«Ժուան Ցզի»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
Տող 9. Տող 9.


== Ուսմունքը ==
== Ուսմունքը ==
Ժուան Ցզին ուսուցանել է, որ այն, ինչ կարելի է իմանալ կամ ասել Դաոյի մասին, դա Դաոն չէ: Այն չունի ոչ սկիզբ, ոչ ավարտ, ոչ էլ սահմանափակումներ կամ սահմանազատումներ: Կյանքը Դաոյի շարունակական վերափոխումն է, որում չկա ավելի լավ կամ ավելի վատ, չկա բարիք կամ չարիք: Պետք է թույլ տրվի, որ իրերն ընթանան իրենց ընթացքով, և մարդիկ չպետք է արժևորեն մի իրավիճակը մյուսի նկատմամբ: Իսկապես առաքինի մարդը զերծ է հանգամանքների, անձնական կապվածությունների, ավանդույթի և շրջակա աշխարհը բարեփոխելու մտքերից: Այդ նկատառումներից ելնելով` Ժուան Ցզին մերժել է Չու պետության վարչապետ դառնալու առաջարկը` չցանկանալով մասնակից դառնալ արքունիքի միջավայրի վայրիվերումներին:
Ժուան Ցզին ուսուցանել է, որ այն, ինչ կարելի է իմանալ կամ ասել [[Դաո]]յի մասին, դա Դաո չէ: Այն չունի ոչ սկիզբ, ոչ ավարտ, ոչ էլ սահմանափակումներ կամ սահմանազատումներ: Կյանքը Դաոյի շարունակական դրսևորումն ու վերափոխումն է, որում չկա ավելի լավ կամ ավելի վատ, չկա բարիք կամ չարիք: Պետք է թույլ տրվի, որ իրերն ընթանան իրենց ընթացքով, և մարդիկ չպետք է արժևորեն մի իրավիճակը մյուսի նկատմամբ: Իսկապես առաքինի մարդը զերծ է հանգամանքներից, անձնական կապվածություններից, ավանդույթի հարկադրանքից և շրջակա աշխարհը բարեփոխելու մտքերից: Այդ նկատառումներից ելնելով` Ժուան Ցզին մերժել է Չու պետության վարչապետ դառնալու առաջարկը` չցանկանալով մասնակից դառնալ արքունիքի միջավայրի ինտրիգներին:


Նրա աշխարհընկալման ամբողջական հարաբերականությունն արտահայտված է Ժուան Ցզիի առավել հայտնի հատվածներից մեկում.
Փիլիսոփայի աշխարհընկալման ամբողջական հարաբերականությունն արտահայտված է «Ժուան Ցզի» երկի առավել հայտնի հատվածներից մեկում.


<blockquote>Մի անգամ ես ՝ Ժուան Ցզին, երազում տեսա, որ ես թիթեռ եմ և երջանիկ եմ որպես թիթեռ: Գիտակցում էի, որ ինքս ինձանից բավականին գոհ եմ, բայց չգիտեի, որ Ժուան Ցզին եմ: Հանկարծ ես արթնացա, և ահա ես առերևույթ դարձա Ժուան Ցզի: Ես չգիտեմ `Ժուան Ցզին էր երազ տեսնում, որ ինքը թիթեռ է, թե թիթեռն էր երազ տեսնում, որ նա Ժուան Ցզին է: Ժուան Ցզիի և թիթեռի միջև պետք է որոշակի տարբերակում լինի: Սա կոչվում է իրերի վերափոխում: </blockquote>
<blockquote>Մի անգամ ես ՝ Ժուան Ցզին, երազում տեսա, որ թիթեռ եմ և երջանիկ եմ որպես թիթեռ: Գիտակցում էի, որ ինքս ինձանից բավականին գոհ եմ, բայց չգիտեի, որ Ժուան Ցզին եմ: Հանկարծ ես արթնացա, և ահա ես առերևույթ դարձա Ժուան Ցզի: Ես չգիտեմ `Ժուան Ցզին էր երազ տեսնում, որ ինքը թիթեռ է, թե թիթեռն էր երազ տեսնում, որ ինքը Ժուան Ցզին է: Ժուան Ցզիի և թիթեռի միջև պետք է որոշակի տարբերակում լինի: Սա կոչվում է իրերի վերափոխում: </blockquote>


Հարցին, թե որտեղ է [[Դաո]]ն, Ժուան Ցցին պատասխանում է, որ այն ամենուրեք է: Երբ նրան խնդրում են ավելի հստակ արտահայտվել, նա հայտարարում է, որ [[Դաո]]ն մրջյունների մեջ է և անգամ ավելի ստորին շերտերում՝ մոլախոտերի և խեցիների կտորների մեջ: Ավելին, Դաո կարելի է գտնել նաև արտաթորանքի և մեզի մեջ: Դաոյի ամենաթափանցության մասին այս ուժգին հայտարարությունն իր զուգահեռներն ունեցավ հետագա չինական բուդդայականության մեջ, որում նման խոսքերով էր նկարագրվում մշտապես և ամեն ինչում ներկա և ներթափանցված Բուդդային։
Հարցին, թե որտեղ է [[Դաո]]ն, Ժուան Ցցին պատասխանում է, որ այն ամենուրեք է: Երբ նրան խնդրում են ավելի հստակ արտահայտվել, նա հայտարարում է, որ [[Դաո]]ն մրջյունների մեջ է և անգամ ավելի ստորին շերտերում՝ մոլախոտերի և խեցիների կտորների մեջ: Ավելին, Դաո կարելի է գտնել նաև արտաթորանքի և մեզի մեջ: Դաոյի ամենաթափանցության մասին այս ուժգին հայտարարությունն իր զուգահեռներն ունեցավ հետագա չինական բուդդայականության մեջ, որում նման խոսքերով էր նկարագրվում մշտապես և ամեն ինչում ներկա և ներթափանցված Բուդդային։


Ժուան Ցցին գերազանցապես Դաոյի հետ միասնության մեջ գտնվող աշխարհի վայրիվերումներից ազատ մարդու փիլիսոփայություն է:
Ժուան Ցցին գերազանցապես Դաոյի հետ միասնության մեջ գտնվող աշխարհի վայրիվերումներից ազատ մարդու փիլիսոփայություն է:




== Ծանոթագրություններ ==
== Ծանոթագրություններ ==

11:03, 22 փետրվարի 2021-ի տարբերակ

Ժուան Ցզի
չինարեն՝ 莊子 և չինարեն՝ 庄子
Դիմանկար
Ծնվել էմոտ մ. թ. ա. 369[1]
ԾննդավայրՇանցյու, Սուն, Western Zhou[2]
Մահացել էմոտ մ. թ. ա. 288[1]
ՔաղաքացիությունՍուն
Մայրենի լեզուհին չինարեն
Ազդվել էԼաո Ցզի
ԵրկերԺուան Ցզի
Մասնագիտությունփիլիսոփա, գրող և բանաստեղծ
 Zhuangzi Վիքիպահեստում

Ժուան Ցզի (մոտ մ.թ.ա. 369— մ.թ.ա. 286 թ.), չինացի մտածող, դաոսական ուսմունքի վաղ մեկնիչներից ամենազադեցիկը։ Նրա աշխատությունը, որը կրում է մտածողի անունը («Ժուան Ցզի»), համարվում է դաոսականության կարևոր տեքստերից մեկը։ Շատերի կողմից այն համարվում է ավելի ընդգրկուն, քան դաոսական ուսմունքի հիմքում ընկած Լաո Ցզիի «Դաո Դե Ցզի» երկը [3]։ Ժուան Ցզիի ուսմունքը մծ ազդեցություն է թողել նաև չինական բուդդայականության զարգացման վրա և նշանակալի ներգործություն է ունեցել չինական չինական բնապատկերի և պոեզիայի վրա:

Կյանքը

Չնայած նրա կարևորությանը` Ժուան Ցզի կյանքի մանրամասները, բացի «Ժուան Ցզի» երկում նրա մասին եղած բազմաթիվ անեկդոտներից, անհայտ են: Հան դինաստիայի «Մեծ պատմիչ» ՝ Սիմա Ցյանը (մահացել է մ.թ.ա. մոտ 87 թ.), Ժուան Ցզիի մասին իր կենսագրական ակնարկում ներկայացնում է սակավ տեղեկություններ: Նա հաղորդում է, որ մտածողը ծնվել է Մեն նահանգում, նրա անձնանունը Ժու էր, և որ նա իր հայրենի նահանգի Քիյուան ​քաղաքում ոչ բարձրաստիճան պաշտոնյա էր: Ըստ պատմիչի Ժուան Ցզին ապրել է Չուի արքայազն Վեի օրոք (մահացել է մ.թ.ա. 327 թ.) և, հետևաբար, մեկ այլ կարևոր չինացի փիլիսոփա, Կոնֆուցիոսի ուսմունքի հետևորդ Մեն Ցզիի ժամանակակիցն է։

Ժուան Ցզին առավել հայտնի է իր անունը կրող գրքով: Այն բաղկացած է 33 գլուխներից։ Ուսումնասիրողների կարծիքով`Ժուան Ցզի գրչին են պատկանում երկի առաջին յոթ գլուխները ՝ այսպես կոչված «ներքին գրքերը», մինչդեռ «արտաքին գրքերը» (գլուխներ 8–22) և «խառը գրքերը» (գլուխներ 23–33) մեծ մասամբ փիլիսոփայի հետագա հետևորդների գրչի արդյունքն է: Երկի վերջին գլուխները նաև պարունակում են Չժուան Ցզիի մասին տարբեր պատումներ:

Ուսմունքը

Ժուան Ցզին ուսուցանել է, որ այն, ինչ կարելի է իմանալ կամ ասել Դաոյի մասին, դա Դաո չէ: Այն չունի ոչ սկիզբ, ոչ ավարտ, ոչ էլ սահմանափակումներ կամ սահմանազատումներ: Կյանքը Դաոյի շարունակական դրսևորումն ու վերափոխումն է, որում չկա ավելի լավ կամ ավելի վատ, չկա բարիք կամ չարիք: Պետք է թույլ տրվի, որ իրերն ընթանան իրենց ընթացքով, և մարդիկ չպետք է արժևորեն մի իրավիճակը մյուսի նկատմամբ: Իսկապես առաքինի մարդը զերծ է հանգամանքներից, անձնական կապվածություններից, ավանդույթի հարկադրանքից և շրջակա աշխարհը բարեփոխելու մտքերից: Այդ նկատառումներից ելնելով` Ժուան Ցզին մերժել է Չու պետության վարչապետ դառնալու առաջարկը` չցանկանալով մասնակից դառնալ արքունիքի միջավայրի ինտրիգներին:

Փիլիսոփայի աշխարհընկալման ամբողջական հարաբերականությունն արտահայտված է «Ժուան Ցզի» երկի առավել հայտնի հատվածներից մեկում.

Մի անգամ ես ՝ Ժուան Ցզին, երազում տեսա, որ թիթեռ եմ և երջանիկ եմ որպես թիթեռ: Գիտակցում էի, որ ինքս ինձանից բավականին գոհ եմ, բայց չգիտեի, որ Ժուան Ցզին եմ: Հանկարծ ես արթնացա, և ահա ես առերևույթ դարձա Ժուան Ցզի: Ես չգիտեմ `Ժուան Ցզին էր երազ տեսնում, որ ինքը թիթեռ է, թե թիթեռն էր երազ տեսնում, որ ինքը Ժուան Ցզին է: Ժուան Ցզիի և թիթեռի միջև պետք է որոշակի տարբերակում լինի: Սա կոչվում է իրերի վերափոխում:

Հարցին, թե որտեղ է Դաոն, Ժուան Ցցին պատասխանում է, որ այն ամենուրեք է: Երբ նրան խնդրում են ավելի հստակ արտահայտվել, նա հայտարարում է, որ Դաոն մրջյունների մեջ է և անգամ ավելի ստորին շերտերում՝ մոլախոտերի և խեցիների կտորների մեջ: Ավելին, Դաո կարելի է գտնել նաև արտաթորանքի և մեզի մեջ: Դաոյի ամենաթափանցության մասին այս ուժգին հայտարարությունն իր զուգահեռներն ունեցավ հետագա չինական բուդդայականության մեջ, որում նման խոսքերով էր նկարագրվում մշտապես և ամեն ինչում ներկա և ներթափանցված Բուդդային։

Ժուան Ցցին գերազանցապես Դաոյի հետ միասնության մեջ գտնվող աշխարհի վայրիվերումներից ազատ մարդու փիլիսոփայություն է:

Ծանոթագրություններ