«Վառլամ Ավանեսով»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ Colon֊ը (:, U+003A) փոխարինում եմ հայերեն վերջակետով (։, U+0589)
Տող 3. Տող 3.


== Կենսագրություն ==
== Կենսագրություն ==
1896 թվականին, Կաղզվանի քաղաքային դպրոցն ավարտելուց հետո, ընդունել է Ստավրոպոլի արական գիմնազիան: Ուսմանը զուգահեռ մասնավոր դասեր է տվել, կատարել թարգմանություններ ռուսերենից հայերեն, հայերենից՝ ռուսերեն: 1905-1907 թվականների ռուսական առաջին հեղափոխության օրերին Հյուսիսային Կովկասի զորամասերում էր: Մի քանի անգամ ձերբակալում է: Հիվանդության պատճառով երաշխավորությամբ ազատվելով բանտից՝ նա ոմն պարսկահպատակ Արմենակ Ալեքսանդրի Ավանեսյանցի անձնագրով 1907 թվականի նոյեմբերին տեղափոխվում է Շվեյցարիա, ուր մնում է մինչև 1913 թվականը: Արտասահմանում նա մտերմական կապեր է հաստատում [[Լենին]]ի հետ: Այդ տարիներին նաս սովորում է [[Ցյուրիխի համալսարան]]ի բժշկական ֆակուլտետում, ապա՝ Բեռլինի համալսարանում: Բազմիցս հանդիպումներ է ունենում Լենինի հետ: Շվեյցարիայում նա գլխավորում է [[Դավոս]] քաղաքի էմիգրանտ սոցիալ-դեմոկրատների միացյալ խմբի աշխատանքները: 1913 թվականի վերջերին, Լենինի ցուցումով, [[Մոիսեյ Ուրիցկի|Մոիսեյ Ուրիցկու]] հետ վերադառնում է Ռուսաստան: 1914-1917 թվականներին նա Մոսկվայի բոլշևիկների ճանաչված ղեկավարներից էր: Մոսկվայի բոլշևիյան կոմիտեի հանձնարարությամբ պայքար է կազմակերպում Մոսկվայի առևտրաարդյունաբերական ծառայողների արհմիությունում և ցենտրոսոյուզում: Նրա ղեկավարությամբ այդ արհմիությունները դարձան մարտական միավորներ և խոշոր դեր կատարեցին Փետրվարյան և Հոկտեմբերյան հեղափոխությունների օրերին<ref>Երեկոյան Երևան, 1964, թիվ 214:</ref>:
1896 թվականին, Կաղզվանի քաղաքային դպրոցն ավարտելուց հետո, ընդունել է Ստավրոպոլի արական գիմնազիան։ Ուսմանը զուգահեռ մասնավոր դասեր է տվել, կատարել թարգմանություններ ռուսերենից հայերեն, հայերենից՝ ռուսերեն։ 1905-1907 թվականների ռուսական առաջին հեղափոխության օրերին Հյուսիսային Կովկասի զորամասերում էր։ Մի քանի անգամ ձերբակալում է։ Հիվանդության պատճառով երաշխավորությամբ ազատվելով բանտից՝ նա ոմն պարսկահպատակ Արմենակ Ալեքսանդրի Ավանեսյանցի անձնագրով 1907 թվականի նոյեմբերին տեղափոխվում է Շվեյցարիա, ուր մնում է մինչև 1913 թվականը։ Արտասահմանում նա մտերմական կապեր է հաստատում [[Լենին]]ի հետ։ Այդ տարիներին նաս սովորում է [[Ցյուրիխի համալսարան]]ի բժշկական ֆակուլտետում, ապա՝ Բեռլինի համալսարանում։ Բազմիցս հանդիպումներ է ունենում Լենինի հետ։ Շվեյցարիայում նա գլխավորում է [[Դավոս]] քաղաքի էմիգրանտ սոցիալ-դեմոկրատների միացյալ խմբի աշխատանքները։ 1913 թվականի վերջերին, Լենինի ցուցումով, [[Մոիսեյ Ուրիցկի|Մոիսեյ Ուրիցկու]] հետ վերադառնում է Ռուսաստան։ 1914-1917 թվականներին նա Մոսկվայի բոլշևիկների ճանաչված ղեկավարներից էր։ Մոսկվայի բոլշևիյան կոմիտեի հանձնարարությամբ պայքար է կազմակերպում Մոսկվայի առևտրաարդյունաբերական ծառայողների արհմիությունում և ցենտրոսոյուզում։ Նրա ղեկավարությամբ այդ արհմիությունները դարձան մարտական միավորներ և խոշոր դեր կատարեցին Փետրվարյան և Հոկտեմբերյան հեղափոխությունների օրերին<ref>Երեկոյան Երևան, 1964, թիվ 214:</ref>։


[[1917]] թվականի [[Հոկտեմբերյան Սոցիալիստական Հեղափոխություն|Հոկտեմբերյան հեղափոխության]] հաղթանակից հետո ընտրվել Է Համառուսաստանյան ԿԳԿ նախագահության անդամ և քարտուղար, [[1918]] թվականի հունվարից, միաժամանակ՝ ՌԽՖՍՀ Ազգությունների ժողկոմատում հայկական գործերի կոմիսար։ Նրա ղեկավարությամբ հայկական գործերի կոմիսարիատը զգալի աշխատանք է կատարել [[Ռուսաստան]]ի տարբեր քաղաքներում ապաստանած հայ գաղթականներին օգնելու, ժողովրդական կրթության ու քաղաքական լուսավորության գործը կազմակերպելու համար։ Մասնակցել է [[Արևմտյան Հայաստան]]ի մասին ([[1917]]) դեկրետի նախագծի մշակմանը (տես Դեկրետ «Թուրքահայաստանի մասին»)։
[[1917]] թվականի [[Հոկտեմբերյան Սոցիալիստական Հեղափոխություն|Հոկտեմբերյան հեղափոխության]] հաղթանակից հետո ընտրվել Է Համառուսաստանյան ԿԳԿ նախագահության անդամ և քարտուղար, [[1918]] թվականի հունվարից, միաժամանակ՝ ՌԽՖՍՀ Ազգությունների ժողկոմատում հայկական գործերի կոմիսար։ Նրա ղեկավարությամբ հայկական գործերի կոմիսարիատը զգալի աշխատանք է կատարել [[Ռուսաստան]]ի տարբեր քաղաքներում ապաստանած հայ գաղթականներին օգնելու, ժողովրդական կրթության ու քաղաքական լուսավորության գործը կազմակերպելու համար։ Մասնակցել է [[Արևմտյան Հայաստան]]ի մասին ([[1917]]) դեկրետի նախագծի մշակմանը (տես Դեկրետ «Թուրքահայաստանի մասին»)։

15:39, 23 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Վառլամ Ավանեսով
Ծնվել էմարտի 24 (ապրիլի 5), 1884 կամ սեպտեմբերի 9, 1884(1884-09-09)[1]
ԾննդավայրԿաղզվան, Կարսի մարզ, Կովկասյան երկրամաս, Ռուսական կայսրություն[1]
Մահացել էմարտի 16, 1930(1930-03-16)[1] (45 տարեկան)
Մահվան վայրՄոսկվա, ԽՍՀՄ[1]
ԳերեզմանՆովոդեվիչյան գերեզմանոց[1]
ԿրթությունՑյուրիխի համալսարան
Մասնագիտությունքաղաքական գործիչ
ԿուսակցությունԽՄԿԿ[1]
Պարգևներ և
մրցանակներ
Կարմիր դրոշի շքանշան
ԱնդամությունԿենտրոնական գործադիր կոմիտե[1]
 Varlam Avanesov Վիքիպահեստում

Վառլամ Ալեքսանդրի Ավանեսով (Սուրեն Կարապետի Մարտիրոսյան, մարտի 24 (ապրիլի 5), 1884 կամ սեպտեմբերի 9, 1884(1884-09-09)[1], Կաղզվան, Կարսի մարզ, Կովկասյան երկրամաս, Ռուսական կայսրություն[1] - մարտի 16, 1930(1930-03-16)[1], Մոսկվա, ԽՍՀՄ[1]), պետական և կուսակցական գործիչ։ ՌՍԴԲԿ անդամ 1903 թվականից։

Կենսագրություն

1896 թվականին, Կաղզվանի քաղաքային դպրոցն ավարտելուց հետո, ընդունել է Ստավրոպոլի արական գիմնազիան։ Ուսմանը զուգահեռ մասնավոր դասեր է տվել, կատարել թարգմանություններ ռուսերենից հայերեն, հայերենից՝ ռուսերեն։ 1905-1907 թվականների ռուսական առաջին հեղափոխության օրերին Հյուսիսային Կովկասի զորամասերում էր։ Մի քանի անգամ ձերբակալում է։ Հիվանդության պատճառով երաշխավորությամբ ազատվելով բանտից՝ նա ոմն պարսկահպատակ Արմենակ Ալեքսանդրի Ավանեսյանցի անձնագրով 1907 թվականի նոյեմբերին տեղափոխվում է Շվեյցարիա, ուր մնում է մինչև 1913 թվականը։ Արտասահմանում նա մտերմական կապեր է հաստատում Լենինի հետ։ Այդ տարիներին նաս սովորում է Ցյուրիխի համալսարանի բժշկական ֆակուլտետում, ապա՝ Բեռլինի համալսարանում։ Բազմիցս հանդիպումներ է ունենում Լենինի հետ։ Շվեյցարիայում նա գլխավորում է Դավոս քաղաքի էմիգրանտ սոցիալ-դեմոկրատների միացյալ խմբի աշխատանքները։ 1913 թվականի վերջերին, Լենինի ցուցումով, Մոիսեյ Ուրիցկու հետ վերադառնում է Ռուսաստան։ 1914-1917 թվականներին նա Մոսկվայի բոլշևիկների ճանաչված ղեկավարներից էր։ Մոսկվայի բոլշևիյան կոմիտեի հանձնարարությամբ պայքար է կազմակերպում Մոսկվայի առևտրաարդյունաբերական ծառայողների արհմիությունում և ցենտրոսոյուզում։ Նրա ղեկավարությամբ այդ արհմիությունները դարձան մարտական միավորներ և խոշոր դեր կատարեցին Փետրվարյան և Հոկտեմբերյան հեղափոխությունների օրերին[2]։

1917 թվականի Հոկտեմբերյան հեղափոխության հաղթանակից հետո ընտրվել Է Համառուսաստանյան ԿԳԿ նախագահության անդամ և քարտուղար, 1918 թվականի հունվարից, միաժամանակ՝ ՌԽՖՍՀ Ազգությունների ժողկոմատում հայկական գործերի կոմիսար։ Նրա ղեկավարությամբ հայկական գործերի կոմիսարիատը զգալի աշխատանք է կատարել Ռուսաստանի տարբեր քաղաքներում ապաստանած հայ գաղթականներին օգնելու, ժողովրդական կրթության ու քաղաքական լուսավորության գործը կազմակերպելու համար։ Մասնակցել է Արևմտյան Հայաստանի մասին (1917) դեկրետի նախագծի մշակմանը (տես Դեկրետ «Թուրքահայաստանի մասին»)։

Ծանոթագրություններ

Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբանական տարբերակը վերցված է «Հայկական հարց» հանրագիտարանից, որի նյութերը թողարկված են Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) թույլատրագրի ներքո։
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից  (հ․ 1, էջ 605