5-6%, իսկ մանրածախ և էներգետիկ ընկերությունների կորուստները՝ մինչև 20%:<ref>{{cite web|url=https://theconversation.com/corporate-debt-is-in-serious-trouble-heres-what-it-means-if-the-market-collapses-135371|title=Corporate debt is in serious trouble – here's what it means if the market collapses|last1=Frank|first1=Jefferson|date=3 April 2020|website=The Conversation|language=en|access-date=7 April 2020}}</ref>
-=== 2020թ. ապրիլ ===
+=== Efficient-market hypothesis (EMH) ===
+Fama also created the [[efficient-market hypothesis]] (EMH), which states that in any given time, the prices on the market already reflect all known information, and also change fast to reflect new information.
-Հարավային Կորեայումպարտավորության  առաջին հաջող առաջարկը եղավ ապրիլի 9-ին: Համաճարակի ընթացքում տնտեսական հեռանկարների վերաբերյալ ընդհանուր վատատեսության ֆոնին պարտքի եկամտաբերությունը այնուամենայնիվ մնաց բարձր:<ref>{{cite web|url=https://finance.yahoo.com/news/korea-inc-returns-debt-market-200000054.html|title=Korea Inc. Returns to Debt Market as Virus Fears Stay High|last1=Cho|first1=Kyungji|date=9 April 2020|website=Bloomberg|access-date=16 April 2020}}</ref>
+Therefore, no one could outperform the market by using the same information that is already available to all investors, except through luck.<ref>{{Cite web|url=http://www.investopedia.com/terms/e/efficientmarkethypothesis.asp|title=Efficient Market Hypothesis - EMH|last=Investopedia ULC|year=2009|accessdate=|author-link=}}</ref>
-ԱՄՆ կորոնավիրուսային պայմաններում օգնության, տնտեսական անվտանգության մասին օրենքների ընդունումից հետո Դաշնային պահուստային բանկը ապրիլի 9-ին հայտարարեց, որ ձեռք կբերի 2.3 տրիլիոն ԱՄՆ դոլարի պարտավորություն ԱՄՆ շուկայից՝ ներառյալ այսպես կոչված <<ընկած հրեշտակներից>> ("fallen angels")՝ այն ընկերություններից, որոնց վարկանիշը ընկել է մարտ ամսվա քաոսային իրավիճակի ընթացքում:<ref>{{cite web|url=https://www.msn.com/en-us/finance/smallbusiness/federal-reserve-announces-2423-trillion-in-additional-lending/ar-BB12nRxp|title=Federal Reserve announces $2.3 trillion in additional lending|last1=Crutsinger|first1=Martin|date=9 April 2020|agency=Associated Press|access-date=10 April 2020}}</ref> Հայտարարությունը առաջացրեց ցածր վարկանիշ ունեցող բորսաների, ինչպես նաև անհատական պարտատոմսերի հավաքագրում:<ref>{{cite web|url=https://money.usnews.com/investing/news/articles/2020-04-09/junk-bond-prices-rally-after-fed-offers-a-lifeline|title=Junk Bond Prices Rally After Fed Offers Lifeline to Riskier Credits|last1=Duguid|first1=Kate|last2=Davies|first2=Megan|date=9 April 2020|website=U.S. News and World Report|access-date=10 April 2020}}</ref> Ըստ ''New York Times-ի''  ապրիլի 19-ի հաղորդման՝ ԱՄՆ կազմակերպությունները Covid-19 համավարակով պայմանավորված ճգնաժամի ընթացքում գոյություն ունեցող վարկային գծերից ավելի քան 200 մլրդ ԱՄՆ դոլար են հավաքագրել, ինչը շատ ավելին է, քան 2008թ. ճգնաժամի ընթացքում էր:<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/us-policy/2020/04/18/record-government-corporate-debt-risk-tipping-point-after-pandemic-passes/|title=Record government and corporate debt risks 'tipping point' after pandemic passes|last1=Lynch|first1=David J.|website=The Washington Post|language=en|format=18 April 2020|access-date=19 April 2020}}</ref>
+=== Random walk theory ===
-Ապրիլի 9-ին Սաուդյան Արաբիան և Ռուսաստանը պայմանավորվեցին նավթի արդյունահանման կրճատման վերաբերյալ:<ref>{{cite news|title=Saudi Arabia and Russia Reach Deal to Cut Oil Production|url=https://foreignpolicy.com/2020/04/10/saudi-arabia-russia-deal-cut-oil-production/|work=Foreign Policy|date=10 April 2020}}</ref><ref>{{cite news|title=Saudi, Russia agree oil cuts extension, raise pressure for compliance|url=https://www.reuters.com/article/us-oil-opec/saudi-russia-agree-oil-cuts-extension-raise-pressure-for-compliance-idUSKBN23A1OU|agency=Reuters|date=3 June 2020}}</ref> Reuters-ի հաղորդման մեջ նշվում է. <<Եթե Սաուդյան Արաբիան ձախողի արդյունահանման ծավալների կրճատման պայմանավորվածությունը, ԱՄՆ սենատորները Սպիտակ տանը կոչ կանեն պատժամիջոցներ կիրառել [[Ալ-Ռիադ|Ռիադ]]<nowiki/>ի նկատմամբ, դուրս բերել ամերիկյան զորքերը թագավորությունից և սաուդյան նավթի ներմուծման համար սակագներ սահմանել>>:<ref>{{cite news|title=Saudi Arabia, Russia Agree to Record Oil Cut Under US Pressure as Demand Crashes|url=https://www.voanews.com/economy-business/saudi-arabia-russia-agree-record-oil-cut-under-us-pressure-demand-crashes|work=VOA News|agency=Reuters|date=9 April 2020}}</ref>
+Another theory related to the efficient market hypothesis created by [[Louis Bachelier]] is the "[[random walk]]" theory, which states that prices in the financial markets evolve randomly.
+Therefore, identifying trends or patterns of price changes in a market can't be used to predict the future value of [[financial instruments]].
-West Texas Intermediate հում նավթի մայիսյան [[Ֆյուչերսային գործարքներ|ֆյուչերսային պայմանագրերի]], որոնց տեղաշարժը ուներ բացասական միտում, ընդծում են ԱՄՆ նավթի արդյունահանմամբ զբաղվող ընկերությունների ֆինանսական ծանրաբեռնվածության աստիճանը: Քանի որ նավթի գները նվազել էին, անգամ ԱՄՆ թերթաքարային նավթը մեկ բարելի դիմաց 40 ԱՄՆ դոլար էր, ընկերությունները անկարող էին կարգավորել իրենց ֆինանսները՝ արդյունահանելով ավելի շատ նավթ: MarketWatch-ը նշել է. <<Այժմ ներդրողները առավելի քիչ են կենտրոնացած արդյունահանման աշխատանքների  և այն փաստի վրա, թե ինչքան էժան կերպով կարող են իրականացնել արդյունահանումը: Փոխարենը կառավարիչները կփորձեն գնահատել, թե արդյո՞ք ընկերության ֆինանսները այնքան դիմացկուն են, որ ներկայիս տնտեսական անկման ընթացքում պահեն իրենց կայունությունը>>:<ref>{{cite web|url=https://www.marketwatch.com/story/crude-oil-plunge-challenges-renewed-faith-in-junk-bonds-2020-04-21|title=Crude oil plunge challenges renewed faith in 'junk' bonds|last1=Oh|first1=Sunny|date=21 April 2020|website=MarketWatch|access-date=21 April 2020}}</ref>
+=== Evidence ===
-Ավստրալիայի երկու խոշոր ավիաընկերություններից մեկը, չկարողանալով կառավարել 4.59 մլրդ ԱՄՆ դոլարի պարտքը, ընկերության կառավարումը վսհատեց ժամանակավոր ադմինիստրացիային:<ref>{{cite web|url=https://www.msn.com/en-us/finance/companies/virgin-australia-draws-20-suitors-in-race-for-sale-by-june/ar-BB13oS9F|title=Virgin Australia Draws 20 Suitors in Race for Sale by June|last1=Whitley|first1=Angus|last2=Wee|first2=Denise|date=30 April 2020|website=Bloomberg News|last3=Brumpton|first3=Harry|access-date=30 April 2020}}</ref>
+==== Evidence of financial market efficiency ====
-ԱՄՆ ավտոմեքենաների վարձակալության շուկայում գործող ընկերությունների ակտիվները, որոնք ընդգրկված չէին CARES օրենքում, հայտնվել էի խիստ շոկային իրավիճակում: S&P Global Ratings վարկային գնահատման գործակալությունը Avis և Hertz ընկերությունների գնահատականն իջեցրեց <<խիստ սպեկուլյատիվի>>, մինչդեռ Hertz-ի պարտատոմսերի վարկային դեֆոլտի սվոփերը (CDS) ցույց էին տալիս դեֆոլտի 78% հավանականություն 12 ամսվա ընթացքում և 100%` 5 տարվա ընթացքում:<ref>{{cite web|url=https://finance.yahoo.com/news/no-government-bailout-dooms-rental-100007408.html|title=No Government Bailout Dooms Rental-Car Bonds|last1=Chappatta|first1=Brian|date=24 April 2020|website=Bloomberg News|access-date=24 April 2020}}</ref>
+* Predicting future asset prices is not always accurate (represents weak efficiency form)
-Ճապոնական բանկը 2020թ. ապրիլին 27.8%-ով ավելացրեց իր առևտրային արժեթղթերի քանակը, ինչը տեղի ունեցավ մարտ ամսին 16.9%-ով աճից հետո:  Ֆինանսական ծանրաբեռնվածությունը կորպորատիվ հատվածում մեղմելուն ուղղված ջանքերը ներառում էին նաև ապրիլին Ճապոնական բանկի (BoJ) կորպորատիվ պարտատոմսերի 5.27%-ով աճը:<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-japan-economy-boj-idUSKBN22J0CK|title=BOJ's commercial paper holdings jump nearly 30% as pandemic pain deepens|last1=Kihara|first1=Leika|date=7 May 2020|language=en|agency=Reuters|access-date=14 May 2020}}</ref>
+* Asset prices always reflect all new available information quickly (represents semi-strong efficiency form)
+* Investors can't outperform on the market often (represents strong efficiency form)
+==== Evidence of financial market inefficiency ====
-=== 2020թ. մայիս ===
-Հունվարի 1-ից մայիսի 3-ն ընկած ժամանակահատվածում թողարկվել է ռեկորդային 807.1մլրդ ԱՄՆ դոլարի ներդրումային կորպորատիվ պարտատոմս:<ref name="MW_040520">{{cite web|url=https://www.marketwatch.com/story/apple-pulls-in-pricing-joins-record-corporate-debt-borrowing-spree-2020-05-04|title=Apple borrows $8.5 billion, joins record corporate debt borrowing spree|last1=Wiltermuth|first1=Joy|date=4 May 2020|website=MarketWatch|access-date=9 May 2020}}</ref> ԱՄՆ ընկերությունների կողմից 2020թ. ապրիլին վաճառվել է ավելի քան 300մլրդ ԱՄՆ դոլարի պարտավորություն, ինչը ևս մեկ ռեկորդ էր: Այն ընդգրկել է Boeing ընկերությունը, որը վաճառել է 25մլրդ ԱՄՆ դոլարի պարտատոմս՝ նշելով, որ այլևս ԱՄՆ կառավարության կողմից ֆինանսական աջակցության կարիք չունի:<ref name="Bloomberg_010520">{{cite web|url=https://www.msn.com/en-us/finance/markets/deluge-of-debt-is-making-corporate-america-riskier-for-investors/ar-BB13uaMK|title=Deluge of Debt Is Making Corporate America Riskier for Investors|last1=Pitcher|first1=Jack|last2=Mutua|first2=Caleb|date=1 May 2020|website=Bloomberg|access-date=3 May 2020}}</ref> Apple-ը, որը ստանձնել է 8.5մլրդ ԱՄՆ դոլարի փոխառություն, ինչը պետք է մարվեր 2020թ. վերջերին, Starbucks-ը, որը հավաքագրեց 3մլրդ ԱՄՆ դոլար,<ref name="MW_040520" /> Ford-ը, որը վաճառեց 8մլրդ ԱՄՆ դոլարի պարտատոմս՝ չնայած իր ներդրումային վարկանիշը կորցնելուն, Carnival Cruise Line-ը, որը մեծացրեց առաջարկը՝ հասցնելով 4մլրդ ԱՄՆ դոլարի, որպեսզի բավարարի պահանջարկը:<ref>{{cite web|url=https://www.investopedia.com/fed-spurs-corporate-bond-bonanza-4844120|title=Fed Spurs Corporate Bond Bonanza|last1=D'Souza|first1=Deborah|date=5 May 2020|website=Investopedia|language=en|access-date=9 May 2020}}</ref> Ակտիվ շուկայի հիմնական նախապայմաններից են ցածր տոկոսադրույքը և Դաշնային պահուստային համակարգի կողմից շուկայի իրացվելիությանն ուղղված գործողությունները: iShares iBoxx ներդրումային դասի կորպորատիվ պարտատոմսերը, բորսայական առևտրով զբաղվող ֆոնդը, որի ակտիվները մարտի 11-ից ապրիլի վերջն ընկած ժամանակահատվածում աճեցին մեկ երրորդով, շահում են Դաշնային պահուստային համակարգի գործողություններից:<ref>{{cite web|url=https://www.cnbc.com/2020/05/01/the-corporate-bond-market-has-been-on-fire-during-the-coronavirus-crisis.html|title=The corporate bond market has been on fire during the coronavirus crisis|last1=Cox|first1=Jeff|date=1 May 2020|publisher=CNBC|language=en|access-date=3 May 2020}}</ref> Այնուամենայնիվ, ընկերությունների ֆինանսական լծակի ցուցանիշն աճում էր, քանի որ պարտավորություններն աճում էին եկամուտների կրճատմանը զուգընթաց: 2020թ. ապրիլի վերջի դրությամբ ներդրումային դասի կորպորատիվ պարտատոմսերը ձեռք են բերել 1.4%` գանձապետական պարտատոմսերի 8.9% դիմաց՝ ցույց տալով պոտենցիալ ներդրողների մտավախությունները՝ կապված կարպորատիվ պարտատոմսերի ռիսկայնության հետ: Ըստ Մորգան Սթենլիի գնահատման, 2020թ. ԱՄՆ ներդրումային դասի պարտատոմսերի թողարկումը կազմում է 1.4տրիլիոն ԱՄՆ դոլար, որը գրեթե մոտ է 2017թ. ռեկորդային ցուցանիշին, մինչդեռ, ըստ Բարքլեյզի գնահատման, ոչ ֆինանսական ընկերությունները 125-175մլրդ ԱՄՆ դոլարի լրացուցիչ պարտքի կարիք կունենան՝ համաճարակային անկումից եկամուտների կրճատումը ծածկելու համար:<ref name="Bloomberg_010520" />
+* There is a vast literature in academic finance dealing with the momentum effect that was identified by Jegadeesh and Titman.<ref>{{cite journal|last1=Jegadeesh|first1=N|last2=Titman|first2=S|date=1993|title=Returns to Buying winners and selling losers: Implications for stock market efficiency|journal=Journal of Finance|volume=48|issue=1|pages=65–91|doi=10.1111/j.1540-6261.1993.tb04702.x}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Jegadeesh|first1=N|last2=Titman|first2=S|date=2001|title=Profitability of Momentum Strategies: An evaluation of alternative explanations|url=http://www.nber.org/papers/w7159.pdf|journal=Journal of Finance|volume=56|issue=2|pages=699–720|doi=10.1111/0022-1082.00342}}</ref> Stocks that have performed relatively well (poorly) over the past 3 to 12 months continue to do well (poorly) over the next 3 to 12 months. The momentum strategy is long recent winners and shorts recent losers, and produces positive risk-adjusted average returns. Being simply based on past stock returns that are functions of past prices (dividends can be ignored), the momentum effect produces strong evidence against weak-form market efficiency,and has been observed in the stock returns of most countries, in industry returns, and in national equity market indices. Moreover, Fama has accepted that momentum is the premier anomaly.<ref>{{cite journal|last1=Fama|first1=E|last2=French|first2=K|date=1996|title=Multifactor explanation of asset pricing anomalies|journal=Journal of Finance|volume=51|issue=1|pages=55–84|doi=10.1111/j.1540-6261.1996.tb05202.x|doi-access=free}}</ref><ref>{{cite journal|last1=Fama|first1=E|last2=French|first2=K|date=2008|title=Dissecting Anomalies|journal=Journal of Finance|volume=63|issue=4|pages=1653–1678|doi=10.1111/j.1540-6261.2008.01371.x}}</ref>
-Մայիսի 4-ին ԱՄՆ J.Crew ընկերությունը սնանկության պաշտպանության հայց ներկայացրեց՝ 1.6մլրդ ԱՄՆ դոլարի պարտքը սեփական կապիտալի վերածելու համար: Այդ պարտավորությունը մեծապես առաջացել է 2011թ. ընկերության սեփականատերերի կողմից <<լծակային գնման>> (LBO) արդյունքում: J.Crew-ն դարձավ ԱՄՆ առաջին մանրածախ առևտրով զբաղվող ընկերությունը, որը սնանկացավ Covid-19 անկմամբ պայմանավորված:<ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/business/2020/05/04/jcrew-bankruptcy-chapter-11-coronavirus/|title=J. Crew files for bankruptcy, the first national retail casualty of the coronavirus pandemic|last1=Bhattarai|first1=Abha|date=4 May 2020|website=The Washington Post|language=en|access-date=4 May 2020}}</ref> Բացի այդ, մայիսի 4-ի շաբաթվա ընթացքում [[Բրազիլիայի Ազգային կոնգրես|Բրազիլիայի ազգային կոնգրեսի]] պատգամավորների պալատը փորձում էր փոփոխություն կատարել Սահմանադրության մեջ, ինչը Բրազիլիային կթույլատրեր ձեռք բերել արժեթղթեր մասնավոր հատվածից: Այնուամենայնիվ, Կենտրոնական բանկը մտահոգված էր այն փաստով, որ բանկի պաշտոնյաները կարող են բախվել կոռուպցիոն մեղադրանքների` անհատական ընկերությունների ակտիվների ձեռքբերման համար և փնտրում էին անձնական պատասխանատվության պաշտպանվածություն ԿԲ գնումներից համար:<ref>{{cite web|url=https://www.nasdaq.com/articles/brazil-central-bank-seeks-legal-cover-for-qe-on-corporate-debt-sources-2020-05-05|title=Brazil central bank seeks legal cover for QE on corporate debt -sources|last1=Ayres|first1=Marcela|date=5 May 2020|publisher=NASDAQ|language=en|access-date=9 May 2020}}</ref>
+* [[January effect]] (repeating and predictable price movements and patterns occur on the market)
+* [[Stock market crash|Stock market crashes]], Asset Bubbles, and Credit Bubbles
+* Investors that often outperform on the market  such as [[Warren Buffett]],<ref>{{Cite news|last=Reeves|first=John|title=Priceless Investment Advice|newspaper=MSNBC|date=May 2009|url=http://www.msnbc.msn.com/id/30743552/|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20090530160842/http://www.msnbc.msn.com/id/30743552|archivedate=May 30, 2009}} .</ref> institutional investors, and corporations trading in their own stock
+* Certain consumer credit market prices don't adjust to legal changes that affect future losses
+=== Conclusion ===
-Մայիսի 12-ին Դաշնային պահուստային համակարգը իր պատմության մեջ առաջին անգամ սկսեց կորպորատիվ պարտատոմսերի ձեռքբերման գործընթաց: Նշվել է նաև առաջիկայում պարտատոմսերի գնման մտադրության մասին: Քանի որ ընկերությունները պետք է ապացուցեն, որ նրանք այլ կերպ չեն կարող դիմել առաջնային շուկայում վարկ ստանալու համար, վերլուծաբանները կարծիք են հայտնել, որ ընկերությունները նշված գործընթացին գուցե և չդիմեն: Այնուամենայնիվ, Դաշնային պահուստային համակարգի աջակցության երաշխիքը, ըստ երևույթին, ապահովել է շուկայի իրացվելիությունը:<ref>{{cite web|url=https://www.nytimes.com/2020/05/12/business/economy/fed-corporate-debt-coronavirus.html|title=Fed Makes Initial Purchases in Its First Corporate Debt Buying Program|last1=Smialek|first1=Jeanna|date=12 May 2020|website=The New York Times|access-date=14 May 2020}}</ref>
+Financial market efficiency is an important topic in the world of [[finance]].  While most financiers believe the markets are neither efficient in the absolute sense, nor extremely inefficient, many disagree where on the efficiency line the world's markets fall.
+== References ==
-Կանադական բանկը մայիսի 14-ի իր տարեկան հաշվետվության ընթացքում ներկայացրել է այն եզրակացությունը, որ մարտ ամսին տոկոսադրույքի 3% կրճատումը և պարտատոմսերի գնման առաջին ծրագիրը հաջողեց կանադական շուկաների կայունացման գործընթացը: Այնուամենայնիվ, Կանադայի բանկը մտահոգություն հայտնեց էներգետիկայի ոլորտի վերաֆինանսավորման հնարավորության վերաբերյալ՝ հաշվի առնելով նավթի պատմական ցածր գները: 2020թ. ապրիլին իրականացվել է շուրջ 17մլրդ կանադական դոլարի կանադական կորպորատիվ պարտատոմսերի վաճառք, ինչը 2010 թվականից ի վեր ամենախոշոր ծավալն է:<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-canada-cenbank/bank-of-canada-says-its-coronavirus-measures-appear-to-be-working-frets-over-energy-idUSKBN22Q2DC|title=Bank of Canada says its coronavirus measures appear to be working, frets over energy|last1=Johnson|first1=Kelsey|last2=Ljunggren|first2=David|date=14 May 2020|language=en|agency=Reuters|access-date=14 May 2020}}</ref>
+<references />
+== Bibliography ==
-=== 2020թ. հունիս, հուլիս ===
-Էներգետիկայի, նավթի, մանրածախ առևտրի, ճանապարհորդական, բանկային ոլորտների վարկանիշի վրա մեծ ազդեցություն է ունեցել համաճարակը: Մինչև 2020թ. հուլիս ամիսը S&P Global և Fitch Ratings ընկերությունները կանխատեսում էին վարկային գործընթացի կրճատում ճիշտ այնքան, որքան 2007-08թթ. ֆինանսական ճգնաժամի ժամանակ էր: Կանադան առաջին երկիրն էր, որ կորցրեց իր "AAA" կարգի վարկանիշը 2020թ. հուլիսին:<ref>{{cite web|url=https://www.reuters.com/article/us-health-coronavirus-ratings-graphic/how-the-coronavirus-is-crushing-credit-ratings-idUSKCN24U18Y|title=How the coronavirus is crushing credit ratings|agency=Reuters}}</ref>
+* {{cite book|title=Finance and Financial Markets|last=Pilbeam|first=Keith|publisher=Palgrave Macmillan|year=2005|isbn=978-1-4039-4835-9|location=|pages=|doi=|authorlink=Keith Pilbeam}}
-== Տես նաև ==
+* {{cite book|title=The economics of money, banking, and financial markets|last=Mishkin|first=Frederic|publisher=Addison Wesley|year=1998|isbn=978-0321014405|location=|pages=|doi=|authorlink=Frederic S. Mishkin}}
+* {{Cite book|title=Bank and financial market efficiency|last1=Hasan|first1=Iftekhar|last2=Hunter|first2=William C.|publisher=Emerald Group|year=2004|isbn=978-0762310999}}
-* [[Economic impact of the COVID-19 pandemic]]
+* Davidson, Paul. Financial markets, money and the real world. Edward Elgar Publishing, 2002.
-* [[List of events affected by the COVID-19 pandemic]]
+* Emilio Colombo, Luca Matteo Stanca. Financial Market Imperfections and Corporate Decisions. Springer, 2006.
-* [[Impact of the COVID-19 pandemic on education]]
+* Frisch, Ragnar Anton Kittel. Econometrica. Econometric Society, JSTOR, 1943.
-* [[Impact of the COVID-19 pandemic on religion]]
+* Leffler, George Leland. The Stock Market. 2. Ronald Press Co., 1951.
-* [[Impact of the COVID-19 pandemic on politics]]
+* Marc, Levinson. Guide to Financial Markets. 3. Bloomberg Press, 2003.
-* [[Impact of the COVID-19 pandemic on sports]]
+* Peters, Edgar E. Fractal Market Analysis: Applying Chaos Theory to Investment and Economics. John Wiley and Sons, 1994.
-* [[Impact of the COVID-19 pandemic on science and technology]]
+* Teall, John L. Financial market analytics. Greenwood Publishing Group, 1999.
-* [[Impact of the COVID-19 pandemic on cinema]]
-== Հղումներ ==
-{{Reflist}}
-== Արտաքին հղումներ ==
-* [https://www.bbc.com/news/business-51706225 Coronavirus: A visual guide to the economic impact] BBC
-{{2019-nCoV}}{{Authority control}}