«Արշակ Գ»–ի խմբագրումների տարբերություն
Content deleted Content added
հեռացվել է Կատեգորիա:Հայոց արքաներ, ավելացվեց Կատեգորիա:Արշակունիների թագավորության արքաներ ՀոթՔաթ գործիքով |
չNo edit summary |
||
| Տող 1. | Տող 1. | ||
{{Տեղեկաքարտ |
{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ |
||
|անուն=Արշակ Գ |
| հայերեն անուն = Արշակ Գ Արշակունի |
||
| բնօրինակ անուն = |
|||
| ⚫ | |||
|պատկեր= |
| պատկեր = |
||
| պատկերի լայնություն = 220px |
|||
|կալանք= |
|||
| նկարագրություն = |
|||
|իշխանություն= [[378]]–[[390]] |
|||
| ⚫ | |||
|հայր=[[Պապ Արշակունի թագավոր|Պապ]] |
|||
| կարգ = |
|||
| ⚫ | |||
| կարգ-ին = |
|||
|երեխաներ= |
|||
| անվան տակ = |
|||
|տոհմ= [[Արշակունիներ]] |
|||
| դրոշ = Standard of the Arshakuni Arsacid dynasty.svg |
|||
|թագուհի= |
|||
| կառավարման սկիզբ = |
|||
| ⚫ | |||
| կառավարման ավարտ = |
|||
| կառավարման ժամանակ = [[378]] - [[385]] |
|||
| նախորդող = [[Վարազդատ]] |
|||
| ⚫ | |||
| տիտղոս_2 = [[Մեծ Հայք]]ի արևմտյան մասի [[արքա]] |
|||
'''Արշակ Գ''' (ծն.թ. անհայտ մոտ 371 – մոտ [[390]]), Հայոց թագավոր [[378]]–ից։ [[Պապ թագավոր|Պապի]] որդին և հաջորդը։ |
|||
| կարգ_2 = 1 |
|||
| կարգ_2-ին = |
|||
| անվան տակ_2 = |
|||
| դրոշ_2 = Standard of the Arshakuni Arsacid dynasty.svg |
|||
| կառավարման սկիզբ_2 = |
|||
| կառավարման ավարտ_2 = |
|||
| կառավարման ժամանակ_2 = [[385]] - [[389]] |
|||
| նախորդող_2 = |
|||
| հաջորդող_2 = |
|||
| ազգություն = |
|||
| ծննդյան օր = |
|||
| ծննդավայր = |
|||
| վախճանի օր = |
|||
| վախճանի վայր = |
|||
| դինաստիա = |
|||
| հայր = |
|||
| մայր = |
|||
| ամուսին = |
|||
| զավակներ = |
|||
| դավանանք = |
|||
| կուսակցություն = |
|||
| գործունեություն = |
|||
| կրթություն = |
|||
| մասնագիտություն = |
|||
| գիտական աստիճան = |
|||
| պարգևներ = |
|||
| կայք = |
|||
| ինքնագիր = |
|||
| Վիքիպահեստ = |
|||
| ⚫ | |||
'''Արշակ Գ Արշակունի''' ({{ԱԾ}}), [[Մեծ Հայք]]ի (378-385) և Մեծ Հայքի արևմտյան մասի արքա (385-389): [[Պապ Արշակունի|Պապի]]<ref name="Փարպեցի">«Հայոց պատմություն. Թուղթ Վահան Մամիկոնյանին», Ղազար Փարպեցի, աշխ. թարգմ.՝ Բագրատ Ուլուբաբյանի, Երևան, 1982, էջ 6-7.</ref> և [[Զարմանդուխտ]] թագուհու որդին, [[Վաղարշակ Բ]]-ի եղբայրը, [[Արշակունիներ]]ի արքայական հարստությունից: Հաջորդել է հորեղբորորդուն՝ [[Վարազդատ]]ին (374-378): |
|||
== Կառավարումը == |
== Կառավարումը == |
||
| Տող 18. | Տող 54. | ||
[[Մանվել Մամիկոնյան]] սպարապետը, գահընկեց անելով [[Վարազդատ]] թագավորին, Հայոց գահին բարձրացրել է մանկահասակ Արշակին՝ դառնալով նրա նախնակալը։ Արշակի կրտսեր եղբայր [[Վաղարշակ]]ը դարձել է թագավորի աթոռակիցը։ Սակայն Արշակի թագավորությունը եղել է անվանական, երկիրը կառավարել է Մանվել Մամիկոնյանը։ Պարսից [[Շապուհ Բ|Շապուհ II]] արքան սիրաշահել է Արշակին և հայ նախարարներին՝ կամենալով իր կողմը գրավել նրանց, կանխել [[Հայաստան]]ի և [[Հռոմ]]ի մերձեցումը։ Նա [[Հայաստան]] է ուղարկել զորաբանակ, որի հրամանատարը տիրացել է երկրի իշխանությանը, հայ նախարարներին ստիպել հարկ վճարել Պարսից արքունիքին։ Մանվել Մամիկոնյանը, չհանդուրժելով այս արարքը, պարսկական զորաբանակը դուրս է վանել երկրից։ Այնուհետև առժամանակ Հայաստանում տիրել է համեմատաբար խաղաղ իրավիճակ։ Սակայն [[384]]–ից հետո Պարսկաստանի ու Հռոմի միջև բանակցություններ են սկսվել Հայաստանի բաժանման շուրջ։ [[Փավստոս Բյուզանդ]]ի վկայությամբ, Մանվել Մամիկոնյանը [[384]]–ին՝ վախճանվելուց առաջ, հատուկ գրությամբ Հայաստանը և Արշակ թագավորին «հանձնել է» Հռոմի կայսրին։ [[385]]–ին Արշակը ստիպված հեռացել է հռոմեական Հայաստան՝ ապաստանելով [[Եկեղյաց գավառ]]ում։ Դրանից հետո [[Շապուհ III]] Հայոց գահը հանձնել է [[Խոսրով Դ]] Արշակունուն։ [[387]]–ից հետո, երբ անդամատվել է Հայաստանը, հռոմեական մասում խաղաղությամբ, բայց կայսրությունից կախյալ թագավորել է Արշակը, որի մահից հետո կայսրությունը այլևս թագավոր չի կարգել իր տիրապետության ներքո գտնվող [[Հայաստան]]ում։ |
[[Մանվել Մամիկոնյան]] սպարապետը, գահընկեց անելով [[Վարազդատ]] թագավորին, Հայոց գահին բարձրացրել է մանկահասակ Արշակին՝ դառնալով նրա նախնակալը։ Արշակի կրտսեր եղբայր [[Վաղարշակ]]ը դարձել է թագավորի աթոռակիցը։ Սակայն Արշակի թագավորությունը եղել է անվանական, երկիրը կառավարել է Մանվել Մամիկոնյանը։ Պարսից [[Շապուհ Բ|Շապուհ II]] արքան սիրաշահել է Արշակին և հայ նախարարներին՝ կամենալով իր կողմը գրավել նրանց, կանխել [[Հայաստան]]ի և [[Հռոմ]]ի մերձեցումը։ Նա [[Հայաստան]] է ուղարկել զորաբանակ, որի հրամանատարը տիրացել է երկրի իշխանությանը, հայ նախարարներին ստիպել հարկ վճարել Պարսից արքունիքին։ Մանվել Մամիկոնյանը, չհանդուրժելով այս արարքը, պարսկական զորաբանակը դուրս է վանել երկրից։ Այնուհետև առժամանակ Հայաստանում տիրել է համեմատաբար խաղաղ իրավիճակ։ Սակայն [[384]]–ից հետո Պարսկաստանի ու Հռոմի միջև բանակցություններ են սկսվել Հայաստանի բաժանման շուրջ։ [[Փավստոս Բյուզանդ]]ի վկայությամբ, Մանվել Մամիկոնյանը [[384]]–ին՝ վախճանվելուց առաջ, հատուկ գրությամբ Հայաստանը և Արշակ թագավորին «հանձնել է» Հռոմի կայսրին։ [[385]]–ին Արշակը ստիպված հեռացել է հռոմեական Հայաստան՝ ապաստանելով [[Եկեղյաց գավառ]]ում։ Դրանից հետո [[Շապուհ III]] Հայոց գահը հանձնել է [[Խոսրով Դ]] Արշակունուն։ [[387]]–ից հետո, երբ անդամատվել է Հայաստանը, հռոմեական մասում խաղաղությամբ, բայց կայսրությունից կախյալ թագավորել է Արշակը, որի մահից հետո կայսրությունը այլևս թագավոր չի կարգել իր տիրապետության ներքո գտնվող [[Հայաստան]]ում։ |
||
== Ծանոթագրություններ == |
|||
{{ծանցանկ}} |
|||
{{ՀՍՀ}} |
{{ՀՍՀ}} |
||
{{Հայոց արքաներ}} |
{{Հայոց արքաներ}} |
||
{{Wikidata/Ancestors}} |
|||
{{Wikidata/FamilyTree}} |
|||
[[Կատեգորիա:Արշակունիներ]] |
[[Կատեգորիա:Արշակունիներ]] |
||
[[Կատեգորիա:Արշակունիների թագավորության արքաներ]] |
[[Կատեգորիա:Արշակունիների թագավորության արքաներ]] |
||
14:42, 12 հունվարի 2021-ի տարբերակ
| Արշակ Գ Արշակունի | |||
| |||
|---|---|---|---|
| 378 - 385 | |||
| Նախորդող | Վարազդատ | ||
| Հաջորդող | Խոսրով Դ | ||
| |||
| 385 - 389 | |||
| Մասնագիտություն՝ | գերիշխան | ||
| Ծննդյան օր | անհայտ[1] | ||
| Վախճանի օր | մոտ 390[1] | ||
| Դինաստիա | Արշակունիներ | ||
| Հայր | Պապ Արշակունի[1] | ||
| Մայր | Զարմանդուխտ | ||
| Ամուսին | Վարդանդուխտ Մամիկոնյան[2][3] | ||
Արշակ Գ Արշակունի (անհայտ[1] - մոտ 390[1]), Մեծ Հայքի (378-385) և Մեծ Հայքի արևմտյան մասի արքա (385-389): Պապի[4] և Զարմանդուխտ թագուհու որդին, Վաղարշակ Բ-ի եղբայրը, Արշակունիների արքայական հարստությունից: Հաջորդել է հորեղբորորդուն՝ Վարազդատին (374-378):
Կառավարումը
Մանվել Մամիկոնյան սպարապետը, գահընկեց անելով Վարազդատ թագավորին, Հայոց գահին բարձրացրել է մանկահասակ Արշակին՝ դառնալով նրա նախնակալը։ Արշակի կրտսեր եղբայր Վաղարշակը դարձել է թագավորի աթոռակիցը։ Սակայն Արշակի թագավորությունը եղել է անվանական, երկիրը կառավարել է Մանվել Մամիկոնյանը։ Պարսից Շապուհ II արքան սիրաշահել է Արշակին և հայ նախարարներին՝ կամենալով իր կողմը գրավել նրանց, կանխել Հայաստանի և Հռոմի մերձեցումը։ Նա Հայաստան է ուղարկել զորաբանակ, որի հրամանատարը տիրացել է երկրի իշխանությանը, հայ նախարարներին ստիպել հարկ վճարել Պարսից արքունիքին։ Մանվել Մամիկոնյանը, չհանդուրժելով այս արարքը, պարսկական զորաբանակը դուրս է վանել երկրից։ Այնուհետև առժամանակ Հայաստանում տիրել է համեմատաբար խաղաղ իրավիճակ։ Սակայն 384–ից հետո Պարսկաստանի ու Հռոմի միջև բանակցություններ են սկսվել Հայաստանի բաժանման շուրջ։ Փավստոս Բյուզանդի վկայությամբ, Մանվել Մամիկոնյանը 384–ին՝ վախճանվելուց առաջ, հատուկ գրությամբ Հայաստանը և Արշակ թագավորին «հանձնել է» Հռոմի կայսրին։ 385–ին Արշակը ստիպված հեռացել է հռոմեական Հայաստան՝ ապաստանելով Եկեղյաց գավառում։ Դրանից հետո Շապուհ III Հայոց գահը հանձնել է Խոսրով Դ Արշակունուն։ 387–ից հետո, երբ անդամատվել է Հայաստանը, հռոմեական մասում խաղաղությամբ, բայց կայսրությունից կախյալ թագավորել է Արշակը, որի մահից հետո կայսրությունը այլևս թագավոր չի կարգել իր տիրապետության ներքո գտնվող Հայաստանում։
Ծանոթագրություններ
- ↑ 1,0 1,1 1,2 1,3 1,4 1,5 Հայկական սովետական հանրագիտարան (հայ.) / Վ. Համբարձումյան, Կ. Խուդավերդյան — Հայկական հանրագիտարան հրատարակչություն, 1974.
- ↑ Toumanoff C. Les dynasties de la Caucasie chrétienne de l'Antiquité jusqu'au xixe siècle (ֆր.): Tables généalogiques et chronologiques — Rome: 1990. — P. 330.
- ↑ Settipani C. Continuité des élites à Byzance durant les siècles obscurs (ֆր.): Les princes caucasiens et l'Empire du VIe au IXe siècle — Paris: 2006. — P. 132. — ISBN 978-2-7018-0226-8
- ↑ «Հայոց պատմություն. Թուղթ Վահան Մամիկոնյանին», Ղազար Փարպեցի, աշխ. թարգմ.՝ Բագրատ Ուլուբաբյանի, Երևան, 1982, էջ 6-7.
Այս հոդվածի կամ նրա բաժնի որոշակի հատվածի սկզբնական կամ ներկայիս տարբերակը վերցված է Քրիեյթիվ Քոմմոնս Նշում–Համանման տարածում 3.0 (Creative Commons BY-SA 3.0) ազատ թույլատրագրով թողարկված Հայկական սովետական հանրագիտարանից։ 
|
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Արշակ Գ — նախնիներ |
|---|