«Ճակատ (մարմնի մաս)»–ի խմբագրումների տարբերություն

Content deleted Content added

Գծային

17:08, 11 Դեկտեմբերի 2020-ի տարբերակ

Մարդու անատոմիայում ճակատը կենտ ոսկոր է։ Ճակատի վերին մասը նշվում է պայմանական գծով, որը ճակատի մազածածկ հատվածն է։ Ճակատի ստորին մասը սահմանվում է վերակնակապճային եզրով, իսկ երկու կողմերը նշվում են կողմնային կամ քունքային եզրերով, որոնք միանում են վերակնակապճային եզրին: Այնուամենայնիվ, հոնքերը ճակատի մաս չեն կազմում:[1]

Կառուցվածք

Ճակատի ոսկրը՝ ֆրոնտալ ոսկրի հարթ մասն է։[2] [3] Այս շրջանի մկաններին են պատկանում՝ ճակատ-ծոծրակային( occipitofrontalis),բրգաձև( procerus) և ճակատի ծալքը հավաքող մկան( corrugator supercili), որոնց աշխատանքը կարգավորում է դիմային նյարդի քունքային ճյուղը։

Ճակատի զգայական նյարդերը միանում են եռվորյակ նյարդի ակնային ճյուղին և պարանոցային հյուսակին, և մտնում ենթամաշկային ճարպային շերտի մեջ։Շարժողական նյարդերը կապվում են դիմային նյարդին։Եռվորյակ նյարդի ակնային ճյուղի՝ վերակնակապիճային նյարդը, բաժանվում է երկու ճյուղի ակնակապիճի եզրին։Մի մասը՝ մակերեսային ճյուղը, անցնում է ճակատ-ծոծրակային մկանի վրայով։Այն ապահովում է ճակատի և գլխի առաջային մասի մաշկի զգայությունը։Մյուս ճյուղը՝ խորանիստը, մտնում է ճակատ-ծոծրակային մկան և ապահովում ճակատ-քունքային հատվածի զգայությունը։

Արյունամատակարարումը կատարվում է վերակնակապիճային աջ և ձախ, վերճախարակային, և քունքային մակերեսային զարկերակի առաջային ճյուղերով։

Ճակատի ֆունկցիաներ

Արտահայտում Ճակատի մկաններն օգնում են դեմքի արտահայտություններ կազմելու մեջ: Կան չորս հիմնական շարժումներ, որոնք կարող են առաջանալ անհատապես կամ համակցված ՝ տարբեր արտահայտություններ կազմելու համար: Ծոծրակ-ճակատային մկանները կարող են հոնքերը բարձրացնել, միասին կամ անհատապես, կազմելով զարմանքի և վիկտորինայի արտահայտություններ: Ճակատի ծալքը հավաքող մկանները կարող են հոնքերը քաշել ներս և ներքև ՝ կազմելով կնճիռ: Բրգաձև մկանները կարող են ներքև հանել հոնքերի կենտրոնական մասերը:^[1]

Կնճիռներ Ճակատի մկանների շարժումները մաշկի մեջ առաջացնում են բնորոշ կնճիռներ: Ծոծրակ-ճակատային մկանները առաջացնում են լայնակի կնճիռներ ճակատի լայնությամբ, իսկ ծալքավոր մկանները ՝ քթի վերևում գտնվող հոնքերի միջև ուղղահայաց կնճիռներ: Բրգաձև մկանները առաջացնում են քթի կնճիռ:^[2]

Հասարակություն և մշակույթ

Ֆիզիոգնոմիայում և ֆրենոլոգիայում ճակատի ձևը վերցվել է խորհրդանշելու ինտելեկտը և հետախուզությունը: «Կենդանիները, նույնիսկ նրանցից ամենախելացիները», - գրել է Սեմուել Ռ. Ուելսը 1942թ.-ին, «նրանց մոտ ճակատային հատվածը բացակայում է»:

Ֆիզիոգնոմիկայում գտնվող Պսեուդո-Արիստոտելը հայտարարել է, որ ճակատը ղեկավարում է Մարսը։ Ցածր և փոքր ճակատը նշանակում էր մեծախոսություն, համարձակություն և վստահություն, մսոտ ու առանց կնճիռների ճակատը՝ վիճաբանություն, ունայնություն, խաբեություն, սուր ճակատը՝ թուլություն և անկայունություն, կնճռոտված ճակատը՝ հոյակապ ոգի և խելք, բայց աղքատ բախտ, կլոր ճակատը՝ առաքինություն և լավ հասկացողություն, մեծ ճակատը՝ համարձակություն, չարություն, սահմանային խնդիրներ և բարձր ոգի և երկար բարձր ճակատը՝ ազնվությունը, թուլությունը, պարզությունն ու աղքատ բախտը։

Կռվելիս ճակատով հակառակորդին հարվածելը անվանում են գլխի կոճակ։^[3]

Ծանոթագրություններ

↑ Palastanga, Nigel. (2006). Anatomy and human movement : structure and function. Field, Derek., Soames, Roger. (5th ed ed.). Edinburgh: Butterworth Heinmann/Elsevier. ISBN 978-0-7506-8814-7. OCLC 64431509. {{cite book}}: |edition= has extra text (օգնություն)
↑ Aristotle; Salmon, William (1845). The midwife's guide : being the complete works of Aristotle : beautifully illustrated. To which is added an appendix, explanatory of the illustrations, never before published. New York :: Published for the Trade,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)
↑ Aristotle; Salmon, William (1845). The midwife's guide : being the complete works of Aristotle : beautifully illustrated. To which is added an appendix, explanatory of the illustrations, never before published. New York :: Published for the Trade,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

[1] Palastanga, Nigel. (2006). Anatomy and human movement : structure and function. Field, Derek., Soames, Roger. (5th ed ed.). Edinburgh: Butterworth Heinmann/Elsevier. ISBN 978-0-7506-8814-7. OCLC 64431509. {{cite book}}: |edition= has extra text (օգնություն)

[2] Aristotle; Salmon, William (1845). The midwife's guide : being the complete works of Aristotle : beautifully illustrated. To which is added an appendix, explanatory of the illustrations, never before published. New York :: Published for the Trade,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

[3] Aristotle; Salmon, William (1845). The midwife's guide : being the complete works of Aristotle : beautifully illustrated. To which is added an appendix, explanatory of the illustrations, never before published. New York :: Published for the Trade,.{{cite book}}: CS1 սպաս․ հավելյալ կետադրություն (link)

[1]

[2]

[3]

@@ Տող 1. / Տող 1. @@
 [[File:Male forehead-01 ies.jpg|thumb|27-ամյա տղամարդու ճակատ]]
-[[Մարդու անատոմիայում]] '''ճակատը''' կենտ ոսկոր է։ Ճակատի վերին մասը նշվում է պայմանական գծով,որը ճակատի մազածածկ հատվածն է։ Ճակատի ստորին մասը սահմանվում է վերակնակապճային եզրով, իսկ երկու կողմերը նշվում են կողմնային կամ քունքային եզրերով, որոնք միանում են վերակնակապճային եզրին: Այնուամենայնիվ,  հոնքերը ճակատի մաս չեն կազմում:[https://www.etymonline.com/word/sinciput#etymonline_v_48687]
+[[Մարդու անատոմիայում]] '''ճակատը''' կենտ ոսկոր է։ Ճակատի վերին մասը նշվում է պայմանական գծով, որը ճակատի մազածածկ հատվածն է։ Ճակատի ստորին մասը սահմանվում է վերակնակապճային եզրով, իսկ երկու կողմերը նշվում են կողմնային կամ քունքային եզրերով, որոնք միանում են վերակնակապճային եզրին: Այնուամենայնիվ,  հոնքերը ճակատի մաս չեն կազմում:[https://www.etymonline.com/word/sinciput#etymonline_v_48687]
 == Կառուցվածք ==