«Գերտրուդա Վոկեր»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
չ մանր-մունր oգտվելով ԱՎԲ
Տող 63. Տող 63.
[[Կատեգորիա:1878 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:1878 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Դեկտեմբերի 16 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Դեկտեմբերի 16 ծնունդներ]]
[[Կատեգորիա:Բեռնի համալսարանի շրջանավարտներ]]

11:33, 12 փետրվարի 2021-ի տարբերակ

Գերտրուդա Վոկեր
Ծնվել էդեկտեմբերի 16, 1878(1878-12-16)[1]
Բեռն, Շվեյցարիա[1]
Մահացել էսեպտեմբերի 13, 1968(1968-09-13)[2] (89 տարեկան)
Marin-Epagnier, La Tène
Քաղաքացիություն Շվեյցարիա
Մասնագիտությունքիմիկոս
ԱնդամակցությունԽաղաղության և ազատության կանանց միջազգային միություն
ՀայրPhilipp Woker?
 Gertrud Woker Վիքիպահեստում

Գերտրուդա Վոկեր (գերմ.՝ Gertrud Woker դեկտեմբերի 16, 1878(1878-12-16)[1], Բեռն, Շվեյցարիա[1] - սեպտեմբերի 13, 1968(1968-09-13)[2], Marin-Epagnier, La Tène), խաղաղության շվեյցարացի ակտիվիստ, քիմիկոս և կանանց իրավունքների պաշտպան:

Կենսագրություն

Նա հին կաթոլիկ աստվածաբանության և պատմության պրոֆեսոր Ֆիլիպ Վոկերի դուստրն էր: 1900 թվականից Բեռնի համալսարանում սովորել է օրգանական քիմիա, իսկ 1903 թվականին պաշտպանել է դոկտորական դիսերտացիա՝ «3,4-դիօսիֆլավոնի սինթեզ» թեմայով: 1907 թվականին ստացել է բարձրագույն դպրոցում դասավանդելու իրավունք և դարձել առաջին կին-պրիվատ՝ գերմանալեզու բարձրագույն ուսումնական հաստատություններում քիմիայի դոցենտ: Պաշտոնը ստանձնելու կապակցությամբ Վոկերը դասախոսություն է կարդացել «Կատալիզի հետազոտության խնդիրները» թեմայով, որը ուրվագծել է իր ապագա գիտական հետաքրքրությունների շրջանակը:

Առաջին համաշխարհային պատերազմի բռնկումով նա միացել է հակապատերազմական շարժմանը, և նրա գործունեության հիմնական թեման քիմիական պատերազմի դեմ պայքարն էր: Թռուցիկներից սկսելով՝ հետագայում Վոկերը ավելի ու ավելի էր դիվերսիֆիկացնում այս բողոքի ձևերը: Բացի այդ, նա գործել է կանանց իրավունքների ոլորտում, մասնավորապես, պահանջելով, որ կանայք ունենան ընտրելու իրավունք: 1915 թվականին նա դարձել է կայուն խաղաղության կանանց միջազգային կոմիտեի համահիմնադիր, որը այնուհետև անվանվել է Խաղաղության և ազատության միջազգային կանանց լիգա (MZHLMS), ինչպես նաև հանդիսացել է MZHLMS շվեյցարական մասնաճյուղի հիմնադիրներից մեկը:

Նա դարձել է կենսաքիմիայի առաջատարներից մեկը և 1933 թվականին իր նորարարական աշխատանքի համար ստացել է արտակարգ պրոֆեսորի կոչում՝ չնայած գիտական համայնքի կողմից պացիֆիստական քաղաքական գործունեությանը չհամաձայնելուն:

Նույն թվականին, Գերմանիայում, նացիստները այրել են նրա «Der kommende Gift- und Brandkrieg und seine Auswirkungen gegenüber der Zivilbevölkerung» գիրքը:

Վոլկերը մասնակցում էր Կաթոլիկ եկեղեցու գործունեությանը և զբաղվում արվեստով:

1957 թվականից նա ղեկավարում էր MZHLMS շվեյցարական մասնաճյուղը:

Հիշատակ

Բերնում և Դյուսելդորֆում Վոլկերի անունով են կոչվում փողոցներ:

Աշխատանքներ

  • Skizzen. — Bern: Sturzenegger, 1902.
  • Die Katalyse. Allgemeiner Teil: 1910.
  • Die Katalyse. Spez. Teil 1: Anorganische Katalysatoren, 1916.
  • Die Katalyse. II. Teil: Biologische Katalysatoren, 1924–1931.
  • Über Giftgase (Vortrag, gehalten beim Kongreß der I.F.F.F. in Washington, Mai 1924)
  • Wissenschaft und wissenschaftlicher Krieg. — Zürich: Schweiz. Zentralstelle f. Friedensarbeit, 1925.
  • Der kommende Giftgaskrieg. — Leipzig: Ernst Oldenburg Verlag, 1925.
  • Selbstbiografie. — Führende Frauen Europas. In sechzehn Selbstschilderungen. — München, 1928.
  • Giftgas und Tiere. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1928.
  • Hidigeigeis Ende. — Zürich: Zentralstelle für Friedensarbeit. 1929.
  • Der kommende Gift- und Brandkrieg und seine Auswirkungen gegenüber der Zivilbevölkerung. — Leipzig: Ernst Oldenburg Verlag, 1932.
  • Bericht über biologischen Krieg. 1949.
  • Massenvernichtungs-Waffen, 1952.
  • An die Ewiggestrigen. — Zürich (Genossenschaftsdruck), um 1956.
  • Die Chemie der natürlichen Alkaloide. — Stuttgart: F. Enke, 1956.
  • Atomic Energy and alternative sources of power. — Genf: Women’s International League for Peace and Freedom, 1957.
  • Atomaufrüstung auch in der Schweiz? — Zürich: Pazifistische Bücherstube, 1958.
  • Rettet die Menschheit! Ansprache an dem am 6. Mai 1962 im «Hirschen» in Lörrach stattgefundenen Deutsch-Französisch-Schweizerischen Friedenstreffen, 1962.
  • Wie steht es mit der Achtung vor dem menschlichen Leben?, 1963.

Ծանոթագրություններ

Գրականություն

  • Larsen, Majken. «Der Kampf der Frauen gegen die Hölle von Gift und Feuer». Die IFFF, Gertrud Woker und die Giftgasdiskussion in der Schweiz der Zwischenkriegszeit. — Lizentiatsarbeit, Universität Zürich, 1995.
  • Leitner, Gerit von. Wollen wir unsere Hände in Unschuld waschen? Gertrud Woker (1878–1968), Chemikerin & Internationale Frauenliga 1915–1968. — Berlin: Weidler, 1998.
  • Lexikon der Frau. — Zürich: Encyclios, 1953–1954. — Bd. 2. — Sp. 1653 f.
  • Der Kampf um gleiche Rechte — Le combat pour les droits égaux. — Basel: Schwabe, 2009.
  • Autobiographien von Frauen: Ein Lexikon. — Köln: Böhlau, 2010. — ISBN 978-3-412-20585-0. — S. 944.