«Թմբկաթաղանթ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

22:29, 9 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Թմբկաթաղանթը բարակ թաղանթ է, որը սահմանազատում է արտաքին ականջը միջին ականջից։ Այն անթափանցելի է օդի, հեղուկի համար և խոչընդոտում է օտարածին մարմինների մուտքը դեպի թմբկախոռոչ։ Թմբկաթաղանթի միջոցով ձայնային տատանումները հասնում են ներքին ականջին։ Թմբկաթաղանթ ունեն բոլոր ողնաշարավորները (բացառությամբ պոչավոր և անոտ երկկենցաղների և փորող օձերի ^[1]):

Մարդկանց մոտ այն տեղադրված է արտաքին լսողական անցուղու խորքում։

Բնութագրություն

Թմբկաթաղանթին բնորոշ են`

Ձև` հասուն մարդու մոտ օվալաձև է, երեխաների մոտ՝ շրջանաձև,
Չափեր` հասուն մարդու մոտ թբկաթաղանթի երկար տրամագիծը 9.5-10 մմ է, կարճ տրամագիծը՝ 8.5-9 մմ,
Հաստություն` 0,1 մմ,
Գույն` մարգարտյա կամ մարգարտյամոխրագույն՝ թույլ փայլով։

Անատոմիական կառուցվածք

Թմբկաթաղանթի մեմբրանը կազմված է երեք շերտից^[2]՝

Արտաքին շերտ` կազմված է էպիդերմիսից, որը արտաքին լսողական անցուղու շարունակությունն է համարվում։
Միջին շերտ` բաղկացած է մանրաթելային երկու շերտից՝ ճառագայթային և շրջանաձև։ Վնասվելու դեպքում միջին շերտը չի վերականգնվում։
Ներքին շերտ` կազմված է թմբկախոռոչը պատող լորձաթաղանթից։

Ձայնի ընկալում

Արտաքին ականջին հասնող ձայնային ալիքներն անցնում են լսողության անցուղով և առաջացնում թմբկաթաղանթի տատանումներ, որոնց հաճախականությունը կախված է ձայնի ուժգնությունից։ Այդ տատանումները փոխանցվում են միջին ականջի լսողական ոսկրիկներին, որոնք 20 անգամ ուժեղացնում են այն, ապա հաղորդում ներքին ականջի ձվաձև պատուհանին։ Ձվաձև պատուհանի թաղանթի տատանումները փոխանցվում են խխունջը լցնող հեղուկին և հիմային թաղանթին, որոնք նույն հաճախականությամբ սկսում են տատանվել և տատանման մեջ են դնում մազակազմ բջիջներին։ Խխունջում տեղավորված ծածկող թաղանթը, հպվելով մազակազմ բջիջներին, առաջ է բերում ընկալիչների դրդում և նյարդային ազդակների առաջացում։ Վերջիններս լսողական նյարդով հաղորդվում են մեծ կիսագնդերի կեղևի քունքային բլթում տեղակայված լսողության կենտրոնին, ուր կատարվում է ձայնի բնույթի, հաճախականության և ուժգնության զանազանում։

Տես նաև

Ծանոթագրություններ

↑ Барабанная перепонка Симкин Г. Н. Большая советская энциклопедия. 3-е изд. Т. 2. — М.: Советская энциклопедия, 1970. — 632 с.
↑ «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2009-04-20-ին. Վերցված է 2020-08-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

Գրականություն

Гапанович В. Я., Александров В. М. Оториноларингологический атлас. — Минск: «Вышейшая школа», 1989.
Funnell W. R. J. & Laszlo C. A. A critical review of experimental observations on eardrum structure and function (англ.). ORL J Otorhinolaryngol Relat Spec. 1982;44(4):181–205. audilab.bmed.mcgill.ca. Дата обращения 18 апреля 2013. Архивировано 30 апреля 2013 года. (PMID 7050811)
Balasubramanian T. Tympanic Membrane (англ.). drtbalu.com (2006). Дата обращения 18 апреля 2013. Архивировано 30 апреля 2013 года.

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Թմբկաթաղանթ» հոդվածին։

[1] Барабанная перепонка Симкин Г. Н. Большая советская энциклопедия. 3-е изд. Т. 2. — М.: Советская энциклопедия, 1970. — 632 с.

[2] «Արխիվացված պատճենը». Արխիվացված է օրիգինալից 2009-04-20-ին. Վերցված է 2020-08-25-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[1]

[2]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[Պատկեր:Normales Trommelfell.jpg|thumb|Մարդու թմբկաթաղանթ]]
-Թմբկաթաղանթը բարակ թաղանթ է, որը սահմանազատում է արտաքին ականջը միջին ականջից: Այն անթափանցելի է [[օդ]]ի, հեղուկի համար և խոչընդոտում է օտարածին մարմինների մուտքը դեպի թմբկախոռոչ: Թմբկաթաղանթի միջոցով [[ձայն]]ային տատանումները հասնում են ներքին [[ականջ]]ին:
+Թմբկաթաղանթը բարակ թաղանթ է, որը սահմանազատում է արտաքին ականջը միջին ականջից։ Այն անթափանցելի է [[օդ]]ի, հեղուկի համար և խոչընդոտում է օտարածին մարմինների մուտքը դեպի թմբկախոռոչ։ Թմբկաթաղանթի միջոցով [[ձայն]]ային տատանումները հասնում են ներքին [[ականջ]]ին։
 Թմբկաթաղանթ ունեն բոլոր [[ողնաշարավորներ]]ը (բացառությամբ պոչավոր և անոտ [[երկկենցաղներ]]ի և փորող [[օձեր]]ի <ref> Барабанная перепонка Симкин Г. Н. Большая советская энциклопедия. 3-е изд. Т. 2. — М.: Советская энциклопедия, 1970. — 632 с.
 </ref>):
-[[Մարդ]]կանց մոտ այն տեղադրված  է արտաքին լսողական անցուղու խորքում:
+[[Մարդ]]կանց մոտ այն տեղադրված  է արտաքին լսողական անցուղու խորքում։
 == Բնութագրություն ==
@@ Տող 11. / Տող 11. @@
 *'''Չափեր`''' հասուն մարդու մոտ թբկաթաղանթի երկար [[տրամագիծ]]ը 9.5-10 մմ է, կարճ տրամագիծը՝ 8.5-9 մմ,
 *'''Հաստություն`''' 0,1 մմ,
-*'''Գույն`''' մարգարտյա կամ մարգարտյամոխրագույն՝ թույլ փայլով:
+*'''Գույն`''' մարգարտյա կամ մարգարտյամոխրագույն՝ թույլ փայլով։
 == Անատոմիական կառուցվածք ==
 Թմբկաթաղանթի մեմբրանը կազմված է երեք շերտից<ref>{{Cite web |url=http://medic-lor.narod.ru/index.files/uho_anatom.htm |title=Արխիվացված պատճենը |accessdate=2020-08-25 |archive-date=2009-04-20 |archive-url=https://web.archive.org/web/20090420195954/http://medic-lor.narod.ru/index.files/uho_anatom.htm |dead-url=yes }}</ref>՝
-#Արտաքին շերտ` կազմված է էպիդերմիսից, որը արտաքին լսողական անցուղու շարունակությունն է համարվում:
+#Արտաքին շերտ` կազմված է էպիդերմիսից, որը արտաքին լսողական անցուղու շարունակությունն է համարվում։
-#Միջին շերտ` բաղկացած է մանրաթելային երկու շերտից՝ ճառագայթային և շրջանաձև: Վնասվելու դեպքում միջին շերտը չի վերականգնվում:
+#Միջին շերտ` բաղկացած է մանրաթելային երկու շերտից՝ ճառագայթային և շրջանաձև։ Վնասվելու դեպքում միջին շերտը չի վերականգնվում։
-#Ներքին շերտ` կազմված է թմբկախոռոչը պատող լորձաթաղանթից:
+#Ներքին շերտ` կազմված է թմբկախոռոչը պատող լորձաթաղանթից։
 == Ձայնի ընկալում ==
-Արտաքին ականջին հասնող [[ձայն]]ային ալիքներն անցնում են լսողության անցուղով և առաջացնում թմբկաթաղանթի տատանումներ, որոնց հաճախականությունը կախված է ձայնի ուժգնությունից: Այդ տատանումները փոխանցվում են միջին ականջի լսողական ոսկրիկներին, որոնք 20 անգամ ուժեղացնում են այն, ապա հաղորդում ներքին ականջի ձվաձև պատուհանին: Ձվաձև պատուհանի թաղանթի տատանումները փոխանցվում են խխունջը լցնող հեղուկին և հիմային թաղանթին, որոնք նույն հաճախականությամբ սկսում են տատանվել և տատանման մեջ են դնում մազակազմ բջիջներին: Խխունջում տեղավորված ծածկող թաղանթը, հպվելով մազակազմ բջիջներին, առաջ է բերում ընկալիչների դրդում և նյարդային ազդակների առաջացում: Վերջիններս լսողական նյարդով հաղորդվում են մեծ կիսագնդերի կեղևի քունքային բլթում տեղակայված լսողության կենտրոնին, ուր կատարվում է ձայնի բնույթի, հաճախականության և ուժգնության զանազանում:
+Արտաքին ականջին հասնող [[ձայն]]ային ալիքներն անցնում են լսողության անցուղով և առաջացնում թմբկաթաղանթի տատանումներ, որոնց հաճախականությունը կախված է ձայնի ուժգնությունից։ Այդ տատանումները փոխանցվում են միջին ականջի լսողական ոսկրիկներին, որոնք 20 անգամ ուժեղացնում են այն, ապա հաղորդում ներքին ականջի ձվաձև պատուհանին։ Ձվաձև պատուհանի թաղանթի տատանումները փոխանցվում են խխունջը լցնող հեղուկին և հիմային թաղանթին, որոնք նույն հաճախականությամբ սկսում են տատանվել և տատանման մեջ են դնում մազակազմ բջիջներին։ Խխունջում տեղավորված ծածկող թաղանթը, հպվելով մազակազմ բջիջներին, առաջ է բերում ընկալիչների դրդում և նյարդային ազդակների առաջացում։ Վերջիններս լսողական նյարդով հաղորդվում են մեծ կիսագնդերի կեղևի քունքային բլթում տեղակայված լսողության կենտրոնին, ուր կատարվում է ձայնի բնույթի, հաճախականության և ուժգնության զանազանում։
 == Տես նաև ==