«Մասնակից:Qnarik/Սևագրություն 7»–ի խմբագրումների տարբերություն

Վիքիպեդիայից՝ ազատ հանրագիտարանից
Content deleted Content added
No edit summary
No edit summary
Տող 1. Տող 1.
{{Տեղեկաքարտ Պետական գործիչ}}

'''Պրայութ Չան-Օչա''' ({{lang-th|ประยุทธ์ จันทร์โอชา}}; {{ԱԾ}}), [[Թաիլանդ]]ի պետական, ռազմական և քաղաքական գործիչ, գեներալ և Թաիլանդի թագավորական բանակի հրամանատար, 2014 թվականի մայիսի 22-ից խաղաղության և կարգի Ազգային խորհրդի նախագահ (փաստացի ռազմական կառավարություն),  2014 թվականի օգոստոսի 24-ից Թաիլանդի 29-րդ վարչապետ:
'''Պրայութ Չան-Օչա''' ({{lang-th|ประยุทธ์ จันทร์โอชา}}; {{ԱԾ}}), [[Թաիլանդ]]ի պետական, ռազմական և քաղաքական գործիչ, գեներալ և Թաիլանդի թագավորական բանակի հրամանատար, 2014 թվականի մայիսի 22-ից խաղաղության և կարգի Ազգային խորհրդի նախագահ (փաստացի ռազմական կառավարություն),  2014 թվականի օգոստոսի 24-ից Թաիլանդի 29-րդ վարչապետ:



15:01, 25 Հոկտեմբերի 2020-ի տարբերակ

Qnarik/Սևագրություն 7
 

Պրայութ Չան-Օչա (թաի.՝ ประยุทธ์ จันทร์โอชา; ), Թաիլանդի պետական, ռազմական և քաղաքական գործիչ, գեներալ և Թաիլանդի թագավորական բանակի հրամանատար, 2014 թվականի մայիսի 22-ից խաղաղության և կարգի Ազգային խորհրդի նախագահ (փաստացի ռազմական կառավարություն),  2014 թվականի օգոստոսի 24-ից Թաիլանդի 29-րդ վարչապետ:

Կենսագրություն

Երիտասարդ տարիներ

Պրայուտ Չան-Օչան սովորել է Թաիլանդի ռազմական ակադեմիայում, Թաիլանդի թագավորական զինված ուժերի հրամանատարական և շտաբային քոլեջում, Թաիլանդի ազգային պաշտպանության քոլեջում և Թաիլանդի Թագավորական ռազմական Չուլաչոմկլաո ակադեմիայում, որտեղ ստացել է բակալավրի աստիճան[1]։

Ռազմական կարիերա

Ռազմական ակադեմիան ավարտելուց հետո Պրայութ Չան-Օչան ծառայում էր Թաիլանդի թագուհու պահակախմբի 21-րդ հետևակային գնդում։

2002 թվականին Պրայութ Չան-Օչան ստացավ Թաիլանդի Առաջին ռազմական շրջանում Թայական թագավորական բանակի երկրորդ հետևակային դիվիզիայի հրամանատարի տեղակալ, իսկ 2003-ին դարձավ դրա հրամանատար: 2005 թվականին Չան-Օչան նշանակվեց Թաիլանդի Առաջին ռազմական շրջանի հրամանատարի տեղակալ, իսկ մեկ տարի անց՝ այս ռազմական շրջանի հրամանատար:

2008-2009 թվականներին Պրայութ Չան-Օչան զբաղեցնում էր Թաիլանդի թագավորական բանակի շտաբի պետի պաշտոնը, իսկ 2009 թվականին նշանակվել էր Թագավորի պատվավոր աջակից:

2011 թվականին Պրայութ Չան Օչան թագավորական գվարդիայի 1-ին հետևակային գնդի համազգեստով

2010 թվականին Պրայութ Չան Օչան նշանակվել է Թաիլանդի թագավորական բանակի հրամանատար։

Ռազմական հեղաշրջման առաջնորդ

2014 թվականի մայիսի 20-ին, առավոտյան ժամը 5-ին (Մոսկվայի ժամանակով ժամը 2:00-ին) բոլոր ազգային հեռուստաալիքների ուղիղ եթերում Թաիլանդի քաղաքացիներին է դիմել ցամաքային զորքերի հրամանատար գեներալ Պրայութ Չան Օչան և հայտարարել երկրում ռազմական դրություն մտցնելու մասին ՝ "Օրինականության և կարգի պահպանման" համար հակակառավարական ցույցերից հետո, որոնց հետևանքով զոհվել է 28 մարդ և հարյուրավոր մարդիկ վիրավորվել են[2]։ Նրա ընթերցած թիվ 1 հրամանում ընդգծվում էր, որ ռազմական դրության ռեժիմը փոխարինել է մինչ այժմ գործող ավելի մեղմ «հատուկ ռեժիմին», որը Բանգկոկում և մոտակա նահանգներում կառավարության կողմից մտցվել է ներքին անվտանգության մասին օրենքին համապատասխան: Հրամանատարության պաշտոնական հայտարարության մեջ նշվել է, որ ռազմական դրություն մտցնելու նպատակը «խաղաղությունը և կարգուկանոնը վերականգնելն է բոլոր կողմերը ներկայացնող մարդկանց համար» և հատուկ նշվել է, որ «ռազմական դրությունը պետական հեղաշրջում չէ, խուճապի մատնվելու անհրաժեշտություն չկա, մարդիկ կարող են նախկին կենսակերպը վարել»[3][4]։ Թաիլանդի Սահմանադրության համաձայն՝ բանակն իրավունք ունի ռազմական դրություն հայտարարել այն դեպքում, եթե շտապ անհրաժեշտ է միջոցներ ձեռնարկել հասարակության անվտանգությունն ապահովելու համար[5]։ Առավոտյան Չան-Օչի թիվ 2 հրամանով ստեղծվեց խաղաղության և կարգի ապահովման ռազմական հրամանատարությունը, որը փոխարինեց խաղաղության և կարգի ապահովման խառը ռազմա-ոստիկանական կառավարման կենտրոնին, որը վերահսկում էր հատուկ ռեժիմի պահպանումը[6]։

Սակայն մայիսի 22-ին Պրեյութ Չան-Օչան հայտարարեց ռազմական հեղաշրջում՝ խոստանալով վերականգնել կարգը երկրում և ապահովել քաղաքական բարեփոխումների իրականացումը[7]:

Քաղաքական հակառակորդների միջև բանակցություններն անարդյունք են եղել, իշխանությունը ժամանակավոր կառավարությունից անցնում է խաղաղության և կարգուկանոնի պահպանման հրամանատարությանը, որը ստեղծվել է երկրում ռազմական դրություն մտցնելուց հետո[8]։ Թաիլանդի զինված ուժերը բարեխղճորեն ստանձնում են կառավարության գործառույթները՝ երկրում խաղաղություն և հանգստություն ապահովելու համար: Դա անհրաժեշտ է խաղաղությունն ու կարգը պահպանելու համար: Ես հրամայում եմ բանակին, նավատորմին, ռազմականին և ոստիկանությանը վերահսկողություն հաստատել իշխանության վրա:

Հեռարձակումից մի քանի րոպե առաջ նա հանդիպեց երկրի ընդդիմադիր ուժերի ներկայացուցիչների հետ: Ադս պահին շենքը, որում ընթանում էին բանակցությունները, շրջապատված էր շուրջ 300 զինծառայողներով: Հրամանատարը քաղաքական հակառակորդների հետ բանակցություններն անիմաստ հայտարարեց և կարգադրեց ձերբակալել բոլոր մասնակիցներին[9]։ Զինծառայողները բանակցությունների դահլիճից դուրս են բերել ընդդիմադիր ցուցարարների առաջնորդ Սուտհեպ Տհաուգսուբանին[10]։

Մայիսի 22-ին՝ ռազմական հեղաշրջման արդյունքում Նիվաթթումրամունգ Բունսոնգպայսանին վարչապետի պաշտոնանկությունից հետո[11], Պրայութ Չան-Օչան հայտարարվեց Թայլանդի ռազմական կառավարության վարչապետի պաշտոնակատար։

Սույն հրամանով ստեղծվել է Թաիլանդի ռազմական կառավարություն։ Կառավարության ղեկավար է նշանակվել ցամաքային զորքերի հրամանատար գեներալ Պրայութ Չան-Օչան[12]։

Մայիսի 23-ին կառավարության բարձրաստիճան պաշտոնյաների հետ հանդիպմանը Չան-Օչան ասաց, որ «ընտրություններ անցկացնելուց առաջ երկիրը պետք է բարեփոխումներ անցնի քաղաքականության, տնտեսության և սոցիալական ոլորտի տարբեր ոլորտների լայն շրջանակում»: Չան-Օչան պարտականություններ է վերապահել հեղաշրջման մասնակիցներին՝ զինված ուժերի հրամանատարներին և ազգային ոստիկանությանը, ստանձնելով Կենտրոնական ներքին անվտանգության հրամանատարության, Ազգային անվտանգության խորհրդի, ազգային ոստիկանության, ազգային հետախուզական գործակալության և պետական բյուջեի բյուրոյի պատասխանատվությունը: Հանդիպմանը Չան-Օչան մանրամասն խոսեց կառավարության որոշումների կատարման եռաստիճան մեխանիզմի նախատեսվող ներդրման մասին. առաջինը` ամենաբարձր մակարդակը, ռազմավարական պլանավորման մակարդակն է, իսկ երկու ստորինները` գործառնական պլանավորման և իրականացման մակարդակները: Այս համակարգի համաձայն, ռազմական կառավարության գեներալ-անդամները վերահսկելու են նախարարությունների խմբերի աշխատանքը, որոնք, իր հերթին, ղեկավարելու են ոչ թե նախարարները, այլ նախարարների մշտական քարտուղարները՝ նախարարների մշտական տեղակալներ, որոնք միևնույն ժամանակ իրենց նախարարությունների բարձրաստիճան պաշտոնյաներն են: Մարզպետները մարզերում ենթակա է ներքին գործերի նախարարության միջոցով նախարարության ենթակա ռազմական կառավարությանը։ 60-ամյա Չան-Օչան հրաժարական է տալիս և 2014 թվականին սեպտեմբերին անցնում է թոշակի, և, հավանաբար, կարող է մնալ վարչապետի պաշտոնում՝ դառնալով քաղաքացիական անձ[13]։

Մայիսի 24-ին Հրամանատարության անունը փոխվեց «Խաղաղության և կարգուկանոնի Ազգային խորհուրդ» կամ «ԽԿԱԽ» («National Council for Peace and Order», «NCPO»)[14]։ Նույն օրը ազգային հեռուստաալիքների ուղիղ եթերում հատուկ հայտարարությամբ Ազգային ոստիկանության գլխավոր վարչության պետ, գեներալ Ադուն Սենգսինգկեոնը ռազմական կառավարության հատուկ հրամանով հեռացվել է պաշտոնից, դուրս է բերվել խորհրդի կազմից և տեղափոխվել վարչապետի աշխատակազմում «ոչ ակտիվ» պաշտոն[15]։ Նրա պաշտոնը խորհրդում զբաղեցրել է ոստիկանության գեներալ Վատչարապոլ Պրասարնրաջկիտը[16]։

Մայիսի 26-ի առավոտյան Թայլանդի թագավոր Պումիպոն Ադուլյադեյը իր հրամանագրով պաշտոնապես նշանակեց Պրայութ Չան-Օչին Խաղաղության և կարգի ազգային խորհրդի ղեկավար: Հրամանագրի թողարկման կապակցությամբ Բանգկոկում փակ դռների հետևում տեղի է ունեցել փակ հատուկ արարողություն, որին ներկա է եղել զինված ուժերի ղեկավարությունը: Հրամանագրում ասվում է, որ․

Երկրում խաղաղության և կարգուկանոնի վերականգնման և ազգային միասնության համար սույն հրամանագրով Նորին Մեծություն Պումիպոն Ադուլյադեդ թագավորը գեներալ Պրայութ Չան Օչային նշանակում է խաղաղության Ազգային խորհրդի և պետության կառավարման կարգի ղեկավար[17]։

Իր առաջին ասուլիսում Պրայութ Չան-Օչան, հրամանագիր ստանալով իր նշանակման մասին[18], հայտարարեց, որ ռազմական կառավարությունը կփոխարինվի ժամանակավոր քաղաքացիական կառավարությամբ, և թագավորությունում կանցկացվեն նոր խորհրդարանական ընտրություններ՝ ասելով, որ «Ես այստեղ եմ՝ ամեն ինչ շտկելու համար: Այս ճգնաժամը շարունակվում է արդեն ինը տարի», միևնույն ժամանակ, հրաժարվելով վերափոխումների որևէ ժամկետ սահմանել. «Մենք կամրապնդենք պետության իրավապահ գործառույթները և գործելու ենք օրենքին համապատասխան: Ընտրություններ հաստատ կլինեն, և դրանք կլինեն հենց երկրում իրավիճակը թույլ տա»: Չան-Օչան դիմել է երկրի քաղաքացիներին՝ ասելով «Խնդրում եմ լինել հանգիստ և համբերատար»՝  ներողություն խնդրելով «կոշտ միջոցներ կիրառելու անհրաժեշտության համար» և արդարացնելով պարետային ժամի պահպանումը[19]։ Հարցին, թե պատրաստվում է արդյոք ժամանակավոր վարչապետ դառնալ, նա պատասխանել է. "Ժամանակը ցույց կտա։ Ես հույս ունեմ, որ մեր երկրի խնդիրները շուտով կլուծվեն և մենք կվերադառնանք կառավարման ժողովրդավարական ձևին»[17]։

Թայլանդի վարչապետ

2014 թվականի օգոստոսի 21-ին խորհրդարանն ուղիղ պետական հեռուստատեսությամբ Պրայութ Չան-Օչուին ընտրեց Թաիլանդի վարչապետի պաշտոնում[20][21]։ Նրա միակ թեկնածությանը կողմ է քվեարկել 197 պատգամավորից 191-ը[22] (ընդհանուր 200 տեղ խորհրդարանում)[23][24]։

2014 թվականի օգոստոսի 24-ը թագավորական արքունիքի կողմից թողարկված հատուկ տեղեկագրում[25] նշվում է, որ Թաիլանդի թագավոր Պումիպոն Ադուլյադեդը հաստատել է Պրայութ Չան Օչային ժամանակավոր կառավարության վարչապետի պաշտոնում[26][27][28]։ Բանգկոկում ցամաքային ուժերի շտաբում առանց Չան Օչեի ներկայության արարողության ժամանակ տրվել է գրավոր հրաման, որից հետո նա պաշտոնապես դարձել է վարչապետ[29][30]։

Թագավորի մահից հետո նա, որպես վարչապետ, հանդես եկավ հայտարարությամբ, որով բացատրվում է երկրում ժամանակավոր ռեգենտ նշանակելը[31]։

Մրցանակներ

Թայլանդյան

Սպիտակ փղի շքանշանի մեծ ժապավենի ասպետ[32]
Թաիլանդի թագի շքանշանի մեծ ժապավենի ասպետ
Չուլա Չոմ Կլաոյի շքանշանի մեծ ուղեկից
Շրջանակի Շքանշանի Մեդալ[33]

Օտար

Ծառայողական վաստակի համար մեդալ (զինվորական աստիճան) Սինգապուր Սինգապուր[33]
Ծառայության մեդալ Ինդոնեզիա Ինդոնեզիա[34]
Պատվո լեգեոնի շքանշան (հրամանատարի կոչում) Ամերիկայի Միացյալ Նահանգներ ԱՄՆ[35]

Ծանոթագրություններ

  1. «Prayut Chan-O-Cha: Executive Profile & Biography». Bloomberg BusinessWeek. Վերցված է 2014-03-30-ին.
  2. Армия объявила о введении в Таиланде военного положения | РИА Новости
  3. Армия Таиланда объявила в стране военное положение - BBC Russian - В мире
  4. ИТАР-ТАСС: Международная панорама - Армия Таиланда: введение военного положения в стране не является госпереворотом
  5. Lenta.ru: Мир: Политика: В Таиланде ввели военное положение
  6. Военные в Таиланде назначили совещание всех правительственных ведомств | РИА Новости
  7. Военные в Таиланде взяли власть в свои руки - BBC Russian - Лента новостей
  8. ИТАР-ТАСС: Международная панорама - Руководство армии Таиланда объявило о военном перевороте, в Бангкоке идет зачистка
  9. Lenta.ru: Мир: Происшествия: В Таиланде произошел военный переворот
  10. Командующий армией Таиланда объявил о военном перевороте | РИА Новости
  11. «Переворот в Таиланде: военные захватили власть и отменили конституцию - Новости Политики - Новости Mail.Ru». Արխիվացված է օրիգինալից 2014-05-22-ին. Վերցված է 2014-05-23-ին. {{cite web}}: Unknown parameter |deadlink= ignored (|url-status= suggested) (օգնություն)
  12. Военное правительство Таиланда возглавил Прают Чан-Оча | РИА Новости
  13. Глава военного правительства Таиланда заявил о необходимости реформ | РИА Новости
  14. Junta summons TV operators, TV network operators - The Nation
  15. Военные власти в Таиланде сняли с должности шефа полиции страны | РИА Новости
  16. คสช.ย้าย “อดุลย์-ธาริต-นิพัทธ์” เข้ากรุสำนักนายกฯ-ยุบวุฒิสภา - Politics - Manager Online
  17. 17,0 17,1 Военные в Таиланде заявили, что будут править "именем короля" | РИА Новости
  18. Лидер путча в Таиланде заявил, что получил указ короля о назначении | РИА Новости
  19. ИТАР-ТАСС: Международная панорама - Король Таиланда назначил генерала Праюта Чан-Очу руководителем правящего совета
  20. «В Таиланде депутаты избрали премьером лидера военного переворота». Lenta.ru. 2014-08-21. Վերցված է 2014-08-21-ին.
  21. «Парламент Таиланда выбрал премьер-министра». ИТАР-ТАСС. 2014-08-21. Վերցված է 2014-08-21-ին.
  22. «Военный лидер Таиланда избран премьер-министром». BBC Russian. 2014-08-21. Վերցված է 2014-08-21-ին.
  23. «Временный парламент Таиланда избрал генерала Праюта Чан-Оча премьером». РИА Новости. 2014-08-21. Վերցված է 2014-08-21-ին.
  24. «Таиланд: премьером избран генерал Чан-Оча». Euronews. 2014-08-21. Վերցված է 2014-08-21-ին.
  25. ประกาศแต่งตั้งนายกรัฐมนตรี ลงวันที่ 24 สิงหาคม 2557 (Thai) // Կաղապար:Нп3. — Bangkok: Cabinet Secretariat, 2014. — Т. 131, Special Part 159 D. — С. 1.
  26. «Король Таиланда утвердил генерала Праюта Чан-Оча премьер-министром страны». ИТАР-ТАСС. 2014-08-25. Վերցված է 2014-08-25-ին.
  27. «Прают Чан-Оча утвержден в должности премьера Таиланда». BBC Russian. 2014-08-25. Վերցված է 2014-08-25-ին.
  28. «Генерал Чан-Оча официально утвержден в должности премьера Таиланда». РИА Новости. 2014-08-25. Վերցված է 2014-08-25-ին.
  29. «Король Таиланда утвердил генерала Праюта Чан-Оча премьер-министром страны». Коммерсант. 2014-08-25. Վերցված է 2014-08-25-ին.
  30. «Король Таиланда назначил премьер-министром генерала Прают Чан-Оча». Синьхуа. 2014-08-25. Վերցված է 2014-08-25-ին.
  31. О том, что престол на время отходит Прему Тинсуланонду стало известно после выступления премьер-министра.
  32. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2553/B/014/1.PDF
  33. 33,0 33,1 http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2533/D/055/2659.PDF
  34. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2555/B/037/4.PDF
  35. http://www.ratchakitcha.soc.go.th/DATA/PDF/2556/B/024/23.PDF