«Բոդիպոզիտիվ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Նոր էջ «'''Բոդիպոզիտիվ''' ({{lang-en|body-positivity}}; {{lang-en2|body}}՝ «մարմին» և {{lang-en2|positive}}՝ «պոզիտիվ, ինչ-որ դրական բան»),...»: |
|||
| Տող 54. | Տող 54. | ||
== Ծանոթագրություններ == |
== Ծանոթագրություններ == |
||
{{ծանցանկ}} |
{{ծանցանկ}} |
||
[[Կատեգորիա:Հասարակական շարժումներ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Խտրականություն]] |
|||
[[Կատեգորիա:Ֆեմինիզմ]] |
|||
[[Կատեգորիա:Կարծրատիպեր]] |
|||
[[Կատեգորիա:Հոգեբանություն]] |
|||
[[Կատեգորիա:Բուլիինգ]] |
|||
11:44, 26 Ապրիլի 2021-ի տարբերակ
Բոդիպոզիտիվ (անգլ.՝ body-positivity; body՝ «մարմին» և positive՝ «պոզիտիվ, ինչ-որ դրական բան»), հասարակական շարժում, որը հանդես է գալիս ցանկացած արտաքին տեսքով իր մարմնում հարմարավետ զգալու, ազատ ինքնադրսևորվելու իրավունքի օգտին, ինչպես նաև սա շարժում է այլ մարդկանց մարմիններն ընդունելու այնպիսին, ինչպիսին նրանք կան: Շարժումը հանդես է գալիս ինչպես իր մարմնի կերպարի դրական ընկալման, այնպես էլ այլ մարդկանց մարմինների ընդունման օգտին՝ անկախ ֆիզիկական ունակություններից, չափից, սեռից, ռասայից կամ արտաքին տեսքից:
Բոդիպոզիտիվի հետ հաճախ ասոցացվում է ֆեթ-ֆեմինիզմը, սակայն այդ շարժումը միատարր չէ, այն ունի բազմաթիվ տարբեր ձևեր և ուղղություններ, որոնք տարբերվում են գաղափարական առանձնահատկություններով։
Նկարագրություն
Բոդիպոզիտիվի շարժման նպատակն է հեռացնել հասարակությունից գեղեցկության անիրատեսական իդեալը, նպաստել այն բանին, որ մարդիկ ընդունեն իրենց մարմինը, ինչպես դա կա, բարձրացնեն իրենց ինքնագնահատականը, բարելավեն իրենց կերպարը և սովորեն սիրել իրենց ամբողջությամբ[1]։
Բոդիպոզիտիվի ակտիվիստուհիները փորձում են փոխել կանանց մարմնի ընկալումը հասարակության մեջ, մերժում են հասարակությանը այն բանի թելադրանքով, որ տեղին և անտեղի են համարում կանանց մարմնում: Նրանք պայքարում են հասարակության մեջ բնական գեղեցկության, կանացի մարմնի մազերի, դաշտանի և այն բանի համար, ինչը համարվում է մաշկի «թերություն»[2]։
2012 թվականից ի վեր աճում է բոդիպոզիտիվի շարժման առկայությունը Ինստագրամում, և այնտեղ լավ նկատելի է կորպորացիաների ազդեցությունը բոդիպոզիտիվի շարժման վրա՝ իր արտադրանքն առաջ մղելու նպատակով[3]։
Շարժման մասնակիցները պնդում են, որ նույնիսկ այն աղջիկները, որոնք քիչ թե շատ համապատասխանում են չափանիշներին, արժեզրկվում են և մեղադրվում են անձնական որակների բացակայության մեջ։ Բոդիպոզիտիվիստուհիների կարծիքով՝ հասարակությունը պետք է սովորի ընդունել մարդկային արտաքինի բազմազանությունը, այդ դեպքում աշխարհում ավելի քիչ հոգեկան խանգարումներ, ինքնասպանության և բուլիմիայի դեպքեր կլինեն:
Բոդիպոզիտիվի առանցքային գաղափարն է՝ սիրել ինքդ քեզ և ընդունել քո մարմինը՝ չփորձելով փոխել այն, ինչպես նաև ընդունել այլ մարդկանց մարմինները[4]։ Շարժման էությունը կայանում է նրանում, որ բոլոր մարդիկ, անկախ նրանից, թե ինչպես են նրանք տեսնում իրենց, իրավունք ունեն հիմնական հարմարավետության և իրենց նկատմամբ հարգանքի[5]։ Բոդիպոզիտիվը գաղափար է ցանկացած մարմնի համար՝ անկախ առողջական վիճակից, արտաքին տեսքից, մարդու անձնական հատկանիշներից Մարմինը չպետք է պատճառ դառնա անհարգալից վերաբերմունքի[6]։ Շարժման մասնակիցները օգնում են միմյանց սովորել գնահատել առողջությունը, յուրահատուկ գեղեցկությունն ու անհատականությունը, հաղթահարել բարդույթները և ապրել ներդաշնակության մեջ իրենք իրենց հետ՝ առանց նայելու նորաձևությանը կամ հասարակական կարծիքին։ Բոդիպոզիտիվը սերտորեն կապված է ֆեմինիզմի գաղափարների հետ, քարոզում է սեռերի հավասարություն և հրաժարվում է գենդերային կարծրատիպերից[7]։
Բոդիպոզիտիվը սերտորեն կապված է լրիվության ընդունման շարժման հետ (fat acceptance movement)[8], որի գաղափարախոսության համաձայն բոլոր ձևերի և չափերի մարմինները չպետք է դատապարտվեն (բոդիշեյմինգ, անգլ․՝ body ՝ մարմին և shame՝ ամոթ)[9]։ Այդ կապակցությամբ բոդիպոզիտիվում դատապարտում են ֆեթշեյմինգը, սքինիշեյմինգը, էյբլիզմը և խտրականության այլ տեսակները[10]։ Բոդիպոզիտիվին նախորդել է «Healthy at every size» շարժումը, որը քննադատաբար է վերաբերել դիետաներին: Այս պահին «Healthy at every size»-ը հավատարիմ է իր շարժման գործունեության ուղենիշների վերաբերյալ հետևյալ տեսակետներին. հավասարության ընդունում և հարգանք՝ անկախ մարմնի քաշից, սոցիալական քաղաքականության աջակցություն՝ ուղղված քաշի խտրականության դեմ պայքարին, հավասարության մասին կարծիքների ոչ բռնի տարածում՝ անկախ քաշից, ինտուիտիվ սննդի գաղափարների տարածում և ֆիզիկական ակտիվության աջակցություն, որը հասանելի է ցանկացած քաշային կարգի մարդկանց։
Աղջիկները, որոնք իրենց համարում են բոդիպոզիտիվի մի մաս, կարծում են, որ «Բոդիպոզիտիվը» առաջացել է ֆեմինիզմից, որը ազդում է աղջիկների նկատմամբ օբյեկտիվության խնդիրների վրա և ինչ-որ կերպ ֆեմինիզմի բաղկացուցիչ մասն է:
Բոդիպոզիտիվը կանանց զանգվածային մշակույթի պատասխանն է, այն կոչված է դուրս մղելու առևտրայնացված գեղեցկությունը[11][12]։
Բոդիպոզիտիվի շարժումը շատ բազմազան է, այն չունի գաղափարախոսություն, դոգմա և հստակ կանոններ[6]։
Քանի որ բոդիպոզիտիվը հայտնվել է որպես բողոքի շարժում, այնտեղ հանդիպում են նաև արմատական խուլիգանական միտումներ[12]։
Պատմություն
Բոդիպոզիտիվի նախորդը 1967 թվականին սկսված շարժումն էր՝ լիարժեքության ընդունման[13], իսկ ավելի վաղ կարելի է համարել հագուստի վիկտորիանական բարեփոխումը[8]։
«Body Positive Movement» շարժումը 1996 թվականին հիմնել են երիտասարդ Քոնի Սոբչակը և Էլիզաբեթ Սքոթը «համայնքի ստեղծման ընդհանուր կրքի» պատճառով, որն առաջարկում է հասարակական կարծիքի ազատություն[14], որը թելադրում է իր կանոնները և խնդիրներ է ստեղծում այն մարդկանց համար, ովքեր խնդիրներ ունեն գործչի հետ, որպեսզի մարդկանց դրդի իրենց մարմինն ընդունել այնպես, ինչպես դա կա՝ անկախ սոցիալական կարծրատիպերից: Հետագայում նրանց նախաձեռնությունը զարգացավ «The Body Positive» հասարակական մեծ շարժման մեջ՝ «իմ մարմինը իմ գործն է» կարգախոսով[11][15]։
Բոդիպոզիտիվի շարժումն առաջացել է որպես բողոք գեր մարդկանց նվաստացման և խտրականության դեմ, որոնց պակաս պատրաստակամորեն աշխատանքի են ընդունում, ավելի քիչ են վճարում, նրանք վատագույն բուժօգնություն են ստանում և զանգվածային լրատվամիջոցներում ենթարկվում են ուժեղ օստրակիզմի[13]։.
2013 թվականին մոդել Թես Հոլիդեյը, որը կշռում է 155 կգ, հիմնել է «Eff Your Beauty Standards» բոդիպոզիտիվ առցանց շարժումը[16][13]։
Հիմնական հասկացություններ
Բոդիպոզիտիվի հիմնական գաղափարը խնդրահարույց քաշով մարդկանց հարմարեցնելն է, նրանց կյանքն ավելի հարմարավետ դարձնելը, իսկ հասարակության արձագանքն ավելի ադեկվատ դարձնելը, սա նաև պայքար է ֆեթշեյմինգի և խտրականության դեմ[17]։
Բոդիպոզիտիվի գլխավոր սկզբունքն արտացոլվում է «իմ մարմինը իմ գործն է» կարգախոսի մեջ[13]։
Շարժման ներկայացուցիչներ
Արտերկրում բոդիպոզիտիվի ամենատարածված կողմնակիցները մոդել Թես Հոլիդեյը, բլոգեր և մոդել Արկադի Ադի Դել Վալենը, բլոգեր Կարմեն Ռենը[7], դերասանուհի և ռեժիսոր Լինա Դանեմը[18], մոդել Էշլի Գրեմը[19], մոդել և խմբագիր Իսկրա Լոուրենսն են[20][5][7][11]։
Քննադատություն
Բոդիպոզիտիվի գաղափարները հաճախ ծաղրում են ԶԼՄ-ներում, իսկ կողմնակիցներին անվանում են ծույլ ու չսևեռված՝ հասարակության մեջ ընդունված կանացիության չափանիշներին հետևելուց հրաժարվելու համար[13]։ Ծաղրի են ենթարկվում բոդիպոզիտիվի հիմնական թեզերը, որոնք ներառում են մարմնի սափրումից հրաժարվելը, դիետաներին և ավանդական «կանացի» բյութի-պրոցեդուրաներին չհետևելը։
Որոշ գիտնականներ նախազգուշացնում են, որ սոցիումում ավելորդ քաշի նորման ընդունելը նպաստում է ճարպակալման տարածմանը[21]:
Մի շարք հոգեբաններ նշում են, որ բոդիպոզիտիվի նորաձևությունը կարող է կնոջից խլել իրեն և իր մարմնին ուշադրություն դարձնելու իրավունքը[12]:
Բոդիպոզիտիվի գաղափարի ադեպտները արմատական ֆեմինիզմում պայքարում են ոչ թե մարդկանց խտրական խմբերի իրավունքների համար, այլ նրանց դեմ, ովքեր համապատասխանում են գեղեցկության չափանիշներին: Նրանք քննադատում են սպորտային կենսակերպ վարող մոդելներին, դերասաններին և մարդկանց[17]:
Բոդիպոզիտիվ շարժման կողմնակիցների մի մասը մերժում է իր արտաքինը շտկելու բոլոր փորձերը, և պարզապես իր խնամքը տեսնում է անբնական, վնասակար և արտաքին աշխարհի կողմից պարտադրված[18]:
Ծանոթագրություններ
- ↑ Cwynar-Horta, article, 2016, Abstract
- ↑ Cwynar-Horta J. Ch. Four: Fat Activism and Female Embodiment // Documenting Femininity / Graduate program in Communication and culture. — Toronto, Ontario: York University, 2016. — P. 46. — x+281 p.
- ↑ Cwynar-Horta, article, 2016, Introduction
- ↑ Alysse Dalessandro (2016-06-19). «15 Influencers Define Body Positivity». Bustle (անգլերեն). Վերցված է 2018-12-17-ին.
- ↑ 5,0 5,1 Лёля Нордик (2018-11-04). «Русский бодипозитив». Wonderzine. Վերցված է 2018-11-04-ին.
{{cite news}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ 6,0 6,1 Анастасия Полозкова (2018-12-13). «Бодипозитив. Красота — выбор, а не обязанность?». ИА Регнум (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ 7,0 7,1 7,2 Анастасия Алексеева (2018-04-01). ««Моё тело — моё дело»: блоги о бодипозитиве». ИА Регнум (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ 8,0 8,1 Lux Alptraum (2017-06-11). «A Short History of 'Body Positivity'». Fusion (անգլերեն). Վերցված է 2018-12-17-ին.
- ↑ Dagny Kight in weight bias in the media, Weight Prejudice, bias (2014-07-01). «The History of Fat Acceptance: Lew Louderback's 1967 Article» (անգլերեն). Powerful Hunger. Վերցված է 2018-12-17-ին.
{{cite web}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link) - ↑ Emma Woolf (2013-08-05). «Why is skinny-shaming OK, if fat-shaming is not?». The Guardian (անգլերեն). Վերցված է 2019-03-203-ին.
- ↑ 11,0 11,1 11,2 Оля Шаповалова, Лёля Нордик (2018-03-08). «Краткий гид по феминизму от бодипозитива до квир». Собака (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ 12,0 12,1 12,2 Ольга Гуманова (2017-08-18). «Как идея «бодипозитива» мешает женщинам заботиться о себе». Mail.ru Леди (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
- ↑ 13,0 13,1 13,2 13,3 13,4 Marie Southard Ospina (2016-07-07). «11 Influencers Talk Body Pos Versus Fat Acceptance». Bustle (անգլերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
- ↑ Кенженбетова и др., 2017
- ↑ «About us». The Body Positive (անգլերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
- ↑ Юлия Верби (2018-09-08). «Экстремальный бодипозитив: как пышное тело меняет мир». Известия (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ 17,0 17,1 Никита Подгорнов (2018-09-24). «Что не так с бодипозитивом». Коммерсантъ (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-203-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ 18,0 18,1 Лиза Любавина (2018-12-07). «Тотальный бодипозитив». Нож (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ «Ashley Graham on Authenticity and Being a Body Image Activist». Glamour (անգլերեն). 2016-11-01. Վերցված է 2019-03-03-ին.
- ↑ Анна Логутова (2016-06-05). «Искра божья». Lenta.ru (ռուսերեն). Վերցված է 2019-03-03-ին.
{{cite web}}: Unknown parameter|subtitle=ignored (օգնություն) - ↑ Raya Muttarak. Normalization of Plus Size and the Danger of Unseen Overweight and Obesity in England : [անգլ.] // Obesity. — 2018. — Vol. 26, no. 7 (22 June). — С. 1125–1129. — ISSN 1930-739X. — .