«Դերասան»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

22:53, 7 Մարտի 2021-ի տարբերակ

Դերասան, անձ, որը խաղում է դրամատիկական կամ կատակերգական ստեղծագործություններում և աշխատում է կինոյում, թատրոնում, հեռուստատեսությունում, ռադիոյում կամ այլ նման հաստատություններում^[1]։

Տերմինաբանություն

1660 թվականից հետո առաջին անգամ սկսեցին օգտագործել դերասան և դերասանուհի տերմինները։ Օրինակ անգլիացիներն այդ բառը փոխառել են ֆրանսերենից^[2]։ Դերասան բառն առաջ բնորոշում էր բեմի վրա գործող անձ՝ անկախ սեռական պատկանելիությունից։ Բայց հասարակական կյանքում մեծ տարածում գտավ դերասանուհի տերմինը, որը բնորոշում էր կոնկրետ իգական սեռի ներկայացուցիչներին^[2]։ Գործնականում դերասանուհի տերմինը մեծ կիրառում գտավ 1950-1960 թվականներին, երբ կանանց ներդրումն արդեն էական էր մշակույթում^[3]։ Այնուհետև մրցանակաբաշխությունների ժամանակ սկսեց օգտագործվել դերասանուհի տերմինը՝ բնորոշելու համար կին հաղթողներին^[4]։

Պատմություն

Դերասանական խաղի ամենաառաջին գրանցված դեպքը վերաբերում է մ.թ.ա. 534 թ. (թեև օրացույցների բազմաթիվ փոփոխությունների պատճառով կոնկրետ ժամանակ նշելը դժվար է), երբ հույն դերասան Թեսփիսը ելույթ ունեցավ Դիոնիոսի թատրոնում և դարձավ առաջին հայտնի մարդը, որը պատմական կերպար էր բեմադրել։ Մինչ Թեսփիսի դերը պատմությունը արձանագրել է միայն երգիչներ, պարողներ և մեկնաբաններ։ Թեսփիսի պատվին դերասաններին հաճախ անվանում են Թեփսիաներ։ Թատերական լեգենդները մինչև հիմա էլ հավատացնում են, որ Թեսփիսը մինչ այժմ գոյություն ունի որպես ոգի, և թատերական անհաջողություններից շատերը վերագրվում են նրա ուրվականի միջամտությանը։

Դերասաններն վաղ միջնադարում ավանդաբար բարձր կարգավիճակ չունեին։ Նրանք թատերական խմբերով անընդհատ շրջագայում էին և մարդկանց վստահությանը չէին արժանանում։ Եվրոպայի շատ վայրերում դերասանները նույնիսկ քրիստոնեական կանոններով չէին հուղարկավորվում, և այդ դարաշրջանում համարում էին, որ դերասանները դատապարտված են նման ճակատագրի։ Այդ բացասական կարծիքը շարունակվում էր մինչև XIX դարասկիզբ, իսկ դրանից հետո դերասան մասնագիտությունը դարձավ ամենահարգված և ամենատարածված մասնագիտություններից մեկը արվեստի բնագավառում^[5]։

Աշխատանքի վայր

Թատրոններ, կինոստուդիաներ, գովազդային գործակալություններ

Պատկերներ

Հղումներ

↑ «Actor: Job description and activities». Prospects UK. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-01-05-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 12-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
↑ ^2,0 ^2,1 «actress, n.». Oxford English Dictionaryedition=3. Oxford, England: Oxford University Press. November 2010. «Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.»
↑ Goodman, Lizbeth; Holledge, Julie (1998). The Routledge reader in gender and performance. New York: Routledge. էջեր 8, 93. ISBN 0-415-16583-0.
↑ Linden, Sheri (հունվարի 18, 2009). «From actor to actress and back again». Entertainment. Los Angeles Times. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 14-ին. «It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."»
↑ Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. (1998). The Cambridge history of American theatre. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. էջեր 449–450. ISBN 978-0-521-65179-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

Վիքիքաղվածքն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դերասան» հոդվածին։

Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Դերասան» հոդվածին։

[1] «Actor: Job description and activities». Prospects UK. Արխիվացված է օրիգինալից 2019-01-05-ին. Վերցված է 2009 թ․ փետրվարի 12-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |dead-url= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)

[OED2010-2] 2,0 ^2,1 «actress, n.». Oxford English Dictionaryedition=3. Oxford, England: Oxford University Press. November 2010. «Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.»

[De_GayGoodman1998-3] Goodman, Lizbeth; Holledge, Julie (1998). The Routledge reader in gender and performance. New York: Routledge. էջեր 8, 93. ISBN 0-415-16583-0.

[latimes-4] Linden, Sheri (հունվարի 18, 2009). «From actor to actress and back again». Entertainment. Los Angeles Times. Վերցված է 2009 թ․ մարտի 14-ին. «It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."»

[5] Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. (1998). The Cambridge history of American theatre. Cambridge, U.K.: Cambridge University Press. էջեր 449–450. ISBN 978-0-521-65179-0. {{cite book}}: Cite has empty unknown parameter: |coauthors= (օգնություն)CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)

[1]

[2]

[3]

[4]

[5]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
-'''Դերասան''', անձ, որը խաղում է դրամատիկական կամ կատակերգական ստեղծագործություններում և աշխատում է [[կինո]]յում, [[թատրոն]]ում, [[հեռուստատեսություն]]ում, [[ռադիո]]յում կամ այլ նման հաստատություններում<ref>{{cite web|url=http://www.prospects.ac.uk/cms/ShowPage/Home_page/Explore_types_of_jobs/Types_of_Job/p!eipaL?state=showocc&pageno=1&idno=465|title=Actor: Job description and activities|publisher=Prospects UK|accessdate=2009 թ․ փետրվարի 12|last=|first=|archive-date=2019-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20190105200147/http://ww2.prospects.ac.uk/cms/ShowPage/Home-page/Explore-types-of-jobs/Types-of-Job/p!eipaL?state=showocc&pageno=1&idno=465|dead-url=yes}}</ref>:
+'''Դերասան''', անձ, որը խաղում է դրամատիկական կամ կատակերգական ստեղծագործություններում և աշխատում է [[կինո]]յում, [[թատրոն]]ում, [[հեռուստատեսություն]]ում, [[ռադիո]]յում կամ այլ նման հաստատություններում<ref>{{cite web|url=http://www.prospects.ac.uk/cms/ShowPage/Home_page/Explore_types_of_jobs/Types_of_Job/p!eipaL?state=showocc&pageno=1&idno=465|title=Actor: Job description and activities|publisher=Prospects UK|accessdate=2009 թ․ փետրվարի 12|last=|first=|archive-date=2019-01-05|archive-url=https://web.archive.org/web/20190105200147/http://ww2.prospects.ac.uk/cms/ShowPage/Home-page/Explore-types-of-jobs/Types-of-Job/p!eipaL?state=showocc&pageno=1&idno=465|dead-url=yes}}</ref>։
 == Տերմինաբանություն ==
-թվականից հետո առաջին անգամ սկսեցին օգտագործել ''դերասան'' և ''դերասանուհի'' տերմինները։ Օրինակ անգլիացիներն այդ բառը փոխառել են ֆրանսերենից<ref name="OED2010">{{cite book|title=Oxford English Dictionaryedition=3|date=November 2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, England|chapter=actress, n.|quote=Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.}}</ref>։ ''Դերասան'' բառն առաջ բնորոշում էր բեմի վրա գործող անձ՝ անկախ սեռական պատկանելիությունից։ Բայց հասարակական կյանքում մեծ տարածում գտավ ''դերասանուհի'' տերմինը, որը բնորոշում էր կոնկրետ իգական սեռի ներկայացուցիչներին<ref name="OED2010" />: Գործնականում ''դերասանուհի'' տերմինը մեծ կիրառում գտավ 1950-1960 թվականներին, երբ կանանց ներդրումն արդեն էական էր մշակույթում<ref name="De GayGoodman1998">{{cite book|last1=Goodman|first1=Lizbeth|authorlink1=Lizbeth Goodman|last2=Holledge|first2=Julie|title=The Routledge reader in gender and performance|year=1998|publisher=Routledge|location=New York|isbn=0-415-16583-0|pages=8; 93}}</ref>: Այնուհետև մրցանակաբաշխությունների ժամանակ սկսեց օգտագործվել ''դերասանուհի'' տերմինը՝ բնորոշելու համար կին հաղթողներին<ref name="latimes">{{cite web|url=http://articles.latimes.com/2009/jan/18/entertainment/ca-actress18|title=From actor to actress and back again|last=Linden|first=Sheri|date=հունվարի 18, 2009 |work=Entertainment|publisher=Los Angeles Times|accessdate=2009 թ․ մարտի 14|quote=It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."}}</ref>:
+թվականից հետո առաջին անգամ սկսեցին օգտագործել ''դերասան'' և ''դերասանուհի'' տերմինները։ Օրինակ անգլիացիներն այդ բառը փոխառել են ֆրանսերենից<ref name="OED2010">{{cite book|title=Oxford English Dictionaryedition=3|date=November 2010|publisher=Oxford University Press|location=Oxford, England|chapter=actress, n.|quote=Although actress remains in general use, actor is increasingly preferred for performers of both sexes as a gender-neutral term.}}</ref>։ ''Դերասան'' բառն առաջ բնորոշում էր բեմի վրա գործող անձ՝ անկախ սեռական պատկանելիությունից։ Բայց հասարակական կյանքում մեծ տարածում գտավ ''դերասանուհի'' տերմինը, որը բնորոշում էր կոնկրետ իգական սեռի ներկայացուցիչներին<ref name="OED2010" />։ Գործնականում ''դերասանուհի'' տերմինը մեծ կիրառում գտավ 1950-1960 թվականներին, երբ կանանց ներդրումն արդեն էական էր մշակույթում<ref name="De GayGoodman1998">{{cite book|last1=Goodman|first1=Lizbeth|authorlink1=Lizbeth Goodman|last2=Holledge|first2=Julie|title=The Routledge reader in gender and performance|year=1998|publisher=Routledge|location=New York|isbn=0-415-16583-0|pages=8; 93}}</ref>։ Այնուհետև մրցանակաբաշխությունների ժամանակ սկսեց օգտագործվել ''դերասանուհի'' տերմինը՝ բնորոշելու համար կին հաղթողներին<ref name="latimes">{{cite web|url=http://articles.latimes.com/2009/jan/18/entertainment/ca-actress18|title=From actor to actress and back again|last=Linden|first=Sheri|date=հունվարի 18, 2009 |work=Entertainment|publisher=Los Angeles Times|accessdate=2009 թ․ մարտի 14|quote=It would be several decades before the word "actress" appeared -- 1700, according to the Oxford English Dictionary, more than a century after the word "actor" was first used to denote a theatrical performer, supplanting the less professional-sounding "player."}}</ref>։
 ==Պատմություն==
@@ Տող 8. / Տող 8. @@
 Դերասանական խաղի ամենաառաջին գրանցված դեպքը վերաբերում է [[մ.թ.ա. 534]] թ. (թեև օրացույցների բազմաթիվ փոփոխությունների պատճառով կոնկրետ ժամանակ նշելը դժվար է), երբ հույն դերասան [[Թեսփիս]]ը ելույթ ունեցավ Դիոնիոսի թատրոնում և դարձավ առաջին հայտնի մարդը, որը պատմական կերպար էր բեմադրել։ Մինչ Թեսփիսի դերը պատմությունը արձանագրել է միայն երգիչներ, պարողներ և մեկնաբաններ։ Թեսփիսի պատվին դերասաններին հաճախ անվանում են ''Թեփսիաներ''։ Թատերական լեգենդները մինչև հիմա էլ հավատացնում են, որ Թեսփիսը մինչ այժմ գոյություն ունի որպես ոգի, և թատերական անհաջողություններից շատերը վերագրվում են նրա ուրվականի միջամտությանը։
-Դերասաններն [[վաղ միջնադար]]ում ավանդաբար բարձր կարգավիճակ չունեին։ Նրանք թատերական խմբերով անընդհատ շրջագայում էին և մարդկանց վստահությանը չէին արժանանում։ Եվրոպայի շատ վայրերում դերասանները նույնիսկ քրիստոնեական կանոններով չէին հուղարկավորվում, և այդ դարաշրջանում համարում էին, որ դերասանները դատապարտված են նման ճակատագրի։ Այդ բացասական կարծիքը շարունակվում էր մինչև [[19-րդ դար|XIX դարասկիզբ]], իսկ դրանից հետո ''դերասան'' մասնագիտությունը դարձավ ամենահարգված և ամենատարածված մասնագիտություններից մեկը արվեստի բնագավառում։<ref>{{Cite book | author=Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. | authorlink= | coauthors= | title=The Cambridge history of American theatre | year=1998 | publisher=Cambridge University Press | location=Cambridge, U.K. | isbn=978-0-521-65179-0 | pages=449–450}}</ref>
+Դերասաններն [[վաղ միջնադար]]ում ավանդաբար բարձր կարգավիճակ չունեին։ Նրանք թատերական խմբերով անընդհատ շրջագայում էին և մարդկանց վստահությանը չէին արժանանում։ Եվրոպայի շատ վայրերում դերասանները նույնիսկ քրիստոնեական կանոններով չէին հուղարկավորվում, և այդ դարաշրջանում համարում էին, որ դերասանները դատապարտված են նման ճակատագրի։ Այդ բացասական կարծիքը շարունակվում էր մինչև [[19-րդ դար|XIX դարասկիզբ]], իսկ դրանից հետո ''դերասան'' մասնագիտությունը դարձավ ամենահարգված և ամենատարածված մասնագիտություններից մեկը արվեստի բնագավառում<ref>{{Cite book | author=Wilmeth, Don B.; Bigsby, C.W.E. | authorlink= | coauthors= | title=The Cambridge history of American theatre | year=1998 | publisher=Cambridge University Press | location=Cambridge, U.K. | isbn=978-0-521-65179-0 | pages=449–450}}</ref>։
 == Աշխատանքի վայր ==