Հայաստանի ֆուտբոլի առաջնություն

Հայաստանի ֆուտբոլի առաջնություն
Հայաստանի ֆուտբոլի առաջնություն
Երկիր	Հայաստան
Ֆուտբոլային ասոցիացիա	ՈՒԵՖԱ (Եվրոպա)
Հիմնվել է	1992 թ.
Ակումբների քանակ	8
Մակարդակ	1
Ազգային առաջնություններ	Հայաստանի Անկախության Գավաթ Սուպերգավաթ
Միջազգային առաջնություններ	ՈւԵՖԱ Չեմպիոնների Լիգա ՈւԵՖԱ Եվրոպայի լիգա
Ներկայիս չեմպիոն	Ուլիս ՖԱ
Ամենատիտղոսավոր թիմ	Փյունիկ ՖԱ (13 տիտղոս)
Հեռուստատեսություն	Հայաստանի հանրային հեռուստաընկերություն
Պաշտոնական կայք	Պաշտոնական կայքէջ

Ռեկորդներ

Հայաստանի առաջնությունների ամենաարդյունավետ ֆուտբոլիստը «Գանձասարի» 38-ամյա հարձակվող Արսեն Ավետիսյանն է: Բարձրագույն խմբի 13 առաջնություններում հանդես գալով 4 ակումբներում' Ավետիսյանը խփել է 196 գոլ: Պաշտոնական մրցումներում խփած գոլերի քանակով էլ Ավետիսյանի արդյունքը լավագույնն է' 233:

Մեկ մրցաշրջանի արդյունավետության ռեկորդը պատկանում է Արա Հակոբյանին, որը 2003թ. առաջնությունում «Բանանցի» կազմում 45 գնդակ է խփել:

1993թ. առաջնությունում «Բանանցի» հարձակվող Աշոտ Բարսեղյանն աչքի է ընկել աննախադեպ բարձր արդյունավետությամբ' անցկացրած 10 խաղում խփելով 20 գոլ (միջինը մեկ խաղում' 2 գոլ): Նա յուրօրինակ ռեկորդակիր է նաև միջին արդյունավետությամբ: 1992-1993 թթ. «Բանանցի» կազմում անցկացրած առաջնության 43 հանդիպումներում նա խփել է 54 գնդակ կամ միջինը մեկ խաղում' 1,25 գոլ:

Առաջնության մեկ խաղում առավելագույն քանակի գոլեր է խփել «Արարատի» հարձակվող Վահե Յաղմուրյանը, որը 1992թ. Սևանի «Ախթամարի» դարպասը գրավել է 8 անգամ:

Միևնույն թիմի կազմում առավելագույն քանակի գոլեր է խփել Արսեն Ավետիսյանը: 1992-1998, 2006-2007 թթ. նա «Փյունիկի» կազմում 154 գոլի հեղինակ է դարձել:

Փյունիկցի Ալբերտ Թադևոսյանը 2008թ. առաջնությունում անցկացրած 24 հանդիպումներում էլ, փոխարինման դուրս գալով, 10 գոլի հեղինակ է դարձել:

Հայաստանի առաջնություններում գոլի հեղինակ դարձած ամենաերիտասարդ ֆուտբոլիստն Էդգար Մանուչարյանն է: Նա 2002թ.15 տարեկանում «Փյունիկի» կազմում առաջնությունում 2 գոլ է խփել: Գոլ խփած ամենատարեց ֆուտբոլիստը Ռոբերտ Հարությունյանն է, որը 1994թ. 42 տարեկանում «Կանազում» 1 գոլի հեղինակ է դարձել:

Առավել հաճախ' 17 անգամ, հեթ-տրիկի հեղինակ են դարձել Արա Հակոբյանն ու Արսեն Ավետիսյանը: Արա Հակոբյանին է պատկանում մեկ մրցաշրջանի լավագույն արդյունքը' 9 հեթ-տրիկ 2003թ., «Բանանցի» կազմում:

Արդյունավետ խաղերի յուրօրինակ շարքի հեղինակ է Նշան Էրզրումյանը, որը 2006թ. մայիսի 25-ից սեպտեմբերի 24-ը (այդ ընթացքում նա բաց է թողել 5 խաղ)առաջնությունում անցկացրած 12 անընդմեջ հանդիպումներում դաշտից չի հեռացել առանց գոլի' խփելով 18 գնդակ: Արա Հակոբյանը 2003թ. «Բանանցի» կազմում առանց ոչ մի խաղ բաց թողնելու անցկացրած 11 անընդմեջ խաղերում դարձել է գոլի հեղինակ' այդ հանդիպումներում ընդհանուր առմամբ խփելով 24 գնդակ:

Մեկ մրցաշրջանում առավել հաճախ և հաջող 11մ հարվածներն իրացրել է արարատցի Կարեն Բարսեղյանը, որը 1999թ. բոլոր 11 հարվածներն էլ հասցրել է նպատակին:

Առավել հաճախ' 3-ական անգամ, առաջնության լավագույն ռմբարկու են ճանաչվել Արսեն Ավետիսյանն ու Արա Հակոբյանը: Լավագույն ռմբարկուի տիտղոսին արժանացած ամենաերիտասարդ ֆուտբոլիստն Էդգար Մանուչարյանն է, որը 2004թ. 17 տարեկանում 21 գոլով փյունիկցի իր խաղընկերոջ' Գալուստ Պետրոսյանի հետ դարձել է ամենաարդյունավետը: Ամենատարեցը 18-րդ առաջնության լավագույն ռմբարկու, 35-ամյա Արթուր Քոչարյանն է, որն «Ուլիսի» կազմում 15 գոլ խփեց:

«Փյունիկի» բրազիլացի հարձակվող Մարկոսը միակ լեգեոնականն է, ով ճանաչվել է առաջնության լավագույն ռմբարկու, այն էլ 2 տարի անընդմեջ (2007-2008 թթ., «Արարատում»): Նա Հայաստանում հանդես եկած լեգեոնականներից ամենաարդյունավետն է' 53 գնդակ: Լեգեոնականների մեջ մեկ մրցաշրջանի արդյունավետության ռեկորդն էլ պատկանում է Մարկոսին (2007թ.' 22 գոլ):

Պաշտոնական մրցումներում բոլորից շատ խաղ է անցկացրել 39-ամյա Հովհաննես Թահմազյանը' 540: Նա նաև ռեկորդակիր է բարձրագույն խմբի առաջնություններում անցկացրած խաղերի քանակով' 423:

Լեգեոնականներից բոլորից շատ հանդիպումների է մասնակցել «Իմպուլսի» վրացի կիսապաշտպան Գագա Թբիլաշվիլին: 2005-2009 թթ. հանդես գալով 3 թիմում' Թբիլաշվիլին 130 խաղ է անցկացրել:

Դարպասապահներից անցկացրած խաղերի քանակով ռեկորդակիրը նախկին շիրակցի Ռայմոնդ Զադուրյանն է' 264:

«Ղարաբաղի» կիսապաշտպան Սասուն Սարգսյանն անընդմեջ մասնակցել է առաջնության 154 խաղի: Նա նաև յուրօրինակ ռեկորդակիր է անընդմեջ, առանց փոխարինման անցկացրած խաղերի քանակով' 57 (04.08.1996 - 24.10.1998):

Բարձրագույն խմբի առաջնությունների ամենաերիտասարդ մասնակիցներն են 15-ամյա Արեն Բաբայանը, Կորյուն Բաբայանը (երկուսն էլ' «Լոռի», 2001թ.), Էդգար Մանուչարյանը, Ժորա Հովհաննիսյանը (երկուսն էլ' «Փյունիկ», 2002թ.) և Հայկ Չիլինգարյանը («Փյունիկ», 2004թ.): Իսկ ահա Ազատ Մանգասարյանը (1994թ., «Զանգեզուր») հանդես է եկել 46 տարեկանում:

ՀՀ առաջնությունների ամենատիտղոսակիր ֆուտբոլիստը Հովհաննես Թահմազյանն է, որը 13 անգամ դարձել է մրցանակակիր: Նրա պարգևների հավաքածուն բաղկացած է 3 ոսկե, 7 արծաթե և 3 բրոնզե մեդալներից:

Առավել հաճախ' 9 անգամ, Հայաստանի չեմպիոնի տիտղոսին է արժանացել «Փյունիկի» ավագ Սարգիս Հովսեփյանը: Նա (2004-2009 թթ.), Վալերի Ալեքսանյանը (2001-2006 թթ.) և Աղվան Մկրտչյանը (2002-2007 թթ.) 6 տարի անընդմեջ դարձել են ՀՀ չեմպիոններ:

Մարզիչներից առավել հաճախ' 10 անգամ, մրցանակակիր թիմ է պատրաստել Անդրանիկ Ադամյանը: Նրա գլխավորությամբ «Շիրակը» 3 անգամ հռչակվել է երկրի չեմպիոն, 5 անգամ դարձել է արծաթե, 2 անգամ' բրոնզե մեդալակիր:

Դարպասն անառիկ պահած խաղերի քանակով ռեկորդակիրը Հարություն Աբրահամյանն է, որն առաջնության 214 հանդիպումներից 103-ում գոլ բաց չի թողել:

Մեկ մրցաշրջանում դարպասն առավել հաճախ անառիկ է պահել շիրակցի Արթուր Հովհաննիսյանը, որը 1992թ. առաջնության 30 խաղերից 21-ում գոլ բաց չի թողել:

2002թ. «Շիրակի» դարպասապահ Ռայմոնդ Զադուրյանը 755 րոպե շարունակ դարպասն անառիկ է պահել:

ՀՀ առաջնություններում միջինը մեկ խաղում բաց թողած գոլերի քանակով լավագույն արդյունքն ունի «Փյունիկի» դարպասապահ Էդվարդ Հովհաննիսյանը: Նա 2008-2009 թթ. առաջնություններում անցկացրած 12 խաղում բաց է թողել 6 գոլ կամ միջինը մեկ խաղում' 0,5 գնդակ:

Չեմպիոններ

Տարի	Չեմպիոն	Արծաթե Մեդալակիր	Բրոնզե Մեդալակիր
1992	Շիրակ, ՀՄԸՄ	-	Բանանց
1993	Արարատ	Շիրակ	Բանանց
1994	Շիրակ	ՀՄԸՄ	Արարատ
1995	(Անցումային Մրցաշրջան)
1995-96	Փյունիկ	Շիրակ	Երևան
1996-97	Փյունիկ	Արարատ	Երևան
1997	Երևան	Շիրակ	Էրեբունի ՀՄՄ
1998	Ցեմենտ	Շիրակ	Երևան
1999	Շիրակ	Արարատ	Ցեմենտ
2000	Արաքս	Արարատ	Շիրակ
2001	Փյունիկ	Զվարթնոց-ՀԱՈՒ	Սպարտակ
2002	Փյունիկ	Շիրակ	Բանանց
2003	Փյունիկ	Բանանց	Շիրակ
2004	Փյունիկ	Միկա	Բանանց
2005	Փյունիկ	Միկա	Բանանց
2006	Փյունիկ	Բանանց	Միկա
2007	Փյունիկ	Բանանց	Միկա
2008	Փյունիկ	Արարատ	Գանձասար
2009	Փյունիկ	Միկա	Ուլիս
2010	Փյունիկ	Բանանց	Ուլիս
2011	Ուլիս	Փյունիկ	Գանձասար

Ռմբարկուներ

Ռմբարկուների պայքարը Հայաստանի առաջնությունում սովորաբար թեժ է լինում, սակայն եղել են տարիներ, երբ ռմբարկուն մրցակցությունից դուրս է եկել: 1993 թ. մրցակցությունից դուրս էր ՀՄԸՄ-ի հարձակվող Արսեն Ավետիսյանը, որն արդյունավետության նոր ռեկորդ սահմանեց' խփելով 39 գնդակ: Նա ևս 2 անգամ դարձավ ամենաարդյունավետը և կրկին առանց լուրջ մրցակցության:

Նույնը վերաբերում է 2001-2002 թթ. լավագույն ռմբարկու Արման Քարամյանին, 2003թ. արդյունավետության բացարձակ ռեկորդի (45 գոլ) հեղինակ Արա Հակոբյանին, 2005թ. ամենաարդյունավետ ֆուտբոլիստ Նշան Էրզրումյանին և նախորդ երկու մրցաշրջանների լավագույն ռմբարկու Մարկոս Պիզելիին:

2004թ. բավական հետաքրքիր մրցավեճ էր ծավալվել փյունիկցիներ Էդգար Մանուչարյանի և Գալուստ Պետրոսյանի միջև: Առաջնության ավարտից 4 տուր առաջ Գալուստը գոլերի թիվը հասցրեց 21-ի և մեկնեց արտերկիր: Այդ պահին Մանուչարյանի հաշվին 20 գոլ էր գրանցված, և նա հիանալի հնարավորություն էր ստացել շրջանցելու խաղընկերոջը: Սակայն Էդգարը միայն մեկ գոլ խփեց ու Գալուստ Պետրոսյանի հետ կիսեց լավագույն ռմբարկուի դափնին: ՀՀ առաջնություններում երկրորդ և առայժմ վերջին անգամ լավագույնը ճանաչվեցին երկու ֆուտբոլիստներ:

2006թ. լավագույն ռմբարկուն որոշվեց վերջնագծում ծավալված դրամատիկ պայքարում: Առաջնության ավարտից 3 տուր առաջ ռմբարկուների ցուցակը 18-ական գնդակով գլխավորում էին «Բանանցի» հարձակվող Արամ Հակոբյանն ու մրցաշրջանի ընթացքում «Կիլիկիայից» «Արարատ» տեղափոխված Նշան Էրզրումյանը: 26-րդ տուրում Նշանը «Շիրակի» հետ խաղում ֆուտբոլային «պոկերի» հեղինակ դարձավ, ընդ որում' կարող էր նաև 5 գոլ խփել, սակայն խաղասկզբում վրիպել էր 11մ հարվածն իրացնելիս: Հակոբյանն էլ 3 գոլ խփեց «Գանձասարի» դարպասը: Ավարտական երկու խաղերում Էրզրումյանին չհաջողվեց գոլ խփել, իսկ ահա Հակոբյանը վերջին տուրում 4 անգամ գրավեց «Ուլիսի» դարպասը և 25 գնդակով ճանաչվեց լավագույնը:

Տարի	Ռմբարկու	Ակումբ	Գոլ	Խաղ	Միջինը
1992	Վահե Յաղմուրյան	Արարատ	38	29	1,31
1993	Անդրանիկ Հովսեփյան	Բանանց	26	25	1,04
	Գեղամ Հովհաննիսյան	ՀՄԸՄ	26	27	0,96
1994	Արսեն Ավետիսյան	ՀՄԸՄ	39	26	1,50
1995	Արսեն Ավետիսյան	ՀՄԸՄ	12	10	1,20
1995-96	Արա Ադամյան	Շիրակ	28	20	1,40
1996-97	Արսեն Ավետիսյան	Փյունիկ	24	21	1,14
1997	Արթուր Պետրոսյան	Շիրակ	18	17	1,05
1998	Արա Հակոբյան	Դվին	20	20	1
1999	Շիրակ Սարիկյան	Ցեմենտ	21	24	0,87
2000	Արա Հակոբյան	Արաքս	21	19	1,10
2001	Արման Քարամյան	Փյունիկ	21	19	1,10
2002	Արման Քարամյան	Փյունիկ	36	21	1,71
2003	Արա Հակոբյան	Բանանց	45	24	1,87
2004	Էդգար Մանուչարյան	Փյունիկ	21	22	0,95
	Գալուստ Պետրոսյան	Փյունիկ	21	24	0,87
2005	Նշան Էրզրումյան	Կիլիկիա	18	23	0,78
2006	Արամ Հակոբյան	Բանանց	25	27	0,92
2007	Մարկոս Պիզելլի	Արարատ	22	26	0,84
2008	Մարկոս Պիզելլի	Արարատ	17	29	0,58
2009	Արթուր Քոչարյան	Ուլիս	15	26	0,57
2010	Մարկոս Պիզելլի	Փյունիկ	15	-	-
	Գևորգ Ղազարյան	Փյունիկ	15	-	-
2011	[[Բրունո Սեզար Կորեա]]	Բանանց	16	-	-

Աղբյուր armsport.am