«Իսրայելա-պաղեստինյան ճգնաժամ (2021)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
Հաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Նոր էջ «2021 թվականի մայիսի 6-ին բախումներ են սկսվել պաղեստինցի և հրեա ցուցարարների միջև...»:
 
No edit summary
Տող 5. Տող 5.
Իսրայելն ավիահարվածներ է հասցրել Գազայի ռազմական ենթակառուցվածքների օբյեկտներին, և, ինչպես հաղորդել են ոլորտի պաշտոնական աղբյուրները<ref>{{Cite news|author=Kingsley|first=Patrick|date=2021-05-10|title=After Raid on Aqsa Mosque, Rockets From Gaza and Israeli Airstrikes|lang=en-US|website=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2021/05/10/world/middleeast/jerusalem-protests-aqsa-palestinians.html|accessdate=2021-05-11|issn=0362-4331}}</ref>, առնվազն 30 պաղեստինցի է սպանվել, այդ թվում՝ տասը երեխա, ևս 203-ը վիրավորվել են<ref name="nyt30">{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2021/05/11/world/middleeast/israel-gaza-airstrikes.html|title=As Israelis and Palestinians Battle, Rockets and Airstrikes Intensify|website=The New York Times|date=2021-05-11|access-date=2021-05-11}}</ref>: Իսրայելի պաշտպանության բանակի մամուլի ծառայության տվյալներով՝ սպանվածներից առնվազն 15-ը ՀԱՄԱՍ ահաբեկչական խմբավորման անդամներ են եղել<ref name=":8">{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.timesofisrael.com/6-israelis-wounded-as-hamas-launches-massive-rocket-barrage-on-ashkelon/|title=Gaza terrorists fire hundreds of rockets at Israel; IDF pummels Hamas targets|author=Gross|first=Judah Ari|website=[[Times of Israel]]|date=11 May 2021|access-date=2021-05-11|url-status=live}}</ref>: Մայիսի 11-ին Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ավիահարվածի հետևանքով փլուզվել է Գազայում գտնվող 13-հարկանի բնակելի աշտարակը, որտեղ տեղակայված էր ՀԱՄԱՍ-ի քաղաքական ղեկավարության կողմից օգտագործված գրասենյակը: Նախօրեին, հետևելով կետային ավիահարվածների ավանդական մարտավարությանը, Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ղեկավարությունը բնակիչներին տեղեկացրել է շենքից հեռանալու և պաշտպանված շինություններում թաքնվելու անհրաժեշտության մասին<ref name="ReutersTower">{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/gaza-residential-tower-collapses-israeli-airstrike-witnesses-say-2021-05-11/|title=Gaza residential tower collapses in Israeli airstrike, witnesses say|website=[[Reuters]]|date=11 May 2021|access-date=11 May 2021}}</ref><ref name="AJTower">{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/5/11/israel-strikes-down-tower-in-gaza-prompting-hamas-response|title=Israeli air strike destroys Gaza tower block|website=[[Al Jazeera]]|date=11 May 2021|access-date=11 May 2021}}</ref><ref name="CNNTower">{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/05/11/middleeast/israel-gaza-airstrikes-rockets-intl/index.html|title=At least 35 killed in Gaza as Israel ramps up airstrikes in response to rocket attacks|author=Carey|first=Andrew|website=[[CNN]]|access-date=11 May 2021}}</ref>:
Իսրայելն ավիահարվածներ է հասցրել Գազայի ռազմական ենթակառուցվածքների օբյեկտներին, և, ինչպես հաղորդել են ոլորտի պաշտոնական աղբյուրները<ref>{{Cite news|author=Kingsley|first=Patrick|date=2021-05-10|title=After Raid on Aqsa Mosque, Rockets From Gaza and Israeli Airstrikes|lang=en-US|website=The New York Times|url=https://www.nytimes.com/2021/05/10/world/middleeast/jerusalem-protests-aqsa-palestinians.html|accessdate=2021-05-11|issn=0362-4331}}</ref>, առնվազն 30 պաղեստինցի է սպանվել, այդ թվում՝ տասը երեխա, ևս 203-ը վիրավորվել են<ref name="nyt30">{{Cite web|url=https://www.nytimes.com/2021/05/11/world/middleeast/israel-gaza-airstrikes.html|title=As Israelis and Palestinians Battle, Rockets and Airstrikes Intensify|website=The New York Times|date=2021-05-11|access-date=2021-05-11}}</ref>: Իսրայելի պաշտպանության բանակի մամուլի ծառայության տվյալներով՝ սպանվածներից առնվազն 15-ը ՀԱՄԱՍ ահաբեկչական խմբավորման անդամներ են եղել<ref name=":8">{{Cite web|lang=en-US|url=https://www.timesofisrael.com/6-israelis-wounded-as-hamas-launches-massive-rocket-barrage-on-ashkelon/|title=Gaza terrorists fire hundreds of rockets at Israel; IDF pummels Hamas targets|author=Gross|first=Judah Ari|website=[[Times of Israel]]|date=11 May 2021|access-date=2021-05-11|url-status=live}}</ref>: Մայիսի 11-ին Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ավիահարվածի հետևանքով փլուզվել է Գազայում գտնվող 13-հարկանի բնակելի աշտարակը, որտեղ տեղակայված էր ՀԱՄԱՍ-ի քաղաքական ղեկավարության կողմից օգտագործված գրասենյակը: Նախօրեին, հետևելով կետային ավիահարվածների ավանդական մարտավարությանը, Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ղեկավարությունը բնակիչներին տեղեկացրել է շենքից հեռանալու և պաշտպանված շինություններում թաքնվելու անհրաժեշտության մասին<ref name="ReutersTower">{{Cite web|url=https://www.reuters.com/world/middle-east/gaza-residential-tower-collapses-israeli-airstrike-witnesses-say-2021-05-11/|title=Gaza residential tower collapses in Israeli airstrike, witnesses say|website=[[Reuters]]|date=11 May 2021|access-date=11 May 2021}}</ref><ref name="AJTower">{{Cite web|url=https://www.aljazeera.com/news/2021/5/11/israel-strikes-down-tower-in-gaza-prompting-hamas-response|title=Israeli air strike destroys Gaza tower block|website=[[Al Jazeera]]|date=11 May 2021|access-date=11 May 2021}}</ref><ref name="CNNTower">{{Cite web|url=https://www.cnn.com/2021/05/11/middleeast/israel-gaza-airstrikes-rockets-intl/index.html|title=At least 35 killed in Gaza as Israel ramps up airstrikes in response to rocket attacks|author=Carey|first=Andrew|website=[[CNN]]|access-date=11 May 2021}}</ref>:


Մայիսի 21-ից կողմերը պայմանավորվել են հրադադարի մասին<ref name="автоссылка1" />:
Մայիսի 21-ից կողմերը պայմանավորվել են հրադադարի մասին:


== Նախապատմություն ==
== Նախապատմություն ==
Տող 22. Տող 22.


== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==
{{ծանցանկ}}
{{ծանցանկ2}}

14:18, 9 Հունիսի 2021-ի տարբերակ

2021 թվականի մայիսի 6-ին բախումներ են սկսվել պաղեստինցի և հրեա ցուցարարների միջև, հակամարտությանը միջամտել է Իսրայելի ոստիկանությունը՝ փորձելով կանգնեցնել նրան: Հակամարտությունը ծագել է Իսրայելի Գերագույն դատարանի՝ Արևելյան Երուսաղեմի շրջանի Շեյխ-Ջարախ թաղամասի բնակելի տներից պաղեստինցիների վտարման մասին ծրագրված որոշման պատճառով: Մայիսի 7-ի երեկոյան պաղեստինցի արաբների խումբը քարկոծել և ճայթռուկներ է նետել Շհեմյան դարպասների մոտ կանգնած ոստիկաններին՝ նրանց իրենց հետևից տանելով Ալ Աքսա մզկիթի մոտ, ինչը բարդացրել է հակամարտությունը[1]: Դրանից հետո Գերագույն դատարանի որոշման կատարումը հետաձգվել էր 30 օրով, քանի որ Իսրայելի կառավարության իրավաբանական խորհրդական Ավիհայ Մանդելբլիտը ձգտում էր նվազեցնել լարվածությունը[2]:

Մայիսի 9-ին ծայրահեղ աջ հրեա ազգայնականների խմբի երթի ֆոնին, որն ավելի ուշ չեղյալ էր հայտարարվել[3][4][5], իսրայելական ոստիկանությունը, որը պատասխանատու էր իրավակարգի և հասարակական հանգստության պահպանման համար, ստիպված էր գրոհել Ալ Աքսա մզկիթը, մահմեդականների համար գլխավոր սրբազան վայրը: Ի պատասխան մայիսի 10-12-ը ՀԱՄԱՍ-ը և «Իսլամական ջիհադը» ավելի քան 1500 հրթիռ են արձակել Իսրայելի ուղղությամբ[6], Իսրայելի պաշտպանության բանակի մամուլի ծառայության տվյալներով՝ խոցելով տներ և դպրոց[7], սպանելով երկուսին և վիրավորելով առնվազն 70 իսրայելցի խաղաղ բնակիչների[8][9]:

Իսրայելն ավիահարվածներ է հասցրել Գազայի ռազմական ենթակառուցվածքների օբյեկտներին, և, ինչպես հաղորդել են ոլորտի պաշտոնական աղբյուրները[10], առնվազն 30 պաղեստինցի է սպանվել, այդ թվում՝ տասը երեխա, ևս 203-ը վիրավորվել են[11]: Իսրայելի պաշտպանության բանակի մամուլի ծառայության տվյալներով՝ սպանվածներից առնվազն 15-ը ՀԱՄԱՍ ահաբեկչական խմբավորման անդամներ են եղել[12]: Մայիսի 11-ին Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ավիահարվածի հետևանքով փլուզվել է Գազայում գտնվող 13-հարկանի բնակելի աշտարակը, որտեղ տեղակայված էր ՀԱՄԱՍ-ի քաղաքական ղեկավարության կողմից օգտագործված գրասենյակը: Նախօրեին, հետևելով կետային ավիահարվածների ավանդական մարտավարությանը, Իսրայելի ռազմաօդային ուժերի ղեկավարությունը բնակիչներին տեղեկացրել է շենքից հեռանալու և պաշտպանված շինություններում թաքնվելու անհրաժեշտության մասին[13][14][15]:

Մայիսի 21-ից կողմերը պայմանավորվել են հրադադարի մասին:

Նախապատմություն

Մուտքը՝ Շեյխ-Ջառախ թաղամաս։

Շեյխ-Ջարահում հողի շուրջ ձգձգված վեճը 1948 թվականից համարվում է իսրայելա-պաղեստինյան վեճերի բնորոշ նմուշ[16]։ Իսրայելի օրենքները թույլ են տալիս հրեաներին երկրի դեմ հայց ներկայացնել Արևմտյան ափին և Արևելյան Երուսաղեմում, որին նրանք տիրապետում էին մինչև 1948 թվականը, սակայն մերժում են պաղեստինցիների ավելի քան բազմաթիվ նմանատիպ պահանջներ Իսրայելի հողի նկատմամբ, որին նրանք տիրապետում էին մինչև հրեական պետության ձևավորումը[17][18]։ Երուսաղեմի քաղաքական հետազոտությունների ինստիտուտի տվյալներով՝ սեփականության իրավունքին նման մոտեցումն անընդունելի է միջազգային իրավունքում, և որոշ վերլուծաբաններ պնդում են, որ այդ միջոցներով ստեղծված՝ Արևելյան Երուսաղեմում հրեաների սեփականության իրավունքների վերականգնման նախադեպը պաղեստինցիների առջև կբացի 1948 թվականի պատերազմի ժամանակ գրավված Արևմտյան Երուսաղեմում իրենց սեփականության վերականգնման իրավունքի հավակնելու հնարավորությունը:

Վիճելի հողը 1870-ական թվականներին հրեական թրասթերով գնվել է արաբական հողատերերի կողմից[19]։ 1947-1949 թվականների արաբա-իսրայելական պատերազմի արդյունքում վիճելի հողերը ներառող տարածքը ժամանակավորապես անցել է Հորդանանի վերահսկողության տակ։ 1956 թվականին Հորդանանի կառավարությունը, ՄԱԿ-ի Փախստականների հարցերով կազմակերպության հետ համագործակցությամբ, պաղեստինցի փախստականների 28 ընտանիք է տեղավորել որպես վարձակալներ այն նույն հողատարածքում, որով Հորդանանը ղեկավարում էր որպես «թշնամական սեփականության պահապան», և որն ավելի վաղ պատկանում էր հրեական վստահում: 1967 թվականի Վեցօրյա պատերազմից հետո այդ շրջանը հայտնվեց Իսրայելի վերահսկողության տակ։

1972 թվականին Իսրայելի կառավարությունը գրանցել է վիճելի հող և անշարժ գույք դրա վրա որպես հրեական սեփականություն, և նրանք դրանից հետո պահանջել են, որ պաղեստինցի վարձակալները վճարեն իրենց վարձավճարը: 1990-ական թվականներին պաղեստինցի ընտանիքների վտարման կարգադրություններ են հրապարակվել[20]։ Չկարողանալով վտարել պաղեստինցի վարձակալներին, նրանց տրաստերը վաճառել են աջ հայացքներով հրեա վերաբնակիչների կազմակերպության տները, որն այդ ժամանակվանից ի վեր բազմիցս փորձել է վտարել պաղեստինցի վարձակալներին: Պաղեստինցի վարձակալները 1940-ական թվականներին Իսրայելից հեռացած փախստականների ժառանգներն են, որոնք իրադարձությունների արդյունքում արաբական միջավայրում հայտնի են որպես Նակբա[21][22][23][24]։

2010 թվականին Իսրայելի Գերագույն դատարանը մերժել է Պաղեստինյան ընտանիքների բողոքը, որոնք բնակվում էին Շեյխ-Ջարահ շրջանում 57 բնակելի միավորներով, և որոնք դատարան էին դիմել իրենց սեփականության իրավունքը ճանաչելու միջնորդությամբ[20]։ Սպասվում էր, որ 2021 թվականի մայիսի 10-ին Իսրայելի Գերագույն դատարանը որոշում կկայացնի այն մասին, թե արդյոք հաստատել է Շեյխ-Ջարախ շրջանից պաղեստինցի վեց ընտանիքների արտաքսումը:

Իսրայելցի ծայրահեղ աջ քաղաքական գործիչ Իտամար Բեն Գվարահ այցելել է Շեյխ-Ջարահ բախումներից առաջ, որտեղ հայտարարել է, որ տները պատկանում են հրեաներին, և ոստիկանությանը խորհուրդ է տվել «կրակ բացել» ցուցարարների վրա[25], ինչն էլ իր հերթին կրակի վրա յուղ է լցրել[26]։

Պաղեստինցի ցուցարարները նաև հիասթափված էին Պաղեստինի նախագահ Մահմուդ Աբասի որոշումից՝ հետաձգել 2021 թվականի խորհրդարանական ընտրությունները Պաղեստինում, ենթադրելով, որ նա դա արել է, որպեսզի խուսափի իր կուսակցության քաղաքական պարտությունից[25][27]։

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ Ben Zion, Ilan (10 May 2021). «More than 300 Palestinians hurt in Jerusalem holy site clash». Associated Press. Վերցված է 10 May 2021-ին.
  2. ↑ Kingsley, Patrick (2021-05-09). «Israeli Court Delays Expulsion of Palestinian Families in East Jerusalem». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2021-05-10-ին.
  3. ↑ Kingsley, Patrick (10 May 2021). «After Raid on Aqsa Mosque, Rockets from Gaza and Israeli Airstrikes». The New York Times. Վերցված է 10 May 2021-ին.
  4. ↑ Hasson, Nir (10 May 2021). «Tensions over Jerusalem Day march, Temple Mount clashes culminate in rocket fire from Gaza». Haaretz (անգլերեն). Վերցված է 10 May 2021-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  5. ↑ «TV: Palestinians stocked rocks for Temple Mount riots, police caught unawares». The Times of Israel (ամերիկյան անգլերեն). 8 May 2021. Վերցված է 2021-05-10-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  6. ↑ Alexander Smith, Lawahez Jabari and Paul Goldman (11 May 2021). «33 killed in Israeli airstrikes, Hamas rocket attacks as unrest spreads beyond Jerusalem». NBC News.
  7. ↑ Ahronheim, Anna (11 May 2021). «Massive barrage of 60 rockets fired at Ashkelon, Ashdod; buildings hit». The Jerusalem Post (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-05-11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  8. ↑ «Two Israelis dead, over 90 injured after rockets strike Ashkelon, Ashdod». The Jerusalem Post (ամերիկյան անգլերեն). 11 May 2021. Վերցված է 2021-05-11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  9. ↑ «1 dead, 3 hurt as 'largest ever' Hamas barrage hits Ashdod, Ashkelon». ynetnews (անգլերեն). 2021-05-11. Վերցված է 2021-05-11-ին.
  10. ↑ Kingsley, Patrick (2021-05-10). «After Raid on Aqsa Mosque, Rockets From Gaza and Israeli Airstrikes». The New York Times (ամերիկյան անգլերեն). ISSN 0362-4331. Վերցված է 2021-05-11-ին.
  11. ↑ «As Israelis and Palestinians Battle, Rockets and Airstrikes Intensify». The New York Times. 2021-05-11. Վերցված է 2021-05-11-ին.
  12. ↑ Gross, Judah Ari (11 May 2021). «Gaza terrorists fire hundreds of rockets at Israel; IDF pummels Hamas targets». Times of Israel (ամերիկյան անգլերեն). Վերցված է 2021-05-11-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ url-status (link)
  13. ↑ «Gaza residential tower collapses in Israeli airstrike, witnesses say». Reuters. 11 May 2021. Վերցված է 11 May 2021-ին.
  14. ↑ «Israeli air strike destroys Gaza tower block». Al Jazeera. 11 May 2021. Վերցված է 11 May 2021-ին.
  15. ↑ Carey, Andrew. «At least 35 killed in Gaza as Israel ramps up airstrikes in response to rocket attacks». CNN. Վերցված է 11 May 2021-ին.
  16. ↑ Seth Frantzman, May 9, 2021, Why the Sheikh Jarrah dispute has captured international attention, The Jewish Chronicle
  17. ↑ Evan Gottesman, Forward, 10 May 2021, The fights over Sheikh Jarrah reveal the folly of relitigating Israel’s founding
  18. ↑ Marina Sergides.
  19. ↑ Srivastava, Mehul (9 May 2021). «Israel delays East Jerusalem evictions after weekend of violence». The Irish Times. Վերցված է 11 May 2021-ին.
  20. ↑ 20,0 20,1 Yitzhak Reiter, Lior Lehrs, 'The Strategic Implications of Jewish Settlement in an Arab Neighborhood in East Jerusalem,' The Jerusalem Institute for Israel Studies 2010 pp.1-96 p.6
  21. ↑ «Jerusalem: Why have tensions escalated?». The independent. May 11, 2021. Վերցված է May 11, 2021-ին.
  22. ↑ Kingsley, Patrick (7 May 2021). «Evictions in Jerusalem Become Focus of Israeli-Palestinian Conflict». The New York Times. Jerusalem. Վերցված է 9 May 2021-ին.
  23. ↑ Rubin, Shira (9 May 2021). «How a Jerusalem neighborhood reignited the Israeli-Palestinian conflict». The Washington Post. Jerusalem. Վերցված է 9 May 2021-ին.
  24. ↑ Boxerman, Aaron (2021-05-09). «Supreme Court delays session on Sheikh Jarrah evictions amid Jerusalem violence». The Times of Israel. Վերցված է 2021-05-11-ին.
  25. ↑ 25,0 25,1 «'Silence is not an option' in east Jerusalem for Palestinians». Agence France-Presse. 9 May 2021. Վերցված է 10 May 2021-ին.
  26. ↑ Palmer, Elizabeth (10 May 2021). «Hundreds of Palestinians wounded as religious tension boils over in Jerusalem». CBS News. Վերցված է 10 May 2021-ին.
  27. ↑ Holmes, Oliver (11 May 2021). «What has caused Jerusalem's worst violence in years?». The Guardian. Jerusalem. Վերցված է 11 May 2021-ին.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Իսրայելա-պաղեստինյան_ճգնաժամ_(2021)&oldid=7966080» էջից