«Կոսովոյի հուշարձաններ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
Տող 8. Տող 8.


===Եկեղեցիներ===
===Եկեղեցիներ===
'''Գրացանիցա եկեղեցին''' սերբական օրթոդոքս եկեղեցի է<ref>{{cite web|last=OSCE|title=Gračanica / Graçanicë|url=http://www.osce.org/kosovo/88762?download=true|access-date=1 October 2015|year=2015}}</ref><ref>{{cite web|last=Encyclopædia Britannica|title=Kosovo|url=http://www.britannica.com/place/Kosovo/Cultural-life#ref1090208|access-date=1 October 2015}}</ref><ref>{{cite book|title=Religion and the Politics of Identity in Kosovo |url=https://books.google.com/books?id=5HPvGOHR2RsC&q=gracanica+serbian+orthodox&pg=PA66|date=2000|page=66|isbn = 9781850653929|last1 = Duijzings|first1 = Gerlachlus}}</ref> այն հիմնադրվել է սերբական թագավոր Ստեֆան Միլյուտինի կողմից 1321 թվականին <ref>{{cite web|last=University club for UNESCO Serbia|title=Srednjovekovni spomenici na Kosovu i Metohiji|url=http://www.uuk.org.rs/sr/unesko-lista-univerzitetski-unesko-klub-university-club-for-unesco/115-srednjovekovni-spomenici-na-kosovu-i-metohiji|access-date=1 October 2015}}</ref><ref>{{cite book|title=Gračanica: istorija i arhitektura |url=https://books.google.com/books?id=56VWAAAAMAAJ&q=gracanica+1321|date=1988|last1 = Ćurčić|first1 = Slobodan|isbn = 9788607003594}}</ref><ref>{{cite book|title=The Byzantine Empire |publisher=CUA Press |url=https://archive.org/details/byzantineempire0000brow|url-access=registration |quote=gracanica 1321. |date=1992|page=[https://archive.org/details/byzantineempire0000brow/page/285 285]|isbn = 9780813207544|last = Browning|first = Robert}}</ref>: Այն գտնվում է Գրացանիցայում և սերբա-բյուզանդական ճարտարապետության ոճին է պատկանում <ref name=Oxford>{{cite book|last=Jeffreys|first=Elizabeth|title=The Oxford Handbook of Byzantine Studies|year=2008|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, England|isbn=9780199252466|page=362}}</ref>: Եկեղեցին հայտնի է իր պատկերներով: Պատկերները և ձեռագրերը գեղարվեստական մեծ արժեքներ են: Այն 1947 թվականին Սերբիայի Հանրապետության կողմից հայտարարվել է բացառիկ նշանակության մշակութային ժառանգություն<ref>{{CHS-SANU|Link=385|Name=МАНАСТИР ГРАЧАНИЦА}}</ref>:
'''Գրացանիցա եկեղեցին''' սերբական օրթոդոքս եկեղեցի է<ref>{{cite web|last=OSCE|title=Gračanica / Graçanicë|url=http://www.osce.org/kosovo/88762?download=true|access-date=1 October 2015|year=2015}}</ref><ref>{{cite web|last=Encyclopædia Britannica|title=Kosovo|url=http://www.britannica.com/place/Kosovo/Cultural-life#ref1090208|access-date=1 October 2015}}</ref><ref>{{cite book|title=Religion and the Politics of Identity in Kosovo |url=https://books.google.com/books?id=5HPvGOHR2RsC&q=gracanica+serbian+orthodox&pg=PA66|date=2000|page=66|isbn = 9781850653929|last1 = Duijzings|first1 = Gerlachlus}}</ref> այն հիմնադրվել է սերբական թագավոր Ստեֆան Միլյուտինի կողմից 1321 թվականին <ref>{{cite web|last=University club for UNESCO Serbia|title=Srednjovekovni spomenici na Kosovu i Metohiji|url=http://www.uuk.org.rs/sr/unesko-lista-univerzitetski-unesko-klub-university-club-for-unesco/115-srednjovekovni-spomenici-na-kosovu-i-metohiji|access-date=1 October 2015}}</ref><ref>{{cite book|title=Gračanica: istorija i arhitektura |url=https://books.google.com/books?id=56VWAAAAMAAJ&q=gracanica+1321|date=1988|last1 = Ćurčić|first1 = Slobodan|isbn = 9788607003594}}</ref><ref>{{cite book|title=The Byzantine Empire |publisher=CUA Press |url=https://archive.org/details/byzantineempire0000brow|url-access=registration |quote=gracanica 1321. |date=1992|page=[https://archive.org/details/byzantineempire0000brow/page/285 285]|isbn = 9780813207544|last = Browning|first = Robert}}</ref>: Այն գտնվում է Գրացանիցայում և սերբա-բյուզանդական ճարտարապետության ոճին է պատկանում <ref name=Oxford>{{cite book|last=Jeffreys|first=Elizabeth|title=The Oxford Handbook of Byzantine Studies|year=2008|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, England|isbn=9780199252466|page=362}}</ref>: Եկեղեցին հայտնի է իր պատկերներով: Պատկերները և ձեռագրերը գեղարվեստական մեծ արժեքներ են: Այն 1947 թվականին Սերբիայի Հանրապետության կողմից հայտարարվել է բացառիկ նշանակության մշակութային ժառանգություն<ref>{{CHS-SANU|Link=385|Name=МАНАСТИР ГРАЧАНИЦА}}</ref>
⚫
<ref name=MKRS>{{cite web|last=MKRS|title=LISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME|url=http://www.mei-ks.net/repository/docs/Aneksi_2_-_Lista_e_perkohshme_e_trashigimis_kulturore.pdf|publisher=Republika e Kosovës|access-date=24 February 2013|location=Kosovo|language=sk}}</ref>: 2006 թվականի հուլիսի 13-ին ներառվել է ՅՈԻՆԵՍԿՈ-յի մշակութային ժառանգության ցանկում Կոսովոյի միջնադարյան ժառանկության անվան տակ երկարացում Visoki Dečani կայքում, որը ընդհանուր առմամբ տեղադրված է Վտանգի տակ գտնվող Համաշխարհային ժառանգության ցանկում<ref>{{cite web|last=UNESCO|title=World Heritage Committee puts Medieval Monuments in Kosovo on Danger List and extends site in Andorra, ending this year's inscriptions|url=https://whc.unesco.org/en/news/268|access-date=1 October 2015|year=2006}}</ref><ref name=UNESCO_list>{{cite web|last=UNESCO|title=List of World Heritage in Danger|url=https://whc.unesco.org/en/danger/|access-date=24 February 2013|year=2006}}</ref>:

⚫
<ref name=MKRS>{{cite web|last=MKRS|title=LISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME|url=http://www.mei-ks.net/repository/docs/Aneksi_2_-_Lista_e_perkohshme_e_trashigimis_kulturore.pdf|publisher=Republika e Kosovës|access-date=24 February 2013|location=Kosovo|language=sk}}</ref>: 2006 թվականի հուլիսի 13-ին ներառվել է [[ՅՈԻՆԵՍԿՈ]]-յի մշակութային ժառանգության ցանկում Կոսովոյի միջնադարյան ժառանկության անվան տակ երկարացում [[Visoki Dečani]] կայքում, որը ընդհանուր առմամբ տեղադրված է Վտանգի տակ գտնվող Համաշխարհային ժառանգության ցանկում<ref>{{cite web|last=UNESCO|title=World Heritage Committee puts Medieval Monuments in Kosovo on Danger List and extends site in Andorra, ending this year's inscriptions|url=https://whc.unesco.org/en/news/268|access-date=1 October 2015|year=2006}}</ref><ref name=UNESCO_list>{{cite web|last=UNESCO|title=List of World Heritage in Danger|url=https://whc.unesco.org/en/danger/|access-date=24 February 2013|year=2006}}</ref>:


Համաձայն 1957, 1963 և 1964 թվականների հնագիտական պեղումների այս եկեղեցին կառուցվել է 13-րդ դարի եկեղեցու ավերակների վրա, որն էլ կառուցված էր եղել 6-11-րդ դարի քրիստոնեական բազիլիկ եկեղեցու հիմքի վրա <ref name="blg inst">{{cite book|title=Decani monastery: Nomination of the cultural monument for inclusion on the world heritage list|year=2002|location=Belgrade|url=https://whc.unesco.org/uploads/nominations/724bis.pdf|author=Nomination dossier compiled by the republic institute for the protection of the cultural monuments|access-date=27 February 2013}}</ref><ref name=KM>{{cite web|title=KM|url=http://www.erepublik.com/pl/article/some-facts-about-kosovo-and-metohija-for-people-who-don-t-know-real-history--1880662/1/20}}</ref><ref name="Jahja Drancolli">{{cite book|last=Drancolli|first=Jahja|title=Feja ne Kosove gjate mesjetes (Dardania Sacra 2)|year=2000|location=Prishtine|page=110|language=sk}}</ref><ref name="rv drini">{{cite journal|last=Drançolli|first=Jahja|title=Monumentet e Kultit Katolik Gjatë Mesjetës në Kosovë|journal=Revista Drini|year=2011|url=http://www.revistadrini.com/2011/11/jahja-drancolli-monumentet-e-kultit-katolik-gjate-mesjetes-ne-kosove/}}</ref>: Քրիստոնեական բազիլիկը, որը եպիսկոպոսության կենտրոնն էր, 13-րդ դարում վերակառուցվում է <ref name="rv drini" />:
Համաձայն 1957, 1963 և 1964 թվականների հնագիտական պեղումների այս եկեղեցին կառուցվել է 13-րդ դարի եկեղեցու ավերակների վրա, որն էլ կառուցված էր եղել 6-11-րդ դարի քրիստոնեական բազիլիկ եկեղեցու հիմքի վրա <ref name="blg inst">{{cite book|title=Decani monastery: Nomination of the cultural monument for inclusion on the world heritage list|year=2002|location=Belgrade|url=https://whc.unesco.org/uploads/nominations/724bis.pdf|author=Nomination dossier compiled by the republic institute for the protection of the cultural monuments|access-date=27 February 2013}}</ref><ref name=KM>{{cite web|title=KM|url=http://www.erepublik.com/pl/article/some-facts-about-kosovo-and-metohija-for-people-who-don-t-know-real-history--1880662/1/20}}</ref><ref name="Jahja Drancolli">{{cite book|last=Drancolli|first=Jahja|title=Feja ne Kosove gjate mesjetes (Dardania Sacra 2)|year=2000|location=Prishtine|page=110|language=sk}}</ref><ref name="rv drini">{{cite journal|last=Drançolli|first=Jahja|title=Monumentet e Kultit Katolik Gjatë Mesjetës në Kosovë|journal=Revista Drini|year=2011|url=http://www.revistadrini.com/2011/11/jahja-drancolli-monumentet-e-kultit-katolik-gjate-mesjetes-ne-kosove/}}</ref>: Քրիստոնեական բազիլիկը, որը եպիսկոպոսության կենտրոնն էր, 13-րդ դարում վերակառուցվում է <ref name="rv drini" />:

17:26, 31 Մայիսի 2021-ի տարբերակ

Կոսովոյի հուշարձաններ, ներառում է բոլոր հուշարձանները, որոնք գտնվում են Կոսովոյում։ Կոսովոն ունի բազմամշակութային և հարուստ մշակութային ժառանգության՝ սկսած բրոնզե դարից, Հռոմից, Բյուզանդիայից և Օսմանյան կայսրության ժամանակաշրջաններից։ Կոսովոյում հուշարձանների մեծ մասը կառուցվել են տեղական նյութերից, արհեստագործների կողմից, այն պայմաններում, որոնց վրա ազդել են Կոսովո ներխուժած կայսրությունները[1][2]։ Հուշարձանները, որոնք դեռ կան, պատկանում են բյուզանդական, սերբական ուղղափառ եկեղեցիներին և Օսմանյան կայսրությանը։ Դրանք ունեն պատմական, մշակութային, ճարտարապետական և գեղարվեստական արժեք։ Անտիկ քաղաքների, բյուզանդական և ուղղափառ եկեղեցիների ու վանքերի շարքում, Օսմանյան կայսրության մզկիթների, թուրքական բաղնիքների կողքին ծաղկում էր հասարակ ժողովրդի շինարարական մշակույթը (բնակելի կացարանները)[1]։

Կոսովոյի հուշարձանները եզակի ընդհանուր ժառանգություն են, որի պահպանման համար հասարակությունը պատասխանատվություն է կրում, որպեսզի դրանց իսկությունը փոխանցվի ապագա սերունդներին[3][4]։ Ճարտարապետության բնագավառում կարևոր են բնիկ առանձնահատկությունները, որոնք Բալկաններում համարվում են ամենայուրահատուկը հայտնին[3]։ Կոսովոն ունի ռազմավարական աշխարհագրական դիրք, քանի որ Կոսովոյի տարածքով անցնում էին բնական երթևեկության գծեր և ճանապարհներ, որոնք կարևորություն ունեին մշակութային շարժումների, մշակութային ժառանգության, պատմական և արվեստի զարգացումների համար[5]։ 1998-1999 թվականների վերջին պատերազմի ընթացքում ռազմական ​​ուժերի կողմից սիստեմատիկորեն թիրախավորվում էին ավելի քան 500 հուշարձաններ, որտեղ դրանց ավելի քան 80%-ը ոչնչացվում է, այրվում կամ վնասվում[1][3][5]։ Դրանցից շատերից միայն շինարարական պատերն են մնացել[3][5]։


Եկեղեցիներ

Գրացանիցա եկեղեցին սերբական օրթոդոքս եկեղեցի է[6][7][8] այն հիմնադրվել է սերբական թագավոր Ստեֆան Միլյուտինի կողմից 1321 թվականին [9][10][11]: Այն գտնվում է Գրացանիցայում և սերբա-բյուզանդական ճարտարապետության ոճին է պատկանում [12]: Եկեղեցին հայտնի է իր պատկերներով: Պատկերները և ձեռագրերը գեղարվեստական մեծ արժեքներ են: Այն 1947 թվականին Սերբիայի Հանրապետության կողմից հայտարարվել է բացառիկ նշանակության մշակութային ժառանգություն[13] [14]: 2006 թվականի հուլիսի 13-ին ներառվել է ՅՈԻՆԵՍԿՈ-յի մշակութային ժառանգության ցանկում Կոսովոյի միջնադարյան ժառանկության անվան տակ երկարացում Visoki Dečani կայքում, որը ընդհանուր առմամբ տեղադրված է Վտանգի տակ գտնվող Համաշխարհային ժառանգության ցանկում[15][16]:

Համաձայն 1957, 1963 և 1964 թվականների հնագիտական պեղումների այս եկեղեցին կառուցվել է 13-րդ դարի եկեղեցու ավերակների վրա, որն էլ կառուցված էր եղել 6-11-րդ դարի քրիստոնեական բազիլիկ եկեղեցու հիմքի վրա [17][18][19][20]: Քրիստոնեական բազիլիկը, որը եպիսկոպոսության կենտրոնն էր, 13-րդ դարում վերակառուցվում է [20]: Այն նվիրված էր Գրացանիցայի օրհնյալ տիկնոջը՝ Տեոտոկոսին: Այս եկեղեցին հիշատակվել է նաև Բենեդիկտոս 11-րդ Պապի կողմից 1303 թվականին: Միայն եկեղեցին է մնացել նախնական վանական համալիրից, որը նախատեսված էր որպես Լիպլջանի եպիսկոպոսների նստավայր:

Ծանոթագրություններ

  1. ↑ 1,0 1,1 1,2 Limani, Jeta (2007). tower of Mazrekaj family in Dranoc - A Management Plan For A Sustainable Cultural Tourism Development (PDF). Kosovo. Վերցված է 24 February 2013-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)(չաշխատող հղում)
  2. ↑ Drançolli, Fejaz (2004). Destruction of Albanian tower (in Slovak). Prishtinë: Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës
  3. ↑ 3,0 3,1 3,2 3,3 Doli, Flamur (2009). Arkitektura Vernakulare e Kosovës (սլովակերեն). Prishtine: Association for the preservation of architectonic heritage.
  4. ↑ Ismajli, Rexhep (2011). Kosova Vështrim Monografik (սլովակերեն). Prishtinë: Akademia e Shkencave dhe Arteve të Kosovës.
  5. ↑ 5,0 5,1 5,2 Drançolli, Fejaz (2004). Destruction of Albanian tower (սլովակերեն). Prishtinë: Biblioteka Kombëtare dhe Universitare e Kosovës.
  6. ↑ OSCE (2015). «Gračanica / Graçanicë». Վերցված է 1 October 2015-ին.
  7. ↑ Encyclopædia Britannica. «Kosovo». Վերցված է 1 October 2015-ին.
  8. ↑ Duijzings, Gerlachlus (2000). Religion and the Politics of Identity in Kosovo. էջ 66. ISBN 9781850653929.
  9. ↑ University club for UNESCO Serbia. «Srednjovekovni spomenici na Kosovu i Metohiji». Վերցված է 1 October 2015-ին.
  10. ↑ Ćurčić, Slobodan (1988). Gračanica: istorija i arhitektura. ISBN 9788607003594.
  11. ↑ Browning, Robert (1992). The Byzantine Empire. CUA Press. էջ 285. ISBN 9780813207544. «gracanica 1321.»
  12. ↑ Jeffreys, Elizabeth (2008). The Oxford Handbook of Byzantine Studies. Oxford, England: Oxford University Press. էջ 362. ISBN 9780199252466.
  13. ↑ Կաղապար:CHS-SANU
  14. ↑ MKRS. «LISTA E TRASHËGIMISË KULTURORE PËR MBROJTJE TË PËRKOHSHME» (PDF) (սլովակերեն). Kosovo: Republika e Kosovës. Վերցված է 24 February 2013-ին.
  15. ↑ UNESCO (2006). «World Heritage Committee puts Medieval Monuments in Kosovo on Danger List and extends site in Andorra, ending this year's inscriptions». Վերցված է 1 October 2015-ին.
  16. ↑ UNESCO (2006). «List of World Heritage in Danger». Վերցված է 24 February 2013-ին.
  17. ↑ Nomination dossier compiled by the republic institute for the protection of the cultural monuments (2002). Decani monastery: Nomination of the cultural monument for inclusion on the world heritage list (PDF). Belgrade. Վերցված է 27 February 2013-ին.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  18. ↑ «KM».
  19. ↑ Drancolli, Jahja (2000). Feja ne Kosove gjate mesjetes (Dardania Sacra 2) (սլովակերեն). Prishtine. էջ 110.{{cite book}}: CS1 սպաս․ location missing publisher (link)
  20. ↑ 20,0 20,1 Drançolli, Jahja (2011). «Monumentet e Kultit Katolik Gjatë Mesjetës në Kosovë». Revista Drini.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Կոսովոյի_հուշարձաններ&oldid=7956917» էջից