«Շուռնուխ»–ի խմբագրումների տարբերություն
→Արտաքին հղումներ: հայերեն շարադասություն |
→Սահմանային լարվածությունը: + վեռրջին զարգացումներև, ժամանակաձևերի ուղում |
||
| Տող 29. | Տող 29. | ||
==Սահմանային լարվածությունը== |
==Սահմանային լարվածությունը== |
||
2020 թվականի դեկտեմբերին, երբ [[հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)|2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի]] արդյունքում [[Կովսական]]ն անցավ Ադրբեջանին, Շուռնուխի 12 տների նկատմամբ Ադրբեջանի ներկայացուցիչները հայտ ներկայացրին՝ պնդելով, որ դրանք ընկնում են սահմանի արևելյան կողմում։ [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն| |
2020 թվականի դեկտեմբերին, երբ [[հայ-ադրբեջանական պատերազմ (2020)|2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի]] արդյունքում [[Կովսական]]ն անցավ Ադրբեջանին, Շուռնուխի 12 տների նկատմամբ Ադրբեջանի ներկայացուցիչները հայտ ներկայացրին՝ պնդելով, որ դրանք ընկնում են սահմանի արևելյան կողմում։ [[Խորհրդային Սոցիալիստական Հանրապետությունների Միություն| |
||
Խորհրդային ժամանակաշրջանի]] քարտեզներով սահմանների [[Սահմանների դեմարկացիա և դելիմիտացիա|դեմարկացիան]] գյուղացիների շրջանում դժգոհություններ |
Խորհրդային ժամանակաշրջանի]] քարտեզներով սահմանների [[Սահմանների դեմարկացիա և դելիմիտացիա|դեմարկացիան]] գյուղացիների շրջանում դժգոհություններ հարուցեց, որոնք կուլմինացվել են [[Գորիս]] տանող ճանապարհը փակելով և ՀՀ վարչապետ [[Նիկոլ Փաշինյան]]ի մուտքը չթույլատրելով<ref>{{cite news |url=https://jam-news.net/azerbaijani-armed-forces-demand-the-release-of-12-houses-in-the-village-of-shurnukh-demarcation-of-the-armenian-azerbaijani-border/ |title=Armenia says that Azerbaijan laying claims to half of Armenian village |work=JAMnews |location=Yerevan |date=2020-12-24 |accessdate=2021-01-03}}</ref>։ |
||
2020 թվականի հունվարի 5-ի լրացավ Շուռնուխի 12 տներն Ադրբեջանին փոխանցելու համար սահմանված վերջնաժամկետը, հայկական ուժերը դուրս եկան ստորին թաղից։ Գյուղապետ Արշակյանի խոսքով, գյուղի՝ ադրբեջանական վերահսկողությանն անցնող հատվածի 12 տների շուրջ 40 բնակիչները, չսպասելով վերջնաժամկետին, արդեն հեռացել էին տներից։ Այժմ հայկական և ադրբեջանական կողմերին բաժանում է շուրջ 10 մ հեռավորություն՝ այս սահմանով էլ անցնում է Մ2 միջպետական մայրուղին։ Տներից հեռացած շուռնուխցիների բնակարանային խնդիրների լուծման մի քանի տարբերակ կա, ըստ Սյունիքի մարզպետի, որոնցից մեկը գյուղում բնակելի շենք կառուցելու նախագիծն է։ <ref>{{cite news |last=Զարգարյան |first=Ռոբերտ |url=https://www.azatutyun.am/a/31034429.html |title=Լրացավ Շուռնուխի 12 տներն Ադրբեջանին փոխանցելու համար սահմանված վերջնաժամկետը, հայտնում է գյուղապետը |work=Ազատություն ռադիոկայան |location=Երևան |publisher=[[Ազատություն ռադիոկայան]] |date=2021--1-5 |accessdate=2021-01-09 |quote=Գորիս-Կապան ճանապարհի վրա գտնվող Շուռնուխ գյուղի հատվածում այսուհետ հայկական և ադրբեջանական կողմերին կբաժանի շուրջ 10 մ հեռավորություն }}</ref> |
|||
==ԼԳԲՏ անձանց միջադեպը == |
==ԼԳԲՏ անձանց միջադեպը == |
||
13:46, 9 հունվարի 2021-ի տարբերակ
| Գյուղ | ||
|---|---|---|
| Շուռնուխ | ||
| ադրբ.՝ Şurnuxu անգլ.՝ Shurnukh | ||
 | ||
| Երկիր | Կաղապար:Դրոշավորում/Հայաստան, Ադրբեջան | |
| Մարզ | Սյունիքի | |
| Գյուղապետ | Հակոբ Արշակյան | |
| Այլ անվանումներ | Շոռնոխո | |
| Մակերես | 8.83 կմ² | |
| ԲԾՄ | 1550 մ | |
| Պաշտոնական լեզու | հայերեն և ադրբեջաներեն | |
| Բնակչություն | 224 մարդ (2010) | |
| Խտություն | 25 մարդ/կմ² | |
| Ազգային կազմ | Հայեր | |
| Կրոնական կազմ | Հայ Առաքելական եկեղեցի | |
| Տեղաբնականուն | Շուրնուխեցի | |
| Ժամային գոտի | UTC+4 | |
| ||
Շուռնուխ, գյուղ Հայաստանի Սյունիքի մարզում, մարզկենտրոնից՝ 45 կմ հյուսիս-արևելք, Գորիս-Կապան ավտոմայրուղու վրա, Շուռնուխ գետի ափին։
Շուռնուխը հիմնադրվել է 1990 թվականին պատմական Շոռնոխո ավերակ գյուղի տեղում։ Մատենագիտության մեջ գյուղն անվանվում է նաև Շոռնուխ, Շոռնուխա, Շորնուխո եւ այլն: Պատմական Մեծ Հայքի Սյունիք աշխարհի Բաղք (Քաշունիք) գավառի Շոռնոխո ավերակ գյուղի տարածքը (ավերման ժամանակը հայտնի չէ) ադրբեջանցիներով բնակեցվել է 1930 թվականին: 19-րդ դարավերջին այդտեղ ավերակներ են եղել, այդ թվում նաև եկեղեցու ավերակներ: 1989 թվականից ի վեր գյուղում այլևս ադրբեջանցիներ չեն եղել․ այն վերաբնակեցվել է հայերով[1]:
Բնակչությունը
Շուռնուխի ազգաբնակչության փոփոխությունը.[2]
Տնտեսությունը
Բնակչությունը զբաղվում է անասնապահությամբ և երկրագործությամբ։
Սահմանային լարվածությունը
2020 թվականի դեկտեմբերին, երբ 2020 թվականի հայ-ադրբեջանական պատերազմի արդյունքում Կովսականն անցավ Ադրբեջանին, Շուռնուխի 12 տների նկատմամբ Ադրբեջանի ներկայացուցիչները հայտ ներկայացրին՝ պնդելով, որ դրանք ընկնում են սահմանի արևելյան կողմում։ Խորհրդային ժամանակաշրջանի քարտեզներով սահմանների դեմարկացիան գյուղացիների շրջանում դժգոհություններ հարուցեց, որոնք կուլմինացվել են Գորիս տանող ճանապարհը փակելով և ՀՀ վարչապետ Նիկոլ Փաշինյանի մուտքը չթույլատրելով[4]։
2020 թվականի հունվարի 5-ի լրացավ Շուռնուխի 12 տներն Ադրբեջանին փոխանցելու համար սահմանված վերջնաժամկետը, հայկական ուժերը դուրս եկան ստորին թաղից։ Գյուղապետ Արշակյանի խոսքով, գյուղի՝ ադրբեջանական վերահսկողությանն անցնող հատվածի 12 տների շուրջ 40 բնակիչները, չսպասելով վերջնաժամկետին, արդեն հեռացել էին տներից։ Այժմ հայկական և ադրբեջանական կողմերին բաժանում է շուրջ 10 մ հեռավորություն՝ այս սահմանով էլ անցնում է Մ2 միջպետական մայրուղին։ Տներից հեռացած շուռնուխցիների բնակարանային խնդիրների լուծման մի քանի տարբերակ կա, ըստ Սյունիքի մարզպետի, որոնցից մեկը գյուղում բնակելի շենք կառուցելու նախագիծն է։ [5]
ԼԳԲՏ անձանց միջադեպը
Ինը ԼԳԲՏ ակտիվիստներ և նրանց ընկերներ Շուռնուխում երեսուն տեղացի տղամարդկանց կողմից ծեծի են ենթարկվել 2018 թվականի օգոստոսի 3-ին` ԼԳԲՏ հայերի վրա վատթարագույն հարձակումն ըստ ակտիվիստների: Հարձակվողների շարքում է եղել նաև գյուղապետ Հակոբ Արշակյանը: Օգոստոսի 4-ին Գորիսի ոստիկանությունը հայտարարել է քրեական գործի հարուցման և ձերբակալությունների մասին։ Հայաստանում ԱՄՆ-ի դեսպանատունը դատապարտել է հարձակումը՝ միաժամանակ հիշեցնելով, որ պետությունը պատասխանատու է բոլոր հայերի անվտանգության ապահովման համար[6]։ Միջադեպից հետո գյուղապետ Հակոբ Արշակյանն իր տված հարցազրույցում հայտնել է, որ ինը հոգանոց խումբը փորձել է իրենց վրա ուշադրություն գրավել ու աղմկել: Ըստ Արշակյանի` նրանց աղմուկից դժգոհ բնակիչները դուրս են եկել փողոց, որից հետո նրանք փոխադարձ վիրավորանքներ են հասցրել միմյանց[7]:
Ծանոթագրություններ
- ↑ «Այցելություն Սյունյաց աշխարհի Բղեն գավառի սրբավայրեր, որոնց պսակը Նորավանքն է». Սյունյաց Երկիր (Armenian). 2019-12-28. Վերցված է 2021-01-03-ին. «Ադրբեջանցիներով բնակեցվել է 1930-ին՝ պատմական Շոռնոխո ավերակ գյուղի տեղում։»
{{cite news}}: CS1 սպաս․ չճանաչված լեզու (link) - ↑ «Հայաստանի հանրապետության բնակավայրերի բառարան, էջ 160» (PDF). Վերցված է 2014 Հունիսի 25-ին.
- ↑ Հայաստանի 2011 թ. մարդահամարի արդյունքները (հայ.)
- ↑ «Armenia says that Azerbaijan laying claims to half of Armenian village». JAMnews. Yerevan. 2020-12-24. Վերցված է 2021-01-03-ին.
- ↑ Զարգարյան, Ռոբերտ (2021--1-5). «Լրացավ Շուռնուխի 12 տներն Ադրբեջանին փոխանցելու համար սահմանված վերջնաժամկետը, հայտնում է գյուղապետը». Ազատություն ռադիոկայան. Երևան: Ազատություն ռադիոկայան. Վերցված է 2021-01-09-ին. «Գորիս-Կապան ճանապարհի վրա գտնվող Շուռնուխ գյուղի հատվածում այսուհետ հայկական և ադրբեջանական կողմերին կբաժանի շուրջ 10 մ հեռավորություն»
- ↑ Jardine, Bradley (2018-08-06). «Nine Armenian teenagers wounded in anti-LGBT attack». Eurasianet. eurasianet.org. Վերցված է 2021-01-03-ին.
- ↑ Նիկողոսյան, Ալինա (2018-08-06). «Շուռնուխ․ ինչպես է տեղի ունեցել բռնությունը». Civilnet. civilnet.am. Վերցված է 2021-01-06-ին.
Արտաքին հղումներ
 | Վիքիպահեստն ունի նյութեր, որոնք վերաբերում են «Շուռնուխ» հոդվածին։ |
|
