«Ուրմիայի բարբառ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ →‎top: կետադրական նշանը ծանոթագրությունից հետո oգտվելով ԱՎԲ
չ Ռոբոտ․ Տեքստի ավտոմատ փոխարինում (-({{[Cc]ite book[^}]+\| *page *= *)էջ * +\1)
Տող 2. Տող 2.
'''Ուրմիայի բարբառ''', [[հայերեն]]ի '''ս''' ճյուղի [[բարբառ]]։
'''Ուրմիայի բարբառ''', [[հայերեն]]ի '''ս''' ճյուղի [[բարբառ]]։


Խոսվում է [[Ուրմիա]]յից, [[Սալմաստ]]ից, [[Բարանդուզ]]ից գաղթած [[հայեր]]ի կողմից, որոնք բնակվում են [[Հայաստան]]ի տարբեր շրջաններում։ Հնչյունական համակարգով մոտ է [[Խոյի բարբառ]]ին, իսկ [[բառապաշար]]ն ընդգրկում է [[Վանի բարբառ|Վանի]] և Խոյի բառապաշարի հիմնական մասը։ Բաղաձայնական համակարգը՝ երկաստիճան ձայնեղազուրկ։ Բացի գրական հայերենի [[ձայնավոր]]ներից կան նաև ä, ü, ö։ [[Գրաբար]]ի բառասկզբի ձայնեղ հնչյունների դիմաց բարբառն ունի խուլ բաղաձայններ ('''բերան→պերան''')։ Կան '''գ'''յ, '''կ'''յ, '''ք'''յ քմայնացած հնչյունները։ '''Ֆ''' հնչյունի փոխարեն գործածվում է '''փ''', '''հ'''-ի փոխարեն՝ '''խ'''։ [[հոլովում|Հոլովման]] մեջ գերակշռում է [[ի հոլովում]]ը, [[ներգոյական հոլով]] չունի։ Ժամանակները գրական հայերենի հետ նույնն են<ref>{{cite book|author=Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան|title=Լեզվաբանական բառարան|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն|location=Երևան|year=1975|page=էջ 302}}</ref>։
Խոսվում է [[Ուրմիա]]յից, [[Սալմաստ]]ից, [[Բարանդուզ]]ից գաղթած [[հայեր]]ի կողմից, որոնք բնակվում են [[Հայաստան]]ի տարբեր շրջաններում։ Հնչյունական համակարգով մոտ է [[Խոյի բարբառ]]ին, իսկ [[բառապաշար]]ն ընդգրկում է [[Վանի բարբառ|Վանի]] և Խոյի բառապաշարի հիմնական մասը։ Բաղաձայնական համակարգը՝ երկաստիճան ձայնեղազուրկ։ Բացի գրական հայերենի [[ձայնավոր]]ներից կան նաև ä, ü, ö։ [[Գրաբար]]ի բառասկզբի ձայնեղ հնչյունների դիմաց բարբառն ունի խուլ բաղաձայններ ('''բերան→պերան''')։ Կան '''գ'''յ, '''կ'''յ, '''ք'''յ քմայնացած հնչյունները։ '''Ֆ''' հնչյունի փոխարեն գործածվում է '''փ''', '''հ'''-ի փոխարեն՝ '''խ'''։ [[հոլովում|Հոլովման]] մեջ գերակշռում է [[ի հոլովում]]ը, [[ներգոյական հոլով]] չունի։ Ժամանակները գրական հայերենի հետ նույնն են<ref>{{cite book|author=Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան|title=Լեզվաբանական բառարան|publisher=ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն|location=Երևան|year=1975|page=302}}</ref>։


== Գրականություն ==
== Գրականություն ==

21:04, 28 փետրվարի 2021-ի տարբերակ

Սուրբ Ստեփանոս եկեղեցի, Ուրմիա

Ուրմիայի բարբառ, հայերենի ս ճյուղի բարբառ։

Խոսվում է Ուրմիայից, Սալմաստից, Բարանդուզից գաղթած հայերի կողմից, որոնք բնակվում են Հայաստանի տարբեր շրջաններում։ Հնչյունական համակարգով մոտ է Խոյի բարբառին, իսկ բառապաշարն ընդգրկում է Վանի և Խոյի բառապաշարի հիմնական մասը։ Բաղաձայնական համակարգը՝ երկաստիճան ձայնեղազուրկ։ Բացի գրական հայերենի ձայնավորներից կան նաև ä, ü, ö։ Գրաբարի բառասկզբի ձայնեղ հնչյունների դիմաց բարբառն ունի խուլ բաղաձայններ (բերան→պերան)։ Կան գյ, կյ, քյ քմայնացած հնչյունները։ Ֆ հնչյունի փոխարեն գործածվում է փ, հ-ի փոխարեն՝ խ։ Հոլովման մեջ գերակշռում է ի հոլովումը, ներգոյական հոլով չունի։ Ժամանակները գրական հայերենի հետ նույնն են[1]։

Գրականություն

  • Մ. Ասատրյան, Ուրմիայի (Խոյի) բարբառը, Երևան, 1962։

Ծանոթագրություններ

  1. Հ. Զ. Պետրոսյան, Ս. Ա. Գալստյան, Թ. Ա. Ղարագյուլյան (1975). Լեզվաբանական բառարան. Երևան: ՀՍՍՀ ԳԱ հրատարակչություն. էջ 302.{{cite book}}: CS1 սպաս․ բազմաթիվ անուններ: authors list (link)