Մասնակից:Ռիմա Մանասերյան/Ավազարկղ

Կորոնավիրուսային համավարակով (COVID-19 pandemic) պայմանավորված տնտեսական ցնցումները ունեցավ լայնածավալ և լուրջ ազդեցություն ֆինանսական շուկաների վրա՝ ներառյալ ֆոնդային, պարտատոմսերի և ապրանքային (ներառյալ հում նավթի և ոսկու) շուկաները: Հիմնական իրադարձությունները ընդգրկեցին Ռուսաստանի և Սաուդյան Արաբյիայի միջև նավթի գնով պայմանավորված պատերազմը, ինչը չհաջողելով հասցնել Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպության համաձայնագրի կնքմանը, հանգեցրեց հում նավթի գների անկման և ֆոնդային բորսայի վթարի 2020 թվականի մարտ ամսին: Շուկաների վրա ունեցած ազդեցությունը կորոնավիրուսային համավարակի ազդեցության մի մասն է և ընդգրկված է բազմաթիվ տնտեսական հետևանքների մեջ:

Ֆինանսական ռիսկ և երկրի ռիսկ

Եվրոպայում և ԱՄՆ-ում կորոնավիրուսով պայմանավորված սահմանափակումները տնտեսագետները, վարկային և երկրի ռիսկի փորձագետները փորձեցին փոխել իրենց գնահատականները ճգնաժամի հետեւանքով առաջացած աննախադեպ աշխարհատնտեսական խնդիրների լույսի ներքո: Համաշխարհային կենսաթոշակային խորհրդի (World Pensions Council) տնօրեն եւ Համաշխարհային բանկի գլոբալ ենթակառուցվածքային հիմնադրամի խորհրդատվական խորհրդի անդամ Մ. Նիկոլաս Ֆիրցլին դա անվանում է "մեծ ֆինանսական ճգնաժամ" եւ ասում, որ այն բացահայտում է բազմաթիվ զսպող ֆինանսական եւ աշխարհաքաղաքական դիսֆունկցիաներ:

Մինչ այժմ, միակ եվրոպական երկրները, որ ստիպված են կարճաժամկետ վաճառքի արգելք սահմանել, Իտալիան է, Իսպանիան և Ֆրանիսան՝ ԵՄ չորս ամենախոշոր տնտեսություններից երեքը Ըստ նրա, Մադրիդի, Միլանի և Փարիզի ֆինանսական խոցելիությունը պայմանավորված է աշխարհատնտեսական իրադրության անտեսված լինելու հանգամանքով, ինչը առաջիկա օրերին առաջին պլան դուրս գալ: Ըստ ՏՀԶԿ ստանդարտների, Իսպանիան, Իտալիան և Ֆրանսիան ունեն շատ թույլ կենսաթոշակային ակտիվների բազա: Նրանց ընդհանուր կենսաթոշակային ունեցվածքը ավելի քան 15 անգամ ավելի քիչ է, քան Մեծ Բրիտանիայինը և Ավստրալիայինն է: Ինչպես այսօր, այնպես էլ ճգնաժամի ընթացքում ֆինանսական շուկաներում չկային կանխիկ դրամով հարուստ պարտատոմսերի և բաժնետոմսերի վերջնական գնորդներ: Արդյունքում կտուժի նրանց ազգային տնտեսությունը, իսկ քաղաքական ինքնիշխանությունը կարող է լրջորեն խաթարվել:

Ըստ Տնտեսական համագործակցության և զարգացման կազմակերպության (ՏՀԶԿ), տարբեր երկրներում գործող բազմաթիվ ընկերություններ ունեն մեծածավալ պարտքեր, մինչդեռ փոխառություններ ցածր արժեքը և դրամավարկային մեղմ քաղաքականությունը հանգեցրին կազմակերպությունների պարտքի ձևավորման:

Հետևաբար, Մեծ Քսանյակի (G20) անդամ երկրներից շատերում կորպորատիվ պարտքը շատ բարձր մակարդակի վրա է: Բացի այդ, առավել ցածր տոկոսադրույքով փոխառություններ թողարկվում էին BBB պարտատոմսերի, ոչ ներդրումային դասի պարտատոմսերի տեսքով, և վարկային միջոցների ծավալն աճել է, իսկ ՏՀԶԿ-ն զգուշացնում է, որ ձեռնարկությունները այլ ընտրություն չեն ունենա, քան ծախսերի և զբաղվածության կրճատումը՝ դիմագրավելու անվճարունակության ճնշումը:

Միջազգային և ազգային մակարդակներում, ինչպես նշել է ֆինանսական շուկաների ավստրիական վարչության ղեկավար Հելմուտ Էտլը՝ տնտեսության և շրջակա միջավայրի վրա կորոնավիրուսային համավարակի շարունակական ազդեցությունը գնահատելու համար չկան հուսալի տվյալներ, քանի որ ճգնաժամի այս տեսակն աննախադեպ է: Կազմակերպությունները, որոնք մինչ ճգնաժամը արդեն իսկ ֆինանսապես թույլ էին, այժմ առավել քան անկայուն են: Ըստ Էտլի՝ այն, ինչ հայտնի է, այն է, որ ճգնաժամը կլինի ավելի խորը:

Ֆոնդային բորսա

Հիմնական հոդված՝ 2020 stock market crash

Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշի շարժը 2019թ. դեկ.-2020թ. մարտ ժամանակաշրջանում, ցույց է տալիս փետրվար ամսին գրանցված աճը և Covid-19 համաճարակի հետևանքով թետրվար և մարտ ամիսների ընթացքում գրանցված անկումը:

2020թ. փետրվարի 24-ին՝ երկուշաբթի օրը, Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշը և FTSE 100 ցուցանիշը նվազեցին ավելի քան 3%-ով, քանի որ շաբաթվա վերջին օրերին կորոնավիրուսի բռնկումը տարածվեց նաև Չինաստանի սահմաններից դուրս: Նշվածին հետևում է Ասիայից հետո նաև Եվրոպական մայրցամաքում հիմնական ցուցանիշների կտրուկ անկումը: DAX, CAC40 և IBEX 35 ցուցանիշներից յուրաքանչյուրի անկումը կազմեց մոտ 4%, իսկ FTSE MIB ցուցանիշը՝ ավելի քան 5%: Նվազեց նաև նավթի գինը, իսկ ոսկու գինը բավականին աճեց՝ մինչև 7 տարվա առավելագույն ցուցանիշ: Փետրվարի 27-ին, կորոնավիրուսի բռնկման կապակցությամբ աճող անհանգստության պատճառով, ԱՄՆ ֆոնդային բորսայի տարբեր ինդեքսներ՝ ներառյալ NASDAQ-100-ը, S&P 500 Index-ը, Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշը, արտացոլեցին 2008 թվականից ի վեր իրենց ամենասրընթաց անկումը՝ արձանագրելով Դոու-Ջոնսի ցուցանիշը 1.191 կետով անկում՝ 2008թ. ֆինանսական ճգնաժամից հետո մեկօրյա կտրվածքով իր ամենամեծ անկումը: 2020թ. փոտրվարի 28-in, ամբողջ աշխարհում ֆոնդային բորսաները հաղորդեցին 2008 թվականի ֆինանսական ճգնաժամից հետո տեղի ունեցած իրենց խոշորագույն մեկշաբաթյա անկման մասին:

Հաջորդ շաբաթվա ընթացքում, մարտի 6-ին, ամբողջ աշխարհում ֆոնդային բորսաները փակվեցին, մինչդեռ տասնամյա և 30-ամյա ԱՄՆ գանձապետական արժեթղթերի գինը ռեկորդային կերպով անկում է գրանցել՝ նվազելով համապատասխանաբար 0.7% և 1.26%-ով: ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփը ստորագրել է արտակարգ հատկացումների եւ համաճարակի դեմ պայքարի միջոցառումների մասին օրենքը, ինչը ներառում է 8.3մլրդ ԱՄՆ դոլլարի պետական ծախս:

Այն բանից հետո, երբ մարտի 5-ին ՕՊԵԿ և ՌԴ միջև նավթի արդյունահանման կրճատման վերաբերյալ համաձայնագիրը ձախողվեց, իսկ մարտի 7-ին Սաուդյան Արաբիայի ու Ռուսաստանի կողմից հայտարարվեց նավթի արդյունահանման ավելացման մասին, նավթի գինը կրճատվեց 25%-ով: Ժամանակակից տնտեսության մեջ ապրանքնային անդրսահմանային հոսքերի դերը, որը պայմանավորված է տասնամյակներ շարունակ տրանսպորտային, կոմունիկացիոն ծախսերի, իսկ վերջերս նաև սակագների կրճատմամբ, ևս մեծ դեր է խաղացել ֆոնդային շուկայի վրա ազդեցության գործում:

Ընդհանուր առմամբ, ֆոնդային բորսաների թիվը մարտ ամսին կրճատվեց ավելի քան 30%-ով, բաժնետոմսերի և նավթի ակնկալվող փոփոխությունները հասան ճգնաժամային մակարդակի, իսկ ոչ ներդրումային վարկային սպրեդy կտրուկ ընդլայնվել է, քանի որ ներդրողների կողմից նվազեցվեցին ռիսկերը: Համաշխարհային ֆինանսական շուկաներում ցնցումները տեղի են ունենում չնայած այն հանգամանքին, որ G20-ի կողմից հետճգնաժամային բարեփոխումների վերաբերյալ էական և ընդգրկուն համաձայնության:

2020թ. մարտի 9-ի շաբաթը

Մարտի 9-ի առավոտյան S&P 500 ցուցանիշը նվազեց 7%-ով՝ բորսայի բացումից չորս րոպե անց՝ 2007-08թթ. ֆինանսական ճգնաժամից հետո առաջին անգամ միացնելով անջատիչը և 15 րոպե տևողությամբ կանգնեցնելով առևտուրը: Առեւտրի վերջում ամբողջ աշխարհում ֆոնդային շուկաներում զանգվածային

անկում է գրանցվել (STOXX Europe 600 ցուցանիշը նվազել է ավելի քան 20%-ով՝ հասնելով տարվա իր գագաթնակետին), իսկ Դոու-Ջոնսի ցուցանիշը իր նախորդ մեկօրյա ռեկորդային կրճատումը գերազանցել է փետրվարի 27-ին՝ կրճատվելով 2.014 կոտով կամ 7.8%-ով: ԱՄՆ տասը և 30 տարի մարման ժամկետով գանձապետական արժեթղթերի եկամտաբերությունը հատեց իր նոր ռեկորդային անկումը՝ պատմության մեջ առաջին անգամ 30 տարի ժամկետայնությամբ արժեթղթերի գինը նվազելով մինչև 1%:

Մարտի 12-ին, Ասիական-Խաղաղօվկիանոսյան ֆոնդային բորսաները փակվեցին (Տոկյոյի ֆոնդային բորսայի Nikkei 225 ցուցանիշը նույնպես կրճատվեց ավելի քան 20%-ով), Եվրոպայի ֆոնդային շուկաները կրճատվեցին 11%-ով (պատմության մեջ մեկօրյա ամենաշատ անկումը), իսկ Դոու-Ջոնսի արդյունաբերական ցուցանիշը կրճատվեց ևս 10%-ով (մարտի 9-ին սահմանած մեկօրյա ռեկորդը գերազանցելով), NASDAQ Composite-ը կրճատվեց 9.4%-ով, իսկ S&P 500-ը՝ 9.5%-ով (NASDAQ and S&P 500 ցուցանիշները կրճատվում են ևս ավելի քանի 20%-ով ցածր իրենց գագաթնակետից), և այդ նվազումը ակտիվացրել է Նյու Յորքի ֆոնդային բորսայում առևտրային ակտիվությունը շաբաթվա մեջ արդեն երկրորդ անգամ: Նավթի գինն ընկավ 8%-ով, իսկ ԱՄՆ տասը և 30 տարի մարման ժամկետայնություն ունեցող գանձապետական արժեթղթերի գինն աճեց 0.86% և 1.45%-ով, և դրանց եկամտաբերության կորը հասավ իր նորմալ դիրքին: Մարտի 15-ին, նվազեց բազային տոկոսադրույքը ամբողջական տոկոսային կետով՝ նպատակային միջակայք սահմանելով զրոյից 0.25%-ը: Սակայն, ի պատասխան դրան, S&P 500-ի և հում նավթի ֆյուչերսների գները նվազել են շուկայում շարունակական մտավախությունների պատճառով: Հեջավորման հիմնադրամների մոտ 75%-ը կրել է լուրջ վնասներ այս ընթացքում:

Նավթի գինը

Տե՛ս նաև՝ 2020 Russia–Saudi Arabia oil price war

Կորոնավիրուսային համավարակը և դրանով պայմանավորված սահմանափակումները պատճառ դարձան տնտեսական ակտիվության աննախադեպ կրճատման և նավթի ու նավթամթերքի նկատմամբ պահանջարկի կրճատման: Արդյունքում տեղի է ունեցել էներգետիկ շուկայում ամենամեծ գնային ցնցումներից մեկը՝ 1973թ. նավթային առաջին շոկի ժամանակներից ի վեր: Նավթի գինը ընկավ 20 ԱՄՆ դոլլարից ներքև (Brent տեսակի նավթը) մեկ բարելի դիմաց՝ կորցնելով իր արժեքի մոտ 70%-ը, իսկ պահեստային տարողությունները մոտեցել են իրենց լիմիտին:

Movement of WTI price from 2019. The crash started in mid-February 2020. On 20 April 2020, prices dropped below zero for the first time in history.

Demand for motor gasoline fell sharply in the United States

Ուղևորությունների նկատմամբ պահանջարկի կրճատումը և արդյունաբերական ակտիվության բացակայությունը զգալիորեն ազդել է նավթի պահանջարկի վրա՝ բերելով նավթի գների կրճատման: Փետրվարի կեսերին, էներգետիկայի միջազգային գործակալությունը կանխատեսեց, որ նավթի պահանջարկի աճը 2020թ. ամենացածրն է լինելու 2011 թվականից ի վեր: Չինաստանում պահանջարկի անկումը հանգեցրեց Նավթ արտահանող երկրների կազմակերպության (ՆԱԵԿ կամ ՕՊԵԿ) քննարկելու արդյունահանման ծավալների կրճատման հարցը, որպեսզի պահանջարկի կորուստը բերվի հավասարակշռության: 2020թ. մարտի 5-ին Վիեննայում կնքվեց նախնական համաձայնագիր օրական 1.5մլն բարելով նավթի արդյունահանման ծավալների կրճատման վերաբերյալ, ինչը կհանգեցնի Իրաքի պատերազմի ժամանակներից ի վեր արդյունահանման ծավալների ամենացածր մակարդակին: Մինչդեռ IHS Markit վերլուծական ընկերությունը կանխատեսել էր նավթի նկատմամբ պահանջարկի համաշխարհային մակարդակով կրճատում օրական 3.8մլն բարելի չափով 2020թ. առաջին եռամսյակում, ինչը մեծապես պայմանավորված էր համաճարակի պատճառով Չինաստանի տնտեսական ակտիվության կրճատմամբ: Այն նաև կանխատեսել էր նավթի առաջին տարեկան պահանջարկի անկումը 2007-08թթ. ֆինանսական ճգնաժամից հետո: Սակայն Ռուսաստանը հրաժարվեց ՕՊԵԿ-ի հետ համագործակցել՝ փաստացի դադարեցնելով 2016 թվականից պահպանված ՕՊԵԿ-ի հետ համաձայնագիրը: Ռուսաստանը հրաժարվեց, քանի որ կարծում էր, որ ԱՄՆ-ում նավթի արդյունահանման աճը, որը ՕՊԵԿ որևէ համաձայնագրի մաս չի կազմում, տեսանելի ապագայում կբերի արդյունահանման ծավալների կրճատման պահանջի: Գների կրճատումը կվնասեր նաև ԱՄՆ նավթարդյունահանման գործընթացին՝ ստիպելով որոշ արդյունահանողների համար գները սահմանել կատարված ծախսերից ավելի քիչ՝ այսպիսով հատուցում ստանալով Ռուսաստանի և ՕՊԵԿ ֆինանսներին հասցված վնասի համար: Բանակցությունների տապալումը նաև հանգեցրեց արդյունահանման ծավալների (օրական 2.1մլն բարել) կրճատման ժամկետի երկարաձգման, որը սահմանված էր մինչև մարտ ամսվա վերջ:

2020թ. մարտի 8-ին Սաուդյան Արաբիան անսպասելի կերպով հայտարարեց, որ ավելացնելու է նավթի արդյունահանման ծավալներ և վաճառքն իրականացնի զեղչով (6-8 ԱՄՆ դոլլար մեկ բարելի նկատմամբ) Ասիայում, ԱՄՆ-ում և Եվրոպայում՝ բականցությունների ձախողումից հետո: Նախքան հայտարարությունը, տարեսկզբից սկսած նավթի գինը կրճատվեց ավելի քան 30%-ով, իսկ Սաուդյան Արաբիայի կողմից արված հայտարարությունից հետո այն ընկավ ևս 30%-ով, թեև ավելի ուշ փոքր-ինչ վերականգնվել է: Brent տեսակի նավթը, որին բաժին է ընկնում նավթի համաշխարհային մատակարարման 2/3-րդ մասը, 1991թ. Պարսից ծոցի պատերազմից ի վեր մարտի 8-ի գիշերը արձանագրել է ամենախոշոր անկումը: 2016թ. փետրվարից ի վեր իր ամենացածր կետին հասավ նաև West Texas Intermediate կոչվող նավթը: Ռուսաստան-Սաուդիան Արաբիա նավթի գնի պատերազմի նկատմամբ մտավախությունը պատճառ հանդիսացավ ԱՄՆ պահուստների կրճատման, ինչպես նաև մեծ ազդեցություն է ունեցել ամերիկյան նավթ արդյունահանողների վրա: Մարտի 13-ին նավթի գները գրանցել են 2008թ.-ից ի վեր արձանագրված ամենամեծ մեկշաբաթյա անկումը:

2020թ. մարտի 13-ին ԱՄՆ նախագահ Դոնալդ Թրամփի կողմից հայտարարված պլանները, որ հայտարարում է ԱՄՆ էներգետիկայի նախարարությանը գնել նավթ ԱՄՆ ռազմավարական նավթային պաշարների համար, կասեցվել է դրանից գրեթե երկու շաբաթ անց, երբ Կոնգրեսի կողմից գնման ֆինանսավորում չի արվել: Նշվածը թույլ կտար ձեռք բերել մինչև 92մլն բարել նավթ: Այդ ժամանակ պահուստում առկա էր 635 մլն բարել նավ՝ 727 մլն հզորությամբ: Washington Post-ը այն բնութագրել է որպես հայրենական նավթային ընկերությունների երաշխիք, թեև սպասվում էր, որ գների վրա ազդոցությունը աննշան կլինի՝ 100 մլն բարել մեկ շուկայական օրում:

Ի տարբերություն ԱՄՆ անգործության, Ավստրալիան ապրիլի 22-ին հայտարարեց, որ կօգտվի 21 տարվա ընթացքում նավթի ամենացածր գներից՝ կուտակելու վառելիքի պաշար՝ գնելով 60մլն ԱՄՆ դոլար արժողության հում նավթ և պահելով ԱՄՆ նավթի ռազմավարական պաշարներում (US SPR):

Մարտի 14-ին Goldman Sachs-ը կանխատեսել է, որ ԱՄՆ նավթային և նավթահանքերի ընկերությունների մեկ երրորդը կգնվեն մրցակիցների կողմից կամ դուրս կբերվի շուկայից հում նավթի ցածր գների պատճառով: Նավթային ընկերությունները, որոնք սնանկության ճանաչման դիմում են ներկայացրել համաճարակի ընթացքում, ընդգրկում են Whiting Petroleum -ը(ապրիլի 1-ին) և Diamond Offshore -ը (ապրիլի 27-ին):

Ապրիլի 9-ին ՕՊԵԿ-ը, Ռուսաստանը և այլ արդյունահանողներ նախապես պայմանավորվել են պատմության մեջ նավթի արդյունահանման ամենախոշոր կրճատման վերաբերյալ: Որոշվեց մայիս և հունիս ամիսներին շուկայից դուրս բերել օրական 10մլն բարել կամ համաշխարհային արդյունահանման 10%-ը, ինչը G20-ի էներգետիկայի նախարարների կողմից աջակցվող ևս մեկ քայլ էր:

2021թ. մարտին նավթի գներն աճեցին՝ հասնելով 71.38 ԱՄՆ դոլար մեկ բարելի նկատմամբ: Սա 2020թ. հունվարի 8-ից հետո առաջին դեպքն էր, երբ սկսվել էր Covid-19 համաճարակը: Նավթի գներն աճեցին այն բանից հետո, երբ Եմենի հուսիթ ապստամբները հարձակվեցին Սաուդյան Արաբիայի Aramco նավթային օբյեկտի վրա՝ հրթիռների և ԱԹՍ-ների միջոցով:

WTI նավթային բացասական ֆյուչերսներ (20 ապրիլ, 2020)

Oil prices for selected North American benchmarks in the spring of 2020

2020թ. ապրիլի 20-ին, West Texas Intermediate նավթի ֆյուչերսային գինը մայիս ամսվա մատակարարումներով դարձել է բացասական, ինչը աննախադեպ իրադարձություն է համարվում: Սա անընդհատ կերպով ձևավորվող առաջարկի և բավականին անկում ապրած պահանջարկի արդյունք է, քանի որ նավթամթերքը հասնում էր իր առավելագույն հզորությանը:

Այս երևույթը բնութագրվեց որպես մայիս ամսվա ֆյուչերսային շուկայի փակման անոմալիա՝ զուգորդվելով տվյալ ժամանակահատվածում հասանելի պահուստների բացակայությամբ: Նավթի ավելի վաղ արձանագրված ցածր կետերը եղել են 1931թ. Մեծ ճգնաժամի և Տեխասի նավթային բումի ընթացքում` 6 ԱՄՆ դոլար, և1862թ. հունվա-փետրվար ամիսներին 2.50 ԱՄՆ դոլար՝ ԱՄՆ-ում քաղաքացիական պատերազմի և Փենսլիվանիայի <<նավթային տենդի>> ընթացքում: WTI նավթի ֆյուչերսները մայիս ամսված մատակարարմամբ, վերականգնվել են առևտրի վերջին օրը՝ ապրիլի 21-ին, մեկ բարելի դիմաց հասնելով 10.01 ԱՄՆ դոլարի: Չնայած այս հանգամանքին, նույն օրը Brent հում նավթի ֆյուչերսները հունիսի մատակարարմամբ նվազել են 24%-ով՝ հասնելով մեկ բարելի դիմաց 19.33 ԱՄՆ դոլարի, ինչը 2002թ. ի վեր գրանցված ամենացածր արժեքն է, մինչդեռ WTI հունիս ամսվա մատակարարմամբ ֆյուչերսները նվազեցին 43%-ով՝ հասնելով մեկ բարելի դիմաց 11.57 ԱՄՆ դոլարի: Նոր ռեկորդ էր այն փաստը, որ ապրիլի 21-ին իրականացվել է ավելի քան 2 մլն ֆյուչերսային պայմանագրի առևտուր: Նավթի արդյունահանման վերաբերյալ վերլուծաբանները շուկայում մոտալուտ կայունությանը թերահավատորեն էին մոտենում, իսկ OANDA-ի կողմից նշվել է հետևյալը. <<Ոչինչ չի կարող էներգետիկ արդյունաբերությամբ զբաղվողներին ստիպել հավատալ պահեստների սահմանափակ լինելուն, ներդրումների ավելացմանը և պահանջարկի խնդիրների վերացմանը>> :

Նավթ արդյունահանող բազմաթիվ երկրների ֆինանսական համակարգը լուրջ սթրեսի է ենթարկվել: Իրաքը, որի բյուջեի 90%-ըձևավորվում է նավթից ստացվող եկամտից և կարող էր շահութաբեր կերպով իրականացնել նավթի արտահանում քանի դեռ դրա գինը մեկ բարելի դիմաց կազմում էր 60 ԱՄՆ դոլարից ավելի, հայտարարեց, որ մայիս ամսվանից սկսած կարձանագրի 4.5մլրդ ԱՄՆ դոլարի ամսական դեֆիցիտ: Ակնկալվում է, որ նավթ արտահանող այլ երկրներ` Մեքսիկան, Վենեսուելան, Էկվադորը և Նիգերիան, կկնքեն որոշ պայմանագրեր կամ կպայքարեն ֆինանսական հետևանքների դեմ: Այնպիսի երկրներ, ինչպիսիք են Սաուդյան Արաբիան և Ռուսաստանը, ունեն տարիներ շարունակ կուտակած դրամական պահուսներ, սակայն ղեկավարությունն ևս մտահոգված է ստեղծված իրադրությունով:

Պարտավորությունների և պարտքային շուկաները

Հավելյալ տեղեկություն՝ Corporate debt bubble

Մինչ կորոնավիրուսային համավարակը, ընկերությունների կողմից ներգրավվող փոխառությունները զուգորդվում էին նաև հետզհետե աճող վարկերով, ինչը ընկերություններին բերեց պարտավորությունների մեծ ծավալի և ստեղծեց ֆինանսական համակարգի անկայունություն: Կորպորատիվ պարտքի փլուզումը պոտենցիալ վնաս է ընկերությունների վճարունակության համար, ինչը կխորացնի հաջորդ անկումը: Հունվար ամսին ԱՄՆ կորպորատիվ վարկերի ծավալը կրճատվեց 10%-ով նախորդ տարվա համեմատ, ինչը ցույց է տալիս ներդրողների կողմից առավել զգուշավոր մոտեցումը: Կորոնավիրուսի ազդեցությունը տնտեսության վրա

As the economic impact of the coronavirus began to be felt, numerous financial news sources warned of the potential cascade of impacts upon the outstanding $10 trillion in corporate debt. Between mid-February and early March, investors increased the premium, or additional yield, to hold junk bonds by four times the premium demanded of higher credit lenders, indicating increased wariness.

During the 2020 stock market crash that began the week of 9 March, bond prices unexpectedly moved in the same direction as stock prices. Bonds are generally considered safer than stocks, so confident investors will sell bonds to buy stocks and cautious investors will sell stocks to buy bonds. Along with the unexpected movement of bonds in concert with stocks, bond desks reported that it had become difficult to trade many different types of bonds, including municipal bonds, corporate bonds, and even U.S. Treasury bonds. The New York Times opined that this, coupled with the fall in gold futures, indicated that major investors were experiencing a cash crunch and were attempting to sell any asset they could. As big investors sought to sell, the spread between the prices sellers and buyers wanted has widened. As banks were unable to sell the bonds they were holding, they also stopped buying bonds. As the number of traders fell, the few trades remaining wildly swung the bond prices. Market depth in Treasuries, a measure of liquidity, fell to its lowest level since the 2008 crisis. Over the week of 9 March, investors pulled a weekly record of $15.9 billion from investment-grade bond funds, as well as $11.2 billion from high-yield bond funds, the second-highest on record. Also, prices for bond exchange-traded funds began dropping below their net asset values.

On 12 March, the U.S. Fed took almost unprecedented action to, in its words, "address highly unusual disruptions in Treasury financing markets associated with the coronavirus outbreak". The Federal Reserve Bank of New York announced that it would offer $1.5 trillion in repurchase agreements in U.S. Treasury securities to smooth the functioning of the short-term market that banks use to lend to each other. The New York Fed further announced that it would buy $60 billion of Treasury bonds over the next month to keep the bond market functioning. The seizing up of markets was a critical step in the subprime mortgage crisis that led to the financial crisis of 2007–08 and the Fed appeared to want to act quickly. On 15 March, as well as dropping interest rates, announced it would buy at least $500 billion in Treasures and at least $200 billion in government-backed mortgage securities over the next few months. On 16 March, as the stock market plunged, bond prices jumped according to their historical inverse relationship.

On 17 March, the Fed announced that they would use the Commercial Paper Funding Facility (CPFF). The CPFF was first used in the 2007–08 financial crisis to buy about $350 billion of commercial paper (CP), thereby increasing the amount of cash in the CP market, used by business to pay bills and other short-term demands. CP most directly affects the mortgage and auto loan markets, as well as credit to small and medium-sized businesses. The U.S. Treasury Department authorized $10 billion to backstop any losses incurred by the Fed using the Treasury's Exchange Stabilization Fund. U.S. stock markets rallied on the news.

On 19 March, the European Central Bank announced a 750 billion euro ($820 billion) bond-buying program, named the Pandemic Emergency Purchase Programme, to mitigate market turmoil. Unlike in previous ECB asset-purchases, Greek government bonds were included. Markets reacted positively, with the yield on Italian government bonds dropping to 1.542% from 2.5% the day before.

In the week of 23 March, investors attracted by Fed guarantees of market liquidity and comparatively high bond yields rushed into the U.S. corporate debt market. Investment-grade firms issued $73 billion in debt, about 21% more than the previous weekly record. Many U.S. firms sold debt in an attempt to build cash reserves in anticipation of future financial strain.

Meanwhile, Chinese corporate bond defaults fell 30% in the first quarter, year on year, as the Chinese government directed banks to supply loans to corporations to avoid defaults and job losses. Interest rates in China fell to a 14-year low due to government efforts.

On 30 March, Moody's downgraded the outlook on U.S. corporate debt from 'stable' to 'negative,' focusing in particular on the global air travel, lodging and cruise ships, automobiles, oil and gas, and the banking sectors. Fitch forecast a doubling of defaults on U.S. leverage debt from 3% in 2019 to 5–6% in 2020, with a default rate up to 20% for retail and energy companies.

April 2020

In South Korea, the first on-shore debt offering in three weeks was successful on 9 April. However, the yields on won-denominated debt remained high amidst general pessimism about the economic outlook during the pandemic.

Following passage of the U.S. Coronavirus Aid, Relief, and Economic Security Act, the Fed announced on 9 April that it would buy up to $2.3 trillion in debt from the U.S. market, including from so-called "fallen angels," companies that were downgraded from investment-grade to junk during the chaos of March. The announcement sparked a rally in junk bond exchange-traded funds, as well as individual junk bonds. The New York Times reported on 19 April that U.S. corporations had drawn more than $200 billion from existing credit lines during the COVID-19 crisis, far more than had been extended in the 2008 crisis.

On 9 April, Saudi Arabia and Russia agreed to oil production cuts. Reuters reported that "If Saudi Arabia failed to rein in output, US senators called on the White House to impose sanctions on Riyadh, pull out US troops from the kingdom and impose import tariffs on Saudi oil."

Reporting following the May futures contracts for West Texas Intermediate crude oil falling into negative territory highlighted the financial strain on U.S. oil and oil services companies. As oil prices had plunged below the break even price for U.S. shale oil of about $40 per bbl, companies were unable to fix their finances by extracting more. MarketWatch noted that now "investors are likely to focus less on the viability of a driller’s operations and how cheaply it could unearth oil. Instead, money managers would look to assess if a company’s finances were resilient enough to stay afloat during the current economic downturn."

Virgin Australia, one of two major airlines in Australia, entered voluntary administration on 21 April, after being unable to manage $4.59 billion in debt.

Assets for companies in the U.S. car rental market, which were not included in the CARES Act, were under severe stress on 24 April. S&P Global Ratings had downgraded Avis and Hertz to "highly speculative," while credit default swaps for Hertz bonds indicated a 78% chance of default within 12 months and a 100% chance within five years.

The Bank of Japan increased its holdings of commercial paper by 27.8% in April 2020, which followed a rise of $16.9% in March. Efforts to alleviate strain on Japanese corporate finances also included increasing BoJ corporate bond holdings by 5.27% in April.

May 2020

Between 1 January and 3 May, a record $807.1 billion of U.S. investment-grade corporate bonds were issued. Similarly, U.S. corporations sold over $300 billion in debt in April 2020, a new record. This included Boeing, which sold $25 billion in bonds, stating that it would no longer need a bailout from the U.S. government. Apple, which borrowed $8.5 billion potentially to pay back the $8 billion in debt coming due later in 2020; Starbucks, which raised $3 billion.; Ford, which sold $8 billion in junk-rated bonds despite just losing its investment rating; and cruise line operator Carnival, which increased its offering to $4 billion to meet demand. The main reasons for the lively market are the low interest rates and the Fed's actions to ensure market liquidity. The iShares iBoxx USD Investment Grade Corporate Bond, an exchange-traded fund with assets directly benefiting from Fed actions, grew by a third between 11 March and the end of April. However, companies are growing increasingly leveraged as they increase their debt while earnings fall. Through the end of April 2020, investment-grade corporate bonds gained 1.4% versus Treasury bonds' 8.9%, indicating potential investor wariness about the risk of corporate bonds. Morgan Stanley estimated 2020 U.S. investment-grade bond issuance at $1.4 trillion, around 2017's record, while Barclays estimated the non-financial corporations will need to borrow $125–175 billion in additional debt to cover the drop in earnings from the pandemic recession.

On 4 May, U.S. retailer J.Crew filed for bankruptcy protection to convert $1.6 billion in debt to equity. Its debt largely resulted from the 2011 leveraged buyout by its current owners. J.Crew became the first U.S. retailer to go bankrupt in the COVID-19 downturn. Also in the week of 4 May, the Chamber of Deputies in the National Congress of Brazil was seeking to pass an amendment to the Constitution that would allow the Brazil to buy private sector securities. However, the Central Bank was concerned that bank officials could face accusations of corruption for buying assets from individual companies and were seeking personal liability protection for Central Bank purchases.

On 12 May, the Fed began buying corporate bond ETFs for the first time in its history. It stated its intention to buy bonds directly "in the near future." As companies must prove that they can not otherwise access normal credit to be eligible for the primary market facility, analysts opined that it may create a stigma for companies and be little used. However, the guarantee of a Fed backstop appears to have ensured market liquidity.

In its annual review on 14 May, the Bank of Canada concluded that its three interest rate cuts in March and first ever bond buying program had succeeded in stabilizing Canadian markets. However, it expressed concern about the ability of the energy sector to refinance its debt given historically low oil prices. About C$17 billion in Canadian corporate bonds was sold in April 2020, one of the largest volumes since 2010.

June/July 2020

Կաղապար:Expand section Credit ratings for industries such as energy/oil, retail, entertainment, travel/leisure and banking were affected most heavily by the pandemic. By July 2020, S&P Global and Fitch Ratings had initiated almost as many credit downgrades as the 2007-08 financial crisis. Canada was the first country to lose its triple "A" credit rating in June 2020.

See also

• Economic impact of the COVID-19 pandemic
• List of events affected by the COVID-19 pandemic
• Impact of the COVID-19 pandemic on education
• Impact of the COVID-19 pandemic on religion
• Impact of the COVID-19 pandemic on politics
• Impact of the COVID-19 pandemic on sports
• Impact of the COVID-19 pandemic on science and technology
• Impact of the COVID-19 pandemic on cinema

External links

• Coronavirus: A visual guide to the economic impact BBC