«Մասնակից:Մարի Ավետիսյան/ԱվազարկղԱ»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Դիտել պատմությունը
← Նախորդ տարբՀաջորդ տարբ →
Content deleted Content added
ՎիզուալԵլատեքստ
No edit summary
No edit summary
Տող 11. Տող 11.
==Պատմություն==
==Պատմություն==
===Հիմնում===
===Հիմնում===
Հեզբոլլահը ստեղծվել է 1982 թվականին մուսուլման կրոնական ներկայացուցիչների կողմից և ֆինանսավորվել է Իրանի կողմից՝ հիմնականում նպատակ ունենալով պայքարել Իսրայելի ներխուժման դեմ։
Հեզբոլլահը ստեղծվել է 1982 թվականին մուսուլման կրոնական ներկայացուցիչների կողմից և ֆինանսավորվել է Իրանի կողմից՝ հիմնականում նպատակ ունենալով պայքարել Իսրայելի ներխուժման դեմ<ref name="bbc-hi-me" />։

Մասնագետների տեսակետները տարբերվում են այն հարցի վերաբերյալ, թե երբ է Հեզբոլլահը դարձել առանձին կառույց։ Որոշ աղբյուրներ խմբի պաշտոնական ձևավորման տարեթիվ են համարում 1982 թվականը, մինչդեռ Դիազը և Նյումենը պնդում են, որ մինչև 1985 թվականը Հեզբոլլահը եղել է շիա տարբեր ծայրահեղականների միավորում։ Մեկ այլ տեսակետի համաձայն այն ստեղծվել է շեյխ Ռաղեբ Հարբի (հարավում շիաների դիմադրության առաջնորդ՝ սպանված 1984 թվականին Իսրայելի կողմից) աջակիցների կողմից։ Անկախ այն բանից, թե երբ է կազմակերպությունը հիմնադրվել, աստիճանաբար մի շարք շիական խմբեր ձուլվել են կազմակերպության հետ՝ Իսլամական ջիհադ, Երկրի վրա ճնշվածների կազմակերպություն և Հեղափոխական արդարության կուսակցություն։ ԱՄՆ-ում, Իսրայելում և Կանադայում վերջիններս նույնացվում են Հեզբոլլահի հետ։
Մասնագետների տեսակետները տարբերվում են այն հարցի վերաբերյալ, թե երբ է Հեզբոլլահը դարձել առանձին կառույց։ Որոշ աղբյուրներ խմբի պաշտոնական ձևավորման տարեթիվ են համարում 1982 թվականը<ref name=":0" /><ref name=":1" /><ref name=":2" /><ref name=":3" />, մինչդեռ Դիազը և Նյումենը պնդում են, որ մինչև 1985 թվականը Հեզբոլլահը եղել է շիա տարբեր ծայրահեղականների միավորում<ref name=":4" />։ Մեկ այլ տեսակետի համաձայն այն ստեղծվել է շեյխ Ռաղեբ Հարբի (հարավում շիաների դիմադրության առաջնորդ՝ սպանված 1984 թվականին Իսրայելի կողմից) աջակիցների կողմից<ref name=":5" />։ Անկախ այն բանից, թե երբ է կազմակերպությունը հիմնադրվել, աստիճանաբար մի շարք շիական խմբեր ձուլվել են կազմակերպության հետ՝ Իսլամական ջիհադ, Երկրի վրա ճնշվածների կազմակերպություն և Հեղափոխական արդարության կուսակցություն։ [[Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ|ԱՄՆ-ում]]<ref name=":6" />, Իսրայելում<ref name=":7" /> և [[Կանադա|Կանադայում]]<ref name=":8" /> վերջիններս նույնացվում են Հեզբոլլահի հետ։


===1980-ական թվականներ===
===1980-ական թվականներ===
Տող 23. Տող 24.
In 1982, Hezbollah was conceived by Muslim clerics and funded by [[Iran]] primarily to harass the [[1982 Lebanon War|Israeli invasion of Lebanon]] .<ref name="bbc-hi-me"/> Its leaders were followers of [[Ruhollah Khomeini|Ayatollah Khomeini]], and its forces were trained and organized by a contingent of 1,500 [[Islamic Revolutionary Guard Corps|Revolutionary Guards]] that arrived from Iran with permission from the [[Council of Ministers (Syria)|Syrian government]], which [[Syrian occupation of Lebanon|occupied Lebanon's eastern highlands]], permitted their transit to a base in the [[Bekaa valley]]<ref name="nybooks">{{cite journal |url=http://www.nybooks.com/articles/17060 |title=In Search of Hezbollah |author=Adam Shatz |journal=[[The New York Review of Books]] |date=29 April 2004 |accessdate=14 August 2006 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060822195222/http://www.nybooks.com/articles/17060 |archivedate=22 August 2006}}</ref> which was in [[Syrian occupation of Lebanon|occupation of Lebanon]] at the time.
In 1982, Hezbollah was conceived by Muslim clerics and funded by [[Iran]] primarily to harass the [[1982 Lebanon War|Israeli invasion of Lebanon]] .<ref name="bbc-hi-me"/> Its leaders were followers of [[Ruhollah Khomeini|Ayatollah Khomeini]], and its forces were trained and organized by a contingent of 1,500 [[Islamic Revolutionary Guard Corps|Revolutionary Guards]] that arrived from Iran with permission from the [[Council of Ministers (Syria)|Syrian government]], which [[Syrian occupation of Lebanon|occupied Lebanon's eastern highlands]], permitted their transit to a base in the [[Bekaa valley]]<ref name="nybooks">{{cite journal |url=http://www.nybooks.com/articles/17060 |title=In Search of Hezbollah |author=Adam Shatz |journal=[[The New York Review of Books]] |date=29 April 2004 |accessdate=14 August 2006 |url-status=dead |archiveurl=https://web.archive.org/web/20060822195222/http://www.nybooks.com/articles/17060 |archivedate=22 August 2006}}</ref> which was in [[Syrian occupation of Lebanon|occupation of Lebanon]] at the time.


Scholars differ as to when Hezbollah came to be a distinct entity. Various sources list the official formation of the group as early as 1982<ref>{{cite web|url=http://www.globalsecurity.org/military/world/para/hizballah.htm|title=Hizballah (Party of God)|first=John|last=Pike}}</ref><ref>{{cite web|url=http://www.cfr.org/publication/9155/|title=Hezbollah (a.k.a. Hizbollah, Hizbu'llah)|publisher=Council on Foreign Relations|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060927093727/http://www.cfr.org/publication/9155/|archivedate=27 September 2006}}</ref><ref>{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/07/17/AR2006071700912.html|title=What Is Hezbollah?|first=Jefferson|last=Morley|date=17 July 2006|work=The Washington Post}}</ref><ref>{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/1908671.stm|title=Who are Hezbollah?|work=BBC News}}</ref> whereas Diaz and Newman maintain that Hezbollah remained an amalgamation of various violent Shi'a extremists until as late as 1985.<ref>Diaz & Newman, 2005, p. 55</ref> Another version states that it was formed by supporters of Sheikh [[Ragheb Harb]], a leader of the southern Shia resistance killed by Israel in 1984.<ref>Helena Cobban, Boston Review [http://bostonreview.net/BR30.2/cobban.html Hizbullah’s New Face] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090712050456/http://bostonreview.net/BR30.2/cobban.html |date=12 July 2009 }} Accessed 14 August 2006</ref> Regardless of when the name came into official use, a number of Shi'a groups were slowly assimilated into the organization, such as [[Islamic Jihad Organization|Islamic Jihad]], [[Organization of the Oppressed on Earth]] and the [[Revolutionary Justice Organization]] {{Citation needed|date=February 2007}}. These designations are considered to be synonymous with Hezbollah by the US,<ref>{{cite web|url=https://2001-2009.state.gov/s/ct/rls/rpt/fto/2801.htm |title=Background Information on Foreign Terrorist Organizations |author=U.S Department of State |date=1 October 1999 |accessdate=25 July 2006 }}</ref> Israel<ref>{{cite web|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/1990_1999/1996/4/HIZBULLAH+-+11-Apr-96.htm|author=Israel Ministry of Foreign Affairs|title=Hizbullah|date=11 April 1996|accessdate=25 July 2006}}</ref> and Canada.<ref>{{cite journal|url=http://www.gazette.gc.ca/archives/p2/2003/2003-02-13-x/pdf/g2-137x1.pdf|journal=Canada Gazette Part II|title=SOR/2003-53: Criminal Code; Regulations Amending the Regulations Establishing a List of Entities|volume=137|issue=1 extra|page=1|date=12 February 2003|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118214555/http://www.gazette.gc.ca/archives/p2/2003/2003-02-13-x/pdf/g2-137x1.pdf|archivedate=18 January 2012}}</ref>
Scholars differ as to when Hezbollah came to be a distinct entity. Various sources list the official formation of the group as early as 1982<ref name=":0">{{cite web|url=http://www.globalsecurity.org/military/world/para/hizballah.htm|title=Hizballah (Party of God)|first=John|last=Pike}}</ref><ref name=":1">{{cite web|url=http://www.cfr.org/publication/9155/|title=Hezbollah (a.k.a. Hizbollah, Hizbu'llah)|publisher=Council on Foreign Relations|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20060927093727/http://www.cfr.org/publication/9155/|archivedate=27 September 2006}}</ref><ref name=":2">{{cite web|url=https://www.washingtonpost.com/wp-dyn/content/article/2006/07/17/AR2006071700912.html|title=What Is Hezbollah?|first=Jefferson|last=Morley|date=17 July 2006|work=The Washington Post}}</ref><ref name=":3">{{cite news|url=http://news.bbc.co.uk/2/hi/middle_east/1908671.stm|title=Who are Hezbollah?|work=BBC News}}</ref> whereas Diaz and Newman maintain that Hezbollah remained an amalgamation of various violent Shi'a extremists until as late as 1985.<ref name=":4">Diaz & Newman, 2005, p. 55</ref> Another version states that it was formed by supporters of Sheikh [[Ragheb Harb]], a leader of the southern Shia resistance killed by Israel in 1984.<ref name=":5">Helena Cobban, Boston Review [http://bostonreview.net/BR30.2/cobban.html Hizbullah’s New Face] {{Webarchive|url=https://web.archive.org/web/20090712050456/http://bostonreview.net/BR30.2/cobban.html |date=12 July 2009 }} Accessed 14 August 2006</ref> Regardless of when the name came into official use, a number of Shi'a groups were slowly assimilated into the organization, such as [[Islamic Jihad Organization|Islamic Jihad]], [[Organization of the Oppressed on Earth]] and the [[Revolutionary Justice Organization]] {{Citation needed|date=February 2007}}. These designations are considered to be synonymous with Hezbollah by the US,<ref name=":6">{{cite web|url=https://2001-2009.state.gov/s/ct/rls/rpt/fto/2801.htm |title=Background Information on Foreign Terrorist Organizations |author=U.S Department of State |date=1 October 1999 |accessdate=25 July 2006 }}</ref> Israel<ref name=":7">{{cite web|url=http://www.mfa.gov.il/MFA/MFAArchive/1990_1999/1996/4/HIZBULLAH+-+11-Apr-96.htm|author=Israel Ministry of Foreign Affairs|title=Hizbullah|date=11 April 1996|accessdate=25 July 2006}}</ref> and Canada.<ref name=":8">{{cite journal|url=http://www.gazette.gc.ca/archives/p2/2003/2003-02-13-x/pdf/g2-137x1.pdf|journal=Canada Gazette Part II|title=SOR/2003-53: Criminal Code; Regulations Amending the Regulations Establishing a List of Entities|volume=137|issue=1 extra|page=1|date=12 February 2003|url-status=dead|archiveurl=https://web.archive.org/web/20120118214555/http://www.gazette.gc.ca/archives/p2/2003/2003-02-13-x/pdf/g2-137x1.pdf|archivedate=18 January 2012}}</ref>


=== 1980s ===
=== 1980s ===

18:09, 18 Նոյեմբերի 2020-ի տարբերակ

Հեզբոլլահ (/ˌhɛzbəˈlɑː/;[1] արաբ․՝ حزب الله‎‎ Ḥizbu 'llāh, բառացի՝ «Ալլահի կուսակցություն», տառադարձվում է նաև Հիզբուլլահ կամ Հիզբալլահ)[2], շիա իսլամական քաղաքական կուսակցություն և զինյալ խումբ՝ տեղակայված Լիբանանում[3][4]։ Հեզբոլլահի ռազմական թևը Ջիհադի խորհուրդն է[5], իսկ քաղաքական թևը՝ Լիբանանի խորհրդարանի Հավատարմություն դիմադրության բլոկին։ 1992 թվականին Աբբաս ալ-Մուսավի մահից հետո խումբը ղեկավարում է գլխավոր քարտուղար Հասան Նասրալլահը։ Ամբողջ կազմակերպությունը կամ միայն ռազմական թևը ճանաչվել է որպես ահաբեկչական կազմակերպություն առնվազն 21 պետությունների կողմից, ԵՄ-ի կողմից և 2017 թվականից ի վեր Արաբական պետությունների լիգայի անդամ երկրների մեծամասնության կողմից, բացառությամբ Իրաքի և Լիբանանի, որտեղ Հեզբոլլահը հզոր քաղաքական կուսակցությունն է։ Հեզբոլլահը պնդում է, որ այն օրինական դիմադրության շարժում է, որը պայքարում է հանուն Լիբանանի տարածքի ազատագրության:

1982 թվականին Իսրայելի՝ Լիբանան ներխուժելուց հետո, Հեզբոլլահի գաղափարը սկսել է աճել լիբանանցի հոգևոր ներկայացուցիչների մոտ, ովքեր կրթվել էին Նաջաֆում և յուրացրել Այաթոլլահ Խոմեյնիի՝ 1979 թվականին տեղի ունեցած Իրանի իսլամական հեղափոխության մոդելը։ Կազմակերպության ստեղծմանը մեծ աջակցություն է ցույց տվել հենց Իրանը՝ ինչպես ֆինանսական տեսանկյունից, այնպես էլ գաղափարական՝ այնտեղ ուղարկելով Իսլամական հեղափոխության պահապանների կորպուսի (ԻՀՊԿ) մի խումբ հրահանգիչների։ Նպատակն էր համախմբել Լիբանանի շիա խմբերին՝ դիմադրելու Իսրայելի օկուպացիային[6][7][8] և բարելավելու Լիբանանում մարգինալացված շիա համայնքի կարգավիճակը[9]։ ԻՀՊԿ-ի 1500 հոգանոց հրահանգիչների խումբը ժամանել է Լիբանան այն բանից հետո, երբ Սիրիայի կառավարությունը, որը օկուպացրել էր Լիբանանի արևելյան բարձրավանդակը, թույլ է տվել նրանց անցնել Բեկաայի հովիտ[10]։

Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ՝ 1985 թվականին, Հեզբոլլահը ներկայացրել է իր մանիֆեստը, որտեղ սահմանված էին նրա նպատակները՝ «Լիբանանից վտարել ամերիկացիներին, ֆրանսիացիներին և նրանց դաշնակիցներին, վերացնել հողում գտնվող ցանկացած գաղութարար կառույց», Լիբանանի Փաղանգ կուսակցության քրիստոնյա ներկայացուցիչներին ենթարկեցնել «արդար իշխանության», պատասխանատվության ենթարկել նրանց «այն հանցանքների համար, որ նրանք իրագործել են մուսուլմանների և քրիստոնյաների դեմ», և թույլ տալ «մեր ժողովրդի բոլոր զավակներին» ընտրել կառավարության այն ձևը, որը նրանք ցանկանում են՝ միևնույն ժամանակ կոչ անելով «ընտրել իսլամական կառավարության տարբերակը»[11]։ Հեզբոլլահը ձևավորել է կամավորների, որոնք Բոսնիական պատերազմի ժամանակ կռվել են Բոսնիա և Հերցոգովինայի բանակի համար[12]։ 1985-2000 թվականներին Հեզբոլլահը մասնակցել է Հարավաային Լիբանանի կոնֆլիկտին ընդդեմ Հարավային Լիբանանի բանակի (ՀԼԲ) և Իսրայելի պաշտպանության բանակի (ԻՊԲ), որը վերջապես 2000 թվականին հանգեցրել է ՀԼԲ-ի պարտությանը և ԻՊԲ-ի նահանջին։ Հեզբոլլահը և ԻՊԲ-ն իրար դեմ կռվել են նաև 2006 թվականի Լիբանանի պատերազմի ժամանակ։

2006 թվականից ի վեր կազմակերպության ռազմական ուժն այնքան է մեծացել[13][14], որ ռազմական թևն ավելի հզոր է համարվում, քան Լիբանանի բանակը[15][16]։ Հեզբոլլահը հաճախ նկարագրում են իբրև «պետություն պետության մեջ»[17]․ այն տեղ է զբաղեցնում Լիբանանի կառավարությունում, ունի ռադիո և արբանյակային հեռուստաալիք, տրամադրում է սոցիալական ծառայություններ, Լիբանանի սահմաններից դուրս տեղակայում է մեծաքանակ ռազմական ուժեր[18][19][20]։ Հեզբոլլահը Լիբանանի Մարտի 8-ի դաշինքի մաս է կազմում՝ ընդդեմ Մարտի 14-ի դաշինքի։ Այն մեծ աջակցություն է վայելում Լիբանանի շիա մուսուլմանների շրջանում[21], մինչդեռ սուննիները համաձայն չեն նրա ներկայացրած օրակարգի հետ[22][23]։ Հեզբոլլահը նաև աջակցություն է ստանում Լիբանանի որոշ քրիստոնյա շրջաններից[24]։ Կազմակերպությունը ռազմական վարժանք, զենքեր և ֆինանսական աջակցություն է ստանում Իրանից և քաղաքական աջակցություն՝ Սիրիայից[25]։

1990 թվականի ի վեր Հեզբոլլահը մասնակցում է Լիբանանի քաղաքական կյանքին, գործընթաց, որը կոչվում է Հեզբոլլահի լիբանանացում։ Այն ավելի ուշ միացել է քաղաքական դաշինքներին և մտել կառավարություն։ 2006-2008 թվականների Լիբանանի բողոքի ցույցերից[26] և բախումներից[27] հետո 2008 թվականին Հեզբոլլահը և նրա ընդդիմադիր դաշնակիցները ձևավորվել են ազգային միասնության կառավարություն՝ ստանալով կառավարության 30 մանդատներից 11-ը, որը բավարար էր վետոյի իրավունք ստանալու համար[4]։ 2008 թվականի օգոստոսին Լիբանանի նոր կառավարությունը միաձայն հաստատել է քաղաքական հայտարարության նախագիծ, ըստ որի ճանաչում է Հեզբոլլահի գոյությունը՝ որպես զինված կազմակերպություն և երաշխավորում է «օկուպացված հողերը ազատագրելու և վերականգնելու» նրա իրավունքները[28]։ 2012 թվականից ի վեր Հեզբոլլահը ներգրավվել է Սիրիական քաղաքացիական պատերազմի մեջ՝ աջակցելով Սիրիայի կառավարությանը սիրիական ընդդիմության դեմ կռվում։ Վերջինս Հեզբոլլահը դիտարկում էր որպես սիոնիստական և «վահաբիական-սիոնիստական դավադրություն», որի նպատակն է վերացնել Հեզբոլլահի և Բաշար ալ-Ասադի դաշինքն ընդդեմ Իսրայելի[29][30]։ Հեզբոլլահը տեղակայել է իր ռազմական ուժերին և՛ Սիրիայում, և՛ Իրաքում՝ տեղական ուժերին վարժեցնելու կամ կռվելու Իրաքի և Լևանտի իսլամական պետության դեմ[31][32]։ Լիբանանի 2018 թվականի խորհրդարանական ընտրությունների ժամանակ Հեզբոլլահը ստացել է 12 մանդատ և նրա դաշինքը հաղթել է ընտրություններում՝ ստանալով 128 մանդատներից 70-ը[33][34]։

Պատմություն

Հիմնում

Հեզբոլլահը ստեղծվել է 1982 թվականին մուսուլման կրոնական ներկայացուցիչների կողմից և ֆինանսավորվել է Իրանի կողմից՝ հիմնականում նպատակ ունենալով պայքարել Իսրայելի ներխուժման դեմ[8]։

Մասնագետների տեսակետները տարբերվում են այն հարցի վերաբերյալ, թե երբ է Հեզբոլլահը դարձել առանձին կառույց։ Որոշ աղբյուրներ խմբի պաշտոնական ձևավորման տարեթիվ են համարում 1982 թվականը[35][36][37][38], մինչդեռ Դիազը և Նյումենը պնդում են, որ մինչև 1985 թվականը Հեզբոլլահը եղել է շիա տարբեր ծայրահեղականների միավորում[39]։ Մեկ այլ տեսակետի համաձայն այն ստեղծվել է շեյխ Ռաղեբ Հարբի (հարավում շիաների դիմադրության առաջնորդ՝ սպանված 1984 թվականին Իսրայելի կողմից) աջակիցների կողմից[40]։ Անկախ այն բանից, թե երբ է կազմակերպությունը հիմնադրվել, աստիճանաբար մի շարք շիական խմբեր ձուլվել են կազմակերպության հետ՝ Իսլամական ջիհադ, Երկրի վրա ճնշվածների կազմակերպություն և Հեղափոխական արդարության կուսակցություն։ ԱՄՆ-ում[41], Իսրայելում[42] և Կանադայում[43] վերջիններս նույնացվում են Հեզբոլլահի հետ։

1980-ական թվականներ

Հեզբոլլահը ծագել է հարավային Լիբանանում հակառակորդ Ամալ շարժման դեմ շիա աշխարհազորայինների կոնսոլիդացիայի ժամանակ։ Հեզբոլլահը կարևոր դեր է խաղացել Լիբանանի քաղաքացիական պատերազմի ժամանակ՝ 1982-1983 թվականներին պայքարելով ամերիկյան ուժերի դեմ, իսկ 1985-1988 թվականների Ճամբարների պատերազմի ժամանակ պայքարելով Ամալի և Սիրիայի դեմ։ Սակայն Հեզբոլլահի հիմնական նպատակն էր վերջ դնել Իսրայելի օկուպացիային, որը 1982 թվականին գրավել էր հարավային Լիբանանը և պաշարել Բեյրութը։

History

Հիմնական հոդված՝ History of Hezbollah

Foundation

In 1982, Hezbollah was conceived by Muslim clerics and funded by Iran primarily to harass the Israeli invasion of Lebanon .[8] Its leaders were followers of Ayatollah Khomeini, and its forces were trained and organized by a contingent of 1,500 Revolutionary Guards that arrived from Iran with permission from the Syrian government, which occupied Lebanon's eastern highlands, permitted their transit to a base in the Bekaa valley[10] which was in occupation of Lebanon at the time.

Scholars differ as to when Hezbollah came to be a distinct entity. Various sources list the official formation of the group as early as 1982[35][36][37][38] whereas Diaz and Newman maintain that Hezbollah remained an amalgamation of various violent Shi'a extremists until as late as 1985.[39] Another version states that it was formed by supporters of Sheikh Ragheb Harb, a leader of the southern Shia resistance killed by Israel in 1984.[40] Regardless of when the name came into official use, a number of Shi'a groups were slowly assimilated into the organization, such as Islamic Jihad, Organization of the Oppressed on Earth and the Revolutionary Justice Organization [փա՞ստ]. These designations are considered to be synonymous with Hezbollah by the US,[41] Israel[42] and Canada.[43]

1980s

Հիմնական հոդվածներ՝ Lebanese civil war և South Lebanon conflict (1982–2000)

Hezbollah emerged in South Lebanon during a consolidation of Shia militias as a rival to the older Amal Movement. Hezbollah played a significant role in the Lebanese civil war, opposing American forces in 1982–83 and opposing Amal and Syria during the 1985–88 War of the Camps. However, Hezbollah's early primary focus was ending Israel's occupation of southern Lebanon[8] following Israel's 1982 invasion and siege of Beirut.[44] Amal, the main Lebanese Shia political group, initiated guerrilla warfare. In 2006, former Israeli prime minister Ehud Barak stated, "When we entered Lebanon … there was no Hezbollah. We were accepted with perfumed rice and flowers by the Shia in the south. It was our presence there that created Hezbollah".[45]

Hezbollah waged an asymmetric war using suicide attacks against the Israel Defense Forces (IDF) and Israeli targets outside of Lebanon.[46] Hezbollah is reputed to have been among the first Islamic resistance groups in the Middle East to use the tactics of suicide bombing, assassination, and capturing foreign soldiers,[10] as well as murders[47] and hijackings.[48] Hezbollah also employed more conventional military tactics and weaponry, notably Katyusha rockets and other missiles.[47][49] At the end of the Lebanese Civil War in 1990, despite the Taif Agreement asking for the "disbanding of all Lebanese and non-Lebanese militias," Syria, which controlled Lebanon at that time, allowed Hezbollah to maintain their arsenal and control Shia areas along the border with Israel.[50]

After 1990

In the 1990s, Hezbollah transformed from a revolutionary group into a political one, in a process which is described as the Lebanonisation of Hezbollah. Unlike its uncompromising revolutionary stance in the 1980s, Hezbollah conveyed a lenient stance towards the Lebanese state.[51]

  1. ↑ «Hezbollah». The Collins English Dictionary. Glasgow: HarperCollins. 2013. Վերցված է 7 May 2013-ին.
    «Hezbollah». Webster's New World College Dictionary. Cleveland: Wiley Publishing, Inc. 2012. Վերցված է 7 May 2013-ին.
  2. ↑ Other transliterations include Hizbollah, Hezbolla, Hezballah, Hisbollah, Hizbu'llah and Hizb Allah.
  3. ↑ Jamail, Dahr (20 July 2006). «Hezbollah's transformation». Asia Times. Վերցված է 23 October 2007-ին.
  4. ↑ 4,0 4,1 «Hezbollah (a.k.a. Hizbollah, Hizbu'llah)». Council on Foreign Relations. 13 September 2008. Արխիվացված է օրիգինալից 13 September 2008-ին. Վերցված է 15 September 2008-ին.
  5. ↑ Levitt, Matthew (2013). Hezbollah: The Global Footprint of Lebanon's Party of God. էջ 15. ISBN 9781849043335. «... the Jihad Council coordinates 'resistance activity'.»
    Ghattas Saab, Antoine (15 May 2014). «Hezbollah cutting costs as Iranian aid dries up». The Daily Star. Վերցված է 1 June 2014-ին. «... Hezbollah's military wing ... Known as the 'Jihad Council'»
  6. ↑ Dominique Avon, Anaïs-Trissa Khatchadourian, Hezbollah: A History of the "Party of God", Harvard University Press, 2012 978-0-674-07031-8 pp.21ff.
  7. ↑ E. Azani, Hezbollah: The Story of the Party of God: From Revolution to Institutionalization, Springer, 2011 978-0-230-11629-0pp.59-63
  8. ↑ 8,0 8,1 8,2 8,3 «Who Are Hezbollah?». BBC News. 21 May 2008. Վերցված է 15 August 2008-ին.
  9. ↑ Mariam Farida, Religion and Hezbollah: Political Ideology and Legitimacy, Routledge, 2019 978-1-000-45857-2 pp.1-3.
  10. ↑ 10,0 10,1 10,2 Adam Shatz (29 April 2004). «In Search of Hezbollah». The New York Review of Books. Արխիվացված է օրիգինալից 22 August 2006-ին. Վերցված է 14 August 2006-ին. Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> թեգ. «nybooks» անվանումը սահմանվել է մի քանի անգամ, սակայն տարբեր բովանդակությամբ:
  11. ↑ Itamar Rabinovich (2008). Israel in the Middle East. UPNE. ISBN 9780874519624. Վերցված է 18 November 2010-ին.
  12. ↑ Fisk, Robert (7 September 2014). «After the atrocities committed against Muslims in Bosnia, it is no wonder today's jihadis have set out on the path to war in Syria». The Independent. Վերցված է 25 March 2016-ին.
  13. ↑ «UN: Hezbollah has increased military strength since 2006 war». Haaretz. 25 October 2007. Վերցված է 5 September 2013-ին.
  14. ↑ Frykberg, Mel (29 August 2008). «Mideast Powers, Proxies and Paymasters Bluster and Rearm». Middle East Times. Վերցված է 31 May 2011-ին. «And if there is one thing that ideologically and diametrically opposed Hezbollah and Israel agree on, it is Hezbollah's growing military strength.»
  15. ↑ Barnard, Anne (20 May 2013). «Hezbollah's Role in Syria War Shakes the Lebanese». New York Times. Վերցված է 20 June 2013-ին. «Hezbollah, stronger than the Lebanese Army, has the power to drag the country into war without a government decision, as in 2006, when it set off the war by capturing two Israeli soldiers»
  16. ↑ Morris, Loveday (12 June 2013). «For Lebanon's Sunnis, growing rage at Hezbollah over role in Syria». Washington Post. Արխիվացված է օրիգինալից 5 November 2013-ին. Վերցված է 20 June 2013-ին. «... Hezbollah, which has a fighting force generally considered more powerful than the Lebanese army.»
  17. ↑ «Iran-Syria vs. Israel, Round 1: Assessments & Lessons Learned». Defense Industry Daily. 13 September 2013. Վերցված է 19 February 2013-ին.
  18. ↑ Hubbard, Ben (20 March 2014). «Syrian Fighting Gives Hezbollah New but Diffuse Purpose». New York Times. Վերցված է 30 May 2014-ին. «... the fighting has also diluted the resources that used to go exclusively to facing Israel, exacerbated sectarian divisions in the region, and alienated large segments of the majority Sunni population who once embraced Hezbollah as a liberation force... Never before have Hezbollah guerrillas fought alongside a formal army, waged war outside Lebanon or initiated broad offensives aimed at seizing territory.»
  19. ↑ Deeb, Lara (31 July 2006). «Hizballah: A Primer». Middle East Report. Արխիվացված է օրիգինալից 19 October 2011-ին. Վերցված է 31 May 2011-ին.
  20. ↑ Goldman, Adam (28 May 2014). «Hezbollah operative wanted by FBI dies in fighting in Syria». Washington Post. Վերցված է 30 May 2014-ին. «... Hasan Nasrallah has called the deployment of his fighters to Syria a 'new phase' for the movement, and it marks the first time the group has sent significant numbers of men outside Lebanon's borders.»
  21. ↑ «Huge Beirut protest backs Syria». BBC News. 8 March 2005. Վերցված է 7 February 2007-ին.
  22. ↑ "Hariri: Sunnis 'refuse' to join Hezbollah-Al Qaida war". AFP, 25 January 2014.
  23. ↑ Blanford, Salim
  24. ↑ Zirulnick, 2012
  25. ↑ Filkins, Dexter (30 September 2013). «The Shadow Commander». The New Yorker. Վերցված է 4 October 2013-ին. «From 2000 to 2006, Iran contributed a hundred million dollars a year to Hezbollah. Its fighters are attractive proxies: unlike the Iranians, they speak Arabic, making them better equipped to operate in Syria and elsewhere in the Arab world.»
  26. ↑ Ghattas, Kim (1 December 2006). «Political ferment in Lebanon». BBC News. Վերցված է 15 August 2008-ին.
  27. ↑ Stern, Yoav; Issacharoff, Avi (10 May 2008). «Hezbollah fighters retreat from Beirut after 37 die in clashes». Haaretz. Արխիվացված է օրիգինալից 12 May 2008-ին. Վերցված է 20 October 2012-ին.
  28. ↑ Nafez Qawas (6 August 2008). «Berri summons Parliament to vote on policy statement». The Daily Star. Վերցված է 6 August 2008-ին.
  29. ↑ Barnard, Anne (3 January 2014). «Mystery in Hezbollah Operatives Life and Death». The New York Times.
  30. ↑ Barnard, Anne (9 July 2013). «Car Bombing Injures Dozens in Hezbollah Section of Beirut». The New York Times. Վերցված է 30 August 2013-ին. «Hezbollah has portrayed the Syrian uprising as an Israeli-backed plot to destroy its alliance with Mr. Assad against Israel.»
  31. ↑ Liz Sly and Suzan Haidamous 'Lebanon’s Hezbollah acknowledges battling the Islamic State in Iraq,' Washington Post 16 February 2015.
  32. ↑ Ali Hashem, arrives in Iraq Արխիվացված 7 Մարտ 2016 Wayback Machine. Al Monitor 25 November 2014
  33. ↑ [1]
  34. ↑ [2]
  35. ↑ 35,0 35,1 Pike, John. «Hizballah (Party of God)».
  36. ↑ 36,0 36,1 «Hezbollah (a.k.a. Hizbollah, Hizbu'llah)». Council on Foreign Relations. Արխիվացված է օրիգինալից 27 September 2006-ին.
  37. ↑ 37,0 37,1 Morley, Jefferson (17 July 2006). «What Is Hezbollah?». The Washington Post.
  38. ↑ 38,0 38,1 «Who are Hezbollah?». BBC News.
  39. ↑ 39,0 39,1 Diaz & Newman, 2005, p. 55
  40. ↑ 40,0 40,1 Helena Cobban, Boston Review Hizbullah’s New Face Արխիվացված 12 Հուլիս 2009 Wayback Machine Accessed 14 August 2006
  41. ↑ 41,0 41,1 U.S Department of State (1 October 1999). «Background Information on Foreign Terrorist Organizations». Վերցված է 25 July 2006-ին.
  42. ↑ 42,0 42,1 Israel Ministry of Foreign Affairs (11 April 1996). «Hizbullah». Վերցված է 25 July 2006-ին.
  43. ↑ 43,0 43,1 «SOR/2003-53: Criminal Code; Regulations Amending the Regulations Establishing a List of Entities» (PDF). Canada Gazette Part II. 137 (1 extra): 1. 12 February 2003. Արխիվացված է օրիգինալից (PDF) 18 January 2012-ին.
  44. ↑ Avi Shlaim (2001) The Iron Wall: Israel and the Arab World W.W. Norton, 0-393-32112-6 Chapter 10; "The Lebanese Quagmire 1981–1984". pp 384–423
  45. ↑ Norton, Augustus (2009). Hezbollah: A Short History. Princeton University Press. էջ 33. ISBN 978-0-691-13124-5.
  46. ↑ Pape, Robert (2005). Dying to win: the strategic logic of suicide terrorism. New York: Random House. ISBN 1-4000-6317-5. Specifically: "Suicide Terrorist Campaigns, 1980–2003", Appendix 1. (Page 253 of Australian paperback edition, published by Scribe Publications)
  47. ↑ 47,0 47,1 H. CON. RES. 190, 1st session 101st congress (4 August 1989). «Expressing the sense of the Congress over the reported murder of Lieutenant Colonel William Higgins and Hezbollah-sponsored terrorism». The Library of Congress. Վերցված է 8 August 2006-ին.{{cite web}}: CS1 սպաս․ թվային անուններ: authors list (link)
  48. ↑ «Lebanon profile». BBC News. 3 September 2013. Վերցված է 5 September 2013-ին.
  49. ↑ Harnden, Tony (21 February 2004). «Video games attract young to Hizbollah». The Daily Telegraph. London. Արխիվացված է օրիգինալից 21 July 2006-ին. Վերցված է 20 October 2012-ին.
  50. ↑ Քաղվածելու սխալ՝ Սխալ <ref> պիտակ՝ «In the Party of God» անվանումով ref-երը տեքստ չեն պարունակում:
  51. ↑ Ranstorp, Magnus (Summer 1998). «The strategy and tactics of Hizballah's current Lebanonization process». Mediterranean Politics. 3 (1): 103–134. doi:10.1080/13629399808414643.
Ստացված է «https://hy.wikipedia.org/w/index.php?title=Մասնակից:Մարի_Ավետիսյան/ԱվազարկղԱ&oldid=7529488» էջից