«Ինֆորմատիկա»–ի խմբագրումների տարբերություն

Փոխել հղումները
Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
Պիտակներ՝ հետշրջված Վիզուալ խմբագիր Խմբագրում բջջային սարքով Խմբագրում կայքի բջջային տարբերակից
վերականգնվում են հեռացված աղբյուրները և վնասված ձևավորումը
Պիտակ՝ Հետ շրջել
Տող 1. Տող 1.
<big>'''''Ի<u>նֆորմատիկան</u>''' <u>ուսումնասիրում է [[ինֆորմացիա]]յի և [[հաշվարկում|հաշվարկման]] տեսական հիմուն'''քները, և [[համակարգիչ|քոմփյութերային]] համակարգերում նրանց իրականացման և գործածման կիրառական միջոցները։'''</u>''</big> '''Ինֆորմատիկայի տիրույթի մեջ են մտնում ինչպես տեսական ([[ալգորիթմերի անալիզ]], [[հաշվարկման բարդության տեսություն]], [[ավտոմատների տեսություն]]), այնպես էլ կիրառական գիտական ճյուղեր ([[կենսաինֆորմատիկա]], [[օպերացիոն համակարգ]]եր, [[համակարգչային ցանց]]եր, [[տվյալների բազա]]ներ, [[տեղեկատվության անվտանգություն]], [[շարժական սարքեր]])։'''
'''Ինֆորմատիկան''' ուսումնասիրում է [[ինֆորմացիա]]յի և [[հաշվարկում|հաշվարկման]] տեսական հիմունքները, և [[համակարգիչ|քոմփյութերային]] համակարգերում նրանց իրականացման և գործածման կիրառական միջոցները։ Ինֆորմատիկայի տիրույթի մեջ են մտնում ինչպես տեսական ([[ալգորիթմերի անալիզ]], [[հաշվարկման բարդության տեսություն]], [[ավտոմատների տեսություն]]), այնպես էլ կիրառական գիտական ճյուղեր ([[կենսաինֆորմատիկա]], [[օպերացիոն համակարգ]]եր, [[համակարգչային ցանց]]եր, [[տվյալների բազա]]ներ, [[տեղեկատվության անվտանգություն]], [[շարժական սարքեր]])։


'''Ինֆորմատիկան ընդարձակ գիտություն է, հետևապես չի սահմանափակվում [[համակարգիչ|էլեկտրոնային հաշվիչ մեքենաների]] ուսումնասիրմամբ։ [[Նիդեռլանդներ|Նիդերլանդացի]] գիտնական [[Էդսգեր Դեիկստրա]]ն ասել է՝ «Ինֆորմատիկան այնքանով է գիտություն համակարգիչների մասին, որքանով աստղագիտությունը՝ հեռադիտակի»։
Ինֆորմատիկան ընդարձակ գիտություն է, հետևապես չի սահմանափակվում [[համակարգիչ|էլեկտրոնային հաշվիչ մեքենաների]] ուսումնասիրմամբ։ [[Նիդեռլանդներ|Նիդերլանդացի]] գիտնական [[Էդսգեր Դեիկստրա]]ն ասել է՝ «Ինֆորմատիկան այնքանով է գիտություն համակարգիչների մասին, որքանով աստղագիտությունը՝ հեռադիտակի»։ Հասարակության մեջ, ինչպես նաև դպրոցներում, շփոթում են ինֆորմատիկան բազմաթիվ պատրաստական դասընթացների հետ<ref>[http://www.cl.cam.ac.uk/admissions/undergraduate/myths/#CSIT Առասպելներ և կանխակալ կարծիքներ - Քեմբրիջի Համալսարան] (Անգլերեն)</ref>:


== Պատմություն ==
== Պատմություն ==
Տող 7. Տող 7.
[[Պատկեր:Alan Turing Memorial Closer.jpg|մինի|[[Ալան Թյուրինգ]]ի հուշարձանը Սաքվիլ Զբոսայգում]]
[[Պատկեր:Alan Turing Memorial Closer.jpg|մինի|[[Ալան Թյուրինգ]]ի հուշարձանը Սաքվիլ Զբոսայգում]]


«Ինֆորմատիկա» անունն առաջին անգամ օգտագործել է [[Գերմանիա|գերմանացի]] գիտնական [[Կարլ Շտեինբուք]]ը [[1957]] թվականին։ Ինֆորմատիկայի առաջին ֆակուլտետը ստեղծվել է [[1962]] թվականի հոկտեմբերին՝ Փրդյուի համալսարանում։
«Ինֆորմատիկա» անունն առաջին անգամ օգտագործել է [[Գերմանիա|գերմանացի]] գիտնական [[Կարլ Շտեինբուք]]ը [[1957]]<ref>K. Steinbuch (1957) Informatik: Automatische Informationsverarbeitung = «Ինֆորմատիկա։ ավտոմատ ինֆորմացիայի մշակում» (Գերմաներեն)</ref> թվականին։ Ինֆորմատիկայի առաջին ֆակուլտետը ստեղծվել է [[1962]]<ref>[http://www.cs.purdue.edu/history/history.html Փրդյուի Համալսարանի Ինֆորմատիկայի ֆակուլտետների պատմությունը] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20160310162917/https://www.cs.purdue.edu/history/history.html |date=2016-03-10 }} (Անգլերեն)</ref> թվականի հոկտեմբերին՝ Փրդյուի համալսարանում։


Մինչև [[1920]]-ականները, [[համակարգիչ]] անվանում էին մարդկանց, հիմնականում՝ կանանց, որոնք սովորաբար աշխատում էին ֆիզիկոսի ղեկավարության տակ և կատարում էին մաթեմատիկական հաշվարկներ։ Նրանց կատարած հաշվարկումներն առանձնահատուկ գյուտարարություն կամ ներըմբռնում չէր պահանջում, հետևաբար, [[1920]]-ականներին ստեղծվեցին առաջին ''հաշվիչ մեքենաները''։
Մինչև [[1920]]-ականները, [[համակարգիչ]] անվանում էին մարդկանց, հիմնականում՝ կանանց, որոնք սովորաբար աշխատում էին ֆիզիկոսի ղեկավարության տակ և կատարում էին մաթեմատիկական հաշվարկներ։ Նրանց կատարած հաշվարկումներն առանձնահատուկ գյուտարարություն կամ ներըմբռնում չէր պահանջում, հետևաբար, [[1920]]-ականներին ստեղծվեցին առաջին ''հաշվիչ մեքենաները''։
Տող 53. Տող 53.


=== Կիրառական ինֆորմատիկա ===
=== Կիրառական ինֆորմատիկա ===
* ''[[Օպերացիոն համակարգ]]ը'' ինտերֆեյս է սարքակազմի և գործածող միջև։
* '''[[Օպերացիոն համակարգ]]ը''' ինտերֆեյս է սարքակազմի և գործածող միջև։
* ''[[Համակարգչային ցանցեր]]''
* '''[[Համակարգչային ցանցեր]]'''
* ''[[Համակարգչային գրաֆիկա]]'''
* '''[[Համակարգչային գրաֆիկա]]'''
* ''[[Համակարգչային տեսողություն]]'''
* '''[[Համակարգչային տեսողություն]]'''
* ''[[Տվյալների բազաներ]]''
* '''[[Տվյալների բազաներ]]'''
* ''[[Համակարգչային անվտանգություն]]ը'' [[Տեղեկատվական անվտանգություն|Տեղեկատվական անվտանգության]] ճյուղ է, որն առնչվում է համակարգիչների և համակարգչային ցանցերի հետ։
* '''[[Համակարգչային անվտանգություն]]ը''' [[Տեղեկատվական անվտանգություն|Տեղեկատվական անվտանգության]] ճյուղ է, որն առնչվում է համակարգիչների և համակարգչային ցանցերի հետ։
* ''[[Արհեստական բանականություն]]''
* '''[[Արհեստական բանականություն]]'''
* ''[[Կիբեռնետիկա]]''
* '''[[Կիբեռնետիկա]]'''
* ''[[Մարդ-համակարգիչ փոխազդեցություն]]''
* '''[[Մարդ-համակարգիչ փոխազդեցություն]]'''


== Աղբյուրներ ==
== Աղբյուրներ ==

16:26, 18 փետրվարի 2021-ի տարբերակ

Ինֆորմատիկան ուսումնասիրում է ինֆորմացիայի և հաշվարկման տեսական հիմունքները, և քոմփյութերային համակարգերում նրանց իրականացման և գործածման կիրառական միջոցները։ Ինֆորմատիկայի տիրույթի մեջ են մտնում ինչպես տեսական (ալգորիթմերի անալիզ, հաշվարկման բարդության տեսություն, ավտոմատների տեսություն), այնպես էլ կիրառական գիտական ճյուղեր (կենսաինֆորմատիկա, օպերացիոն համակարգեր, համակարգչային ցանցեր, տվյալների բազաներ, տեղեկատվության անվտանգություն, շարժական սարքեր)։

Ինֆորմատիկան ընդարձակ գիտություն է, հետևապես չի սահմանափակվում էլեկտրոնային հաշվիչ մեքենաների ուսումնասիրմամբ։ Նիդերլանդացի գիտնական Էդսգեր Դեիկստրան ասել է՝ «Ինֆորմատիկան այնքանով է գիտություն համակարգիչների մասին, որքանով աստղագիտությունը՝ հեռադիտակի»։ Հասարակության մեջ, ինչպես նաև դպրոցներում, շփոթում են ինֆորմատիկան բազմաթիվ պատրաստական դասընթացների հետ[1]:

Պատմություն

"Newmark" անալոգային համակարգիչը, 1960 թ.
Ալան Թյուրինգի հուշարձանը Սաքվիլ Զբոսայգում

«Ինֆորմատիկա» անունն առաջին անգամ օգտագործել է գերմանացի գիտնական Կարլ Շտեինբուքը 1957[2] թվականին։ Ինֆորմատիկայի առաջին ֆակուլտետը ստեղծվել է 1962[3] թվականի հոկտեմբերին՝ Փրդյուի համալսարանում։

Մինչև 1920-ականները, համակարգիչ անվանում էին մարդկանց, հիմնականում՝ կանանց, որոնք սովորաբար աշխատում էին ֆիզիկոսի ղեկավարության տակ և կատարում էին մաթեմատիկական հաշվարկներ։ Նրանց կատարած հաշվարկումներն առանձնահատուկ գյուտարարություն կամ ներըմբռնում չէր պահանջում, հետևաբար, 1920-ականներին ստեղծվեցին առաջին հաշվիչ մեքենաները։

Այս մեքենաների մի մասը, որն աշխատում էր շարունակական արժեքների հետ, հայտնի դարձավ որպես անալոգային հաշվիչ մեքենա։ Իրենց առջև դրված խնդիրների լուծման համար այս մեքենաներն օգտագործում են շարունակական ֆիզիկական երևույթների (էլեկտրական, մեխանիկական, հիդրավլիկ) քանակություններ։ Ի տարբերություն անալոգային սարքերի, թվային մեքենան լոգիկական սարք է և սահմանափակված չէ վերոհիշյալ ֆիզիկական երևույթների հատկություններով, հետևաբար կարող է կատարել ամեն տեսակի «զուտ մեխանիկական» աշխատանք։ Առաջին այսպիսի լոգիկական մեքենա ստեղծել է ինֆորմատիկայի հայր՝ Ալան Թյուրինգը, որին այսօր անվանում են Թյուրինգի մեքենա։

Ժամանակակից համակարգիչը, որը մինչև ավելի արագ հիշողության սարքերի հնարումը օգտագործում էր տարբերության շարժիչներ, պատկանում է հաշվիչ մեքենաների թվային դասին, հետևաբար Թյուրինգի մեքենայի կատարելագործված տարբերակ է։

Ինֆորմատիկայի բաժինները

Տեսական ինֆորմատիկա

Տեսական ինֆորմատիկայի տիրույթին են պատկանում նաև Գրաֆների տեսությունը և Տիպերի տեսություն։

Ալգորիթմներ և տվյալների կառուցվածքներ

Ծրագրավորում

Համակարգչի կառուցվածք

Թվային և սիմվոլիկ հաշվարկում

Կիրառական ինֆորմատիկա

Աղբյուրներ

  1. ↑ Առասպելներ և կանխակալ կարծիքներ - Քեմբրիջի Համալսարան (Անգլերեն)
  2. ↑ K. Steinbuch (1957) Informatik: Automatische Informationsverarbeitung = «Ինֆորմատիկա։ ավտոմատ ինֆորմացիայի մշակում» (Գերմաներեն)
  3. ↑ Փրդյուի Համալսարանի Ինֆորմատիկայի ֆակուլտետների պատմությունը Արխիվացված 2016-03-10 Wayback Machine (Անգլերեն)
Հիմունքներ
Հանրահաշիվ
Անալիզ
Դիսկրետ
Երկրաչափություն
Թվերի տեսություն
Տոպոլոգիա
Կիրառական
Հաշվողական
Այլ
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Ինֆորմատիկա&oldid=7690852» էջից